«Шупашкарти пляжри тӗлӗнтермӗш ӗҫсем.
Сулахай енче – пляж. Унта канма юрамасть. Сылтӑм енчен – пляж, унта канма юрать. Сулахай енче кӑшӑлвируспа чирлеме пулать, сылтӑм енче хӑрушлӑх ҫук». Ҫапларах ҫырса хунӑ Инстаграмра @21ambient ятпа регистрациленнӗ авторӑн постне тӗпе хурса тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Дзен|Чувашия» ушкӑнра.
Сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, сулахай енчи пляжри (ӑнланнӑ тӑрӑх, вӑл – официаллӑ майпа ирӗк панӑ вырӑн) ҫынсене йӗрке хуралҫисем хӑвалаҫҫӗ. Террриторие ятарлӑ паллӑпа уйӑрнин тепӗр енче халӑх лӑк тулли.
Пакунлисене пӗр енчен ӑнланма пулать. Пирӗн тӑрӑхра халӗ те кӑшӑлвирус алхасать, ҫавна май пляжсене официаллӑ майпа уҫман-ҫке. Ҫав вӑхӑтрах пӗр ҫыран хӗрринчех, анчах пляж шутланман вырӑнта йышпа канни йӗркене пӑсни пулмасть-ши?
Ҫулталӑкра пӗрре лекекен кану вӑхӑтне пирӗнтен кашниех тивӗҫлипе ирттерме ӗмӗтленет. Ют ҫӗре кайса ҫӳреме юратакансем вӑл вӑхӑтра аякри ҫула васкаҫҫӗ. Чикӗ леш енне кӑмӑллакансенчен хӑшӗсем Турцие кӑмӑллаҫҫӗ. Турпакетри «all-inclusive» текен пулӑшушӑн ҫеҫ мар, Шупашкартан чартер самолетсем хутланипе те илӗртет ҫав ҫӗршыв Чӑваш Ен ҫыннисене.
Шупашкарти аэропортра паян пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкартан Антали хулине «Nordwindairlines» авиакомпани эрнере пӗр рейс йӗркелеме палӑртнӑ. Авиакомпанире рейссем утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗччен пулмассине хыпарланӑ. Анчах, шел те, Росиавиаци чикӗ леш енне каймалли рейссене ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗсӗр те уҫассине шантармасть.
Чӑваш Енри ачасем ҫуллахи канӑва уйлӑхсенче ирттереймӗҫ. Каярах, тен, уҫӗҫ-и те, анчах хальлӗхе вӗсен апла май ҫук. Республикӑн премьер-министрӗ Алла Салаева пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнер Йӑлӑмри икӗ уйлӑха: «Росинкӑна» тата «Волна» ятлисене —тӗрӗсленӗ. Йышра Роспотребнадзор, прокуратура, вӗренӳ тата спорт министрӗсем, Шупашкар хула администрацийӗн ӗҫченӗсем пулнӑ.
Премьер-министр Инстаграмра ҫырнӑ тӑрӑх, уйлӑхсене юсаса ҫӗнетнӗ, ҫӗнӗ спорт оборудованийӗ туяннӑ, вожатӑйсене пухса хатӗрленӗ. Апла пулин те оперштабӑн ҫитес ларӑвӗнче уйлӑхсене уҫма чарас ыйтӑва хускатассине пӗлтернӗ Алла Салаева. Сӑлтавӗ — кӑшӑлвирус лӑпланманни. Ку хыпара вуланисен хушшинче: «Эсир ухмаха ернӗ-им? Ялта ача-пӑча аплипе чупать», — тесе кӑмалсӑрланакан та тупӑннӑ.
Унчченхи пек пурӑнма, сипленме, канма, курса ҫӳреме кансӗрлекен кӑшӑлвирус пурне те йӑлӑхтарса ҫитерчӗ пулӗ. Ют ҫӗршыва мар, хӑш-пӗр региона та йӑпӑр-япӑр каяймӑн. Карели Республикинче, сӑмахран, чару мерисене ҫак уйӑхӑн 10-мӗшӗччен тӑснӑ. Унти паллӑ парксем, туристсем кӑмӑллакан вырӑнсем ӗҫлеҫҫӗ-ха, анчах хальлӗхе унта туристсен 10-20 ҫынлӑ ушкӑнӗпе ҫеҫ кайма юрать. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Карели Республикин оперштабӗнче уҫӑмлатма май килчӗ.
Ҫав вӑхӑтрах ырӑ хыпар та пур. Паянтан Раҫҫейӗн чылай хулинчен самолетсем Краснодар тӑрӑхне, Крыма вӗҫме тытӑннӑ. Утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен Байкал тӑрӑхне чартер рейссем хутлама тытӑнӗҫ. Ҫакӑн пирки «Российская газета» хаҫата Ростуиизм ертӳҫи Зарина Догузова пӗлтернӗ.
Чӑваш Ен Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ача-пӑча уйлӑхӗсенче вырӑн йышӑнмалли вӑхӑта каяраха куҫарнӑ. Унта сӑмах Канашпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисем, Канаш районӗ пирки пырать. Ҫакӑ республика кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ пӗрремӗш тапхӑрта ҫеҫ пулнипе ҫыхӑннӑ. Халӗ пирӗн тӑрӑхра иккӗмӗш тапхӑра та куҫайман, ҫав вӑхӑтрах Роспотребнадзор уйлӑхсене виҫҫӗмӗш тапхӑрсӑр та ӗҫлеттермӗ.
Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш хулисемсӗр, Канаш райтнӗсемсӗр пуҫне ыттисен заявкисене ҫӗртмен 5-мӗшӗнче йышӑнма пуҫламалла. Анчах, тӳрех калар, ку вӑл – малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх. Йӑлтах кӑшӑлвирус лару-тӑрӑвӗнчен килет.
Паян Шупашкарта Хӗрлӗ лапам уҫӑлӗ. Ҫапла йышӑннӑ республикӑн тӳре-шари.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, кӑшӑлвирус сарӑлнипе кӗрешекен оперативлӑ штабӑн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ. Унта пухӑннисем Шупашкарти Хӗрлӗ лапама уҫма йышӑннӑ. Ҫынсене Атӑл кӳлмекӗ хӗрринче ҫӳреме ирӗк паракан йышӑнӑва республика Правительстви ырланӑ. Вӑл Роспотребнадзорӑн управленийӗн шухӑш-кӑмӑлне шута илнӗ.
Паян 17 сехетре кӗвӗ-ҫемӗллӗ фонтана ӗҫлеттерсе пӑхӗҫ. Ыран фонтан 10 сехетре хута кайӗ. Ҫутӑпа кӗвӗ программине 19 сехетрен пуҫласа 22 сехетчен ӗҫлеттерме палӑртнӑ.
Хӗрлӗ лапам уҫӑлни ҫынсен маска тӑхӑнма пӑрахмаллине пӗлтермест. Пӗр-пӗринчен 1,5 метрта утса ҫӳремеллине те асра тытмалла.
Сӑмах май, Хӗрлӗ лапам уҫӑлсан та строительсем вак-тӗвек хӑш-пӗр ӗҫе тепӗр икӗ эрне хушши пурнӑҫлама палӑртнӑ.
⠀
Хӑҫан уҫӑласси паллӑ терӗмӗр те, анчах ӑна татсах каламан-ха. Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, ҫуллахи уйлӑхсем ҫитес уйӑхӑн 15-мӗшӗнче уҫӑлма пултараҫҫӗ. Ҫакӑн пирки паян сӑмах хускатнӑ.
Кӑшӑлвирус сарӑлнине хирӗҫ ӗҫлекен оперативлӑ штаб паян черетлӗ ларӑва пуҫтарӑннӑ. Унта республикӑн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Сергей Яковлев ашшӗ-амӑшӗн заявкине утӑ уйӑхӗн 27 тата 28-мӗшӗсенче, ҫавӑн пекех утӑ уйӑхӗн 4 тата 5-мӗшӗсенче йышӑнассине пӗлтернӗ.
Чӑваш Енре кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ чару мерисене халӗ пӗрремӗш тапхӑр шайӗнче ҫемҫетнӗ. Ача-пӑча уйлӑхӗсене вара Роспотребнадзор виҫҫӗмӗш тапхӑрсӑр уҫма сӗнмест. Апла пулсан, йӑлтах лару-тӑру епле пулнинчен килӗ.
Шупашкарти каҫхи клубсенчен пӗрин хуралҫи асӑннӑ заведение канма пыннӑн ҫыннӑн аллине хуҫнӑ.
Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнчи ҫӗрле пулса иртнӗ. 24 ҫулти хуралҫӑпа 30 ҫулти хӑна хушшинче харкашу сиксе тухнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, харкашӑва хуралҫӑ пуҫарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Канма пынӑ ҫынна вӑл урайне, пичӗпе аял енне тӑсса хунӑ. Аллине хыҫалалла туртса лартнӑ. Ҫавна май 30 ҫулти арҫын алли хуҫӑлнӑ.
Хуралҫӑ тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 203-мӗш статйипе килӗшӳллӗн ӗҫ пуҫарнӑ. Ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ хыҫҫӑн ӑна Шупашкарти Мускав район судне ярса панӑ.
Каҫхи клуб хуралҫи халӗ унта ӗҫлемест.
Шупашкар хулинчи Хӗрлӗ лапамра ачасем валли парк тунӑ.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, парка Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ тӗле уҫма палӑртнӑ. Илемлӗ вырӑна хатӗрлеме республика Правительствипе Чӑваш Ен ертӳҫи Олег Николаев тата Шупашкар хула администрацийӗпе кредит организацийӗсенчен пӗри (Алексей Ладыков банк ятне каланӑ-ха, эпир рекламӑламӑпӑр. — Т.Т. асӑрхаттарӑвӗ) килӗштерсе ӗҫлени пулӑшнине те пӗлтернӗ.
Хӗрлӗ лапам халӗ тата хӑтлӑланнӑ. Ҫӗнӗ паркра ачасемпе вӗсен ашшӗ-амӑшӗ канайӗ. Оборудованийӗ Европа шайӗнчи тесе пӗлтернӗ сити-менеджер.
Юсаса ҫӗнетнӗ Хӗрлӗ лапама, сӑмах май, кӗҫӗр савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура, тӳре-шара сӑмах каласа уҫӗҫ.
Чӑваш Енре хальхи вӑхӑтра шыва кӗмелли вӑхӑт пуҫланман. Тӗрӗссипе, пляжсене официаллӑ майпа уҫман. Апла пулин те пляжсене шыва кӗме хатӗрлеҫҫӗ.
Ӗнерхи кун тӗлне илсен Чӑваш Ен Гражданла хӳтӗлев ӗҫӗсен тата чрезвычайлӑ лару-тӑру комитечӗн шыравпа ҫӑлав служби республикӑри 13 пляжа хатӗрлесе ҫитернӗ. Вӗсем – Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере, Сӗнтӗрвӑрринче, Куславккара, Етӗрнере, Улатӑрта тата Улатӑр районӗнче.
Пӗлтӗр ялсенче шыва кӗме 108 вырӑн хатӗрленӗ. Кӑҫал вӗсене 68 пӗвепе кӳлӗ тата юханшывсем хӗрринче хатӗрлӗҫ.
Шел те, путакансем халех пур. Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, тӗслӗхрен, Йӗпреҫ районӗнчи 63-ри арҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӑл ялти пӗвере пулӑ тытнӑ чух шыва кӗме шухӑшлани инкекпе вӗҫленнӗ. Атӑлта вара 15-ри ача путса вилнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (08.09.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 758 - 760 мм, 12 - 14 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Николаева Людмила Васильевна, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |