Аксаринти Агентие тӳре-шара илтнӗ пулас. Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствин сайтӗнче кун пирки ик кун каяллах, кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче, пӗлтернӗ.
Аксаринти Агентий ялти ФАПшӑн пӑшӑрханса кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмне шӑнкӑравланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Вӑл кӑларӑма Чӑваш Ен ертӳҫи Михаил Игнатьев хутшӑннӑччӗ.
Кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Правительствин ларӑвӗнче сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова Аксаринти ФАПа 2017–2019 ҫулсенчи программӑна кӗртнине пӗлтернӗ. ФАПа 2015 ҫулта хупнӑ хыҫҫӑн вӑл тӑрӑхри ял ҫыннисене Ӗсмелти (Октябрьскинчи) врач амбулаторийӗнчи терапевтсемпе педиатрсем пулӑшнине ӗнентернӗ министр.
Аксаринти Агентий ФАПшӑн пӑшӑрханать. Ҫак ыйтупа вӑл ӗнер, кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмне шӑнкӑравланӑ.
Аса илтеретпӗр, ӗнерхи кӑларӑма Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑччӗ. Елчӗк районӗнчи Тӳскел ялӗнчен клуб уҫнишӗн хавхаланса шӑнкӑравланӑччӗ. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксаринти Агентий вара пӑшӑрханупа алла телефон тытнӑ.
Агентий тӳрӗ эфирта пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев Элтепер патне темиҫе хутчен те шӑнкӑравланӑ, анчах ӑна республика ертӳҫипе ҫыхӑнма май килмен. Ҫырупа та вӑл тухнӑ. Ял ҫыннисене канӑҫсӑрлантаракан фельдшерпа акушер пункчӗ тӑваттӑмӗш ҫул ӗҫлемест иккен. 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче тепӗр ФАПа та хупнӑ-мӗн.
«Эпир ӑҫта кӑна ҫитмерӗмӗр пулӗ», — чун ыратӑвне уҫрӗ эфирта Агентий. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви те шарламасть, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ те. «Мӗнле-ха капла?» — аптӑрарӗ Аксаринти хастар.
Михаил Игнатьев республикӑра миҫе ФАП пулнине каларӗ, малашне те вӗсене уҫма шантарчӗ.
Ӗнер, кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫейӗн Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмӗнче пулнӑ. Передача 17 сехетре пуҫланнӑ. Унсӑр пуҫне вӑл «Про бизнес» телеканалӑн «Наше дело!» программине ӳкернӗ ҫӗре хутшӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ.
Тӳрӗ эфирти кӑларӑмра пирӗн тӑрӑх ертӳҫи телекуравҫӑсен вунӑ ытла ыйтӑвне хуравланӑ. Михаил Васильевичран ыйтса пӗлес текенсем ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен тупӑннӑ. Республика пуҫлӑхӗн Администрацийӗн пресс-служби влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакансем те йышлӑн шӑнкӑравланӑ. Вӗсем сывлӑх сыхлавӗпе, ҫул-йӗр тӑвассипе, социаллӑ пулӑшу кӳрессипе, ҫынсене кивӗ ҫуртран куҫарассипе, пурнӑҫ пахалӑхне лайӑхлатассипе, суту-илӳри сервиса лайӑхлатассипе ҫыхӑннӑ темӑсене хускатнӑ. Елчӗк районӗнчи Тӳскел ялӗнче пурӑнакан хӗрарӑм ялта клуб уҫнишӗн питӗ савӑннипе телекӑларӑма шӑнкӑравласах тав тунӑ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускава ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе кайнӑ. Михаил Васильевич унта телекураври икӗ кӑларӑма хутшӑнӗ.
ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев Мускава кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, паян, тухса кайнӑ. Ҫӗршывӑн тӗп хулинче вӑл ӗҫлӗ тӗлпулусене те хутшӑнӗ.
Кунсӑр пуҫне Михаил Васильевич «Про бизнес» телеканалпа пыракан «Наше дело!» кӑларӑма хутшӑнӗ. Унтан вӑл Раҫҫейӗн общество телекуравӗпе кӑтартакан «Отражение» кӑларӑмра ӳкерӗнӗ. Вӑл тӳрӗ эфирта иртӗ.
Пӗрремӗш каналпа эрнекунсерен кӑтартакан, халӑхӑн юратнӑ кӑларӑмӗ пулса тӑнӑ «В поле чудес» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш уйӗ) кӑларӑмне чӑвашсем сахал мар хутшӑнчӗҫ. Паллӑ ҫынсем те унта ҫитмен мар. Сӑмахран, Чӑваш Республикин халӑх артистки Августа Уляндина телекӑларӑмӑн кӑҫалхи нарӑсӑн 5-мӗшӗнчи эфирне хӑйӗн ансамблӗпе тухнӑччӗ. Унта вӑл Шупашкар ҫынни, Иван Дмитриев, чӗннипе кайнӑччӗ.
Халӗ тата кӑларӑма Шупашкар районӗнчи «Ясна» этнокомплексри чӑваш Хӗл Мучийӗпе Юр Пики хутшӑннӑ. Телеэфирта вӗсем Ҫӗнӗ ҫулпа чӑвашла саламлӗҫ, тӑван халӑхӑмӑрӑн наци инструменчӗсемпе вылӗҫ, Сурхури валли хатӗрленӗ наци ҫимӗҫӗпе паллаштарӗҫ. Чӑваш Хӗл Мучийӗ хутшӑннӑ кӑларӑм телеэфира раштавӑн 30-мӗшӗнче тухӗ.
Сӑнӳкерчӗк аса илтерчӗ
Иртнӗ ӗмӗрӗн 70-80 ҫулӗсенче Чӑваш телевиденийӗн фончӗ валли тесе сасӑллӑ очерксем тӑтӑшах ӳкеретчӗҫ. Вӗсен геройӗсем пулма ытларах чухне паллӑ ҫыравҫӑсене, артистсене, композиторсене суйласа илеттӗмӗр. Ҫав тапхӑрта А. Кӑлкан, А. Ургалкин, В. Родионов, Г. Хирбю, Ф. Васильев, И. Вдовина, В. Кузьмина тата ыттисен пултарулӑхӗ пирки киноочерксем кӑтартрӑмӑр. Я. Ухсай поэт вара телевидени «хисепне» темиҫе хутчен те тивӗҫрӗ. Ҫӗнӗ хыпарсемпе литература передачисем валли те Ухсая пайтах ӳкернӗ.
Телевидени «ҫӑлтӑрӗ» пулма Яков Гаврилович питех кӑмӑлламастчӗ, анчах кӑштах ӳкӗтлесен унпа калаҫса татӑлма пулатчӗ. Ялан тенӗ пекех йӗплесе-тӑрӑхласа кӗтсе илетчӗ вӑл кино ӳкерекен ушкӑна. Юратнӑ сӑмахӗ пурччӗ унӑн — «Крысинское время». Вӑхӑтра ҫитетӗн — «Крысинское время», ку ӗнтӗ телерадиокомитет председателӗ П.А. Крысин журналистсене хытӑ тытнине пӗлтеретчӗ. Юлса ҫитсен каллех «Крысинское время», сассинче ӳпкелени сисӗнетчӗ, эсир пушанса кайнӑ иккен...
Ҫыравҫӑсене те хытах лектеретчӗ вӑл.
(Арсений Тарасов калавӗсем пирки)
Арсений Тарасова чӑваш халӑхӗ инҫекурӑмра (телевиденире) ӗҫленӗ чухне палласа юлчӗ. Вӑл хатӗрленӗ кӑларӑмсене («Хоппасем», «Тавсси», «Кӑлтӑрмач-шав») ватти-вӗтти юратса пӑхатчӗ. Чӑваш академи драма театрӗнче унӑн хайлавӗсем тӑрӑх лартнӑ «Инҫет телей ҫути», «Мунча ӑшши» спектакльсене юратсах йышӑнчӗҫ. Шилӗк историне чухлакансем ӑста дарматурга «Чӑваш Вампиловӗ» теҫҫӗ. Каярахпа журналист «Тӑван Атӑл» журнал тӗременлӗхӗнче, «Хыпар» хаҫатра ӗҫлерӗ. Халӗ ӗнтӗ, ҫулсем хӑваланипе, «тивӗҫлӗ канӑва» тухнӑ. Ҫыравҫӑшӑн шалуллӑ ҫӗрте ӗҫленӗ чухне те «кану» тени ҫулталӑкӗпех тӑсӑлма пултарать, канма тухсан та пуҫ ҫӗклемесӗр хавхаланса ӗҫлени тем чухлех пулать...
Сутнӑ пӳртри юлашки каҫ» (1991) тата «Чӑваш кӗпи» (2014) кӗнекесем хыҫҫӑн Арсений Тарасов пӑраснаҫӑн (прозаикӑн) «Вӗлтӗртетсе вӗҫет сарӑ ҫулҫӑ» (2016) кӗнеки тухрӗ. «Сутнӑ пӳртри юлашки каҫ» калав пичетленнӗ хыҫҫӑн вулакансемпе критиксем самаях хавхаланса кайнӑччӗ — вӗсене чӑваш сӑмахлӑхне ӑшӑ та тунсӑх туйӑмлӑ, таса та ҫыпӑҫу чӗлхеллӗ, пурнӑҫ тӗшши пирки шухӑшлакан ҫыравҫӑ килни савӑнтарнӑччӗ.
«Чӑваш Ен» чӑваш телевиденийӗпе радиокомпанийӗнче операторта ӗҫленӗ Сергей Мышев оператор вилнӗ.
Телевиденире Сергей Мышев нумай ҫул тимленӗ. Малтанхи вӑхӑтра телемэтрсем ӑна ытлашши хапӑлласах та йышӑнман теҫҫӗ. Анчах кӗҫех хӑйне вӑл чӑн-чӑн специалист евӗр кӑтартса панӑ. 16 килограмлӑ телекамерӑна тата 4 килограмлӑ аккумулятора йӑтса ҫула тухаканскерӗн кадрне тем те, такам та лекнӗ: РФ юстици министрӗ пулнӑ Николай Федоровӑн парад подъезчӗ патӗнчи монологӗ те, Питӗр мэрне Анатолий Собчак та. Сергей Мышев биографийӗнчи ҫак фактсем пирки, сӑмах май, хӑй вӑхӑтӗнче «Московский комсомолец в Чебоксарах» хаҫат ҫырса кӑтартнӑччӗ.
Сергей Мышев ӗҫӗсене сумлӑ конкурссенче пӗрре кӑна мар хакланӑ. Пултаруллӑскер кино та ӳкернӗ.
Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӑл 55 ҫулхине йышпа паллӑ тунӑ. Ӑна ыран юлашки ҫула ӑсатӗҫ.
Редактортан: хыпарҫӑ Мышева хӗнени пирки ҫырнӑччӗ, анчах та ҫӑлкуҫӗ шанчӑклах маррине пула, тата ку сас-хура ҫирӗпленменнине кура эпир ӑна илсе петӗмӗр. Тӗрӗслемен информацие (ӑна сас-хура пек лартнӑччӗ пулин те) вырнаҫтарнӑшӑн каҫару ыйтатпӑр.
«Чӑваш Ен» телерадиокомпанийӗ юбилей ячӗпе акци ирттерни пирки, кивӗ телевизорсем пухса вӗсенчен палӑк туни ҫинчен тахҫанах пӗлтернӗччӗ.
Пуш уйӑхӗнчен пуҫласа ПТРКна 350 яхӑн ҫын кивӗ, усӑ курман телевизор йӑтса пынӑ. Пукравра, юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, ҫӗнтерӳҫе палӑртнӑ. Вӑл малашне ПТРК кӑларӑмӗсене ҫӗнӗ телевизорпа пӑхӗ.
Акцире телей кам енче пулнӑ-ха? Юрий Васильев телевизор йӑтса пынӑ чухнех ҫӗнтерессе туйнӑ. Телевизор выляттарнӑ кун арӑмӗ те ӑна ӑнасса шантарнӑ. Чӑнах та, лотерейӑра Юрий Васильевӑн ячӗ тухнӑ.
Хӑшӗ-пӗрне пӗчӗкрех парне лекнӗ. Сӑмах май, ПТРК юбилей ячӗпе чылай акци ирттернӗ. Телевизор выляттарни – финиш. Анчах ку малашне парнесем пулмассине пӗлтермест.
Ҫу пуҫламӑшӗнче Чӑваш Ене «Раҫҫей-Культура» телеканал валли Питӗрти телекуравҫӑсем «Письма из провинции» ярӑмри кӑларӑм валли ӳкерме килнӗ.
Провинцире пурӑнакан халӑхӑн пурнӑҫӗпе паллаштаракан документлӑ тата публицистикӑлла фильмӗсенче хӑйсен йӑли-йӗркине, чӗлхине тытса пыракансемпе паллаштараҫҫӗ.
Кӑларӑма хатӗрлекенсем ӗнентернӗ тӑрӑх, передачӑсенчи сӑнарсем — хӑйсен тӑрӑхне чӑннипех юратакан ҫынсем.
Паян 13 сехет те 10 минутра пирӗн тӑрӑхра ӳкернисене кӑтартнӑ. Кӑларӑм хӑнисен шутӗнче Георгий Фомиряков художник-этнофутурист, Василий (Паскье) игумен, авалхи йӑласене упракан Радомир (Александр Попов), Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракассинчи шкул 1961 ҫулта ҫуннине хай куҫпе курнӑ Аркадий Гаврилов, хӑйӑр анимацийӗн художникӗ Вероника Кузьмина пулнӑ.
+10.3 °C