Шупашкарта Мӑнкуна хатӗрленнӗ май виҫӗ чиркӳ умне ӑсталаса эрешленӗ ҫӑмарта тата праҫник кроликне лартса хурӗҫ. Кун пирки паян, ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, хула администрацийӗнче иртнӗ канашлура культурӑпа туризм аталанӑвӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Людмила Маркова пӗлтернӗ.
Ҫав пысӑк теттесене Пукравпа Татиана тата Введени соборӗсен, Асапланакансен тата Тӗне ӗненекенсен ячӗпе лартнӑ чиркӳсен умне вырнаҫтарӗҫ.
Каласа хӑвармалла, Мӑнкун эрнинче тӗп хулари культурӑпа кану паркӗсенче тӗрлӗ мероприяти иртӗ. А.Г. Николаев космонавт ячӗллӗ ача-пӑча паркӗнче тата «Амазони» этнокомплексра ака уйӑхӗн 7-8-мӗшӗсенче Мӑнкун фестивалӗ кӗрлӗ, Шупашкарти ытти паркра ӑсталӑх класӗсем, лармасем, концертсемпе конкурссем йӗркелӗҫ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнчи тӳрем валли ят шыраҫҫӗ. Ӑна театр никӗслевҫин Борис Марковӑн ятне пама пултарӗҫ. Ку ыйтӑва пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче иртекен комисси ларӑвӗнче пӑхса тухӗҫ.
Борис Марков — Раҫҫей тата Чӑваш халӑх артисчӗ, тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, К. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ. Оперӑпа балет театрӗ умӗнче ҫавӑн пекех унӑн бюстне те вырнаҫтарасшӑн.
Ларура ултӑ ыйту пӑхса тухӗҫ. Вӗсен йышӗнче — Трактор тӑвакансен проспектӗнчи парка «Кадетсен рашчи» тата хулари пӗр урама КПСС Чӑваш обкомӗн пӗрремӗш секретарӗн Илья Прокопьевӑн ятне парасси.
Шупашкар хулинче вӑрман хуҫалӑхӗ йӗркелесшӗн. Ку ыйтупа ҫак эрнере хула администрацийӗ ӗҫлӗ ушкӑн ларӑвне ирттернӗ.
Ларӑва Атӑлҫи федераци округӗнчи Вӑрман хуҫалӑх департаменчӗн, Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк пурлӑхӗпе экологи министерствин, «Шупашкар хулин экологи управленийӗ» хысна учрежденийӗн, хулари «Ҫӗр управленийӗ» муниципалитет хысна учрежденийӗн ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Хулари вӑрман хуҫалӑхӗ Шупашкарти экологие лайӑхлатма, вӑрмансене хӳтӗлеме кирлӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Трактор тӑвакансен культура керменӗ хыҫӗнче парк пулассине пӗлтернӗччӗ. Онлайн-сасӑлав ирттерсе ун валли ят суйланӑччӗ. Ҫынсен вунӑ ятран: Раҫҫейри ҫамрӑк патриотсен паркӗ, «Шупашкар» канупа культура паркӗ, Кадет рашчи, Кадетсен аллейи, «Патриот» парк, Шупашкарти кадетсен паркӗ, «Чӗрӗлӳ» парк, Ҫамрӑксен паркӗ (Парк молодежи, Молодежный парк), Ҫемье паркӗ — пӗрне палӑртма тивнӗччӗ. Унта «Кадетсен рашчи» ят ҫӗнтернӗччӗ.
Шупашкарта «Ҫӗнтерӳ» паркӗнчи Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм мӗншӗн сӳннӗ? Ҫулӑм ялкӑшма пӑрахнине иртен-ҫӳрен асӑрханӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Михаил «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл «Ҫӗнтерӳ» асӑну паркӗнче ҫур ҫӗр иртни икӗ сехетре уҫӑлса ҫӳренӗ. Шӑп ҫавӑн чухне вӑл Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм ҫунманнине асӑрханӑ.
Ҫав кун ҫил вӑйлӑ пулнӑ, ҫеккунтра 14 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ. Шупашкарти «ЖКХ управленийӗ» ҫулӑм сӳннине ҫакӑнпа ҫыхӑнтарать. Синоптиксем асӑрханма сӗннине, ҫил кассӑн-кассӑн вӑйланассине эпир те сайтра ӗнер пӗлтернӗччӗ.
Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм каллех ялкӑшать. Ӑна тепӗр кунхинех чӗртнӗ.
Ҫӗмӗрле хулине хӑтлӑлатас ӗҫ хӗрсех пырать. Ӗҫ мӗнле пынине тӳре-шара сӑнаса тӑрать.
Халӗ Ҫӗмӗрле хулинче ҫемье канӑвӗн статусне тивӗҫнӗ парк та пур. Ӑна вӑл «Хулана хӑтлӑх кӗртесси» проекта хутшӑнса тивӗҫнӗ. Паянхи кун хула унпа тивӗҫлипе мӑнаҫланать.
Ҫӳлерех асӑннӑ проекта хутшӑннӑ май Ҫӗмӗрле хулине общество вырӑнӗсене хӑтлӑлатмашкӑн федераци тата республика хыснисенчен укҫа-тенкӗ уйӑрнӑ. Паркри аллейӑра плиткӑсем хума 3,5 миллион тенкӗ кайнӑ. Паркра саксем, ҫӳп-ҫап витрисем вырнаҫтарнӑ.
780 пин тенкипе вара аттракционсене йӗркене кӗртнӗ, ача-пӑча вылямалли комплекс вырнаҫтарнӑ, ҫынсем утмалли ҫулсене асфальт сарнӑ.
Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнчи ҫырма ҫынсене пӑшӑрхантарать. Вӑл 50 метр тӑршшӗ, 15 метр тарӑнӑш.
Шупашкарта пурӑнакан Сергей Сергеев ача чухне иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче ку тӑвайккинчен ҫунашкапа ярӑннӑ. Кӑҫал хӗлле унта килнӗ те тӗлӗнсех кайнӑ: ҫырма пулса тӑнӑ.
Ку ҫырма «Ярмӑрккӑ» пасар еннелле тӑсӑлать. Унта пӑрӑх пур, унран лайӑх мар шӑршӑллӑ шыв юхса тухать. Ҫав шыв Трусиха юханшыва лекет. Ҫырма йӑтӑннӑран пӑрӑх ҫӗмӗрӗлсе пырать.
Ҫырма ҫумӗнчи уҫӑ люк та ҫынсене шиклентерет. Ку лаптӑк «Сад» хуҫалӑхӑн-мӗн. Унта тытнӑ карта Лакрей вӑрманӗн мар. Пӑрӑхӗ камӑн? Паллӑ мар-ха. Прокуратура «Сад» хуҫалӑх тӗлӗшпе суда тавӑҫ тӑратнӑ. Унта ҫырмана ҫирӗплетме ыйтнӑ. Лакрей вӑрманӗн ӗҫченӗсем ҫырмапа ҫумӑн асӑрхаттару палли лартнӑ, хӑю карса хунӑ.
Шупашкарта пӗр парк сахалрах. Ку — официаллӑ майпа кӑна, хӑй паркӗ вырӑнтах-ха.
«Шупашкар: 500 ҫул» паркӑн ятне официаллӑ майпа пӗтерме йышӑннӑ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ. Алексей Ладыков ку парка пӗтересси ҫинчен алӑ пуснӑ.
Халӗ тӳре-шара пур документран та «Шупашкар: 500 ҫул» ята пӗтерме пуҫлӗ. Аса илтеретпӗр, паянхи кун ку лаптӑкра «Этническая Чувашия» (чӑв. Этникӑллӑ Чӑваш Ен) культурӑпа кану комплексне тӑвас ӗҫ пырать. Эппин, ҫитес вӑхӑтра транспорт чарӑнӑвӗн ятне те улӑштарӗҫ, урӑх ят парӗҫ.
Шӑмӑршӑ районӗнчи «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче кӑмпа фестивалӗ иртнӗ. Кун пирки ЧР Культура министерстви пӗлтерет, ӑна йӗркелесси пирки эпир те маларах хыпарланӑччӗ.
Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Баскак поселокӗнче халӑх йышлӑн пухӑннӑ. Унта кӑмпа татма юратакансем пуҫтарӑннӑ. Мероприяти интереслӗ, хӑйне евӗр иртнӗ. Унта пухӑннисене кӑмпаран хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫпе, ятарлӑ кӗнекесемпе паллаштарнӑ.
Хӑнасемпе «Ку мӗнле кӑмпа пулнине пӗл» ӑс-тӑн вӑййи ирттернӗ. Ҫавӑн пекех «Вӑрманта» викторина йӗркеленӗ. Шӑмӑршӑ районӗнчи Тӗп вулавӑш «Кӑмпа коктейлӗ» кӗнеке куравӗ ирттернӗ.
Юлашкинчен пухӑннисене кӑмпа пирки ҫырнӑ пӗчӗк кӗнекесем, буклетсем валеҫсе панӑ.
Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Арьитраж судӗнче республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерствин ӗҫне пӑхса тухӗҫ.
Андрей Иванов журналист «Правда ПФО» интернет-хаҫатра ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, ведомство «Энергосервис» компанипе судлашать. Вӑл предприяти Шупашкара 500 ҫул паркра тӑвакан «Этника Чӑваш Енӗ» кластер валли ҫутӑ кӗртнӗ. Анчах хайхин электроподстанцине икӗ хутчен ҫаратнӑ имӗш: пӗрремӗшӗнче — 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче 3,6 миллион тенкӗлӗх, иккӗмӗшӗнче — 2017 ҫулхи ака уйӑхӗнче 4 миллионлӑх. Министерство «Энергосервисран» 35 млн тенкӗ ыйтать иккен, унпа ӗҫ килӗшӗвне татасшӑн.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков (парк хулара-ҫке) вара министерство малтан ӗҫе актпа йышӑннине, подстанцие кайран ҫаратнине пӗлтерни паллӑ.
Пӑтӑрмахлӑ лару-тӑрура кам айӑплипе кам тӗрӗссине суд палӑртӗ.
Трактор тӑвакансен культура керменӗ хыҫӗнче парк мӗн ятлӑ пулӗ? Ун валли ят шыраса ятарласа сасӑлав ирттернӗ.
Онлайн-сасӑлав авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче пуҫланнӑ. Финала вунӑ ят тухнӑ: Раҫҫейри ҫамрӑк патриотсен паркӗ, «Шупашкар» канупа культура паркӗ, Кадет рашчи, Кадетсен аллейи, «Патриот» парк, Шупашкарти кадетсен паркӗ, «Чӗрӗлӳ» парк, Ҫамрӑксен паркӗ (Парк молодежи), Ҫамрӑксен паркӗ (Молодежный парк), Ҫемье паркӗ.
Сасӑлава пӗтӗмлетнӗ. «Кадетсен рашчи» ят чи нумай сасӑ пухнӑ. Иккӗмӗш вырӑнта – «Шупашкар» канупа культура паркӗ, виҫҫӗмӗш вырӑнта – Кадетсен аллейи. Ҫапла парк Кадетсен рашчи пулӗ.
+3.3 °C