Иртнӗ кунхине, ҫурҫӗр иртни икӗ сехет тӗлнелле, Тӗмен облаҫӗнчи ҫул ҫинче инкек сиксе тухнӑ пулнӑ. Пӑтӑрмахра пирӗн ентӗшсем, Шупашкарта пурӑннӑ 59 ҫулсенчи икӗ арҫын вилнӗ. Вӗсенчен пери «Ауди 100» урапапа, тепри «Лада Калинӑпа» пынӑ пулнӑ.
Инкеке лекнӗ арҫынсем Ханты-Мансийск автономи округне урапа туянас тӗллевпе кайнӑ имӗш. Ҫӗнӗ «Аудипе» хуҫаланнӑ хыҫҫӑн арҫынсем икӗ машинпа килелле ҫул тытнӑ. Ҫул-йӗрте тухнӑ инкек сӑлтавӗ вара ҫӗнӗ урапан шофер айӑпӗнче. Вӑл хирӗҫ пыракан ҫурприцеплӑ «Камаз» ҫине пырса ҫапӑннӑ. Тиев машини ҫӑнӑх турттарнӑ, ҫаврӑнса ӳкнӗ хыҫҫӑн вӗсем хыҫалта пыракан «Калина» урапана хупласа хунӑ.
Тӗмен облаҫӗнчи ҪХПИ тытӑмӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӑмӑл машин водителӗсем йывӑр аманнине пула васкавлӑ пулӑшу ҫитичченех вилнӗ. «Камаз» шофёрӗ вара, пиҫихиппе ҫыхӑннӑскер, пӑтӑрмахра вӑйлӑ аманман.
Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче Улатӑрта тӗлентермӗш ӗҫ-пуҫ пулса иртнӗ иккен. Ҫулпа пыракан «Газель» маркӑллӑ маршруткӑн сасартӑк хыҫалти алӑкӗ уҫӑлса кайнӑ, унтан кӗҫӗн ҫулхи ача тухса ӳкнӗ пулнӑ. Турра шӗкӗр, микроавтобус хӑвӑрт пыман, ҫавӑнпа та ӑнсӑртран ҫул ҫине персе аннӑ ача сусӑрланман. Шӑпӑрлан ҫухалман, хӑйӗнпе мӗн пулса иртнине тавҫӑрса илсен хӑварт кӑна автобуса хуса ҫитсе ним пулманла транспорт ҫине кӗрсе ларнӑ.
Ҫак ӗҫ-пуҫ пӗр енчен кулӑшла та пуль, анчах теприхинче унашкалли синкерлӗн те вӗҫленме пултарӗ.
Кӗҫнерникун, ҫӗртмен 13-мӗшӗнче 16:00 сехет тӗлнелле Чернышевский урамӗнчи 18 тата 14 ҫуртсем хушшинче ҫул ҫинче пӑтӑрмах сиксе тухнӑ пулнӑ. Ҫул хӗрринче ларакан «Мазда 3» маркаллӑ урапана (выр.машина) паллӑ мар машина хыҫалтан пырса ҫапнӑ пулнӑ. Ҫак ӗҫ-пуҫа сӑнанӑ ҫынсен сӑмахне ӗненсен асӑннӑ аварире айӑпли хура тӗслӗ «Лада Калина» урапапа пулнӑ. Машина пырса тӑрӑннӑ хыҫҫӑн «Лада Калина» вырӑнтан тарнӑ пулать. Унӑн та машини «сусӑрланнӑ», бамперӑн пысӑк пайӗ пӑтӑрмах вырӑнӗнчех выртса юлнӑ.
Инкеке лекнӗ Мазда 3 урапа хуҫи айӑплӑ шофера шырама пикеннӗ. Халӑх тетелӗнче, урамри ҫутӑ юписем ҫинче пӗлтерӳсем ҫакса тухнӑ — ҫӗртмен 16-мӗшӗнче ҫӳхалнӑ машин номерне пӗлме пултарнӑ. Урапи вара Чӑваш наци конгресӗнче шутланса тӑрать иккен.
Вӑхӑтлӑха ертӳҫӗ ӗҫне пурнӑҫлакан Валерий Клементьевран ыйтсан хурав ҫапларах пулнӑ тет:
— Паянхи куна конгресс ертӳҫи чирлет. Асӑннӑ машин чӑн та пирӗн организацинче шутланать, Анчах та пирӗн гараж ҫук та вӑл урапана эпӗ курман-ха.
Хальхи вӑхӑтра ЧНК машинин рулӗ умӗнче кам ҫынни ларнине тӗпчеҫҫӗ.
Мӗн кӑна пулса иртмест пурнӑҫра. Ыррипе юнашарах яланах усалли пӗр утӑмпа пырать.
Ҫак кунсенче судра акан 1-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнче пулса иртнӗ инкекпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑхса тухаҫҫӗ. Йӗрлев тӗпчесе пӗлтернӗ тӑрӑх асӑннӑ кунта 39-ҫулхи хӗрарӑм хӑйӗн тӑват уйӑхри пепкене пӗрремӗш хут рис пӑттине ҫитерме шутланӑ. Тухтарсем сӗнмен пулин те пӗчӗк хӗре хӗрарӑм тӑрантармах шутланӑ. Хайхи пепкен вара сывламалли ҫулсем тулса ларнӑ иккен, вӑл чихӑннипе вилсе кайнӑ.
Ҫак тӑват уйӑхри хӗрача ҫемьере ҫиччӗмӗш пулнӑ. Пӑтӑрмаха пула хӗрарӑмпа упӑшкин ашшӗ-амӑш прависене чакарнӑ.
Ҫитес кунсенче асӑннӑ ӗҫ-пуҫпа суд ларӑвӗ хӑйӗн йышӑнӑвне палӑртӗ.
Куллен хыпарсемпе паллашнӑ чух, шел пулин те, нумай чухне вӗсенче хӑрушӑ, тискер ӗҫ-пуҫсене сӑнама лекет. «Ҫул-йӗрте инкек сиксе тухнӑ», «Пушар ҫын пурлӑхне тӗпипе пӗтернӗ», «Эрех пула ҫын пурнӑҫне татнӑ» кун йышши хыпарсем масаллӑ информаци хатӗрсенче тӑтӑшах тӗл пулаҫҫӗ. Вӗсемпе паллашса ҫынӑн кӑмӑлӗ те хуҫалать пуль. Анчах тискер лару-туру вӑл кулленхи пурнӑҫӑн уйрӑлми пайӗ. Ыррипе юнашар яланах усалли ҫӳрет. Ҫавӑнпа тискер ӗҫ-пуҫсене сӑнанӑ май этемӗн «вӗсенчен мӗнле майпа хӑтӑлас-ши? Мана ку инкек пырса ан тивтӗр» тесе шанма пурӑнмалла.
Чи хӑрушӑ хыпар вӑл — тӗрлӗ сӑлтавесне пула ҫын пурнӑҫӗ вӑхӑтсӑр татӑлни. Йӗрлев пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӗртмен 11-мӗшӗнче эмеле йышӑннӑ виҫерен ытларах ӗҫнипе 20 ҫулхи хӗр пурнӑҫӗ татӑлнӑ пулнӑ. Асӑннӑ хӗр вӑл кун аптекӑна кайса килнӗ иккен, ун хыҫҫӑн 16:00 сехет тӗлнелле хӑйне япӑх туйма пуҫланӑ, вара унпа пӗрлӗ пурӑнакан тантӑшӗсем тӳрӗх васкавлӑ пулӑшу пульницине шӑнкӑравланӑ. Килсе ҫитнӗ тухтӑрсем шел пулин те хӗре ҫӑлса ӗлкереймен.
Чӑваш Енӗн йӗрлев комитечӗн ертӳҫӗ пулӑшӑҫи Олег Дмитриев палӑртса хӑварнӑ тӑрӑх вилнӗ хӗрен юлташӗсем каларӑшӗпе вӗсен тантӑшӗ пӳклӗм вилем ҫинчен сӑмах хускатни пӗрре те асӑрхаман, кӑмӑлӗнче тата тыткалӑшӗнче те пӗлтерӗшлӗ сӑнавсем сисӗнмен.
Ӗнер Шупашкарта 32 ҫулти арҫын ҫынсен умӗнчех перӗнсе вилнӗ.
Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, унччен вӑл 25 ҫулхи каччӑ патне пынӑ. Ҫамрӑка хайхискер арӑмӗ ҫумне кӗвӗҫнӗ иккен. Каччӑна кӗтнӗ вӑхӑтра арҫын ҫур литр коньяк пушатнӑ имӗш. Кайран, лешӗ подьездран хӗрпе кӗнине курсан, ӑна пистолетран пеме пуҫланӑ. Анчах тӗл лектереймен, лешӗ тата унпа пӗрле пулнӑ хӗр тухса тарса ӗлкӗрнӗ. Урама тухнӑ хыҫҫӑн арҫын хӑйне хӑй пӑшалпа пенӗ. Аманнӑскере пульницӑна илсе каяҫҫӗ, анчах унта ҫитсен куҫне ӗмӗрлӗхе хупать.
Ӗнер, ҫӗртмен 4-мӗшӗнче, 11:00 сехетре Склад тӑкӑрлӑкӗнче инкек сиксе тухнӑ — тиев машини ҫул урлӑ каҫакан ҫынна ҫапса кайнӑ. ҪЙХПИ ӗҫченӗсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх айӑпӗ хӑйӗнче пулнӑ мӗн.
— Ҫул урлӑ каҫиччен урапасем (машин) пуррипе ҫуккине лайӑхрах сӑнамалла пулнӑ. Ку арҫын вара унталла-кунталла пӑхма ӳркеннӗ, хӑйӗн тимсӗрлӗхне пула ҫеҫ инкеке лекнӗ. Сусӑрланнӑ арҫынна тӳрех пульница леҫнӗ, — пӗлтереҫҫӗ ҪЙХПИ ӗҫченӗсем.
ГАЗ–53-14 тиев машини водителӗ те ҫул урлӑ каҫакан арҫына тӳрех асӑрхаманни ҫинчен пӗлтерет. Ҫапла вара урапана вӑхӑтра чарса ӗлкерейменнипе ҫынн пырса ҫапнӑ.
Инкеке лекнӗ арҫын сывлӑхне халь Шупашкар пульницинче сиплеҫҫӗ.
Ҫӗртмен 3-мӗшӗнче Шупашкарта 19:20 сехетре Трактор тӑвакансен проспектӗнче ҫул ҫинче инкек сиксе тухнӑ. Чӑваш Енӗн ГИБДД ӗҫченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче Форд урапапа (машинпа) пыракан водитель скутера ҫапса кайнӑ иккен. Скутер водителӗпе пӗрле ларса пыракан 6 ҫулхи хӗрачана тӳрех пульницӑна леҫнӗ.
«Форд Мондео» машинпа пыракан 32 ҫулхи водитель ҫул кукринче ҫаврӑннӑ чухне «Suzuki sepia» мопеда сисеймен пулнӑ, ҫапла вара скутера пырса ҫапнӑ.
Ӗнерхи кун республикӑра ҫул ҫинче пурӗ 4 пӑтӑрмах пулнӑ, вӗсенче 7 ҫын аманнӑ. Унсӑр пуҫне тата 20 ӳсер водителе тытнӑ.
Ҫӗртмен 4-мӗшӗнче хӑйӑр кӑларнӑ лаптӑкра пысӑк инкек сиксе тухнӑ — икӗ ҫын хӑйӑр айне лексе вилнӗ иккен. Республикӑри СУ СКР ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Олег Дмитриев пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак пӑтӑрмах Ҫӗрпӳ районӗнчи Виҫҫӗмӗш Вӑрманкасси ҫывӑхӗнче пулса иртнӗ. Ялти 6 ҫын ҫак вырӑнта килти хуҫалӑх валли хӑйӑр кӑларнӑ пулать. Ҫырӗ ытла та чӑнкӑ пулнӑ иккен — тайлӑк ҫӳллӗшӗ 8 метра ҫитнӗ.
— 16:00 сехет тӗлнелле, ҫӗр йӑтӑнса анса 1951 тата 1956 ҫулхи арҫынсене хӑй айне тунӑ. Юнашар ӗҫленӗ ҫынсем инкеке лекнӗскерсене ҫӑлма чупнӑ, анчах ӗлкереймен — иккӗшӗ те вилсе кайнӑ, — пӗлтерчӗ Дмитриев.
Паянхи кунна ҫак ӗҫ-пуҫпа тӗрӗслев пырать, мӗн-пур фактсене пуҫтарнӑ хыҫҫӑн процессуаллӑ йышӑну ҫирӗплетме палӑртнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта 16-ҫулхи каччӑ хӑйӗн юлташӗ патӗнче компьтер вӑйипе вылянӑ хыҫҫӑн киле таврӑннӑ пулнӑ. Совет урамӗнче вӑл 40 ҫулхи ӳсӗр арҫынна тӗл пулнӑ, вара ӑна вӑл хытах хӗнесе карас телефонне вӑрланӑ пулнӑ. Хытах сусӑрланнине пула арҫын выртнӑ ҫӗртех вилсе кайнӑ.
Каярах ШӖМ ӗҫченӗсем, хураха тытнӑ хыҫҫӑн, арҫынна ҫав тери мӗншӗн ватнине ыйтсан ҫамрӑк ҫапларах хуравланӑ иккен: «Килелле утнӑ май ман хыҫҫӑн темле арҫын ҫакланчӗ. Укҫа-тенкӗпе пулӑшма ыйтрӗ. Укҫапа тивӗҫтернӗ хыҫҫӑн ӳсерскер сасартӑк ман пирки тата ман анне ҫинчен усал сӑмахсем калама пуҫларӗ. Хытах урнипе чӑтаймасӑр эпӗ ӑна хӗнеме тытӑнтӑм».
Карас телефонне вӑрланӑ сӑлтава арҫын ача калама пултарайман. Хӑйне полици ӗҫченӗсем шыранӑ ҫинчен илтсенех вӑл тӳрех вӑрланӑ япаларан хӑтӑлма васканӑ.
Паянхи кун асӑннӑ ӗҫ-пуҫпа ШӖМ ӗҫченӗсем тӗпчев вӗҫленӗ ӗнтӗ. Вара 16 ҫулхи каччӑн шӑпине ҫитес кунсенче суд татса парӗ.
-1.7 °C