Шупашкарта пиччӗшӗпе шӑллӗне Таланцевсене халалласа палӑк лартнӑ. Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уҫма палӑртнӑ.
Ӑна Леонид Белов меценат пуҫрӑвӗпе лартнӑ. Вӑл Зиновий Таланцев бюсчӗ евӗр. Унта «Меценатам и благотворителям XIX столетия от благодарных потомков» (чӑв. XIX ӗмерти меченатсемпе ырӑ ӗҫсем тӑвакансене пархатарлӑ эткертен — ЧХС) тесе ҫырнӑ.
Аса илтермешкӗн: пиччӗшӗпе шӑллӗ Таланцевсем 19-мӗш ӗмӗрте пурӑннӑ. Чӑваш Еншӗн нумай ыра ӗҫ тунӑ вӗсем. Вӗсем укҫан пулӑшнипе вӗренӳ заведенийӗсем ҫӗкленнӗ, хаҫатсем тухнӑ, учительсен пӗрлӗхе йӗркеленнӗ тата ытти те. Кунсӑр пуҫне 1954 ҫулта ЧР Наци вулавӑшне вӗсен кӗнекесен пуххи лекнӗ. Ку — сайра фонд.
Ҫавна пулах палӑка Наци вулавӑшӗ патне лартнӑ. Ӑна Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ «Вулакан Чӑваш Ен» форумри мероприятисенче уҫӗҫ.
Шупашкарта ӗҫсӗррисен йышӗ ӳснине палӑртаҫҫӗ. Чи пӗлтерӗшли — вӗсен йышӗнче аслӑ пӗлӳллисем нумай.
Ӗҫсӗррисен йышӗнче ытларах — хӗрарӑмсем. Официаллӑ ҫӑлкуҫсене ӗненес тӗк, тӗп хулара 2250 ҫын ӗҫсӗр шутланать. Вӗсенчен ҫурри ытларахӑшӗ — аслӑ пӗлӳ дипломӗ илнисем.
Чиновниксем палӑртнӑ тӑрӑх, гуманитари енӗпе пӗлӳ илнисене ӗҫе вырнаҫма йывӑртарах. Анчах ҫав вӑхӑтрах рабочи вакансийӗсем пушӑ.
Ҫак кун тӗлне ӗҫ паракан 580 ҫын 5000 ытла ваканси пирки пӗлтернӗ. Рабочи профессиллисене ӗҫ рынокӗнче 5 вариант сӗнеҫҫӗ-мӗн.
«Медиалоги» информаципе аналитика тытӑмӗ черетлӗ танлаштарӑм хатӗрленӗ. Унта Атӑлҫи федераци округӗнчи пысӑк должноҫри ҫынсен рейтингне чӳк уйӑхӗнчи кӑтартӑва шута илсе хатӗрленӗ.
Унти кӑтартупа килӗшӳллӗн, медиатанлаштарӑм лидерӗсен йышне Чулхула, Шупашкар тата Епхӳ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗсем кӗнӗ. Алексей Ладыков иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл 860,59 балл пухнӑ.
«Медиалоги» компани тунӑ тишкерӳпе килӗшӳллӗн, МИХсем ытларах Алексей Ладыков «Садовый» микрорайона тухса ҫӳренине ҫутатнӑ.
Сӑмах май, медиарейтинга МИХсене тӗпе хурса хатӗрленӗ. Телекураври, радиори, хаҫат-журналти, информаци агентствинчи, тӗнче тетелӗнчи МИХсенчи хыпарсене шута илнӗ.
Хӗл уйӑхӗсем ҫитрӗҫ пулин те урамра сивӗ ҫанталӑк хуҫаланмасть. Ҫавна май юханшывсенче, пӗвесенче пӑр ҫирӗпех ларман-ха.
Анчах ку пулӑ тытма юратакансене хӑратать-и вара? Раштавӑн 11-мӗшӗнче ир-ирех кӳлмеке 5 пулӑҫӑран кая мар тухса ларнӑ. Экстремалсем темелле-ши — ҫӳхе пӑртан хӑрамаҫҫӗ. Ара, вӗсен шухӑшӗпе, пӑр кирлӗ чухлӗ — 8–10 сантиметр — хулӑн. Анчах ун чухлӗ пулни иккӗлентерет. Ҫитменнине, кӳлмекре вырӑнӑн-вырӑнӑн шыв 2 метр е ытларах тарӑнӑш.
Ҫапла аслисем кӗҫӗннисене япӑх тӗслӗх кӑтартаҫҫӗ. Ҫак кунсенче «Инженерная защита» АО ӗҫченӗсем кадет шкулӗнче вӗренекен ачасене ҫӳхе пӑр ҫинчен хӑваласа янӑ. Паллах, ку хыпара шкул директорӗ патне те ҫитернӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ аслисене те, ачасене те пӑр хальлӗхе ҫӳхе пулнине, ҫавӑнпа унта кӗме юраманнине асӑрхаттарать.
Республикӑра «Чӑваш пики» конкурс кӑна мар, «Чӑваш Енри топ модель — 2015» конкурс та иртнӗ. Жюри хӗрсем подиум тӑрӑх утма пӗлнине, камера умӗнче хӑйсене тытма пултарнине тата ыттине хакланӑ.
Кӑҫал «Чӑваш Енри топ модель» конкурсра 14 ҫулти Ксения Платонова ҫӗнтернӗ. Вӑл унччен гимнастикӑпа кӑсӑкланнӑ.
Ксения асӑннӑ конкурса пӗлтӗр те хутшӑннӑ. Анчах ун чухне вырӑн ҫӗнсе илеймен вӑл. Ҫӑпах кӑҫал та хутшӑнма кӑмӑл тунӑ вӑл.
Ксения шкулта кӑна вӗренет-ха. Пушӑ вӑхӑтра вӑл спортзала ҫӳрет, ют чӗлхесене вӗренме кӑмӑллать. Сӑмах май, 175 сантиметр ҫӳллӗш пике50 килограмм таять, кӗлетки те унӑн мадельсенни пекех.
Паян, раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, Шупашкарта халӑх йышлӑ пухӑннӑ акци иртнӗ. «Тухтӑрпа пӗрле уҫӑлса ҫӳретпӗр» акцие нумай ҫын хутшӑннӑ.
Акцие час-часах ирттереҫҫӗ. Ӑна чӗрепе юн тымарӗсен чирӗсенчен сыхланас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Паянхи акцие 7,5 пин ҫын тухнӑ.
Акцие хутшӑннисен йышӗнче учрежденисенче, предприятисенче, организацисенче ӗҫлекен ушкӑнсем пулнӑ. Старта тухас умӗн шӑм-шака ҫемҫетмелӗх кӑштах зарядка тунӑ.
Ҫул ҫинче ӑшӑнмашкӑн икӗ «кухня» йӗркеленӗ. Унта вӗри чейпе сӑйланӑ. Акци вӑхӑтӗнче Шупашкарти хӑш-пӗр урамра транспорт ҫӳреймен — ҫула пӳлнӗ.
Ятарлӑ проектпа килӗшӳллӗн, Шупашкарти 3-мӗш ача пахчинче хӑнасем пулса курнӑ. Итали хӑнисем, ылмашӑну программипе килӗшӳллӗн 2-мӗш лицейре вӗренекенскерсем, ачасемпе тӗл пулнӑ.
Ют ҫӗршыв ҫыннисем Шупашкара «AFS — Интеркультура» программӑпа килӗшӳллӗн килнӗ. Шупашкар хулинчи шкулсем унта 16 ҫул хутшӑнаҫҫӗ ӗнтӗ. Тӗнче шайӗнчи программӑна халӗ ав ача пахчинчисем те хутшӑннӑ.
Хӑнасем ача пахчипе паллашнӑ. Унта мӗнле ӗҫлени те кӑсӑклантарнӑ вӗсене. Ачасем вара кун мӗнле иртсе кайнине каласа кӑтартнӑ. Хӑнасене ирхи зарядкӑна та чӗннӗ. Италирен килнӗ ҫынсем Ҫӗнӗ ҫула мӗнле хатӗрленни пирки те ыйтса пӗлнӗ.
Италипе Раҫҫей ачисем пӗчӗк шӑпӑрлансемпе хаваспах паллашнӑ, вӗсемпе пӗрле ӳкернӗ, юр кӗлетке тунӑ. Итали хӑнисем кунта татах килесшӗн, хӑйсем патӗнчи ача пахчисем пирки каласа кӑтартасшӑн.
Турцирен килнӗ Джамалеттин Явуза тытса чарни пирки нумаях пулмасть пӗлтерчӗҫ. Ӑна «виза режимне» пӑснӑ тесе ирӗксӗр хӑварнӑччӗ.
«Регнум» сайт пӗлтернӗ тӑрӑх, турккӑ официаллӑ майпа «ӑслӑлӑхпа техника ҫыхӑнӑвӗсене йӗркелеме» килнӗ. Джамалеттин республикӑри пӗр аслӑ шкулта вырӑс чӗлхине вӗреннӗ. Анчах ку панӑ виза тӗллевӗсемпе пӗр килмест имӗш. Ку шӑп та лӑп Турци Раҫҫей самолетне персе антарнӑ вӑхӑтпа пӗр килнӗ тата. Джамалеттин Шупашкара чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчех килнӗ пулнӑ.
Раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Джамалеттина Раҫҫейрен Турцие ӑсатнӑ. Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ турккӑ виза режимне пӑсӑнӑ тесе палӑртнӑ. Куншӑн ӑна 5 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.
Джамалеттин Турцире пӗр аслӑ шкулта ӑслӑлӑх енӗпе ӗҫлет. Шупашкара вӑл чӗннипе килнӗ. Кунта вӑл стажировка тухса доктор диссертацийӗ валли материалсем пухнӑ.
Халӗ Джамалеттин Раҫҫее 5 ҫул килеймӗ.
Шупашкарти Мускав кӗперне юсама хатӗрленеҫҫӗ. Ҫавна май подрядчик кӳлмекри шыва 3 ҫуллӑха татса яма палӑртать.
Кӗпере виҫӗ ҫул юсама палӑртнӑ. Ӑна «Пелискер» тулли мар яваплӑ общество пурнӑҫлӗ. Юсав вӑхӑтӗнче Театр тата Совет кӳлмекӗнче ҫынсене тата транспорта ҫӳреме чарӗҫ.
Проекта пурнӑҫламашкӑн 1,6 миллиард тенкӗ кирлӗ. Ку укҫана федераци, республика тата хула хыснисенчен уйӑрӗҫ.
Ҫак кунсенче ЧР строительство министрӗн пӗрремӗш ҫумне палӑртнӑ. Кун пирки ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ.
Алӑ пуснӑ документпа килӗшӳллӗн, ку должноҫа 40 ҫулти Сергей Безруков йышӑннӑ. Вӑл унччен те министр ҫумӗ пулнӑ-ха. Халӗ вара — пӗрремӗш. Сӑмах май, ведомство ертӳҫин виҫӗ ҫум.
Иртнӗ эрнере ЧР строительство министрӗн тепӗр ҫумне те палӑртнӑ. Ӑна 29 ҫулти Максим Иванов йышӑннӑ. 2013 ҫултанпа вӑл Шупашкарти управляющи компанийӗсенче ертӳҫӗ должноҫне йышӑннӑ.
Аса илтерер: чӳк уйӑхӗнче ведомствӑра министр ҫумне 46-ри Александр Герасимов должноҫран хӑтарнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (07.10.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 756 - 758 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Андрей Петтоки, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Гаврилова Агафья Гавриловна, чӑваш журналисчӗ, наци ирӗкӗшӗн кӗрешӳҫине персе пӑрахнӑ. | ||
| Данилов Анатолий Васильевич, чӑваш ӳнерҫи ҫуралнӑ. | ||
| Бойко Иван Яковлевич, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ зоотехникӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |