Пӑрачкав район пульницине ҫывӑх вӑхӑтра Ҫӗмӗрле районӗнчипе пӗрлештерме шухӑшлаҫҫӗ. Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви ӑнлантарнӑ тӑрӑх, куншӑн пациентсем шар курмӗҫ. Унтан та ытларах — вӗсене тухтӑр пулӑшӑвӗ кӳресси лайӑхланӗ, ҫӗнӗ йышши оборудованипе тӗрӗслӗҫ.
Икӗ пульницӑна пӗрлештерес ыйтӑва ӗнер Пӑрачкав район администрацийӗн ларусен залне пухӑнса сӳтсе явнӑ. Ҫынсем ыйту сахал мар панӑ. Вӗсемпе тӗл пулма кайнӑ республикӑн сывлӑх сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов та, ыттисем те лӑплантарнӑ, пулӑшу пахалӑхӗ чакмассине шантарнӑ.
Тӗп улшӑну Пӑрачкаври пульницӑн тӳри-шарине пырса тивет тенипе килӗшмелле. Сиплев учрежденийӗсене пӗрлештерсен вӗсен йышне чакарӗҫ. Ҫынсене вара малтанхиллех йышӑнассине пӗлтереҫҫӗ.
Паян Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствинче медицинӑпа экономика канашӗн черетлӗ, иккӗмӗш, ларӑвӗ иртнӗ. Ку орган ҫак ведомствӑра ҫӗнӗ. Ӑна Владимир Викторов министра ларнӑ хыҫҫӑн вӑл пуҫарнипе йӗркеленӗ. Ҫӗнӗлӗхе министерствӑрисем консультаципе канаш органӗ тесе хаклаҫҫӗ. Вӑл республикӑра сывлӑх сыхлавне аталантарас ҫул-йӗре палӑртмалли орган шутланать.
Паянхи канашлӑва Шупашкарти коопераци институчӗн ректорӗ Валерий Андреев хутшӑннӑ. Сывлӑх сыхлавӗнчи менеджмент ыйтӑвне халалланӑ ыйтӑва хускатнӑ май ертӳҫӗсен пӗлӳ шайӗ хальхи вӑхӑт ыйтнине тивӗҫлӗ пулмалли пирки калаҫнӑ. Ҫакна шута илсе республикӑн сывлӑх сыхлавӗнче ӗҫлекен аслӑ звенори кадрсене «Менеджмент в здравоохранении» (чӑв. Сывлӑх сыхлавӗнчи менеджмент) программӑпа вӗрентме шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Енри сывлӑх сыхлав учрежденийӗсем тухтӑрсем ҫитменнипе аптӑраҫҫӗ. Кадр йывӑрлӑхӗ ялсенчи ФАПсене кӑна мар, пульницӑсене те пырса тивет.
Республикӑмӑрти сиплев учрежденийӗсене шурӑ халатлисем кирлине ЧР сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов тӗп врачсемпе ирттернӗ канашлура палӑртнӑ. Владимир Викторов республикӑра участокри терапевтсем тата педиатрсем 150-а яхӑн ҫитменнине пытарман. Фельдшерпа акушер пункчӗсенчен 48-шне фельдшерсем кирлӗ.
Ҫак тухтӑрсем пурте пуҫламӑш звенорисем шутланаҫҫӗ. Вӗсем, тӗлӗнмеле пек те, анчах хуласенче пушшех сахал. Шкулсенче те тухтӑрсем пулмалла тӗллев лартнине кура кадр йывӑрлӑхӗ тата вӑйлӑрах сисӗннине тавҫӑрма йывӑр мар.
ФАПсенче фельдшерсем ҫитменнишӗн ЧР Элтеперӗ хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкар район пульницине сӑмах лектернӗччӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хула пульницин йышӑну уйрӑмӗн тухтӑрне судпа айӑпласшӑн. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна пациент вилӗмӗшӗн айӑпласшӑн.
Следстви версийӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫак тухтӑр дежурствӑра пулнӑ. Васкавлӑ медпулӑшу 56 ҫулти пациента илсе килнӗ, унӑн пневмони пулнине палӑртнӑ. Пациент ӳт температури хӑпарнине, вӑй ҫуккине, ӳслӗк пулине, ӳсӗрнӗ чухне ӳпке тӗлӗнчен ыратнине пӗлтернӗ. Тухтӑр вара ҫаксене илтсен те тӗрӗс мар диагноз лартнӑ.
Тухтӑр пациента пульницӑна вырттарман, килте сипленме сӗннӗ. Арҫын вара тепӗр кунхине килте йывӑр чире пула вилнӗ. Экспертиза та вӑл пневмоние пула сывлама пӑрахнине ҫирӗплетнӗ.
Ялта тухтӑрта ӗҫлеме килӗшнисене ипотека процентне 4 пункт чакарса парӗҫ. Яллӑ вырӑнсене шурӑ халатлисене илӗртме йышӑннӑ ҫак хушу пирӗн республикӑра 2012 ҫултанпах вӑйра. Анчах вӑл вӑхӑтра ку пулӑшупа икӗ тухтӑр кӑна усӑ курнӑ. Вӗсене республика хыснинчен 67 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Тухтӑрсем яла ӗҫлеме кайччӑр тесе йышӑннӑ хушӑва халӗ тата тепӗр улшӑну кӗртнӗ: ипотека ҫӑмӑллӑхӗ 50 ҫула ҫитичченхи медицина персоналне пырса тивӗ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ тухтӑрсен ӗҫ укҫи кӑҫал 2,5 процент ӳснине, вӑл вӑтамран 33 пин тенкӗпе танлашнине пӗлтернӗччӗ. Вӑтам медицина ӗҫченӗсен шалӑвӗ — 19,3 пин тенкӗ, кӗҫен персоналӑн — 13,8 пин тенкӗ. 2012 ҫултанпа тухтӑрсен шалӑвӗ 1,4 хут ӳснӗ, кӗҫӗн персоналӑн — 2 хут ытларах.
Чӑвӑш Енри медицина ӗҫченӗсем мӗн чухлӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ? ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, медиксен шалӑвне шутланӑ.
Тухтӑрсен шалӑвӗ РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнчи хушӑвӗсемпе килӗшӳллӗн ӳссе пырать. Ӑна мӗнле пурнӑҫланине ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви тӗрӗслесе тӑрать.
Кӑҫал тухтӑрсен ӗҫ укҫи 2,5 процент ӳснӗ, 33 пин тенкӗпе танлашнӑ. Вӑтам медицина ӗҫченӗсен шалӑвӗ — 19,3 пин тенкӗ. Кӗҫен персоналӑн — 13,8 пин тенкӗ.
2012 ҫултанпа тухтӑрсен шалӑвӗ 1,4 хут ӳснӗ, кӗҫӗн персоналӑн — 2 хут ытларах.
2013 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа пирӗн ҫӗршывра ҫынсене массӑллӑ диспансеризаци кӑлараҫҫӗ. РФ Сывлӑх сыхлавӗн министерствин йышӑнӑвӗпе пулса пыракан ҫак тӗрӗслев вӑхӑтӗнче 21 ҫулран аслӑраххисен сывлӑхне хаклаҫҫӗ.
Аса илтерер, кӑҫал 1996, 1993, 1990, 1987, 1984, 1981, 1978, 1975, 1972, 1969, 1966, 1963, 1960, 1957, 1954, 1951, 1948, 1945, 1942, 1939, 1936, 1933, 1930, 1927, 1924, 1921, 1918-мӗш ҫулсенче ҫуралнисен сывлӑхне тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Кӑрмӑшри ваттисен ҫуртӗнче пурӑнакан кинеми-мучисен сывлӑхне те пӑхсах тӑраҫҫӗ. 12 ватӑ диспансеризацин пӗрремӗш тапхӑрне тухнӑ май тӗрлӗ анализ панӑ. Кӗҫех вӗсене терапевт йышӑнӗ, анализсене кура кашнине уйрӑмшар сӗнӳ-канашпа пулӑшӗ. Чире вӑхӑтра палӑртни ӑна шала ярасран асӑрханма май парать.
Чӑваш Енре «Земство тухтӑрӗ» патшалӑх программи ӑнӑҫлӑ пурнӑҫланса пырать. Вӑл пулӑшнипе ҫамрӑк тухтӑрсем ялсене ӗҫлеме каяҫҫӗ. Куншӑн вӗсене 1 миллион тенкӗ параҫҫӗ.
Ҫак программӑна 2017 ҫул вӗҫӗччен тӑсма йышӑннӑ. Эппин, ҫамрӑк тухтӑрсем ялсене тата кайӗҫ.
Программа пурнӑҫланнӑранпа Чӑваш Енре 315 тухтӑр ялти пульницӑсене ӗҫлеме вырнаҫнӑ. Вӗсенчен 36-шӗ пӗлтӗр ӗҫ вырӑнӗллӗ пулнӑ. Ҫамрӑк тухтӑрсем яла килес енӗпе Канаш районӗ мухтанпа пултарать. Унта 49 медик килнӗ. Патӑрьел районне вара – 39 тухтӑр. Муркаш районне – 32, Шупашкар районне – 30, Комсомольски районне – 19, Красноармейски районне – 18, Хӗрлӗ Чутай районне 18 тухтӑр килнӗ.
Сӑмах май, кӑҫал тухтӑра 1 миллион тенкӗ парас вӑхӑт тӑсӑлать. Унччен календарьти 30 кунра панӑ пулсан халӗ – 30 ӗҫ кунӗнче.
Паянтанпа Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав отрасльне Владимир Викторов стоматолог министр пулса ертсе пырӗ. Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ, паянах енсем Правительство ҫуртӗнче тӗл пулса калаҫнӑ.
Михаил Игнатьев Владимир Викторова Чӑваш Енри медицина общественноҫӗ сӗннине пӗлтернӗ. Шупашкарти стоматологи поликлиникине чылай ҫул ӑнӑҫлӑ ертсе пыракан специалист медицинӑра чӗрӗк ӗмӗр ытла ӗҫленине палӑртнӑ вӑл.
Владимир Викторов — чӑваш парламенчӗн депутачӗ. Унта суйланиччен вӑл хай пурӑнакан Шупашкар районӗнче депутата суйланнӑ. Республикӑн тӗп хулинче ӗҫлеме пуҫласан та унта та ӑна депутата суйланӑ. Обществӑлла ӗҫе те Владимир Викторов хастар хутшӑнать. Вӑл — Стоматологсен ассоциацийӗн, Ашшӗсен канашӗн ертӳҫи.
Чӑваш Енри хӗсӗр ҫемьесене пепкеллӗ пулма тухтӑрсем хальхи вӑхӑтри технологи пулӑшнипе ачаллӑ пулма май туса параҫҫӗ. Ӗнер Шупашкарти Президент пепкелӗх центрӗнче пресс-тур иртнӗ. Унта пуҫтарӑннӑ журналистсене экстракорпораллӑ пӗтӗленӳ мелӗпе усӑ курни ҫинчен ӑнлантарса панӑ.
Хӗсӗр ҫемьесем Чӑваш Енре кашни пиллӗкмӗш теме те пулать. Официаллӑ статистикӑна ӗненсен вӗсен йышӗ — 17–18 процент. Ку шутран 30 процентӗнче айӑпӗ мӑшӑрсенчен иккӗшӗнче те пулать. 50–60 процентӗнче сӑлтавӗ — хӗрарӑмра, 40–60 процентӗнче — арҫынра.
Ачасӑр ҫемьесене юлашки 20 ҫулта Чӑваш Енре ЭКО пулӑшать. Ҫулталӑкра ҫуралакан мӗнпур ачаран 1 проценчӗ ҫак меслет пулӑшнипе ҫут тӗнчене килет.
2007 ҫулта ЭКона обязательнӑй медицина страховани программине кӗртнӗ. Маларах тӳлевсӗр квота пурӗ те 50 ҫеҫ пулнӑ. Каярах ку хисепе пӗчӗкшерӗн ӳстерсе пынӑ.
Шупашкарти Президент пепкелӗх центрӗн тӗп врачӗ Сергей Милаев пӗлтернӗ тӑрӑх, ЭКО меслечӗпе Чӑваш Енре пуҫласа 1994 ҫулта усӑ курнӑ, тепӗр ҫулхи ҫулла пӗрремӗш ача ҫуралнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.05.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Бичурин Никита Яковлевич, монголовед, синолог, прозаик, очеркист, сӑвӑҫ вилнӗ. | ||
| Филиппова Лидия Ивановна, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |