Пуш уйӑхӗнче Элли Юрьев парнисене ҫӗнсе илессишӗн ирттерекен конкурса кӑҫал 15-мӗш хут йӗркелӗҫ. Унта Чӑваш Енри, ытти регионпа хулари, ют ҫӗршыври ӳнер шкулӗсем хутшӑнаҫҫӗ.
Конкурса ҫулсерен 500 яхӑн ӗҫ хутшӑнать. Ӑна Элли Юрьева халалласа йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа ирттерӗҫ.
Конкурсӑн тӗллевӗ — патриотлӑх туйӑмне вӑратасси, пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксене пулӑшасси. Унта 5–17 ҫулсенчи ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Конкурса ЧР Культура министерстви, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ, Чӑваш патшалӑх музейӗ, Шупашкарти Э.Юрьев ячӗллӗ 4-мӗш ӳнер шкулӗ ирттерет. Жюрие яланхи пекех Виктор Бритвин ертсе пырӗ. Ӗҫсене пушӑн 10-мӗшӗччен ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Мир проспекчӗ, 98-мӗш ҫурт.
«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеосӑвӑсен конкурсӗ майӗпен ҫӗнӗ ӗҫсемпе пуянланса пырать. Кӑна эсир пирӗн «Видео» пайӗ урлӑ та лайӑхах курма пултаратӑр ӗнтӗ — кашни кун 2–3 ҫӗнӗ ӗҫ хушса пыратпӑр. Ӗҫсем кӑна мар, йӗркелӳҫӗсен йышӗ те пысӑкланать. Нумай пулмасть вӗсен шутне ЧНК та кӗчӗ.
ЧНК президенчӗ Н.Ф. Угаслов «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» конкурс пӗлтерӗшӗ пысӑк пулнине ӑнланса ӑна йӗркелесе ирттерме, хутшӑнакансене пур енлӗн хавхалантарма парнесемпе, хисеп хучӗсемпе чыслама пулнӑ. Ку конкурс Раҫҫейри регионсем шайӗнче иртнине шута илсе Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗ конкурс положенине ытти республикӑсемпе облаҫсене хӑйсен ҫыхӑнӑвсем урлӑ ҫитерме пулӑшма шантарнӑ.
Аса илтеретпӗр, ӗҫсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Унӑн положенийӗпе тӗплӗнрех ҫакӑнта паллашма пулать.
Ӗнер Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимназире патриотла юрӑсене янӑратакансен районти конкурсӗ иртнӗ. Ӑна хӳтӗленӳпе массӑллӑ тата спорт уйӑхлӑхне хупнӑ май йӗркеленӗ.
Конкурса 12 шкулти пултарулӑх ушкӑнӗсем пухӑннӑ. Ӑмӑртӑвӑн тӗллевӗ пирки вырӑнтисем ҫамрӑксен хушшинче патриотизма сарасси, ҫамрӑксен пултарулӑхне пур енлӗн аталантарма тата сарма пулӑшасси тесе пӗлтереҫҫӗ. Унтан та ытларах: тӗрлӗ тӑрӑхри ҫамрӑксене туслаштарасси тесе те каланӑ.
«Соло-вокал» номинацире кӗҫӗннисен хушшинче Сӗнтӗрвӑрринчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулти Мария Новоселова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.
«Соло-вокал» номинацире аслӑ ушкӑнра та ҫав шкулти ачах ҫӗнтернӗ: вӑл — Виктория Сергеева.
Професси пӗлӗвӗ паракан учрежденисене уйрӑм хакланӑ та уйрӑмшар юрлассипе вырӑнти технологи техникумӗнче вӗренекен Мария Петрова мала тухнӑ.
Вокал ансамблӗсенчен пӗрремӗш вырӑна шкулсенчен никама та паман. Иккӗмӗшне 1-мӗш гимнази тивӗҫнӗ. Професси пӗлевӗ паракансенчен технологи техникумӗ пӗрремӗш вырӑна ҫӗнсе илнӗ.
Сӑвва инсценировкӑлакансене те пӗрремӗш вырӑна никама та кӑларман, иккӗмӗшӗнче — Шуршӑлти тата Чӑнкассинчи шкулсем.
Чӑваш Енре 37 ҫулти арҫын суд сакки ҫине ларма хатӗрленет. Ӑна, Вӑрнар районӗнче пурӑнаканскере, пӗрле кун кунлакан хӗрарӑма тата икӗ ачана хӗненӗшӗн айӑпласшӑн.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2015 ҫулхи нарӑсран пуҫласа утӑ уйӑхӗччен вӑл савнӑ хӗрарӑм патӗнче пурӑннӑ. Ӳсӗрскер тӑван мар ывӑлҫурине час-часах хӗненӗ. Ачана вӑл ҫурҫӗр иртни 1 сехетре тӑратса лартса урок тутарнӑ. Сӗтел хушшинче мар, урайӗнче сапаланӑ макарон ҫине чӗркуҫҫипе тӑратса. Итлемесен арҫын ачана пуҫхӗрлӗ тытса силленнӗ.
Хӑйӗн 7 ҫулти хӗрӗнчен те мӑшкӑлланӑ вӑл. Хӗрарама вара пуканпа ҫурӑмӗнчен ҫапнӑ, вӗлерессипе хӑратнӑ.
Арҫын следстви вӑхӑтӗнче хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» сӑвӑ вулакансен видеоконкурсне пӗрремӗш ӗҫ ҫитрӗ — Ҫӗрпӳ районӗнчи Опытный вӑтам шкултан. 1-мӗш класра вӗренекен Фёдорова Настя «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» сӑвва вулать — ӑна Владимир Андреев ятарласа ҫак конкурс валли ҫырнӑ. Ачан ертӳҫи Александрова Светлана Валентиновна, видео ӳкерекенӗ — Павлов Виктор Юрьевич.
«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» конкурса Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ тата Чӑваш халӑх сайчӗ йӗркеленӗ. Унта хутшӑнма шкул ҫулне ҫитмен тата пуҫламӑш классенче вӗренекен ачасене, вӗсен ашшӗ-амӑшӗсемпе педагогсене йыхравлаҫҫӗ. Видеоӑмӑрту ӗҫӗсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Конкурспа тӗплӗрех паллашма унӑн Положенинче пулать.
Ӗлӗкрех республикӑра Тимур отрячӗсем пурччӗ. Вӗсем ватӑ, пӗччен пурӑнакан ҫынсене кил-хуҫалӑхра пулӑшатчӗҫ. Шел те, ҫулсем иртсен вӗсем ҫухалчӗҫ.
Шупашкарти пӗр ача пахчинчи шӑпӑрлансем вара Тимур отрядне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура кӗнӗ. Халӗ пӗчӗкскерсем хулана хӑтлӑх кӗртессишӗн яваплӑ пулӗҫ.
Ку нарӑсӑн 19-мӗшӗнче пулнӑ. 201-мӗш ача пахчинчи ҫарпа патриот мероприятийӗ иртнӗ. Ачасем патне «Синева» десантсен спорт клубӗн председателӗ Олег Ялугин хӑнана килнӗ. 40-мӗш шкулта ӑс пухакан кадетсем те ҫитнӗ. Вӗсем кӗҫӗннисене Тӑван ҫӗршыва юратмаллине, таса чунлӑ тата хӑюллӑ пулмаллине ӑнлантарнӑ. Унтан шкул ачисем пӗчӗккисене Тимур отрядне йышӑннӑ. Тимур ачисем ырӑ ӗҫ теме ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ — макулатура пухнӑ.
Ача ҫурални — пысӑк телей. Йӗкӗреш ҫут тӗнчене сайра хутра килет. Виҫӗреш вара республикӑра ҫулталӑкне темиҫе ҫемьере ҫеҫ ҫуралать.
Ҫак кунсенче Вӑрнар районӗнчи пӗр ҫемьере виҫӗреш кун ҫути курнӑ. Районта кунашкалли 10 ҫул пулман-мӗн. Ҫапла ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ хыпарлать.
Владимирпа Ксенийӑн ҫемйинче харӑсах икӗ ывӑл тата хӗр ҫут тӗнчене килнӗ. Нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӗсене ача ҫуралнине ӗнентерекен хута савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ.
Владимирпа Ксения ачасене Елизавета, Тимофей тата Илья ят хунӑ.
Кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулнӑ май «Россия 1» телеканалпа «Успешные сироты: на ринге жизни» (чӑв. Ӑнӑҫлӑ тӑлӑхсем: пурнӑҫ ҫулӗ ҫинче) ярӑмри фильмсене кӑтартма пуҫлӗҫ. Ку проекта Мускаври режиссер Алексей Шамраев пуҫарнӑ.
Куракансем пилӗк очеркри сӑнарсемпе паллашма пултараҫҫӗ. Вӗсем ача ҫуртӗнче ҫитӗнсе пурнӑҫра хӑйсен вырӑнне тупнӑ, йывӑрлӑхсене парӑнтарнӑ. Алексей Шамраев кунашкал сӑнарсемпе ӗҫлеме йывӑр маррине палӑртнӑ. Чи кирли — вӗсемпе таса чунлӑ пулни.
Ку вырсарникун кӑтартакан фильм «Мария» ятлӑ. Тӗп сӑнар — ҫамрӑк хӗрарӑм, Томскри ача ҫуртӗнче ӳснӗ. Мария Даниловӑн йӑлтах пур халӗ. Анчах телейлӗ пурнӑҫ хыҫӗнче — йывӑрлӑхсем. Ӑна юлташӗсем сутнӑ, Мария йывӑр чире парӑнтарнӑ. Хӗр пурне те каҫарса малалла пурӑнма вӑй тупни пирки фильмра курма пулать. Вӑл 19 сехет те 35 минутра пуҫланӑ.
Ытти ҫӗрте ҫимеҫҫӗ тесшӗн мар-ха. Сӑмахӑмӑр — шкулти апатлану пирки.
Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Канаш, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсенчи шкулсенче вӗренекен мӗнпур ачана кӑнтӑрлахи апатпа тивӗҫтернӗ. Красноармейски районӗнче шкулта вӗренекенсен 95,8 проценчӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 96,9 проценчӗ, Шупашкарта 95,7 проценчӗ, Улатӑрта 95,2 проценчӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта 94,9 проценчӗ, Ҫӗмӗрлере 94,6 проценчӗ шкулта апатланать.
Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Ҫӗмӗрлере, Улатӑрта тата 17 районта ачасене шкулта кунне икӗ хутчен апат ҫитереҫҫӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансен 97 процентне пӗлтӗр вӗри апатпа тивӗҫтернӗ. Кӗҫӗн классенче вӗренекенсенчен 98,9 проценчӗ шкулта апат ҫиет, 5–11-мӗш класра вӗренекенсенчен — 96 проценчӗ.
Чӑваш Енре ача пахчинчи тата шкулсенчи шӑпӑрлансем валли конкурс пуҫарнӑ. Вӑл «Манӑн чӑваш сувенирӗ» ятлӑ.
Конкурс ятӗнчен паллӑ ӗнтӗ: ӗҫсене ҫак темӑпа хатӗрлемелле. Заявкӑсене ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен ЧР Наци вулавӑшӗнче йышӑнаҫҫӗ. Конкурс йӗркелӳҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасен ӗҫсене аслисем пулӑшмасӑрах хатӗрлемелле. Тӗслӗхрен, тӗрлемелле, йывӑҫран касса кӑлармалла.
Чи лайӑх ӗҫсене жюри пайташӗсем суйлӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене тӑватӑ категорипе палӑртаҫҫӗ: 7 ҫулчченхисем, 8–11 ҫулсенчисем, 12–14 ҫулсенчисем, 15–17 ҫулсенчисем.
Кунсӑр пуҫне ҫу уйӑхӗнче тӗнче тетелӗнче куракансем кӑмӑлланӑ ӗҫе сасӑлавпа палӑртӗҫ. Конкурса хутшӑннисене «Ясна» этноэкологи комплексне каймашкӑн 20 процент йӳнӗрех путевка парӗҫ. Мала тухнисене вара хаклӑ парнесемпе хавхалантарӗҫ.
-8.7 °C