Раҫҫей Ӑслӑлӑх Академийӗн пуҫлӑхӗ Александр Сергеев нумай пулмасть ҫапларах шухӑш каланӑ:
— Эпӗ чылай ҫынпа тавлашнӑ чухне ҫапла калатӑп: сирӗн шухӑшпа, мӗн, Горбатый кӗпер ҫине каскӑсемпе шаккама кайсан, е Ленин проспектне хупласа хурсан эпир хамӑр шухӑшсене влаҫрисем патне витӗмлӗрех ҫитерӗпӗр-и?
Александр Сергеев ӑсчахсене хӑйӗн шухӑшӗсене активлӑ пӗлтерме сӗннӗ, анчах ҫав вӑхӑтрах влаҫа критиклеме, ун тӗлӗшпе усал сӑмахсемпе калама юрамасть тесе каланӑ.
Академире, паллах, ухмах ҫынсем лармаҫҫӗ. Унта лекес тесен ӑслӑлӑх гранитне самай кӑтӑртаттармалла, кӑшламалла. Ҫавах те пур ӑсчах та пурнӑҫ масине пӗлсе ҫитнӗ теме май ҫук. Унсӑр пуҫне кашни ҫын — уйрӑм тӗнче. Кашнин хӑйӗн характерӗ. Вӗсен хушшинче ӑслӑ-тӑнлӑ ҫынсем сахал мар пулсан та кут ҫулама юратакансем те сахал мар. Карьера пусмипе хӑпарма хапӑллакансем те пур, ҫук мар. Ҫавна май вӗсен ӑсӗ пирки пирӗн иккӗленӳ ҫук.
Ҫапах та, кӗпер ҫинче каскӑсемпе шаккинин чӑн та усси ҫук-ши?
Чӑваш Енре тепӗр ҫамрӑк Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсенче 2 предметпа 200 балл пухнӑ. Кун пирки ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтерет.
Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейра ӑс пухакан Мария Пульхеровская. Мария биологипе тата химипе экзамен тытса иккӗшӗнпе те 100-шер балл пухнӑ.
Аса илтерер: ун пек тепӗр маттур хӗр – Екатерина Ейкова. Шупашкарти 2-мӗш лицейра ӑс пухнӑскер вырӑс чӗлхипе тата химипе 100-шер балл пухнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи Сӑнав поселокӗнче республикӑри чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсен тата «Пӗрлӗхре — вӑй» общество организацийӗсен ертӳҫисен регионсем хушшинчи форумӗ иртнӗ. Унта республика Элтеперӗ Олег Николаев та хутшӑннӑ.
Форума онлайн мелпе Пушкӑрт, Тутар республикисенчи, Чӗмпӗр тата Пенза облаҫӗсенчи чӑвашсем те хутшӑннӑ.
Мероприятире пулнӑ Татьяна Наумова журналист республикӑри МИХсенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен ертӳҫи чӑваш чӗлхине вӗрентес ӗҫе улшӑнусем кӗртесси ҫинчен тухса калаҫнӑ.
«Шкулта кӑна вӗрентни сахал, ывӑл-хӗрпе килте те тӑван чӗлхепе хутшӑнмалла», — тенӗ Олег Алексеевич.
Абитуриентсем валли йышӑну кампанийӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. Кӑҫал аслӑ шкула вӗренме кӗрес текенсем валли ҫӗнӗлӗх ӗҫлеме пуҫланӑ: заявление Патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗ урлӑ ҫырма пулать.
Портал урлӑ 5 заявлени яма май пур. РФ Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, паянхи куна ку сервиспа 974 аслӑ шкулпа филиал ӗҫлет. Конкурс списокӗсене онлайн режимра ҫӗнетсех тӑрӗҫ. Ҫапла майпа абитуриентсем ҫакна килтенех сӑнаса тӑма пултарӗҫ.
Сӑмах май, олимпиада призерӗсене тата ҫӑмӑллӑх категорине кӗрекенсене вӗренме йышӑнни утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче паллӑ пулӗ. Ыттисене ҫурлан 9-мӗшӗнче палӑртӗҫ.
Историпе пулнӑ патшалӑхӑн пӗрлехи экзамӗнӗн петӗмлетӗвӗ паллӑ. Ку предметпа камсем 100 балл пухнине пӗлтернӗ.
Пӗтӗмпе икӗ ҫамрӑк чи нумай балл пухнӑ. Пӗри – Ҫӗнӗ Шупашкарти 8-мӗш шкулти Анжела Романова. Тепри – Шупашкарти 5-мӗш гимназинчен вӗренсе тухнӑ Елена Бобрикова.
Сӑмах май, унччен химипе тата вырӑс чӗлхипе 100 балл пухнӑ 11 яш-хӗр пирки хыпарланӑччӗ.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче тренерсене чӑвашсен кӗрешӳ мелӗпе вӗрентме хӑнӑхтарнӑ. Халӗ вӗсене квалификаци шайне ӳстерни ҫинчен калакан сертификатсем панӑ.
Кӗрешӳ — чӑвашсен спорт енӗ. Ҫав енӗпе тренерсен пӗлӗвне туптама республикӑн Спорт министерстви сӗннӗ. Программӑна спорт кӗрешӗвӗ, дзюдо, самбо енӗпе ӗҫлекен тренерсем валли ятарласа хатӗрленӗ.
Пӗлӗве ӳстермелли курсра хальлӗхе 36 тренер вӗреннӗ. Вӗсем пурте — республикӑри тата муниципалитетсенчи спорт шкулӗсенче ӗҫлекенскерсем.
Тутарстанри шкулсенче чӑваш чӗлхи вӗрентекенсем семинара пухӑннине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ӑна Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ йӗркеленӗ. Халӗ ун пек семинара Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи чӑваш чӗлхи учителӗсем валли йӗркеленӗ.
Чӗмпӗр хулинчи 57-мӗш вӑтам шкула 50 ытла педагог пуҫтарӑннӑ. Вӗсен умӗнче тухса калаҫнисем чӑваш чӗлхине, литература вулавне тата литературӑна вӗрентме ҫӗнӗ программӑсем хатӗрлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чӑваш Енре 11-мӗш класран вӗренсе тухакансен йышӗнче икӗ экзаменра 100-шер балл пухнӑ. Пӗтӗмпе – 20 балл.
Ҫак хӗр – Шупашкарти 2-мӗш лицейре ӑс пухакан Екатерина Ейкова. Вӑл вырӑс чӗлхипе тата хими предмечӗпе иртнӗ экзаменсенче 100-шер балл пухнӑ.
Чӑваш Енре вырӑс чӗлхипе пулнӑ патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗнче пӗтӗмпе 13 яш-хӗр 100 балл пухнӑ.
Чӑваш Енри шкулсенчен вӗренсе тухнӑ 13 выпускник вырӑс чӗлхипе патшалӑх экзаменӗ тытса 100 балл илнӗ.
Ҫак йышра — Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам шкулӗнчи Тагир Шамсутдинов, Красноармейски шкулӗнчи Анастасия Григорьева, Улатӑрти 6-мӗш гимназири Анна Савинова, Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри Анна Громова, Ҫӗмӗрлери 1-мӗш шкулти Виктория Федулова, Шупашкарти 3-мӗш лицейри Виктория Гриценко, Шупашкарти 1-мӗш гимназири Ольга Кукса, Шупашкарти 41-мӗш шкулти Екатерина Сорокина, Шупашкарти 43-мӗш шкулти Ирина Кольцова, Шупашкарти 46-мӗш гимназири Анна Васильева, Шупашкарти 4-мӗш лицейри Анна Архипова, Шупашкарти 2-мӗш лицейри Екатерина Ейкова тата Кристина Овчинникова.
(Митрофан Дмитриев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине асӑнса)
Кушлавӑш салинче 1860‑1863 ҫулсенче Патшалӑх пурлӑх министерствин икӗ шкулӗ ӗҫленӗ, унта арҫын ачасемпе Н. Близновский (1825‑1887), хӗр ачасемпе унӑн мӑшӑрӗ (Дария Акрамовская – Очӑккассинче 1801 ҫулта ҫуралнӑ Осип Максимович Акрамовскин хӗрӗ. Ун амӑшӗ Чӗмпӗр купсин хӗрӗ пулнӑ пулсана та вӑл чӑвашла лайӑх калаҫма пултарнӑ) тӳлевсӗр тӑрӑшнӑ. Вӗсем Хусана куҫса кайнӑ хыҫҫӑн (Н. Близновские В. Вишневский пулӑшнипе Хусанти Успени чиркӗвне куҫараҫҫӗ, кӗҫех вӑл тӗн консисторийӗн пайташӗ пулса тӑрать, протоиререй сане тивӗҫет) шкул хупӑннӑ, вӗренекенсен ҫирӗм ҫухрӑмра ларакан Хапӑс шкулне ҫӳреме тивнӗ. И. Оточев, чӑваш ачисем валли ятарлӑ шкул уҫма тахҫанах ӗмӗтленнӗскер, ҫӗнӗ вырӑнта хӑйӗн ӗмӗтне пурнӑҫлама пуҫӑннӑ. Хапӑс шкулне ҫӳрекен пӗр вӗренекене ‑ Пӗчӗк Упакассинчи Митрофана ‑ ятарласа хатӗрлеме тытӑннӑ. 1867 ҫулта Кушлавӑш пупӗ Н. Золотницкипе паллашать, унтан 25 экземпляр «Чӑваш кӗнеки» илет.
+7.3 °C