Шупашкарти 1-мӗш номерлӗ типографи 6,9 миллион тенкӗ парӑма кӗрсе кайнӑ. Тулли мар яваплӑ общество шутланакан ҫак предприятире хальхи вӑхӑтра 130-ы яхӑн ҫын ӗҫлет иккен.
Типографи вӗсем тар тӑкнишӗн вӑхӑтра тӳлесе пырайманнине кура пысӑк парӑма кӗрсе ӳкнӗ. Типографи ӗҫ-хӗлӗ пирки каланӑ май, Чӑваш Енӗн Информаци политикин министерстви предприятире пушӑ лаптӑксем нумаййине те пӗлтернӗ. Территори тимӗр-тӑмӑрпа ҫӳп-ҫап айне пулнӑ имӗш. Котельнӑй ҫурчӗн тӑрӑмӗ те начар-мӗн. Типографи ҫурчӗ тул енчен те килӗшӳллӗн курӑнса ларманнине палӑртнӑ иккен министерствӑра.
Информаци политикин министерстви типографири лару-тӑрӑва тӗрӗслесе тӑни пирки ӗнентерет иккен. Ҫывӑх вӑхӑтра канашлу ирттермелле-мӗн. Хальлӗхе вара типографире Арбитраж сучӗ сӑнав процедури пуҫарса янӑ.
«Эксперт РА» рейтинг агентстви Раҫҫейри чи лайӑх шкулсен списокне хатӗрленӗ. Унта Шупашкарти вӗренӳ учрежденийӗсем те кӗнӗ.
Танлашӑма ачасем ППЭне мӗнле тытнине шута хурса мар хатӗрленӗ. Унта шкултан вӗренсе тухакансем Раҫҫейри аслӑ шкулсене вӗренме кӗнисене хакланӑ. Кӑтартусене 2014 ҫулхисене шута илнӗ.
Рейтинга 200 шкул кӗнӗ. Вӗсенче вӗренекен ачасем аслӑ шкулсене вӗренме кӗреҫҫӗ. Танлашӑма пӑхас-тӑк малти вырӑнсене Мускаври шкулсем йышӑнаҫҫӗ.
Шупашкарти 3-мӗш лицей унта 51-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Шупашкарти 5-мӗш гимнази вара рейтингра 151-мӗш вырӑна тухнӑ.
Даннӑйсене танлашӑм валли аслӑ шкулсем панӑ. Пӗтӗмпе Раҫҫейри 9 пин шкултан вӗренсе тухнӑ 40 пин ача пирки информацие шута илнӗ.
Республикӑра шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑ хыҫҫӑн аслатиллӗ ҫумӑр чылай ҫурӗ. Шупашкарта, Алькеш тата Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗсенче, икӗ кун каялла пӑр та ҫунӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче вара пысӑк инкек пулнӑ. Аҫа-ҫиҫӗме пула унта ҫурт ҫунса кайнӑ. Телее, никам та пурнӑҫран уйрӑлман.
Ку инкек Ҫӗнӗ Атикасси ялӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫав каҫ 73 ҫулти ҫыннӑн ҫурчӗ ҫунса кӗлленнӗ. Кун пирки МЧСӑн Чӑваш Енри управленийӗ хыпарлать.
Арҫыннӑн хӗрӗ тата мӑнукӗ каҫхи 6 сехет иртсен ӗне сума картишне тухнӑ. Аслатиллӗ ҫумӑр пуҫланнӑ. Вӗсен куҫӗ умӗнче ҫиҫӗм ҫурт тӑррине ҫапнӑ. Пӳрт ҫунма тытӑннӑ.
Каҫхи 7 сехет ҫурӑра пушара сӳнтернӗ. Унта Кивӗ Атикасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ те хутшӑннӑ. Ҫулӑм ҫурта тата хуралтӑ таврашне тӗп тунӑ.
Чӑваш Енре каллех мамонт шӑммине тупнӑ. Вӑл унӑн шӑлӗ тесе шутлаҫҫӗ.
Ӑна Шупашкарти пӗр стройкӑра тупнӑ. Вӑл мамонт шӑлӗ пулнине малтанлӑха республикӑри паллӑ геолог каланӑ.
Мамонт шӑлне тупнӑ вырӑнта ҫӗнӗ микрорайон хӑпартаҫҫӗ. Кӳлмекрен инҫех мар рабочисем хӑйӑр тултарнӑ чухне ун ӑшӗнче тӗлӗнмелле япала тупнӑ. Ҫав хӑйӑра юханшыв портӗнчен илсе килеҫҫӗ.
Артур Филиппов каланӑ тӑрӑх, вӑл мамонтӑн е носорогӑн 20 сантиметрлӑ шӑлӗ евӗр. Прораб ӑна Чӑваш наци музейне илсе кайнӑ.
Шупашкарти политехника институчӗн доценчӗ Анатолий Иванов та ку мамонтӑн шӑмми-шакки пулнине ҫирӗплетнӗ. Вӑл шӑла хӑш тӗлтре тупни пӗлтерӗшлӗ пулнине каланӑ. Атӑлпа Ҫавал хушшинчи хӑйӑр ӑшӗнче пулсан ку — тупнӑ 15-мӗш япала. Ку тӑрӑх мамонтсемшӗн капкӑн пулнӑ. Тен, унта ытти пайӗсене те тупма май пуррине палӑртаҫҫӗ.
Ҫӗртмен 8-мӗшӗнчен тытӑнса 11-мӗшӗччен Шупашкарти парксене, скверсене тата пляжсене вӑрӑмтунасенчен сиенсӗрлетме палӑртнӑ. Ку ӗҫе пурнӑҫлама ҫӗртмен 2-мӗшӗнче хула администрацийӗнче иртнӗ канашлура хула мэрӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Герман Александров Шупашкарти ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсене хушнӑ. Вӑрӑмтунасемпе лешсем хӑйсем «кӗрешӗве» тухмӗҫ — вӑрӑмтунана тата юн ӗмекен ҫавӑн йышши ытти шӑна-пӑвана вӗлерме ирӗк пур предприятисемпе вӗсен подряд килӗшӗвӗ тумалла.
Герман Александров каланӑ тӑрӑх, ҫанталӑк шӑрӑх тата нӳрӗ тӑнине кура шӑна-пӑван йышланса кайнӑ. Ҫавна май скверсене, парксене, пляжсене, социаллӑ сфера объекчӗсене, ача-пӑча уйлӑхӗсене, путвалсемпе чартаксене, нумай хваттерлӗ ҫуртсен подъезчӗсене эмеллесе тухмалла.
Шупашкарти 4-мӗш лицейра Европа шайӗнчи физкультурӑпа сывлӑх комплексӗ тума палӑртнӑ. Строительство ӗҫӗ пуҫӑннӑ ӗнтӗ. Халӗ унта ҫӗр ӗҫӗпе аппаланаҫҫӗ. Строительство ӗҫне тытӑнма лаптӑксене ҫине тӑрса хатӗрлеҫҫӗ, ҫутӑ лампиием вырнаҫтараҫҫӗ.
Уҫӑ йышши комплекса ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ вӑхӑта туса пӗтересшӗн. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗнчи тӳре-шара асӑннӑ влаҫ тытӑмӗн официаллӑ сайтӗнче хыпарланӑ.
Спорт объекчӗн хакӗ 30 миллион тенкӗрен иртет-мӗн. Ӑна «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти «Ача-пӑча спорчӗ» проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май пуҫӑннӑ.
Стадионта чупмалли ҫулсем тӑвӗҫ, искусствӑлла газонлӑ футбол уйӗ пулӗ, куракансене лармалли трибунӑсем, спортсменсене салтӑнса тӑхӑнмалли хӑтлӑ пӳлӗмсем.
«Ирӗклӗх» пӗрлӗх Шупашкарти суту-илӳ павильонӗ евӗр хатӗрленӗ чарӑнусенче вырӑсла кӑна ҫырни килӗшӳсӗр пулни ҫинчен тӗрлӗ ведомствӑсене ҫыру яни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Шупашкар администрацийӗнчен хурав та илнӗччӗ вӗсем, хуҫисемпе ҫӗнӗ килӗшӳ туса ятсене икӗ чӗлхепе ҫырма шантарни пирки те хыпарланӑччӗ.
Ак, нумай пулмасть тепӗр хурав Мускав район прокуратуринчен ҫитнӗ иккен. Тӳре-шара йӗркене пӑснӑ суту-илӳ павильонӗсен хуҫисене тупса палӑртнӑ (Яковлев С.С. ИП, «Алькор» ТМЯП тата «Хурӑшсӑрлӑ хула» ТМЯП), вӗсемпе ҫывӑх вӑхӑтра ҫӗнӗ килӗшӳ туса чарӑну ячӗсене икӗ чӗлхепе усӑ курса ҫырма сӗннӗ.
«Ирӗклӗхе» вара хурав вырӑсла пулни килӗшмен, прокуратурӑра чӑвашла ҫырма техника майӗсем ҫук иккен. Анчах ку йӗркене пӑсни пулать. «Ирӗклӗх» пӗрлӗх прокуратурӑрисем саккунсене пӗлменни пирки асӑрхаттарнӑ. «Патшалӑх органӗсен, учрежденисен тата организацисен ӗҫӗнче чӗлхесемпе усӑ курасси» текен 11 статьяпа килӗшӳллӗн (сӑмах «Чӑваш Республикинчи чӗлхесем ҫинчен» саккун пирки пырать) ҫыру ҫине ҫав чӗлхепех хуравламалла имӗш. «Ирӗклӗх» хӑй ҫырӑвне чӑвашла янӑ, апла-тӑк прокуратура саккуна пӑсас мар тесен чӑвашлах хуравламалла пулнӑ.
Кӗҫех Шупашкарти мӗнпур ача-пӑча пахчинче «Малышиада» спорт вӑййи иртмелле. Ун вӑхӑтӗнче 6–8 ҫулхи ачасем ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗррин виҫине памалла. Чӑваш Енре ҫӗнӗ рекорда хатӗрленеҫҫӗ. Ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗррине хулари тата республикӑри пин ытла арҫын ачапа хӗрача кӑтартса парӗҫ.
«Малышиадӑна» хатӗрленнӗ май республикӑн тӗп хулинчи 201-мӗш ача пахчинче Ҫӑмӑл атлетика енпе пӗчӗккисен вӑййи иртнӗ. Ӑна физкультура инструкторӗ Игорь Свинцов ертсе пынӑ. Свинцов Чӑваш Ен чысне Раҫҫейри тата Европӑри ӑмӑртусенче пӗрре кӑна мар хӳтӗленӗ май пултаруллисене пӗчӗкренех палӑртни пӗлтерӗшлине лайӑх ӑнланать тесе пӗлтереҫҫӗ Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнче. Пӗчӗккисен вӑййинче мечӗк пемелле тупӑшнӑ, инҫӗшне сикнӗ, 30 метра чупнӑ.
Паян Шупашкарта «Раҫҫей саккунӗсен кӑлтӑкӗ» ятпа VIII Пӗтӗм тӗнчери ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ. Ӑна В.Н. Кудрявцев академика асӑнса йӗркеленӗ. Мероприяти Шупашкарти кооператив институтӗнче пулнӑ. Унта кӑҫалхипе иккӗмӗш хут пуҫтарӑннӑ.
Конференцире Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та тухса калаҫнӑ. Мероприятие вӑл истори тӗлӗшӗнчен пӗлтерӗшлӗ пулӑм тесе хакланӑ. Юристсем хушшинче тавлашусем яланах сиксе тухнине палӑртнӑ май Михаил Игнатьев паян Раҫҫей — пасар экономикиллӗ право патшалӑхӗ иккенне, мӗнпур регион хӑйсен саккунне, нормативпа право хучӗсене федерациннипе килӗшӳллӗн йӗркеленине асӑнса хӑварнӑ. «Ку вӑл питӗ пӗлтерӗшлӗ», — тенӗ М. Игнатьев. Унтан вӑл Шупашкарти конференци Раҫҫей ырлӑхӗшӗн усӑ курмалли саккунсене йӗркелеме пулӑшакан сӗнӳсем ҫуратасса шаннине пӗлтернӗ.
Сӑнсем (22)
Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, «2014 ҫулхи чи лайӑх страхователь» пӗтӗм Раҫҫейри конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта Чӑваш Енри 17,5 пин организаципе ҫынсене тара тытса ӗҫлеттерекен усламҫӑ куҫӑнсӑр майпа хутшӑннӑ.
Чи лайӑххисене палӑртнӑ чух пенси тата медицина страхованийӗ валли укҫа епле куҫарса пынине, отчета хальхи технологисемпе тӑратнине, вӑл е ку организаципе усламҫӑ пирки ҫынсем ҫӑхавланипе ҫӑхавламаннине, ӗҫ укҫи регионта пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫепе килӗшсе тӑнипе тӑманнине тата ытти хӑш-пӗр саманта шута илнӗ.
«500 ҫынтан ытла ҫынлӑ страхователь» ушкӑнра Шупашкарти «Керамика» общество, Шупашкарти строительство материалӗсен савучӗ, Шупашкарти 2-мӗш номерлӗ ҫӑкӑр савучӗ тата кану вӑхӑтӗнче тӑхӑнмалли ҫи-пуҫ кӑларакан «ХСН» общество ҫӗнтернӗ.
«100 ҫынтан пуҫласа 500 ҫын таран ӗҫлекен страхователь» ушкӑнра Елчӗк районӗнчи «Комбайн» ял хуҫалӑх кооперативӗ, Ҫӗрпӳри 139-мӗш номерлӗ ҫул-йӗрпе эксплуатаци предприятийӗ, Тӑвай районӗнчи «Акконд-агро» фирма, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Хӗвел» общество мала тухнӑ.
«100 ҫынтан сахалтарах ҫынлӑ страхователь» ушкӑнра лайӑххисен шутне Йӗпреҫ районӗнчи «Ҫӗнтерӳшӗн» хаҫат редакцийӗ, Канашри «Северяночка» предприяти, Ҫӗмӗрлери «Юсав мастерскойӗ тата автофургон енӗпе ӗҫлекен конструктор бюровӗ» АУО, Патӑрьелти «Батыревское» АХО палӑрнӑ.
+0.3 °C