Ӗнер пирӗн республикӑра Раҫҫейри пекех Пӗрлехи сасӑлав кунӗ пулчӗ. Ун вӑхӑтенче вырӑнти хай тытӑмлӑх органӗсене хушма суйлав иртрӗ. Ҫавӑн вӑхӑтӗнче 82 мандат валли депутат суйларӗҫ. Суйлав иртмен муниципалитетсем те пулчӗҫ. Вӗсем — Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисем тата Элӗк районӗ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе тунтикунсерен ирттерекен паянхи канашлура суйлав ыйтӑвне те хускатнӑ. ЧР Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫи Александр Цветков унта пӗлтернӗ тӑрӑх, 82 мандатран 81-шне «Пӗрлӗхлӗ Раҫсей» парти пайташӗ йышӑннӑ. Тепринче — нихӑш парти те тӑратман кандидат. Александр Цветков шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫакӑ республикӑра социаллӑ пурнӑҫпа политика тытӑмӗнче стабиллӗх хуҫаланнине пӗлтерет.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫине Юрий Васильева ҫӗршыв Президенчӗн йышӑнӑвӗпе наградӑланӑ. «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат ку хыпара хӑйӗн ҫӑлкуҫӗсем пӗлтерни тӑрӑх ҫырса кӑтартнӑ.
Юрий Васильева «Тӑван ҫӗршыв тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» IV степеньлӗ орденпа чысланӑ.
Владимир Путин хушӑвӗ вӑрттӑнскер-мӗн, ӑна массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче пичетлемен имӗш.
Ҫӳллӗ шайри наградӑпа Юрий Васильева ҫеҫ мар, республикӑри хӑш-пӗр пуҫлӑха та хавхалантарнӑ пулать.
Маларах асӑннӑ тӗнче тетелӗнчи хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, награда пирки асӑннӑ МИХ журналисчӗсем Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗнче кӑсӑкланнӑ. Анчах ку сӑмаха унтисем ҫирӗплетсе те паман, хирӗҫлесе те каламан. Юрий Васильева ҫӗршыв Президенчӗн суйлавне хастар хутшӑннӑшӑн хавхалантарнӑ имӗш.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорне Владимир Иванова Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутатне суйланӑ. Уншӑн суйлавҫӑсен 76-а яхӑн проценчӗ хӑйӗн сассине панӑ.
Аса илтерер, ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш Енре тӗрлӗ шайри депутатсене суйлассипе хушма суйлав иртнӗ. Республикӑн Патшалӑх Канашне Етӗрнери пӗр мандатлӑ 9-мӗш суйлав округӗпе суйланӑ. Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвне те унччен пушӑннӑ вырӑна тепӗр ҫынна суйланӑ.
Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи Шӗмшеш тата Етӗрне районӗнчи Иваньково ял тӑрӑхӗсен пухӑвӗсен депутачӗсене суйланӑ. Элӗк районӗнче ҫынсем Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташне депутата шаннӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Правительство пайташӗсемпе паян ирттернӗ канашлура ЧР Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫи Александр Цветков суйлав «яланхиллех уҫҫӑн» иртнине ӗнентернӗ.
Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Етӗрнери 9-мӗш номерлӗ пӗр мандатлӑ суйлав округӗпе Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗн хушма суйлавӗ иртӗ. Вӑл Етӗрнепе Хӗрлӗ Чутай районӗсен тата Элӗк районӗнчи ултӑ ял тӑрӑхӗн территорийӗсенчи (Мӑн Выла, Крымзарай, Ураскилт, Тавӑт, Тени, Шӗмшеш ял тӑрӑхӗсенче) суйлавҫӑсем валли иртет.
2016 ҫулта иртнӗ суйлавра эпир Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутатне Николай Малова суйланӑ. Кайран Николай Малов Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗ пулса тӑнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулма 4 кандидатран пӗрне суйлӗҫ. Депутат мандачӗшӗн кӗрешӗве тухнисем: Владимир Леонидович Офаринов (1961 ҫулта ҫуралнӑ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ), Владимир Николаевич Иванов (1957 ҫулта ҫуралнӑ, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ), Алексей Юрьевич Сапожников (1987 ҫулта ҫуралнӑ, либерал-демократсен партин пайташӗ) тата Андрей Иванович Игнатьев (1988 ҫулта ҫуралнӑ, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ).
Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнчи суйлава ҫӗршывӑн пур кӗтесӗнче те хутшӑнчӗҫ. Камчаткӑран пуҫласа Калининград таран ҫеҫ мар, чикӗ леш енчи Раҫҫей ҫыннисем те сасӑларӗҫ. Тӗрмере ларакансене те саккун суйлава хутшӑнма май парать. Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци тытӑмӗн республикӑри управленийӗ суйлав участокӗсене следстви изоляторӗсенче те йӗркеленӗ.
Вӑхӑтлӑха ирӗксӗр юлнисене кандидатсемпе стендсем йӗркелесе паллаштарнӑ-мӗн. Шалти кабель телекуравӗ тата радио урлӑ та пӗлме май туса панӑ. 1-мӗш следстви изоляторӗнче этем правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен Чӑваш Енри уполномоченнӑй Надежда Прокопьева та пулнӑ.
Изоляторти суйлав пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫакӑ палӑрнӑ: Владимир Путиншӑн сасӑлакансем суйлавҫӑсен ҫурринчен сахалтарах пулнӑ. Сасӑ шучӗпе иккӗмӗш вырӑнта — Ксения Собчак. Орелти тата Екатеринбургри следстви изоляторӗсенче вӑл виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Суйлав кампанийӗсем вӑхӑтӗнче политика партийӗсем хастарланма, халӑхпа тӗл пулма ӑнтӑлни вӑрттӑнлӑх мар.
Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн Куславккари пайташӗсем ҫак уйӑхӑн 15-мӗшӗнче ирхи 10 сехетрен пуҫласа 11 сехетчен хулара митинг ирттерме шухӑшланӑ. Вунӑ кун маларах вӗсем ҫырупа вырӑнти тӳре-шара ячӗпе ҫыру шӑрҫаланӑ. Унта хӑйсен шухӑш-ӗмӗчӗпе паллаштарнӑ, урамра пӗрле пухӑнма ирӗк ыйтнӑ. Митингсене, паллӑ ӗнтӗ, пули-пулми вырӑнта йӗркелеймӗн — ятарласа палӑртнӑ ҫӗрте кӑна. Куславккара ун пекки — унчченхи «Октябрь» кинотеатр умӗнчи лапам.
Ҫыру авторӗсене тепӗр икӗ кунтан район администрацийӗнчен «Молодая гвардия» (чӑв. Ҫамрӑк гварди) пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнчех урӑх сӗнӳпе тухнине пӗлтернӗ. Ҫамрӑксем пролетариат ҫыравҫи А.М. Горький ҫуралнӑранпа 150 ҫул ҫитнине флешмоб ирттерсе уявлама шухӑшласа хунӑ-мӗн.
Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче РФКП райком ҫыруҫи И.Е. Кузнецов тата Куславкка районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Р.С. Асадуллин унчченхи кинотеатр умӗнче 11 сехетчен тӑнӑ, анчах ҫамрӑксем флешмоба тухман имӗш. «Ҫыравҫӑ пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче мар, 28-мӗшӗнче ҫуралнӑран васкас темен пулинех?
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн улттӑмӗш пухӑмри Патшалӑх Канашне депутат суйлассипе Етӗрнери пӗр мандатлӑ 9-мӗш суйлав округӗнче сасӑлав иртмелле. Ҫапла тума Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗн ларӑвӗнче йышӑннӑ.
Аса илтерер, пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Николай Малов депутат чӑваш парламентӗнче «халӑх тарҫи» пулма пӑрахнӑччӗ. Тӗрӗссипе, вӑл халь те депутатах-ха, анчах РФ Патшалӑх Думин. Шӑпах ҫавӑн хыҫҫӑн Николай Малов ЧР Патшалӑх Канашӗнчи должноҫӗпе те, депутат мандачӗпе те сывпуллашрӗ. Чӑваш парламентне вӑл Етӗрнери пӗр мандатлӑ 9-мӗш суйлав округӗпе 2016 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче суйланнӑччӗ.
Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗн ларӑвӗнче хушма суйлав кунне ҫеҫ мар, ӑна хатӗрленсе ирттермелли ӗҫ планне те ҫирӗплетнӗ.
Чӑваш Енре РФ Президенчӗн суйлавӗ вӑхӑтӗнче суйлавҫӑсем пулӗҫ. Вӗсене ун валли ятарласа вӗрентӗҫ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн Общество палатин председателӗ Алексей Судленков ирттернӗ пресс-конференцире каланӑ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче Ирина Клементьева журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри 15 организаци хӑйсен пайташӗсене сӑнавҫӑсем тӑвасшӑн. Вӗсем ҫак енӗпе ЧР Общество палатипе килӗшӳ тунӑ. Ҫак кунсенче коммерцилле мар тепӗр 10 организаци суйлавҫӑсене вӗрентсе кӑларас кӑмӑллине палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗн председателӗ Александр Цветков сӑнавҫӑсене маларах уйрӑм кандидатсем, политика партийӗсем палӑртнине, халӗ вара вӗсене РФ тата регионсенчи Общество палатисем те хатӗрлеме пултарнине пӗлтернӗ.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫи Александр Цветков пресс-конференци ирттернӗ. Президент суйлавӗн хальхи кампанийӗнче журналистсене вӑл пуҫласа пухнӑ. Суйлав умӗнхи кампани лӑпкӑн иртес шанчӑк тӳрре килменнине палӑртнӑ вӑл.
Пресс-конференци пирки ҫырнӑ статьяра Александр Белов журналист Мускава ҫӑхавсем ҫитнине асӑнса хӑварнӑ. Шалӑпсенче йӗркене пӑсни тата администраци ресурсӗпе усӑ курни пирки евитлеҫҫӗ имӗш.
Кӑҫалхи суйлав кампанийӗнче ялан ӗҫлекен 1162 суйлав комиссийӗ пулӗ, унсӑр пуҫне следстви изоляторӗсенче — иккӗ, пысӑк стационарсенче — 13. 1000 ҫынтан ытларах суйлавҫӑллӑ участоксенче (ун пеккисем Чӑваш Енре 349) тӗнче тетелне тухакан видесӑнав йӗркелӗҫ. Ҫакна журналистсене Александр Цветков пӗлтернӗ.
Ксения Собчакӑн Чӑваш Енри штабӗ ӑна Раҫҫей президент суйлавне хутшӑнма кирлӗ алӑ пуснисене пухассин планне вӑхӑт пӗтиччен пурнӑҫланӑ. Кун пирки Чӑваш халӑх сайчӗн корреспондентне Чӑваш Енри штаб координаторӗ Дарья Комарова пӗлтернӗ.
— Кӑрлачӑн 17-мӗш тӗлне эпир 2500 ҫеҫ кирлӗ пулин те пурӗ 2680 алӑ пусни пухрӑмӑр, — тенӗ Комарова.
Собчакпа тата ытти пулас кандидатсемпе ҫыхӑннӑ телесюжетсене федераллӑ телеканалсем ҫеҫ мар кӑтартаҫҫӗ, вырӑнти ЧПТРК та. Кӑрлачӑн 17-мӗшӗнче тухнӑ телесюжетра паллӑ телеертӳҫӗн штабӗнчен Шупашкартипе федералли хушшинчи ҫыхӑнӑва кӑтартнӑ. Видеокадрсенче ҫавӑн пекех вырӑнти хастарҫӑсем пулнӑ, алӑ пуснисене пухасси мӗнле пынине сӑнлакан стенд. Цифрӑсене ӗненсен чи сахалтан кирлӗ алӑ пуснисен шутне пухакансем кӑрлачӑн 15-мӗшӗнчех пухайнӑ. Корреспондент каланӑ тӑрӑх Шупашкарти хастарҫӑсем малалла Ксения Собчакӑн Мари Элти штабне пулӑшӗҫ.
Ксения Собчакӑн Шупашкарти штабӗ Калинин урамӗнчи 109 ҫуртӑн 1-мӗш хуралтинче вырнаҫнӑ. «Шупашкар трикотажӗ» хапрӑкпа тата 2-мӗш полици уйрӑмӗпе юнашар. Кунта ӗҫлӗ лару-тӑру-хуҫаланать. Урамра иртсе каякан суйлавҫӑсемпе ӗҫлеме кунта куҫса ҫӳрекен юрта пур — вӑл ӗҫри реквизит.
+16.3 °C