Мускавра сывлӑх сыхлав системинче пулса иртекен реформӑсем пирки илтнех пулӗ. Ак иртнӗ канмалли кунсенче те унта халӑх чылайӑн пухӑнса митинг ирттернӗ. Ку лару-тӑру Чӑваш Ене пулӑшасса шанаҫҫӗ иккен — сывлӑхпа социаллӑ аталану министрӗн ҫумӗ Татьяна Богданова планерка вӑхӑтӗнче ӗҫсӗр тӑрса юлнӑ тухтӑрсем тӑван тӑрӑха таврӑнасса кӗтет.
Чӑваш Енре тухтӑрсем ҫитменни вӑрттӑнлӑх мар ӗнтӗ. Пысӑк шалу шыраса сахал мар ӑста Мускавпа Мускав облаҫне тухса кайнӑ, унта тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсем таврӑнсан Чӑваш Енри пульницасенче ҫитмен тухтӑрсен йышне 30% таран пӗтерме пултарӗҫ имӗш. Хальхи вӑхӑтра вара пирӗн сывлӑх системинче тухтӑрсен йышӗ кирлинчен 60,3% кӑна иккен. Уйрӑмах район пульницисенче кирлӗ ӑстасем ҫук.
Сӑмах май, «Земство тухтӑрӗ» программа республикӑри лару-тӑрӑва кӑшт лайӑхлатма пулӑшнӑ теҫҫӗ. Унпа усӑ курса ялти сывлӑх учрежденийӗсене 239 тухтӑр вырнаҫнӑ (11-ӗшӗ кӑна каярах килӗшӗве татса программӑран тухнӑ пулать). Татьяна Богданова каланӑ тӑрӑх пирӗн пульницасене тата пӗр 100 тухтӑр патнелле кирлӗ. Вӗсем уйрӑмах Улатӑр, Вӑрнар, Йӗпреҫ тата Канаш районӗсенче ҫителӗксӗр.
Тухтӑр пулӑшӑвӗ кӳресси республикӑра епле шайра-ха? Мӗншӗн хӑш-пӗр пульницӑна йышӑнӑва кайнӑ хыҫҫӑн юлашки вӑхӑтра тухтӑр пулӑшӑвӗ кӳни мӗн хака ларни пикри хут ҫырса пама тытӑннӑ? Сывлӑх сыхлавӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусем яланах нумай. Пульницӑна кайсан шурӑ халатлисен кӑнттамлӑхӗпе тӗл пулни те вӑрттӑнлӑх мар.
Сывлӑх сыхлавӗпе ҫыхӑннӑ мӗнпур ыйтӑва Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Обязательнӑй медицина страхованийӗн территорири фончӗн ертӳҫипе Вячеслав Александровпа сӳтсе явма май пур. Кун пеккине Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗ туса парать. Ҫитес уйӑхра, раштавӑн 10-мӗшӗнче, парламент хаҫачӗ депутатпа «тӳрӗ лини» ирттерӗ. Ыйтусене ирхи 10 сехетрен тытӑнса 12 сехетчен 8(8352) 28-85-07 тата 62-82-00 номерсемпе йышӑнаҫҫӗ. Маларах шӑнкӑравласан та тем мар — Александров депутат вӗсене «тӳрӗ лини» вӑхӑтӗнче уҫӑмлатӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм тӗрмере ларакан савнийӗ патне каяссишӗн тухтӑртан суя справка илнӗ. Унпа темиҫе талӑклӑха тӗл пулас тесен курнӑҫӑва нумайлӑха пыракан ҫынтан ӳт-тирпе венерологи чирӗпе аптӑраманнине ӗнентерекен справка ыйтаҫҫӗ иккен. Хӗрарӑм те чирлӗ пулнӑ вара, те тӗрӗслев витӗр тухас килмен — дерматолог-венеролога 1 пин тенкӗ тыттарнӑ та лешӗ хайхие таса-сывӑ тесе справка ҫырса та панӑ.
Суя справка ҫырса ларакан тухтӑра суд 40 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Унсӑр пуҫне тухтӑра сывлӑх сыхлав органӗсенче 2 ҫул ӗҫлеме чарнӑ.
Сывлӑха сыхлакан пӗтӗм тӗнчери организаци пуҫарнипе ҫак уйӑхӑн иккӗмӗш кӗҫнерникунӗнче Куҫ курассин сыхлавӗн пӗтӗм тӗнчери кунне ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вӑл юпан 9-мӗшне тивет.
Суккӑрланасран асӑрханас тӗллевпе ҫав кун пирӗн республикӑри офтальмологи пульницинче Уҫӑ алӑксен кунне ирттерме шут тытнӑ. Кӑмӑл тӑвакансен ҫав кун офтальмолог-врач патӗнче тӗрӗсленме май пур.
Куҫа тӗрӗслеттерес тата тухтӑрпа канашлас тесен телефонпа ҫырӑнмалла. Унӑн номерӗ — 8(8352)51-36-54.
Сӑмах май каласан, куҫ лайӑх куртӑр тесен тухтӑрсем ӑна тӑтӑшах кантармалли тата профлактика тӗллевӗпе тӗрлӗ хускану тумаллине аса илтереҫҫӗ.
Республикӑри клиника пульницинче Терапевтсен республикӑри ӑслӑлӑхӗн обществипе Раҫҫейри эндокринологсен ассоциацийӗн регионти уйрӑмӗ ӗнер пӗрлехи лару ирттернӗ. Унта Мускаври хӑнасем тата Шупашкарти тухтӑрсем — терапевтсем, пӗтӗмӗшле практика врачӗсем, эндокринологсем пухӑннӑ.
Конференцинче мӑнтӑрланни, диабет умӗнхи тӑрӑм, сахӑр диабечӗ пирки калаҫнӑ. Асӑннӑ чирсем йывӑра кайсан ҫамрӑклах сусӑрлатаҫҫӗ, кун-ҫула кӗскетеҫҫӗ, пурнӑҫ пахалӑхне начарлатаҫҫӗ. Сахӑр диабетне пула юн тымарӗсен йывӑра кайнӑ амакӗсем — ретинопати, пӳре чирӗ, чӗрен ишеми чирӗ, инсульт, артери гипертензийӗ пуҫланма, ал-уран перифери тымарӗсем сиенленме пултараҫҫӗ.
Терапевтпа эндокринологӑн практикинчи тӗслӗхсене тишкернӗ май сахӑр диабетне ирех палӑртсан ӑна шала каясран асӑрхама май пур тесе пӗтӗмлетнӗ канашлури тухтӑрсем.
Сӑнсем (5)
Шупашкарти стоматологи поликлиникичне ӗҫлекенсем пӗрремӗш тата вӑтам классенче вӗренекен ачасемпе сывлӑх урокӗ ирттернӗ.
Пысӑк квалификациллӗ тухтӑрсем кӑтартмалли пособисем, муляжсем йӑтса республикӑн тӗп хулинчи виҫӗ районта вырнаҫнӑ 21 шкула саланнӑ.
Хӑйсен калаҫӑвне шур халатлисем ачасене ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗпе саламланинче тытӑннӑ. Унтан Хулари стоматологи поликлиники, унӑн тытӑмӗпе тӗллевӗ ҫинчен тата шкулти стоматологи пӳлӗмӗсем пирки ӑнлантарӑ.
Сывлӑх урокӗнче тухтӑрсем шӑл епле тасатмаллине, сиенлӗ йӑла мӗншӗн сиенлине, шӑла мӗн сӑтӑр кӳнине, мӗн усӑ тунине каласа кӑтартнӑ. Шлӑ мӗншӗн пӗтнине муляж ҫине тӗллесех ӑнлантарнӑ. Унтан вӗсем ачасене шӑл тасатмалли щетка, календарь тата шӑл тасатмалли правилӑсене ҫырса кӑтартнӑ брошюра парнеленӗ.
Сӑнсем (12)
Республикӑри районсенче, ялсенче тухтӑрсем ҫитменни темиҫе ҫул каялла питӗ ҫивӗч ыйтуччӗ. 2011 ҫулта «Земство тухтӑрӗ» программа ӗҫлеме пуҫласан лару-тӑру лайӑх енне улшӑнма тытӑнчӗ. Унтанпа ҫулсерен ҫамрӑк тухтӑрсем, 35 ҫула ҫитменнисем, районсенчи, ялсенчи пульницӑсене ӗҫлеме каяҫҫӗ.
Кӑҫал ав ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 7 ҫамрӑк тухтӑр миллионер пулса тӑнӑ. Вӗсем халӗ районсенчи пульницӑсенче ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсен йышӗнче — 2 стоматолог, 2 терапевт, фтизиатр тата ортопед травматолог. Ҫамрӑк ҫав тухтӑрсем Шупашкар, Елчӗк, Красноармейски, Канаш районӗсенче ӗҫлеҫҫӗ.
Сӑмах май, программа ӗҫлеме пуҫланӑранпа Чӑваш Енре 193 ҫамрӑк специалист 1 миллион тенкӗ илнӗ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Монакори чӗре хирургийӗн центр ертӳҫипе Винсент Дорпа тӗл пулнӑ. Франци тухтӑрӗ — «Дор процедури» текен тӗлӗнмелле меслетӗн авторӗ иккен. Унпа республика Элтеперӗ Чӑваш Енри кардиохирурги ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ.
Тӗлпулӑва ҫавӑн пекех республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Татьяна Богданова, республикӑри кардиодиспансерӑн тӗп врачӗ Татьяна Мизуров, асӑннӑ учрежденире тӗп врачӑн хирурги енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Вадим Бабокин тата ЧР Сывлӑх сыхлав министерствин тӗп кардиохирургӗ Владислав Кашин хутшӑннӑ.
Винсент Дор тухтӑр шучӗпе 40–60 койкӑллӑ пысӑках мар медицина центрӗсем уҫсан аван. Вӗсенче, паллах, пысӑк технологиллӗ хатӗр-хӗтӗр тата ӑслӑ-тӑнлӑ та пултаруллӑ ӑстасем пулмалла. Ун пек центрта ҫулталӑкра 2,5 пине яхӑн катретизаци тата чӗре операцийӗсене 800 таран ирттерме май пур иккен. Вӗсене уҫасси укҫа-тенкӗ тӗлӗшӗнчен те перекетлӗ-мӗн.
Пирӗн сайта ҫыру килчӗ (ӑна «Кун кӗнеки» пая вырнаҫтартӑмӑр) — Валентина ятлӑскер тӑван Йӑнтӑрччӑ ялӗнчи шкулта тухтӑр вырӑнне пӗтернишӗн куллянать.
Пӑшӑрханмалли сӑлтавӗ те пур пек — Валентинӑн ачисем ҫав шкулта пӗлӳ илеҫҫӗ. Ялта хвелшӗр пур-ха та ӗнтӗ, анчах ҫыру шӑрҫалаканӑн шухӑшӗпе вӑл пур ҫӗре те ӗлкӗрсе ҫитеймӗ. «Ачапа тӑрук мӗн те пулин пулса иртрӗ пулсан, тен хвелшер ялти пӗр карчӑк патӗнче пулӗ?» — шикленет Валентина.
Йӑнтӑрччӑ ялӗ Тӑвайран 7 ҫухрӑмра ларать. Ялта шкул, ача пахчи, хвелшер пункчӗ, культура ҫурчӗ, вулавӑш, ҫыхӑну уйрӑмӗ, 3 лавкка пур. 2010 ҫулта кунта 212 кил шутланнӑ, 676 ҫын пурӑннӑ. Йӑнтӑрччӑ шкулне 100 ытла ача вӗренме ҫӳрет.
Тӳррипе, ку сӑмаха ӗненме те йывӑр. Анчах Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енти Тӗпчев управленийӗ ку ӗҫе вӗҫлесе суда ярса панӑ ӗнтӗ.
Тӗпчевҫӗсем каланӑ тӑрӑх, ӗҫ-пуҫ Комсомольски районӗнче, пӗр ялти пӗтӗмӗшле тухтӑр офисӗнче, пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Шӑл юсаканӑн мӑшкӑлӗ пулнисен шутӗнче пилӗк ача-мӗн. Вӗсем — 13–15 ҫулсенчи каччӑсем. Хайхисем шӑл юсаттарнӑ вӑхӑтра тухтӑр вӗсене хыпашланӑ пулать. Врача халӗ РФ Пуҫиле кодексӗн 135-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе айӑплаҫҫӗ.
+17.3 °C