Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкарти Чапаев скверӗнче концертпа кану программине йыхравлаҫҫӗ. Мероприятине Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗпе Шупашкарти Концертпа вӗрсе каламалли оркестр (ертӳҫи — Владимир Петров) йӗркелӗҫ.
«Поздравление любимому городу» (чӑв. Юратнӑ хулана саламлани) музыка марафонӗ иртӗ, вулавӑш вара тӗрлӗ ӑсталӑх сехечӗ йӗркелӗ.
Музыка марафонне тӑватӑ темӑпа ирттерме палӑртнӑ: тӑван кӗтеспе ҫӗршыв ҫинчен ҫырнӑ юрра-кӗвве РФ Патшалӑх ялавӗн кунне халалланӑ; тӗрлӗ ҫӗршыври тата халӑхсен джаз композицийӗсем; пурте пӗлекен юрра вокалистсем шӑрантарӗҫ тата ҫамрӑксем юратакан хальхи вӑхӑтри музыка.
Мероприяти ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкарти И.Я. Яковлев скверӗнче 10 сехетре пуҫланӗ.
Шупашкара йӗркеленӗренпе 550 ҫул ҫитнине халалласа ҫырнӑ гимнсен конкурсне ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Пурӗ 116 заявка пулнӑ.
Хайлава каярах «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) ушкӑнра халӑхпа суйларӗҫ. Тӗнче тетелӗнче сасӑлакансем 10-мӗш номерлӗ хайлава килӗштернӗ. Унӑн авторӗ — Роман Сакулин. Ҫӗнтернӗшӗн ӑна 200 пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ. Роман — профессилле музыкант, композитор тата аранжировщик. Унӑн хайлавне тӗнче тетелӗнчисем пысӑка хурса хакланӑ: «Чунтан хатӗрленӗ ӗҫ. Итлерӗм, пӑхрӑм, питрен йӑл кулӑ каймарӗ!))»; «Ром, юрӑ супер! Геленджик саншӑн сасӑлать!» т.ыт.те.
Юрра ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти Юрӑ уйӗнче пуҫласа шӑрантарӗҫ. Ӑна «Русское радио» ирттернӗ «ХаРРошая премия» финалисчӗсем Турецкий хорӗпе юрлӗҫ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви Шупашкарта пурӑннӑ ҫынна шыранине пӗлтерет. Ҫакӑн пирки ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, хыпарланӑ.
Ҫухалнӑ ҫын Николай Никанорович Одинцов ятлӑ, 1968 ҫулта ҫуралнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви Уголовлӑ шырав управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын 176 сантиметр ҫӳллӗш, тӗреклӗ хул-ҫурӑмлӑ, ҫутӑ ҫырӑ ҫӳҫлӗ, ҫӳҫӗ кӑвакарнӑ, кӑвак куҫлӑ. Килтен тухса кайнӑ чух арҫын хура тӗслӗ футболкӑпа, тӗксӗм кӑвак джинс шӑлаварпа, ҫутӑ пушмакпа пулнӑ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫухалнӑ Николай Одинцов куҫлӑх тӑхӑнса ҫӳрет.
Ҫухалнӑ ҫын ҫинчен мӗн те пулин пӗлекенсене е ӑна курнисене (8352) 39-40-94 е 102 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
ШӖМ пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта вӑйӑ автомачӗсене тӗп тунӑ. Вӗсене рейдсем вӑхӑтӗнче туртса илнӗ.
Полицейскисем рейд ирттернӗ чухне вӑйӑ автомачӗсене туртса илеҫҫӗ. Автоматсем пуҫиле ӗҫсенче ӗнентерекен япала вырӑнӗнче пулаҫҫӗ, кайран вӗсене тӗп тӑваҫҫӗ.
Нумаях пулмсть Шупашкарти пӗр предприятире 60 ытла вӑйӑ автоматне утилизациленӗ. Хаклӑ техникӑна, хуҫисене нумай тупӑш кӳнӗскерсене, наччасрах пресласа утилизациленӗ, вӑл тимӗр-тӑмӑра ҫаврӑннӑ.
Полицейскисем саккуна пӑсса азартлӑ вӑйӑсене йӗркелекенсене тупса палӑртас тӗллевпе малашне те ӗҫлӗҫ.
Чӗмпӗр хулине тӗрӗк ушкӑнне кӗрекен чӗлхесене тӗпчекен Синджаро Казама унти чӑвашсемпе тӗл пулма килсе ҫитнӗ. Токиори университет профессорне Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗсем Олег Мустаевпа Тимӗр Хуначи кӗтсе илнӗ. Чӑваш халӑх сайтне Олег Мустаев пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑнана вӗсем яраплансен портӗнче кӗтсе илнӗ.
Яппун профессорӗ Чӗмпӗре ҫитнӗ-ҫитмен Иван Яковлев патриарха пуҫ тайма кӑмӑл тунӑ.
Сӑмах май ҫакна та палӑртмалла: 2016 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче Синджиро Казама Шупашкара, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне, килнӗ. Ун чухне профессор чӑваш диалекчӗсемпе те кӑсӑкланнӑ. Тӗрлӗ халӑх диалектне пухса профессор словарь кӑларасшӑннине пӗлтернӗ.
Хӑнана ЧПУн вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистика факультетӗнче вӗренекен Анна Ижетникова пулӑшнӑ. Вӑл профессор ыйтнӑ 150 сӑмаха тури чӑвашсен диалекчӗпе куҫарса панӑ тата чӑвашла сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене диктофон ҫине ҫырса илнӗ.
Ҫемьесене упраса хӑварас тӗллевпе Чӑваш Енре «Сохраним семью» (Чӑв. Ҫемьене упрар) проект пурнӑҫланать. Ӑна республикӑн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви шухӑшласа кӑларнӑ.
Проект тӗллевӗ — ҫемье ҫавӑракан мӑшӑрсене, уйрӑлас патне ҫитнӗ арӑмӗпе упӑшкине психологи пулӑшӑвӗ парасси. Проекта загс органӗсен ӗҫченӗсем, Шупашкарти Ҫул ҫитмен ачасене социаллӑ реабилитаци пулӑшӑвӗ кӳрекен центр психологӗсем, Шупашкарпа Чӑваш Ен епархийӗнче тӑрӑшакансем хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсем лекцисем вулаҫҫӗ, семинарсемпе психологи тренингӗсем ирттереҫҫӗ, ҫемьери хутшӑнусемпе ҫыхӑннӑ ыйтусемпе сӗнӳ-канаш параҫҫӗ.
Проекта пурнӑҫланӑ май шкул ачисемпе, студентсемпе тӗл пулаҫҫӗ, вӗсене те ҫемье пӗлтерӗшӗ пирки ӑнлантарасҫӗ.
Сӑмах май каласан, ҫемьесем арканасси пирӗн республикӑра юлашки 5 ҫулта пӗчӗк тесе ӗнентерет ЧР Юстици министерстви. Ҫемье арканнин 1000 ҫын пуҫне илнӗ кӑтартӑвӗпе пӗлтӗр пирӗн тӑрӑхри коэффициент 2,9 пулнӑ. Ку вӑл Федерацин Атӑлҫи регионӗнче чи пӗчӗкки иккен.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Шупашкарти «Шупашкар» универмаг патӗнче кӗрешӳ енӗпе уҫӑ первенство пулӗ. Ӑмӑртӑва спорт кӗрешӗвӗн кирек мӗнле тӗсӗнче те хатӗрленнӗ спортсменсем хутшӑнӗҫ. Пӗтӗмпе 20 ытла заявка килнӗ. Спортсменсем тӗрлӗ виҫе категорийӗнче вӑй виҫӗҫ.
Ӑмӑрту 17 сехет те 15 минутра пуҫланӗ. 16 сехетре спортсменсене виҫӗҫ. Виҫе категорийӗсенче ҫӗнтернисене медальпе тата дипломпа чыслӗҫ. Первенство триумфаторне тӗп парне кӗтет: чӗрӗ така.
Ыран универмаг умӗнче кирек пуканне йӑтас енӗпе те ӑмӑрту иртӗ.
Паян Шупашкарта ҫӗнӗ савут уҫӑлнӑ. Вӑл Индустри паркӗнче вырнаҫнӑ.
Турбокомпрессорсем тӑвакан тата вӗсене юсакан «Турбоком-Инвест» производствӑпа коммерци фирмине уҫма Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин, «Турбоком» компанисен ушкӑнӗн тӗп пуҫлӑхӗ Владимир Овчаренко хутшӑннӑ. Предприятин учредителӗсенчен пӗри — Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Олег Мешков. Савута уҫма май килнишӗн вӑл республика Правительствине ырласа сӑмах каланӑ. Владимир Овчаренко Шупашкар тата Чӑваш Ен ҫыннисене усӑ тӑвассишӗн тӑрӑшма шантарнӑ.
«Турбоком-Инвест» хӑйӗн маркипе турбокомпрессорсем ӑсталӗ, ыттисен ҫав продукцине юсӗ. Турбокомпрессорсене завод ҫӑмӑл тата тиев турттаракан машинӑсем, ҫавӑн пекех ял хуҫалӑх промышленноҫӗ валли 100 ытла тӗрлине кӑларӗ.
«Шупашкар Арена» пӑр керменӗнче ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче хулари тӳре-шара тата «Стрижи» (чӑв. Вӗршӗнсем) пилотаж ушкӑнӗн командисем хоккейла вылӗҫ.
Шупашкарсен командине Чӑваш Ен тӗп хулин администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ертсе пырӗ, «Вӗршӗнсен» командирӗ Сергей Осяйкин полковник пулӗ.
Куракансем валли матчсӑр пуҫне тӗрлӗ кӑсӑклӑ программа хатӗрленине ӗнентереҫҫӗ хула администрацийӗн пресс-службинче. Хоккей курма пынисем пилотсемпе калаҫайӗҫ, вӗсемпе сӑн ӳкерӗнейӗҫ.
Шупашкарти тӳре-шара тата пилотаж ушкӑнӗ унччен те хоккейла вылянӑ. 2015 ҫулта вӗсен юлташла ӑмӑртӑвӗ 5:5 шутпа вӗҫленнӗ.
Кӑҫалхи ӑмӑрту ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 12 сехетре пуҫланӗ. Унта кирек кам та кайса курма пултарать. Тӳлевсӗрех кӗртӗҫ.
233 пассжирӑн пурнӑҫне ҫӑлнӑ икӗ пилот пирки сайтра тин кӑна хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Мускав ҫывӑхӗнче Крыма вӗҫме тухнӑ Airbus A321 куккурус уйне анса ларнӑ. «Жуковский – Симферополь» маршрутпа вӗҫнӗ самолет сывлӑша хӑпарнӑ чухне чарлансен ушкӑнӗпе тӗл пулнӑ. Кайӑксем двигателе лекнӗрен пушар тухнӑ, техника ӗҫлеме пӑрахнӑ. Экипаж инструкципе килӗшӳллӗн ӗҫленӗ: двигателе сӳнтернӗ, шассие пуҫтарнӑ та уя анса ларнӑ. Самолетра ҫав вӑхӑтра 233 пассажир пулнӑ. Самолет штурвалӗ умӗнче Дамир Юсупов командир тата иккӗмӗш пилот Георгий Мурзин пулнӑ. Дамир Юсупов Шупашкарта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗреннӗ.
РФ Президенчӗ Анапӑра канашлу уҫнӑ май ҫак икӗ пилота Раҫҫей Паттӑрӗн ятне парассине пӗлтернӗ. Экипажӑн ытти пайташӗсем Паттӑрлӑх Орденне тивӗҫӗҫ.
-0.7 °C