Шупашкар районӗнчи Ҫатракассинчи пурӑнмалли ҫуртсенчен тухакан таса мар шыв темиҫе ҫул ӗнтӗ ҫырмана юхса выртать иккен.
Лапсар ял тӑрӑхне кӗрекен Ҫатракасси ялӗнчи Строительсен, Май, Тӗп урамсенчи ҫуртсенчен таса мар шыв малтан ҫырмана юхса тухать-мӗн, унтан Йӑршу юппине лекет.
Кӑлтӑк пирки Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвне Ҫатракассинчи 13-мӗш суйлав округӗпе депутата суйланнӑ Александр Анисимов тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Вӑл вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗпе те тӗлпулнӑ, ыйтӑва татса памалли ҫинчен ҫивӗч сӑмах хускатнӑ.
Чӑваш Енри 15 ялта африка чумине пула мӗнпур сыснана вӗлереҫҫӗ. Республика Элтеперӗн йышӑнӑвӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак ӗҫе ҫурла уйӑхӗн 19-мӗшӗччен вӗҫлемелле. Сыснасене вӗлерсе, унсӑр пуҫне сысна ашне те ҫунтарса яраҫҫӗ. Карантин зонине Муркаш тата Элӗк районӗсенчи 15 ял лекнӗ. Унта хир сыснисем африка чумипе чирлине тупса палӑртнӑ.
Сысна пӗтермелли ялсен шутне Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм ял тӑрӑхӗнчи Мӑн Шӗвӗш; Муркаш районӗнчи Ҫатракасси ял тӑрӑхӗнчи Ҫатракасси, Очӑкасси, Ҫӗньял Хуракасси, Торинкасси, Шупуҫ, Ятман, Ҫӗньял Очӑкасси; Шетмӗпуҫ ял тӑрӑхӗнчи Катӑкуй, Шетмӗпуҫ; Йӳҫкасси ял тӑрӑхӗнчи Тури Панкли, Вӑрманкас, Анатри Панкли, Нӳрет, Хурӑнкасси ялӗсем лекнӗ.
1 килограмм сыснашӑн хыснаран 119 тенкӗ те 82 пус тӳлӗҫ, 1 килограмм сысна ашӗшӗн — 265 тенкӗ те 47 пус, 1 килограмм шӑмӑсӑр сысна ашшӗшӗн — 335 тенкӗ те 88 пус.
«Лада Приора» водителӗ тусӗпе эрех ӗҫнӗ. Кайран лешӗ унран ыйтмасӑрах машинӑна ларнӑ та вӗҫтернӗ. Водитель кун пирки полицие пӗлтернӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче полицейскисем Ҫатракасси ялне ҫул тытнӑ. Унта шӑпах ҫав ҫын, машинӑна ларса кайнӑскер, пурӑннӑ. Чӑнах та, машина унӑн килӗ умӗнче ларнӑ.
Ҫак ҫын ӳсер пулнӑ. Ҫитменнине, ӑна унччен водитель прависӗр те хӑварнӑ. Лару-тӑрӑва уҫӑмлатас тӗллевпе ӑна полици участокне илсе ҫитернӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Паян Шупашкар районӗнчи Ҫатракассинче ҫурт ҫуннӑ. «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӳртре ачасем пулнӑ. Телее, никам та шар курман.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасем шӑрпӑкпа вылянӑ, пушар ҫавӑнтан тухма пултарнӑ. Палӑртмалла: килте арҫын ачапа хӗрача пулнӑ.
Пушар паян 14 сехет иртсен пулнӑ. Ӑна 3 пушар машини сӳнтернӗ. Ҫулӑм тӑррине сиенлетнӗ, вӑл ишӗлсе аннӑ.
Раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Асамлӑ уй» кӑларӑм черетлӗ хут экран ҫине тухнӑ. Унта каллех пирӗн ентеш хутшӑннӑ. Хальхинче – Ҫатракасси ялӗнчи Валериан Григорьев.
Вӑйӑра ӑна «ключ» сектор лекнӗ, унта машина выляса илме май пур. Анчах ентеше ӑнман. Леонид Якубович Чӑваш Енре нумай хутчен пулнине, анчах Ҫатракассине ҫитменнине пӗлтернӗ. Валериан ӑна Атӑлта пӗрле пулӑ тытма шантарнӑ.
Ентеш вӑййа пушӑ алӑпа килмен. Мулкач ашӗ, юханшыв пулли, мӑйӑр тата панулми парнеленӗ. Валериан раундра ҫӗнтернӗ, анчах финалта вӑл мар, Красноярск ҫынни мала тухнӑ.
Чӑваш мӑчаварӗсенчен пӗри — Никифор Наумов — ӗнер, авӑнӑн 7-мӗшӗнче, ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Наумов Никифор Егорович 1936 ҫулхи нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш халӑхӗ ӑна ытларах енӗпе чӑваш йӑли-йӗркисене управҫи пек пӗлет. Вӑлах «Халӑх ҫӳпҫинчен» кӗнеке авторӗ.
1959 ҫулта вӑл Йошкар-Олари вӑрман техникин институтӗнче пӗлӳ илнӗ. Инженер-строитель пулса ӗҫленӗ, Сӑра вӗретнин историйӗн музейӗнче ӑслӑлӑх ӗҫченӗнче тӑрӑшнӑ. Пурӗ вӑл 5 кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ.
Никифор Наумовпа ыран, авӑнӑн 9-мӗшӗнче 10 сехетре сывпуллашӗҫ. Сывпуллашу Шупашкарти Мускав проспектӗнчи 9-мӗш ҫуртра иртӗ (Республика пульницинчи ритуал служби пулас).
Паян, пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, М-7 ҫул ҫинче арҫын виллине тупнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Ҫав арҫын – дальнобойщик. Вӑл Ҫатракасси ҫывӑхӗнчи стоянкӑра чарӑннӑ. Паян 8 сехет те 20 минутра унӑн виллине тупнӑ. Вӑл йывӑр тиевлӗ машина ҫумӗнче выртнӑ.
Вырӑна йӗрке хуралҫисем, васкавлӑ медпулӑшу машини килнӗ. Ҫав арҫын – Тӗментен, вӑл 55-60 ҫулсенчи пек курӑнать. Унӑн кӗлетки ҫинче пусмӑрласа вӗлернӗ йӗр пулман. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын чӗре чирӗпе вилме пултарнӑ. Сӑлтавне халӗ уҫӑмлатаҫҫӗ.
Кӳкеҫри пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ паракан 1-мӗш шкулта 8-мӗш «а» тата 11-мӗш классенче вӗренекенсем Чӑваш Енри паллӑ ӳнер ӑстипе Геннадий Иванов-Орковпа тӗл пулнӑ.
Ачасене асӑннӑ район центрӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музее йыхравланӑ. Кун пирки ӳнер учрежденийӗн пуҫлӑхӗ Ирина Удалова Фейсбукра пӗлтернӗ.
Хӑйӗн ӗҫне юратса, чунтан тата пысӑк пахалӑхпа пурнӑҫлакан Геннадий Иванов-Орков искусствовед ӳнере халалланӑ сахал мар кӗнеке пичетленӗ. Вӗсенчен пӗри — «Чувашский мир Терентия Дверенина» кӗнеке-альбом. 100 ҫултан каҫнӑ ҫав паллӑ ӑста нумаях пулмасть пирӗнтен уйрӑлса кайрӗ. Геннадий Иванов-Орков ӑна халалласа икӗ хут та кӗнеке пичетленӗ. Маларах — 2009 ҫулта. Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче ҫав ӗҫе ҫӗнетсе пичетленӗ.
Сӑмах май, Геннадий Иванов-Орков Шупашкар районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫуралнӑ.
Шупашкар районӗнчи Сарапакасси ял тӑрӑхне кӗрекен Ҫатракасси ялӗнче кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче нумай ачаллӑ ҫемье пушарта шар курнӑ. Инкек ҫемьен хуҫалӑхне кӗллентерсе ҫӗрпе танлаштарнӑ.
Кил хуҫи, Ольга Илларионова, ялта юлташӗсем патӗнче вӑхӑтлӑх тӗпленнӗ, ачисем — хулара, тӑванӗсем патӗнче.
Ҫемьене вырӑнти ял тӑрӑхӗ вӑхӑтлӑх икӗ вырӑн сӗннӗ: унчченхи ваттисен ҫуртне тата хваттерти пӳлӗме. Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, кил хуҫи ваттисен ҫурчӗ пулнӑ ҫуртра ачисемпе пӗччен пурӑнма шикленет иккен, вӑл хваттерти пӳлӗме кайса пӑхасшӑн.
Ял ҫыннисем ҫемьене кӑштах пулӑшкаланӑ-ха. Пушарта нимсӗр юлнӑ йыша сӗтел-пукан, йӑлари техника таранах кирлӗ.
Ольга Илларионова Ҫатра Хочехматри шкулта директорӑн воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ пулса тӑрӑшать.
Шупашкар районӗнче икӗ грузовик, ҫӑмӑл машина тата кроссовер ҫапӑннӑ. Инкеке пула пӗр водитель тата 6 ҫулти ача пульницӑна лекнӗ.
Чӑваш Ен Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑх инспекцийӗн управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек ҫӗркаҫ, раштавӑн 16-мӗшӗнче, 22 сехет те 10 минутра М-7 «Атӑл» федераци трасси ҫинче, Шупашкар районӗнчи Ҫатракасси ялӗ тӗлӗнче пулса иртнӗ.
«Hyundai Creta» рульне тытса пыракан 60 ҫулти водитель (машина Хусан енне кяканскер пулнӑ) «Мерседес Бенц Actros» йывӑр тиевлӗ машинӑпа пырса ҫапӑннӑ. Ҫапӑннӑ хыҫҫӑн грузовикӑн малти урапи шӑтнӑ та вӑл хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта «Мерседес» цистернӑллӑ «КамАЗпа» ҫапӑннӑ. «КамАЗ» ҫул айккине пӑрӑнса кӗрсе кайнӑ. Унпа ҫула май пыракан «Киа Рио» автомобиль инкекрен пӑрӑнма хӑтланса ҫул хӗррине чӑмнӑ.
«Hyundai Creta» водителӗ тата 6 ҫулти пассажир пульницӑна лекнӗ.
+12.5 °C