Муркаш районӗнче хӗрарӑмсен «Ӑнӑҫу» конкурсӗ иртнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхра кун пек ӑмӑртӑва юлашки ҫулсенче вӗҫӗмех йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫалхине тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакан 15 хӗрарӑм хутшӑннӑ.
Пултарулӑх конкурсӗнче вӗсем зала хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм парнеленипе пӗрлех хӑйсен пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ.
Конкурса хутшӑннисене тӳресем кӳрентерес темен — кашнинех тӗрлӗ номинацире хаахалантарнӑ.
Людмила Михайлова (Александровка ял тӑрӑхӗ) «Хӗрарӑм пурне ҫӗнет» номинацире палӑрнӑ, Людмила Жигалова (Ильинка) – «Ырӑ ӗҫсен ҫулӗпе» ятлинче, Валентина Угарова (Катикасси) – «Чӗрене ачасене пaнӑ», Галина Короленко (Москакасси) – «Хӗрарӑм ҫуркунне», Оринино тӑрӑхӗнчи Светлана Вязова – «Ҫынсемшӗн тӑрӑшни», Галина Киселева – «Ӗҫлӗ хӗрарӑм», Ҫaтракасси тӑрӑхӗнчи Светлана Васильева — «Йӑла-йӗркене упраса аталантарасси», Татьяна Трофимова – «Ал ӑcти», Ирина Иванова (Турай) – «Ӗҫe парӑнни», Надежда Скворцова (Хорнуй) – «Ылтӑн чӗре», Шетмӗпуҫӗнчи Валентина Федорова – «Пултарулӑх ҫынсем валли» тата Елена Ильина – «Пысӑк кил хуҫи», Вера Тепеева (Юнкӑ) – «Тӗнчене ылмаштаракан хӗрарӑм», Иванова Валентина (Йӳҫкасси) – «Ял управҫи», Ольга Сютейкина (Ярославка) – «Ырӑ чӗре».
Муркаш районӗнчи Москакассинчи культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Эчкерен ҫӑлтӑрӗсем» эстрада ушкӑнӗ Ҫатракасси ял уявӗнче хӑйӗн юррисемпе, шӳчӗсемпе халӑха савӑнтарнӑ.
Ҫатракассисем уява кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут ирттернӗ. Ӑна ҫав ялта ҫуралса ӳснӗ, хӑйӗн ӗҫне хуткупӑспа ҫыхӑнтарнӑ, культура ҫуртӗнче тата Ҫатракасси вӑтам шкулӗнче юрлама, ӳкерме тата хуткупӑспа выляма вӗрентнӗ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, Василий Теплова халалласа ирттернӗ. Пурӑннӑ пулсан вӑл 90 ҫул тултаратчӗ.
Уява ертсе пынӑ Ҫатракасси вӑтам шкулӗн ӗҫченӗ, хӗрарӑмсен канашӗн ертӳҫи Светлана Федорова В.Г.Теплов ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл ертсе пынӑ хора ҫӳренӗ артистсемпе паллаштарнӑ. Вӗсене сцена ҫине хӑпартса асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа 10-мӗшӗччен Муркаш районӗнчи ачасем этноуйлӑхсенче (этнолагерьсенче) каннӑ. Вунӑ кун хушшинче вӗсен тӗрлӗ ӗҫсем туса ирттермелле пулнӑ.
Пурӗ 9 этноуйлӑх ӗҫленӗ. Калайкасси ялӗнче, сӑмахран, «Туслӑх» ятлинче ачасем каннӑ, Ҫатракасси ялӗнче — «Мехел» ушкӑнра. Муркашӗнче хӑйӗнче те уйрӑм ушкӑн пулнӑ — «Чӑнкӑ чӑвашсем» ятли.
Этноуйлӑхсенче ачасем мӗн-мӗн туни ҫинчен ҫак каҫӑсемпе кӗрсе паллашма пулать: «Туслӑх» ушкӑн, «Мехел» ушкӑн, «Чӑнкӑ чӑвашсем» ушкӑн.
Муркаш районӗнче ҫӗнӗ йышши котельнӑйсем хута ярса укҫа перекетлесшӗн. Энергие перекетлессипе те вӗсем, хӑйсем ӗнентернӗ тӑрӑх, республикӑра малта пыраҫҫӗ.
Кӑҫал муркашсем Ҫатракассинчи вӑтам шкулта ҫӗнӗ котельнӑй туса лартасшӑн. Ку ыйтупа район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев вӑл шкулта райадминистрацин вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗпе Зоя Дипломатовӑпа пулса ҫывӑх вӑхӑтра туса ирттермелли плансене сӳтсе явнӑ. Чи кирли — ӑшӑтмалли тапхӑр пуҫланиччен котельнӑя туса пӗтерсе ӗҫлеттерсе ярасси. Котельнӑй валли район бюджетӗнчен 2,2 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Вырӑнтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки 4 ҫулта муниципалитетра 6 блокпа модульлӗ котельнӑй хута янӑ. Халӗ те вӗсем Ҫатракассинчипех ҫырлахасшӑн мар — тата тепӗр пилӗк шкулпа икӗ ача пахчинче хута ярасшӑн. Ҫӗнӗ йышши котельнӑйсем энергие 30–40 процент перекетлеме пулӑшать тесе калаҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче каҫхине Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗнчи ачасем Иван Купала каҫне паллӑ тунӑ. Ку уява тӗрлӗ ҫӗршывра тӗрлӗрен калаҫҫӗ.
Ӗлӗк ҫак кун юханшывсен хӗрринче кӑвайт чӗртнӗ, унта ҫамрӑксем пухӑнса савӑннӑ. Телейлӗ пулас, сывлӑха ҫирӗплетес тӗллевпе хӗрсемпе каччӑсем пӗчченшерӗн е икшерӗн кӑвайт урлӑ сикнӗ.
Ҫатракассинчи вулавӑш ӗҫченӗсем ӗлӗкхи йӑла-йӗркене аса илес тӗллевпе ҫамрӑксемпе уяв йӗркеленӗ. «Ой, анне, эпӗ Йӑвана юрататӑп!» ят панӑ ӑна.
Каҫхине ҫамрӑксем Кӗнер юханшывӗ хӗррине пухӑннӑ. Хӗрсем сараппан тӑхӑннӑ, уй-хир чечекӗсенчен кӑшӑл ҫыхса тӑхӑннӑ. Каччӑсем вара кӑвайт чӗртнӗ. Тӗттӗмленме пуҫласан ҫамрӑксем выляма, ташлама-юрлама тытӑннӑ. Пурте кӑвайт урлӑ сикнӗ. Каччӑсем килӗшнӗ хӗрӗн кӑшӑлне хывса илме тӑрӑшнӑ. Каҫхи уяв ҫамрӑксен асӗнче чылайлӑха юлӗ.
Сӑнсем (12)
Чӑваш Енри тепӗр яла карантина хупнӑ. Хальхинче — Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялне.
Карантина асаннӑ яла ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче хупнӑ. Унта пурӑнакан Николай каланӑ тӑрӑх, ҫав ялта кушак урнӑ чирпе чирленӗ.
Николай килти кушак хӑйне темӗнле тытнине пӗр эрне каялла сиснӗ. Вӑл аслӑ ҫынсене тапӑнса сикнӗ. Вӑл кушака тӳрех Шупашкарти ветеринари клиникине илсе кайнӑ. Специлистсем кушака тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн кӑмӑлсӑрланнӑ ҫеҫ. «Мӗнле чир илсе килтӗр пирӗн пата? Каялла часрах илсе кайӑр!» — тенӗ вӗсем.
Тӗрӗссипе, вӗсен кушака илсе юлмалла пулнӑ. Ара, урнӑ чир пулни тӳрех курӑнать-ҫке. Анчах специалистсем кушака ытти ҫынсенчен уйӑрма ҫеҫ хушнӑ.
Николай кушака читлӗхе хупнӑ. Виҫӗ кунтан вӑл вилнӗ. Унтан ӑна лабараторине тӗрӗслеме илсе кайнӑ. Роспотребнадзор диагноз палӑртнӑ: урнӑ чир.
Ҫапла майпа яла карантина хупнӑ. Унтан чӗрчунсене пӗр уйӑх илсе тухма юрамасть.
Муркаш районӗнчи Ҫатракассинчи вӑтам шкулта надзор органӗсенче тӑрӑшакансемпе тӗлпулу иртнӗ. Ҫакӑн пек майпа 6–11-мӗш классенче вӗренекенсем усӑ курма пултарнӑ.
Ачасемпе курнӑҫма Шалти ӗҫсен министерствин районти пайӗн пуҫлӑхӗ Е.И. Плечов, ҫар комиссариачӗн Муркаш тата Элӗк районӗсенчи пайӗн комиссарӗ А.А. Кочуров, район прокурорӗ С.В. Павлов, РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин районти уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Ю.К. Косачев, суд приставӗсен районти пайӗн пуҫлӑхӗ А.Г. Ильин пырса ҫитнӗ. Вӗсемсӗр пуҫне районти тӗп пульницӑн тӗп тухтӑрӗ Н.А. Кожевников тата райадминистрацин вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗ З.Ю. Дипломатова пулнӑ.
Йӗрке хуралӗнче тӑрӑшакансем ачасене преступлени ҫулӗ ҫине тӑрасран асӑрханма вӗрентнӗ май сиенлӗ йӗркерен пӑрӑнас тесен: «Ҫук», — теме пӗлмеллине палӑртса хӑварнӑ. Вут-ҫулӑмра асӑрханмалли пирки те калаҫнӑ. Правасемпе пӗрлех яваплӑх пирки асра тытмалли прокурор ӑнлантарнӑ.
Сӑнсем (8)
Ялсенче пултарулӑх ушкӑнӗсем аталанаҫҫӗ, тӗрлӗ районсене тухса ҫӳреҫҫӗ, концерт лартаҫҫӗ. Ҫакӑ ял халахӗн пурнӑҫне илем кӳрет.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче Татьянӑсен кунӗнче Куславкка районӗнчен хӑнасем килнӗ. Аманик ялӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗ ҫатракассисене анлӑ концерт программипе савӑнтарнӑ.
Хӑнана килнӗ пултарулӑх ушкӑнӗ ҫатракассисене уяв ячӗпе саламланӑ. Шӑпах ҫаван чухне Нина Васильевна Козырева 70 ҫул тултарнӑ. Унӑн ячӗпе те ырӑ сӑмахсем янӑранӑ.
Аманикри пултарулӑх ушкӑнӗ сцена ҫинче янӑраттарнӑ юрӑсем, ташӑсем ҫатракассисен асӑнче чылайлӑха юлӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 78 ҫулти кинемее шыраҫҫӗ. Вӑл вӑрмана кӑмпа татма кайнӑ та ҫухалнӑ.
Кислицина Идея Макаровна авӑнӑн 20-мӗшӗнче вӑрмана ҫул тытнӑ. Вӑл Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗ еннелле кайни паллӑ.
Официаллӑ информаци тӑрӑх, ватӑскер сӑрӑ кофта, хура шӑлавар тӑхӑннӑ, симӗс тутӑр ҫыхнӑ. Хӑйӗнпе пӗрле шурӑ пластик витре илнӗ. Идея Макаровна 150-155 сантиметр ҫӳллӗш, ҫӳҫне ҫутӑ сӑрланӑ, хӑй тулли кӗлеткеллӗ.
Кинемее курнӑ ҫынсене 8(927)998-93-94 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Ӗнер Шупашкар районӗнчи Ҫатра-Лапсарти шкулта Афганистанри хирӗҫ-тӑрура хӑй вӑхӑтӗнче пуҫне хунӑ Александр Сорокин ячӗпе асӑну хӑми уҫнӑ.
Александр Сорокин асӑннӑ районти Ҫатракасинче 1964 ҫулхи ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ҫуралнӑ, Ҫатра-Лапсарти шкулта вӗреннӗ. Афганистанра спецназ йышӗнче БМПн оператор-наводчикӗ пулнӑ. 1983 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче вилнӗ. Ӑна Хӗрлӗ Ҫӑлтӑр орденӗпе наградӑланӑ.
Асӑну хӑмине уҫнӑ ҫӗре районти тӗрлӗ тӳре-шара тата пачӑшкӑ пырса ҫитнӗ. Асӑну хӑмине уҫма Афганистан ветеранӗсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсене шаннӑ.
Хальхи вӑхӑтра теприсем «айван, никама кирлӗ мар вӑрҫӑ» тесе хаклакан ҫав хирӗҫ-тӑрура ҫар тивӗҫне пурнӑҫласа пуҫӗсене хунисене асӑнса пӗр минут шӑп тӑнӑ.
Сӑнсем (24)
-13.7 °C