Кам епле пултарать, ҫавӑн пек пуять темелле-ши Ҫӗрпӳри юсанмалли 9-мӗш колони пуҫлӑхӗнчен ҫумӗнче тӑрӑшакан этем пирки. Пуймалӑх сумми те ҫук пек те, анчах ӑна тӗпчевҫӗсем улталама хӑтланнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ҫав ҫын хӑйӗн тӑванӗпе матрас тултармалли хатӗре 2 тонна та 772 килограмм сутасси пирки килӗшӳ тунӑ. Анчах колонирен материала 3 тонна ытла тиесе парса янӑ. Ҫапла вара 500 килограмм хут ҫинче курӑнмасӑрах кайнӑ. Тавар туянакан ҫав хатӗре тепӗр ҫӗре икӗ хут хаклӑрахпа сутнӑ.
Колони пуҫлӑхӗн ҫумӗ колоние 15 пине яхӑн шар кӑтартнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ку фактпа РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем кӑсӑкланма тытӑннӑ. Тӗпчев малалла пырать, ӑл мӗнпе вӗҫленнине каярах пӗлӗпӗр.
Чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче республика шайӗнче иртнӗ «Вдохновение Крымом» ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен конкурсне пӗтӗмлетсе ҫӗнтерӳҫӗсене чысланӑ. Конкурса 323 ӗҫ килнӗ. Чи хастарри Шупашкарти 2-мӗш пуҫламӑш шкул пулнӑ. Унтан ачасен 114 ӗҫӗ ҫитнӗ.
Ачасем ӳкерчӗкӗсенче Крымри ҫутҫанталӑка сӑнланӑ. Хура тинӗс хӗрри, шыв сиккисем, тусем, Лермонтов тӑвӗ тата ыттисем… Пурне те илемлӗ сӑнланӑ шӑпӑрлансем.
1-мӗш вырӑна Шупашкарти ача-пӑча ӳнер шкулӗнче вӗренекен Анастасия Торгашинова йышӑннӑ. Унтах ӑс пухакан Ксения Капранова тата Екатерина Климова 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене йышӑннӑ.
Сусӑрсен хушшинче Ҫӗрпӳри ятарлӑ 2-мӗш интернат шкулта вӗренекен Елена Никифорова ҫӗнтернӗ. 2-мӗш вырӑна Эмилия Бугрова, Арсений Собакин, Дарья Ковтун, Анна Дорофеева йышӑннӑ.
3-мӗш вырӑна вара Иван Строкач, Кирилл Харитонов, Кирилл Михайлов, Марина Новикова, Яна Дмитриева, Ксения Петрова, Анна Егорова, Анастасия Васильева, Анастасия Лубашкина тивӗҫнӗ.
Ҫӗнӗ кӗпер тума мӗн чухлӗ вӑхӑт кирлӗ? Хӑш-чухне ҫак ӗҫе ҫулталӑкра тӑваҫҫӗ, тепӗр чухне темиҫе ҫул та иртсе каять. Ҫӗрпӳ патӗнчи М7 ҫул ҫинчи кӗпере тума мӗн вӑхӑт кирлине халь те татса параймаҫҫӗ. Суйлав умӗн уҫнӑскере тепӗр темиҫе кунтанах хупрӗҫ. Халӗ те туса ҫитереймен ӗҫсемпе тӑрмашаҫҫӗ, ҫынсем Мӑн Ҫавал урлӑ каҫас тесе хӑш-чух сехечӗпе пӑкӑра тӑраҫҫӗ.
Китайра вара нумай пулмасть ҫӗнӗ кӗпере 2 талӑк хушшинче туса лартнӑ. Ҫав вӑхӑтра вӗсем кивӗ 6 полосаллӑскерне сӳтме ӗлкӗрнӗ тата ҫӗннине вырнаҫтарса ҫулне сарма та. Ҫӗнӗ сакӑр полосаллӑ Саньюаньцяо (三元桥) кӗпере вырнаҫтарма вара китай рабочийӗсене 19 сехет ҫеҫ кирлӗ пулнӑ.
Паллах ҫак вӑхӑта ҫӗнӗ кӗпере проектлани тата кӗпер конструкцине хатӗрлени кӗмест. Вӗсене маларах тума ӗлкӗрнӗ. Кӗпер валли пурӗ 1300 тонна стройматериал кирлӗ пулнӑ. Саньюаньцяо кӗперӗ Пекинӑн виҫҫӗмӗш транспорт ункинче вырнаҫнӑ, вӑл Expressway аэропорта, Чшин Шун ҫула тата ункӑллӑ ҫула ҫыхантарать.
Тӗрлӗ ҫул-йӗре тата ҫуртсене хӑвӑрт хӑпартас тӗлӗшпе Китай унччен те палӑрнӑччӗ-ха. Тӗслӗхрен, 57 хутлӑ ҫӳлҫурта 19 кун хушшинче тунӑччӗ.
Юпа уйӑхӗн 19–23-мӗшӗсенче Чӑваш Енри хуласемпе ялсенче Ял кинофестивалӗ иртӗ. Ӑна Аслӑ Ҫӗнтерӳ 79 ҫул тултарнине халалланӑ.
ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кинофестивале ирттермешкӗн пилӗк лапам суйланӑ. Вӗсем — Етӗрне, Ҫӗрпӳ хулисем, Муркаш, Элӗк тата Кӳкеҫ поселокӗ.
Кинофестиваль Етӗрне хулинче юпан 19-мӗшӗнче 13 сехетре савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлӗ. Фестиваль вӑхӑтӗнче халӑх литература хайлавӗсен экранизацийӗсене курма пултарӗ. Тӗслӗхрен, «Испанец», «Цель вижу». Ҫавӑн пекех ҫӗнӗ кинолентӑсем пулӗҫ: «А зори здесь тихие», «В тумане», «Единичка».
Кинофестивале кирек кам та килме пултарӗ. Фильмсене тӳлевсӗрех кӑтартӗҫ.
Ҫӗрпӳ кӗперне хӑҫан уҫасси ҫынсемшӗн ҫӑпан пекех ӗнтӗ. Анчах уҫрӗҫ, каллех хупса хучӗҫ… Унта хӑҫан «пӑкӑсем» пӗтӗҫ? Ҫав енпе ҫӳрекенсене ку тахҫантанпах канӑҫ памасть.
Ӑна суйлав умӗн савӑнӑҫлӑ лару-тӑрурах уҫнӑ. Массӑллӑ информаци хатӗрӗсене чӗнсе илсех. Анчах ҫынсем нумай та ҫӳреймен унпа — каллех хупӑннӑ. 5 кунранах. Халӑха «пӑкӑсем» йӑлӑхтарнӑ.
Хальлӗхе унта икӗ енлӗ ҫулпа кӑна урапасем ҫӳреҫҫӗ. Специалистсем ҫиелти сие хума тытӑннӑ. Унти ӗҫсем вӗҫленнӗпе пӗрех. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫула юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗччен туса пӗтермелле.
Кӗпере мӗншӗн вӑхӑтра туса пӗтермен? Ҫак ыйтӑва специалистсем хуравланӑ: темӗнле йывӑрлӑхсем сиксе тухнӑ-мӗн, вӗсене ҫитес вӑхӑтра пӗтермелле.
Суйлав умӗн Ҫӗрпӳ кӗперне уҫнине савӑнсах пӗлтерчӗҫ. Анчах суйлав иртсе кайсанах пӗлӗшӗм ҫав ҫула каллех хупнине, унта каллех «пӑкӑсем» пулнине пӗлтерчӗ.
«Чӑваш Ен» ПТРК сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗрпӳ кӗперне малалла юсаҫҫӗ. Ҫавна май транспорт унтан хуллен ҫӳрет, «пӑкӑ» пухӑнать.
Унта ҫӳремешкӗн ҫула уҫнӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Ҫиелти асфальта сараҫҫӗ-мӗн. Подрядчик ку ӗҫе авӑнӑн 30-мӗшӗччен туса пӗтерме шантарнӑ. Анчах ӗлкӗрӗҫ-и? Кун пирки иккӗленеҫҫӗ.
Михаил Игнатьев подрядчике пулӑшма, юсав ӗҫне ҫитес вӑхӑтра ҫӗнетме чӗнсе каланӑ. Водительсем кӑмӑлсӑр, Тутаркасси, Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ урлӑ ҫӳреҫҫӗ. Анчах унта та «пӑкӑсем» пухӑнаҫҫӗ-мӗн.
Чӑваш Енре Ҫӗрпӳ кӗперӗ пирки нумай калаҫрӗҫ. Ӑна уҫмалли куна нумай кӗтрӗҫ. Халӗ тин кӗтсе илнӗ ҫакна.
М-7 ҫул ҫинчи Ҫӗрпӳ кӗперне тахҫанах юсамалла пулнӑ. Унта урапа нумай ҫӳрет. Ҫул вара питӗ ансӑр, хӗсӗк. Ҫавна май ҫав вырӑнти ҫула сарлакалатма йышӑннӑ. Ҫав вӑхӑтрах Мӑн Ҫавал юханшывӗ урлӑ тепӗр кӗпер тума йышӑннӑ.
Чӑннипе, ку ҫула ҫурла уйӑхӗнчех туса пӗтермелле пулнӑ. Анчах ку ӗҫе халӗ кӑна вӗҫленӗ.
Малтанах ҫурла уйӑхӗн 4-мӗшӗнче уҫма шантарнӑ. Унтан ҫак куна авӑнӑн 1 е 5-мӗшне куҫарнӑ. Анчах ӗҫ ҫаплах вӑраха тӑсӑлнӑ.
Халӗ ҫак ҫула уҫнӑ пулсан та юсав ӗҫӗ вӗҫленмен-ха. Ӗҫе туса пӗтермешкӗн тепӗр 2 уйӑх кирлӗ-мӗн.
Чӑваш Енре ҫул ҫинче хӑйне евӗр авари пулнӑ. Унта 11 хир сысни вилни пирки Чӑваш Республикин влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
Ку авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пулнӑ. Паллӑ мар водитель «Чӗмпӗр-Ҫӗрпӳ» ҫулпа пынӑ. Канаш районӗнче хайхискер хир сыснисем ҫине пырса кӗнӗ.
Ҫав вӑхӑтра хир сыснисен кӗтӗвӗ ҫул урлӑ каҫнӑ. Ҫапса хӑварнӑ хыҫҫӑн вӗсенчен 11-шӗ вилнӗ.
Ҫав вырӑнта ҪҪХПИ ӗҫченӗсем, Патшалӑх ветеринари служби тата Госохотрыбслужба ӗҫленӗ. Чӗрчунсен виллисене утилизациленӗ.
Госохотрыбслужба пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра хальччен кунашкал авари пулман. Кӑҫал урапасем ҫул ҫинче 2 пӑшие, 1 хир качакине, 3 хир сыснине ҫапса хӑварнӑ. 2014 ҫулхи кӑрлачран пуҫласа кӑҫалхи авӑн уйӑхӗччен Чӑваш Енре 7 пӑши, 3 хир сысни аварире вилнӗ.
Специалистсем водительсене «Тискер чӗрчунсем» паллӑ патӗнче асархануллӑрах пулма ыйтаҫҫӗ.
«Кӗпер хӑҫан тарӑхтарма пӑрахӗ?» — ҫак ятпа чӑваш халӑх сайчӗ утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнче хыпар вырнаҫтарнӑччӗ. Унта сӑмах Мӑн Ҫавал урлӑ Ҫӗрпӳ хӗррипе каҫакан кӗпер пирки сӑмах пынӑччӗ.
Кӗпер туса пӗтерме нумаях та юлман теҫҫӗ унта пулса курнисем. Кӗпере пӗлтӗрех туса пӗтермелле пулнине пӑхмасӑрах ку ӗҫ ҫаплипех тӑсӑлать. Утӑ уйӑхӗнче кӗпер ыйтӑвне Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев та пӗр канашлура хускатнӑ. Яваплисене вӑл авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ӗҫе вӗҫлеме хушнӑ. Анчах пӑх та кур: ӗҫ ҫаплипех вӗҫленмен.
Ҫӗрпӳ кӗперӗн ыйтӑвне черетлӗ хут республикӑри тӳре-шара ӗнерхи канашлура хускатнӑ. Ҫул-йӗр федераци агентствин «Чулхула–Ӗпхӳ» автоҫулӑн управленийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Дмитрий Филиппов кӗпере тӑвакан «Башкиравтодор» общество 63 ҫынна тата 33 ятарлӑ техника ӗҫлеттернине пӗлтернӗ. Ҫакна Д. Филиппов кирлӗ материалпа тивӗҫтерессипе йывӑрлӑх сиксе тухнипе сӑлтавланӑ. Михаил Игнатьев вара ҫынсене сӑлтавӗ кӑсӑклантарманнине, вӗсене кӗпер кирлине пӗлтернӗ. Ӗҫе вӑл авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗ тӗлне вӗҫлеме хушнӑ.
Чӑваш Енре ҫухалнӑ старике шыраҫҫӗ. Вӑл килтен ҫулла пуҫламӑшӗнчех тухса кайнӑ та таврӑнман.
77 ҫулти Семен Лаврентьев Ҫӗрпӳ хулинче Шоссе урамӗнчи 13-мӗш ҫуртра пурӑннӑ. Хӑй вара Канаш районӗнче ҫуралнӑ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ. Унтанпа вӑл килсе курӑнман.
Семен Лаврентьев 170 сантиметр ҫӳллӗш. Хӑй имшер, ҫӳҫӗ шуралнӑ, куҫӗ тӗттӗм тӗслӗ. Уйрӑм паллӑ та пур. Сулахай е сылтӑм алли ҫинче икӗ пӳрни ҫук. Вӑл хӗрлӗ-сарӑ тӗслӗ ҫыхнӑ кофта тӑхӑннӑ пулнӑ. Уринче — калуш.
Семен Лаврентьева курнисене 8 (835-45) 2-12-40 е 02 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.07.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 31 - 33 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пятницкая Ольга Васильевна, нумай ҫул хушши ачасене вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентнӗ педагог ҫуралнӑ. | ||
| Сергеев Илья Тимофеевич, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент ҫуралнӑ. | ||
| Шупашкарти 1№ типографине никӗсленӗ | ||
| Теветкел Николай Александрович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, драматургӗ, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Микулай Мӑскал, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |