Чӑваш Енӗн тӗп хулинче «Эткер» ятлӑ ача-пӑча уйлӑхӗ уҫӑлнӑ. Вӑл Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу паракан комплекслӑ центрта ӗҫлет. Уйлӑхӑн пӗрремӗш сменинче йывӑр лару-тӑрури ҫемьесенчи 30 ача хӑйӗн сывлӑхне ҫирӗплетӗ.
Социаллӑ учрежденире пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче уҫӑлнӑ уйлӑхра ачасем кӑнтӑрла канаҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, ирпе килеҫҫӗ те куна вӗсем центрта ирттереҫҫӗ.
Ачасем валли аслисем кӑсӑклӑ тӗрлӗ программа хатӗрленӗ. Мероприятисен тӗп теми — чӑваш халӑхӗн мухтавлӑ историйӗпе тата ҫыннисемпе паллаштарасси. Ҫавна тӗрлӗ вӑйӑ, конкурс, тупмалли юмахсем урлӑ ачасем патне ҫитерӗҫ.
Чӑвашсем нумаях пулмасть Узбекистан ҫӗршывӗнче пулнӑ.
Чӑваш Енри вӗрентекенсем узбек учителӗсемпе шкул ачисем валли пӗр эрне хушши кунсерен тӗрлӗ мероприяти ирттернӗ, Раҫҫей ҫӗршывӗпе, Чӑваш Республикипе паллаштарнӑ, вырӑс тата чӑваш чӗлхи ҫинчен, пирӗн халӑхсен культури ҫинчен каласа панӑ.
Узбекистана 100 килограма яхӑн тӗрлӗ сувенирпа парне, кӗнекесем, дипломсемпе сертификатсем илсе кайнӑ.
Пӗр эрнере вӑтӑра яхӑн мероприяти ирттернӗ: ӑсталӑх сехечӗсем, квестсем, квизсем, лекцисем, куравсем.
Ӗпхӳри чӑваш шкулӗ черетлӗ вӗренӳ ҫулне вӗҫленӗ.
«Иртсе каякан кашни ҫулах мӗнпе е пулин кӑсӑклӑ, асра юлать. Кӑҫалхи пирӗншӗн Павел Миронов вӗрентекен ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитнипе паллӑ пулчӗ, — пӗлтернӗ асӑннӑ вырсарни шкулӗн директорӗ Иван Тарасов. — Вӑл Ӗпхӳре ӗҫлесе пурӑннӑ, революци умӗнхи саманара математика кӗнекисем хатӗрленӗ. Пирӗн шкул ун ячӗпе хисепленсе тӑрать».
Ачасемпе педагогсем ҫав куна тӗплӗн хатӗрленнӗ, концерт та лартса панӑ. Шкулта «Ҫамрӑк полиглот» предмета иккӗмӗш ҫул вӗрентекен Елена Едрёнкина ӑсталӑх сехечӗ ирттернӗ.
Мускаври чӑвашсемпе Александр Блинов полиглот, лингвист тӗл пулӗ. Кун пирки «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи хӑйен страницинче Павел Нягин чӑваш пӗлтернӗ.
«Салам пурне те! Ҫитес «Сӑмахкуна» полиглот, чӑвашсен «Хавал» пуҫару ушкӑнӗн йӗртӳҫи Алпарух (Александр Блинов) килӗ. Вӑл нумай чӗлхелӗх (билингвизм/полилингвизм) пирки чӑвашла каласа парӗ. Пурне те килме сӗнетпӗр!» — пӗлтернӗ хыпарта.
Тӗлпулу ыран, ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, 19:30 сехетре Мускаври Некрасов ячӗллӗ вулавӑшри 513-мӗш пӳлӗмре пулӗ. Асӑннӑ культура учрежденийӗ Бауманская метроран инҫе мар вырнаҫнӑ.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри VI ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. «Современные тенденции музыкального и художественного образования: проблемы, технологии, перспективы» (чӑв. Музыка тата художество вӗрентӗвӗн хальхи вӑхӑтри туртӑмӗсем: ыйтусем, технологисем, малашлӑх) ят панӑскере культурӑпа ӳнер енӗпе вӗрентекен учрежденисен преподавателӗсем валли йӗркеленӗ. Мероприятире ҫӗршыври чи лайӑх практикӑсемпе паллаштарнӑ.
Тухса калаҫакансенчен хӑшӗсем хӑйсен сӑмахне чӑваш наци культурин пултаруллӑ ҫыннисене – Григорий Хирпӳ композитора, Тани Юн киноактрисӑна, Земфира Яковлева фольклор ӑстине тата ыттисене — халалланӑ. Доклада вӗсем «Выдающиеся деятели культуры и искусств Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикин культурӑпа ӳнерӗн паллӑ ҫыннисем) ятарлӑ номинаци валли хатӗрленӗ.
Ҫурхи ӗҫсене пӗтерсен чӑвашсем мӗн авалтан Акатуя пуҫтарӑннӑ. Ҫав ырӑ йӑла паян та манӑҫман. Юлашки ҫулсенче ӑна ҫӗршыв шайӗнче ирттереҫҫӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑн тӗп хулинче, Шупашкарта, Акатуй ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче иртӗ. Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакан йӑхташӑмӑрсем те ҫак уява пуҫтарӑнӗҫ.
Мускавра вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче иртӗ. Йӗркелӳ комитечӗн ларӑвӗнче республика парламенчӗн спикерӗ Леонид Черкесов пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври национальноҫсен ҫуртӗнче наци тумӗсен, ал ӑстисен ӗҫӗсен тата республикӑри предприятисен продукцийӗн куравӗсене йӗркелӗҫ. Сцена ҫине Мускаври, Чӑваш Енри тата ытти тӑрӑхри хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсем тухӗҫ. Вӑйпиттисем кӗрешӳ мелӗпе хӑйсен вӑйне виҫӗҫ.
Ҫав кунах, ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Питӗрте Акатуй иртӗ. Иркутскра ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Акатуя пуҫтарӑнӗҫ, Пенза облаҫӗнче — утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче.
Красноармейски салин Культура ҫуртӗнче «Туслӑх кӑшӑлӗ» вӑйӑ-юрӑ уявӗ иртрӗ. Унта муниципалитет округӗнчи шкулсенче вӗрентекенсемпе вӗренекенсем тата кану ҫурчӗсем ҫумӗнчи фольклор ушкӑнӗсем хутшӑнчӗҫ. Уявра Чӑваш наци конгресӗн Трак енри уйрӑмӗн ӗҫ планӗпе килӗшӳллӗн ирттернӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвӗсенче ҫӗнтернӗ ачасене тата вӗсен ертӳҫисене Красноармейски муниципалитет округӗн Дипломӗсемпе, Тав хучӗсемпе чысларӗҫ. Туса ирттернӗ ӗҫсем шутне вара Мухтавлӑ ентешсен ҫулталӑкне халалланӑ шкул ачисемпе аслисем хушшинче «Сумлӑ ентешсем» сӑвӑ тата «Пирӗн ентешсем — паллӑ ҫынсем» сочинени ҫыракансен конкурсӗсем, «Улӑп – 2022» интернет-викторина тата шкул ҫулне ҫитмен ачасемпе кӗҫӗн классенче вӗренекенсем хушшинче Николай Карай ентеш-поэт ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа «Итлес терӗм ҫӗршыв юррине» ятпа Карай сӑввисене вулассипе онлайн-конкурс кӗреҫҫӗ. Вӗсенче пурӗ 179 ҫын хутшӑнчӗ. Асӑннӑ мероприятисене йӗркелесе ирттерме пулӑшнӑ «Ял пурнӑҫӗ» хаҫат ӗҫченӗсене, тӗп тата ача-пӑча библиотекисенче ӗҫлекенсене тав тӑватпӑр, ҫӗнтерӳҫӗсене ӑшшӑн саламлатпӑр.
Вӑйӑ-юрӑ уявӗнче фольклор ушкӑнӗсем чӑваш халӑх юррисене шӑрантарчӗҫ, шкул ачисем вара ача-пӑча вӑййисене выляса кӑтартрӗҫ.
Тутар Республикинчи Элкел районӗнчи Сиктӗрмере (халӗ — Хусанкай) чӑвашсен «Уявӗ» тата «Акатуйӗ» иртӗҫ. Кун пирки Елизавета Долгова чӑваш хастарӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче пӗлтернӗ. Уяв ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче иртӗ.
Уява Чӑваш Енри фольклор ушкӑнӗсем хутшӑнӗҫ. Вӗсем вӑйӑ картине тӑрӗҫ. Вӑйӑ картине тухма пирӗн республикӑран пин ҫын тухса кайӗ.
Сӑмах май каласан, Сиктӗрмере чӑваш халӑх поэчӗ Петӗр Хусанкай ҫуралнӑ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче вӑл ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитрӗ. Культура уявне асӑннӑ ялта ирттересси шӑпах ҫавӑнпа ҫыхӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви «Килсе курӑр хӑнана, хапӑл тӑвӑр йыхрава!» видеороликсен конкурсне ирттерет. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пуҫланнӑ, авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пырӗ.
Республикӑн Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурс тӗллевӗ – пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан организацийӗсенче вӗренекен ачасене тӑван тавралӑха юратма, тӑван ен историне, культурине, чӑваш чӗлхине лайӑхрах пӗлме пулӑшасси.
Конкурса 7-8-мӗш классенче вӗренекен ачасем хутшӑнаҫҫӗ.
Ыйтса пӗлмелли мелсем: E-mail: chrio18@rchuv.ru; chrio6@cap.ru.
Телефон номерӗ — 8(8352)45-99-96.
«Интернет уҫлӑхӗнче тӗлӗнмелле илемлӗ ушкӑн куҫ тӗлне пулчӗ те - пайлашмасӑр епле чӑтайӑн-ха? Куллен тухья-хушпу тӑхӑнса, кӗпепе ярӑнса ҫӳрейместӗн, ҫакӑн евӗр меллӗ те чипер костюмсене вара хӑть кашни кун тӑхӑн та чӑваш чунне савӑнтар», — хыпарланӑ «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Эсӗ — ман хӗвелӗм, эсӗ — ман тӗнче» пабликра.
Кристина Макосеева дизайнер «ТРИ СОЛНЦА | ВИҪӖ ХӖВЕЛ» проекта аталантарать иккен. Дизайнер чӑвашла илемлӗ тум хатӗрлет ҫеҫ мар, ҫак тум епле ҫурални ҫинчен та каласа кӑтартать.
+30.3 °C