Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ В литература музейӗнче «Диалог с писателем» (чӑв. Ҫыравҫӑпа диалог) ярӑмпа тӗлпулусем ирттереҫҫӗ. Вӗсене Чӑваш чӗлхи кунне халалланӑ.
Пӗрремӗш тӗлпулӑва ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче йӗркеленӗ. Ун чухне хӑнана Шупашкарти 166-мӗш ача пахчинчи шӑпӑрлансене йыхравланӑ. Вӗсем Альбина Юрату поэтпа тӗл пулнӑ. Пӗчӗкскерсем валли музейҫӑсем «Чӑваш литературин тӗнчине ҫулҫӳрев» экскурси ирттернӗ.
Ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Ордем Гали чӑваш ҫыравҫипе Шупашкарти Андриян Николаев ячӗллӗ 10-мӗш вӑтам шкулти 4-мӗш «И» тата «Б» класра вӗренекенсем тӗл пулнӑ.
Ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вӗҫленӗҫ.
Литература музейӗнче ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, шкул ачисемпе тата студентсемпе курнӑҫма Раиса Воробьевӑна, Лидия Филипповӑна, Зоя Сывлӑмпине, Улькка Эльменне чӗнме палӑртса хунӑ.
Куславккари шкул ачисем пӑр катӑкӗ ҫинче ярӑнма шутланӑ. Юрать-ха, ку инкекпе вӗҫленмен.
Пӗчӗк кимӗсен патшалӑх тӗп инспекторӗ Герман Майков «Чӑваш ен» ПТРК ӳкернӗ сюжетра каланӑ тӑрӑх, ку ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пулнӑ. Куславккара вӗренекен тӑватӑ шкул ачи пӑр катӑкӗ ҫинче ярӑнма кайнӑ. Юрать, ҫӑлавҫӑсем вӗсем патне вӑхӑтра ҫитнӗ.
Ачасене ҫыран хӗррине илсе тухсан вӗсемпе профилактика калаҫӑвӗ ирттернӗ. Килте ашшӗ-амӑшӗ те вӗсемпе калаҫнӑ.
Чӑваш Ен Правительстви Пӗтӗм тӗнчери «Артек» ача-пӑча центрӗпе тата И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗпе килӗштересси ҫинчен виҫӗ енлӗ килӗшӗве алӑ пуснӑ.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, «Артек» пахалӑх стандарчӗсемпе ӗҫлекен «Кӗпӗрнаттӑр лагерӗ» йӗркелесшӗн.
«Кӗпӗрнаттӑр лагерӗ» Чӑваш Республикин «Белые камни» (чӑв. Шурӑ чулсем) физкультурӑпа сывлӑха ҫирӗплетмелли центр никӗсӗ ҫинче пулӗ.
Республикӑн спорт министрӗ Василий Петров каланӑ тӑрӑх, «Кӗпӗрнаттӑр лагерӗ» кӑҫалах ӗҫлеме тытӑнӗ.
Асӑннӑ центрта ҫулталӑкӗпех ӗҫлемелли 4 корпус, столовӑй, клуб, кану тата медицина корпусӗ, спорт тата вӑйӑ лапамӗсем, футбол вылямалли уйсем пур.
Сӑмах май каласан, «Артек» ача-пӑча центрӗ «Кӗпӗрнаттӑр лагерӗ» проекта 2018 ҫултанпа пурнӑҫлать.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ тӑван чӑваш литературине 4-мӗш класра вӗрентмелли «Литература вулавӗ» вӗренӳ пособине хатӗрлесе ҫитернине пӗлтернӗ. Унӑн авторӗсем – В.И. Игнатьева, Н.Н. Чернова, Л.В. Николаева.
Республикӑн Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Литература вулавӗ» 5 пайран тӑрать, унта «Асран кайми ҫу кунӗсем», «Ачалӑх», «Чӑваш ҫӗр-шывӗ – тӑван ҫӗр-шыв», «Ҫут ҫанталӑк тӗнчи», «Сив хӗл ҫитрӗ», «Манӑн ҫемье», «Эпир – туслӑ ачасем» темӑсене кӗртнӗ».
Кӗнекере маларах тата хальтерех ҫырнӑ авторсен ӗҫӗсене кӗртнӗ. Ачасем, сӑмахран, Елен Нарпи, Альбина Юрату, Нина Пӑрчӑкан, Лидия Сарине, Ольга Туркай пултарулӑхӗпе паллашайӗҫ.
Ачасен ашшӗ-амӑшне, вӗрентекенсене ал ҫырӑвӗпе паллашма, сӗнӳсем пама ыйтнӑ. Ыйтусемпе сӗнӳсем пулсассӑн chrio4@rchuv.ru электрон адреспа ҫырса, 8 (8352) 45-99-96 телефонпа шӑнкӑравласа пӗлтерме май пур.
Пирӗн регионта 600-е яхӑн ҫӗвӗҫ кирлӗ. Специалистсем ҫитменнипе республикӑра ҫӗвӗҫсен пӗрремӗш класӗ уҫӑлнӑ. Кун пирки Вӗренӳ министерстви пӗлтерет.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ҫӗнӗ Атикасси шкулӗнчи 7-8-мӗш класри хӗрачасем ҫӗвӗҫ ӑсталӑхне вӗренме тытӑннӑ. Кунсӑр пуҫне аслӑ ӳсӗмри ҫынсен ушкӑнӗсене те йӗркелеме палӑртнӑ. Унта ӗҫсӗррисем, ӗҫрен кӑларса ярас хӑрушлӑх пур ҫынсем кӗрӗҫ. Вӗсем те ҫӗвӗҫе вӗренӗҫ.
Вӗренӳ министрӗ Дмитрий Захаров каланӑ тӑрӑх, ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен республикӑра 400 профиль класӗ уҫма палӑртнӑ. Вӗсен йышӗнче – «Педагогика», «Медицина», «Ял хуҫалӑхӗ», «Машиностроени», «Электроэнергетика» тата ытти.
Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче каҫхи 5 сехетре пушарнӑйсем патне шӑнкӑрав ҫитнӗ: Шупашкар районӗнчи Ҫӗнӗ Тутаркасси ялӗнче ҫулӑм алхасма пуҫланӑ. Октябрь – 70 ҫул урамӗнчи 23-мӗш ҫуртри пӗрремӗш хутри хваттерте пушар тухнӑ.
Кил хуҫисем урама хӑйсемех тухӑ. Анчах ҫӑра тӗтӗм сарӑлнипе виҫҫӗмӗш хутри икӗ хваттерти ҫынсем урама тухайман. 46-ри хӗрарӑм, 85 ҫулти кинемейпе унӑн 14-ри мӑнукӗ килӗсенчех юлнӑ. Вӗсене ҫӑлавҫӑсем илсе тухнӑ.
Кинмейпе мӑнукне пульницӑна ӑсатнӑ, вӗсене тухтӑрсен пулӑшӑве кирлӗ пулнӑ. Халӗ пушар мӗнрен тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
Республикӑра йӗркелӗхе тытса тӑрас енӗпе йӗркеленӗ координаци канашӗн ларӑвӗнче РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Александр Полтинин шкулсенчи лару-тӑрупа ҫыхӑннӑ хӑш-пӗр самант пирки асӑнса хӑварнӑ. Хуралҫӑра ватӑ ҫынсем ларнинчен тытӑнса ачасенчен ачасем укҫа тапӑнни таранах сӑмах хускатнӑ вӑл.
Республикӑри вӗренӳ учрежденийӗсенче тантӑшӗсенчен тӑрӑхланӑ тӗслӗхсем пур иккен. Ӑна «буллинг» теҫҫӗ. Ун пирки йӗрке хуралҫисене шанчӑк телефонӗсем ҫине шӑнкӑравласа систереҫҫӗ. Анчах ҫав фактсемпе психологсем ҫеҫ ӗҫлеҫҫӗ иккен.
Йӗрке хуралҫи палӑртса хӑварнӑ тӑрӑх, ҫамрӑксен субкультурисем, сӑмахран, АУЕ, хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ. Асӑннӑ юхӑмӑн ӗҫне экстремистла тесе йышӑннӑ.
«Укҫана «зонӑна» хӗртме тесе пухаҫҫӗ. Яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ криминаллӑ пурнӑҫ енне сулӑнни преступлени шучӗ ӳсесси патне илсе пырать», – тенӗ Александр Полтинин.
Ведомство ертӳҫи ҫамрӑксем хушшинче воспитани ӗҫӗпе ҫине тӑрса ӗҫлемеллине палӑртса хӑварнӑ.
Ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Шупашкарти пӗр кафери кассӑран укҫа ҫухални пирки полицие пӗлтернӗ. Ҫак ӗҫе кам тунӑ? Йӗрке хуралҫисем йӗр ҫине часах тухнӑ.
Вырӑна тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: кафене палламан арҫын кӗнӗ. Вӑл кассӑна уҫнӑ та укҫана йӑтса тухса кайнӑ.
Ҫак арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл – унччен те судпа айӑпланнӑ 42 ҫулти ҫын, Шупашкарта пурӑнать. Хайхискер укҫа вӑрланине тунман. Хӑй ӑнлантарнӑ тӑрӑх, касса патӗнче никам та пулман, ҫавӑнпа вӑл укҫана йӑтса тухса кайнӑ. Нухрата вӑл каялла тавӑрса панӑ. Ҫапах судра унӑн явап тытма тивӗ.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче «Чӑваш ачи чӑвашах» 6-мӗш фестиваль иртӗ. Вӑл Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче 9 сехетре пуҫланӗ.
Фестивале йӗркелекенсен йышӗнче Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институчӗпе Чӑваш наци ӑслӑлӑхпа наци ӳнер академийӗ те пур.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, мероприятие тӑватӑ енпе хутшӑнма пулать: «Вӗрентетпӗр чӑвашла» (чӑваш чӗлхи предметне вӗрентмен учительсем хутшӑнаҫҫӗ, чӑвашла уроксем кӑтартӗҫ); «Савӑнатӑп эп чӑваш пулнишӗн» (кӗҫӗн классенче вӗренекен ачасем чӑваш халӑхӗн пӗр-пӗр йӑлине кӑтартса парӗҫ); «Сар каччӑпа сарӑ хӗр» (7-9 классенче вӗренекен ачасем чӑваш халӑх историне, культурине, чӗлхине, йӑли-йӗркине пӗлнине ӑс-тӑн вӑййинче кӑтартӗҫ); «Тӑвалла пулсан та малалла» (чӑвашлӑх туйӑмне аталантаракан проекта вӗренӳ организацийӗн директорӗ (заведующийӗ) е унӑн ҫумӗ хӳтӗлӗ).
Патӑрьелте пурӑнакан хӗрарӑма суд тунӑ, ачасене хӗненӗшӗн тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ тата штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Кун пирки Следстви комитечӗ пӗлтерет.
40 ҫулти хӗрарӑмӑн — 12 ача. Пурте тӑван мар, опекӑна илнисем те пур.
Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм опекӑна илнӗ 9-ти арҫын ачана тата 10 ҫулти хӗрачана аллипе, кӗреҫепе пӗрре мар ҫапнӑ. 2021 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче вӑл тӑван мар 8-ти арҫын ачана ҫурӑмӗнчен ҫапнӑ.
Следстви вӑхӑтӗнче амӑшӗ опекӑна илнӗ ачисене тивӗҫлӗ воспитани паманни палӑрнӑ. Вӗсене социаллӑ реабилитаци центрне панӑ. Паянхи куна ҫав 7 ачаран улттӑшӗ ҫӗнӗ ҫемье тупнӑ.
Хӗрарӑма тӗрмене хупмасӑр 3 ҫуллӑха айӑплама, 25 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.
+14.3 °C