Кӑҫалхи вӗренӳ ҫулӗнче шкулсем В.П. Станьял, Е.А. Майков, О.А. Вишнева, Г.Л. Никифоров ҫырса-пухса хатӗрленӗ «Тӑван литература, 9 класс» вӗренӳпе вулав кӗнекипе пуянланнӑ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх. вӗренӳпе вулав кӗнекин авторӗсем тӑххӑрмӗш класра чӑваш халӑхӗн сӑмах вӗҫҫӗн ҫӳрекен паха хайлавӗсене, ҫыруллӑ литература аталанӗвне авалхи тӗрӗк тапхӑрӗнчен пуҫласа XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗ таран вӗрентме палӑртнӑ. Чӑваш литератури аталанӑвне истори тапхӑрӗсем ҫине таянса ӑнлантарнӑ.
Вӗренӳпе вулав кӗнекинче 8 пай. Унта «XX ӗмӗрти литература» пай тӗп вырӑн йышӑнать. «XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи литература» пайӗнче паянхи пурнӑҫ ыйтӑвӗсене хускатакан ҫыравҫӑсен – А. Хмыт, В Туркай, М Карягина – хайлавӗсене кӗртнӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи пӗр каҫра Чӑваш Енри 400 ытла шкула тӗрӗсленӗ. Правӑна сыхлакан органсенче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗркаҫ каҫхине мина хума пултарни ҫинчен электрон почтӑпа ҫырусем ҫӗршыври тӗрлӗ шкула ҫитнӗ.
Чӑваш Енре мӗнпур районти 400 ытла вӗренӳ заведенине тӗрӗсленӗ. Мина хунӑ тени суя сӑмах пулнӑ.
Паян ирпе, нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, ирхи 7 сехетре Шупашкарти 23-мӗш шкулта мина хунӑ тесе хӑратнӑ. Шкулта ҫв вӑхӑтра пулнӑ 20 ҫынна эвакуацилеме тивнӗ. Нимле мина та тупӑнман.
Право хуралӗнче ӗҫлекенсем халӗ суйса шӑнкӑравлакансене палӑртассипе ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсене 5 ҫул таран ирӗкрен хӑтарма пулать.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкассинчи вӑтам шкулта вӗҫӗмех тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ, мӗн те пулин ҫӗннине шухӑшласа кӑларма ӑнтӑлаҫҫӗ.
Шкулти «Ӑста калем» кружока ҫӳрекенсем журналистикин пӗрремӗш утӑмне тунӑ май хӑйсене тележурналист вырӑнӗнче туйса курнӑ.
Кружок ертӳҫи, шкулта чӑваш чӗлхипе литеатурие вӗрентекен Алина Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, 8 класра вӗренекенсем 9 класс ачисенчен интервью илнӗ.
Кружок ертӳҫипе ун пулӑшуҫи Наталья Никифорова аслӑ пионервожатӑй (видео ӳкерессишӗн тата ӑна монтаж туса йӗркене кӗртессишӗн Наталья Станиславовна яваплӑ) малтанхи кӑларӑмра 8 тата 9 класра вӗренекенсене пурне те явӑҫтарас, кӑсӑклантарса ярас тӗллев лартнӑ. Ҫитес кӑларӑмсенче вӗсем шкулти ытти ачана та хутшӑнтарма палӑртнӑ.
Вӑрмар районӗнчи пӗр шкул директорӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл санитарипе эпидемиологи требованийӗсене пурнӑҫламан тесе шутлаҫҫӗ.
Ку Пысӑк Енккасси шкулӗнче тата ун ҫумӗнчи ача пахчинче пулнӑ. Ача пахчинче шӑпӑрлансем, 2-7 ҫулсенчисем, ҫывӑрнӑ. Пӳлӗмре вара сывлӑш температури 15 градус ҫеҫ пулнӑ. Нормативпа килӗшӳллӗн 18 градус пулмалла.
Шкулта вара вырӑс чӗлхи тата информатика пӳлӗмӗсенче 14-15 градус ҫеҫ ӑшӑ тӑнӑ. Ку та нормӑран пӗчӗкрех.
Шкул ертӳлӗхӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ Шупашкар хулин хавшак сывлӑхлӑ ачасене пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 2-мӗш шкулӗпе пӗрле «Хавшак сывлӑхлӑ ачасене чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентес уйрӑмлӑхсем» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ирттерӗ. Вӑл нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пулӗ. Конференцие Тӗнчери халӑхсен тӑван чӗлхе кунне халаллӗҫ.
Конференци программине ҫак ыйтусемпе докладсем кӗртме палӑртнӑ: «Хавшак сывлӑхлӑ ачасене чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентмелли майсемпе мелсем»; «Хавшак сывлӑхлӑ ачасен этнокультура компетецине йӗркелесси»; «Хавшак сывлӑхлӑ ачасене вӗрентмелли хальхи технологисем».
Конференцие хутшӑнма тӗпчевҫӗсене, аслӑ тата вӑтам шкул преподавателӗсене йыхравлаҫҫӗ.
«Чӑваш Республикинчи чи лайӑх ҫамрӑк ученӑй» тата «Ҫулталӑк аспиранчӗ – 2020» республика конкурсӗсене пӗтӗмлетнӗ.
Естествӑлла наукӑсен енӗпе ҫулталӑкри аспирант ятне Чӑваш патшалӑх аграри университетнчи Татьяна Иванова тивӗҫнӗ, гуманитари енӗпе — И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи Наталья Ярабаева.
Естествӑлла наукӑсен енӗпе ҫулталӑкри чи лайӑх ҫамрӑк ученӑй — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн органика тата фармаци химийӗн кафедрин доценчӗ Михаил Беликов; техника науки енӗпе — ЧПУн прикладной механикӑпа графика кафедрин заведующийӗ Сергей Васильев; социогуманитари наукисен енӗпе — ЧПУн публика правин кафедрин аслӑ преподавателӗ Гульназ Гайнетдинова: ветеринари науки енӗпе — Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн морфологи, акушерство тата терапи кафедрин доценчӗ Дмитрий Никитин; чи лайӑх ҫамрӑк ученай-тӗпчевҫӗ — Владимир Дементьев, «Химпром» предприятин технологи пайӗн ертсе пыракан специалисчӗ; чи лайӑх ҫамрӑк ученӑй-практик — Дмитрий Михайлов, Шупашкарти электроаппаратура савучӗн конструктор бюровн пуҫлӑхӗ.
ЧПУра «Физикӑпа астронми» енӗпе вӗренекен Дарья Ануфриевӑна хӑйӗнпе паллаштаракан чи лайӑх хӑтлав хатӗрленӗшӗн палӑртса та хӑварнӑ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра 5 шкул тума пуҫлама палӑртнӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура палӑртнӑ.
Республика ертӳҫи каланӑ тӑрӑх, регионти вӗренӳ отрасльне юсаса ҫӗнетессипе кӑҫал та ҫине тӑрӗҫ. Тӗслӗхрен, 5 ҫӗнӗ шкул тума тытӑнӗҫ. Вӗсем Шупашкарти «Университет», «Лента», «Радужный» микрорайонсенче, ҫавӑн пекех Ҫӗнӗ Шупашкарпа Кӳкеҫре пулӗҫ. Кӳкеҫ пирки каласан, унта юлашки ҫулсенче нумай хваттерлӗ тӑхӑр хутлӑ ҫуртсем чылай хӑпартрӗҫ. Шупашкар район центрне Шупашкарти общежитисенче пурӑннисем, республикӑн кӑнтӑр енчи районӗсенчи (Улатӑр, Елчӗк т.ыт.те) ҫынсем, уйрӑмах — ҫамрӑк ҫемьесем, йышлӑн пырса тӗпленнӗ. Ачасен йышӗ ӳснӗ май ҫӗнӗ шкул кирли юлашки ҫулсенче пушшех калаҫтарма тытӑнчӗ.
2021 ҫулта ҫавӑн пекех Муркаш районӗнчи Кашмашри шкула, Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамри 1-мӗш шкул ҫумне хушма ҫурт хӑпартса лартӗҫ. 2022 ҫулта Шупашкарти «Садовӑй» микрорайонта шкул тума палӑртнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче вырӑс класӗсенче чӑваш чӗлхи вӗрентме «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗ темиҫе те пичетленсе тухнӑ. Ҫак кунсенче унта тата тепӗр учебник кун ҫути курнӑ. Ку вӑл — «Кала-ха» вӗренӳ пособийӗсен комплекчӗ. Ӑна таваттӑмӗш классем валли хатӗрленӗ. Кӗнеке авторӗсем – А.В. Блинов, А.В. Егорова, Л.П. Николаева, художникӗ – Ю.Ю. Лутошкина. Кӗнеке тиражӗ — 1050 экземпляр. Курс авторӗ – А.В. Блинов.
«Кала-ха» вӗренӳ пособийӗ грамматикӑна вӗрентес тӗллев лартман. Вӑл чӑвашла пуплеме хӑнӑхтарасшӑн.
2016-2018 ҫулсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче 1–3 классем валли ҫавӑн пек пособисем пичетлесе кӑларнӑ.
Паян, нарӑс уйӑхен 2-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче республика парламентне Ҫырупа тухрӗ. Унта вӑл республика экономикине мӗнле ҫул-йӗрпе аталантармаллине палӑртрӗ.
Элтепер иртнӗ ҫул туса ирттернӗ ӗҫсене пӗтӗмлетнӗ, плансем пирки калаҫнӑ май ҫивӗч ыйтусене хускатрӗ. Тӗслӗхрен, республикӑри аслӑ шкулсем, ятарлӑ пӗлӳ паракан вӗренӳ заведенийӗсем специалистсене сахал мар вӗрентсе кӑлараҫҫӗ. Пурӗ 14 пин ҫынран кая мар. Ҫав хушӑрах вӗрентӳре, медицинӑра, производствӑра, ял хуҫалӑхӗнче, культурӑра специалистсем ҫитмеҫҫӗ. «Ӗҫтешсем, ыйту ҫуралать: кама тата мӗн валли хатӗрлетпӗр эпир?» — терӗ республика ертӳҫи.
Республикӑри предприяти-организацисем валли тӗллевлӗн вӗрентме пуҫӑнмалла мар-и? Ҫапла каларӗ Олег Николаев.
Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ ача пахчисенче чӑваш чӗлхине вӗрентнине пӗлтерекен хыпар вырнаҫтарнӑ. Унта хыпарланӑ тӑрӑх, Шупашкарта улттӑмӗш ҫул ӗнтӗ «Культурное наследие Чувашии заботливо и бережно храним» (чӑв. Чӑваш Ен культура эткерлӗхне тӑрӑшса тата перекетлӗн упратпӑр) муниципалитет проектне пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ. Ҫавна май республикӑри паллӑ ҫынсене, хулапа тӑван тӑрӑх аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнисене, тӗл пулусене чӗнеҫҫӗ. Ачасене музейсене илсе каяҫҫӗ, пӗчӗкскерсем валли Чӑваш чӗлхи кунӗсем, фестивальсем, викторинӑсем ирттереҫҫӗ.
Хулари ача пахчисенче тӗрлӗ чӗлхене, ҫав шутра чӑвашла та, вӗрентекен лингвистика пӳлӗмӗсем ӗҫленине ӗнентереҫҫӗ. Шупашкарти 15 ача пахчи «Родной язык — язык матери» (чӑв. Тӑван челхе — анне чӗлхи) республика проекчӗ пурнӑҫланать-мӗн.
«Онлайн ача пахчи» проектпа килӗшӳллӗн педагогсем ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ валли чӑваш чӗлхине вӗренмелли видеоуроксем ирттереҫҫӗ.
+2.3 °C