Красноармейски районӗнчи Культура ҫуртӗнче шкул ачисем хушшинче Трак ен сӑвӑҫин Николай Ершов-Янгерӑн пултарулӑхне халалласа «Кашни сӑмахӗ — чун хӗлхемӗ» илемлӗ вулакансен конкурсӗ иртнӗ. Н. Ершов — Раҫҫей журналисчӗсен, Чӑваш писателӗсен союзӗсен тата Композиторсен ассоциацийӗн пайташӗ. 15 кӗнеке авторӗн сӑввисемпе вырӑнти композиторсем 150 ытла юрӑ кӗвӗленӗ.
Конкурса 3–11-мӗш классенче вӗренекен 68 ача хутшӑннӑ. Вӗсен пултарулӑхне тӳресен председателӗ пулса Николай Ершов хӑй хакланӑ. Илемлӗ вулакансене ӳсӗме кура виҫӗ ушкӑна пайласа хакланӑ: 3–5, 6–8, 9–11-мӗш классенче вӗренекенсем.
Николай Ершов ҫӗнтерӳҫӗсене преми тата кашни хутшӑнакана хӑйӗн кӗнекисене парса хавхалантарнӑ.
Конкурса Чӑваш наци конгресӗн Красноармейски районӗнчи уйрӑмӗ йӗркеленӗ.
Нумаях пулмасть ЧР Сывлӑх сыхлавӗн ӗҫченӗсем специалисчӗсем «Пӗрремӗш фармацевтика фирми» тулли мар яваплӑ общество ертӳҫипе тӗл пулнӑ. Вӗсем «фанфурик» ыйтӑвне сутса явнӑ.
Ҫак аптека сетӗнче «фанфурик» сутас енӗпе йӗрке йышӑннӑ. Фармацевтсене ачасемпе ҫул ҫитмен ҫамрӑксене спирт шӗвекне сутма чарнӑ. Кунсӑр пуҫне малашне вӗсем пӗр ҫынна 1-2 спирт настойкинчен ытларах сутмӗҫ.
Палӑртмалла: республика ҫыннисем «фанфурик» сутнипе кӑмӑлсӑрланаҫҫӗ, кун пирки кирлӗ ҫӗре ҫӑхавлаҫҫӗ. Йӗрке тӑвас тесе общество организацийӗсем, тухтӑр-нимеҫӗсем профилактика рейчӗсем ирттереҫҫӗ.
Унччен Г.Лебедев ячӗллӗ лицей пулнӑ ҫурта авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен хута палӑртнӑччӗ. Анчах ку вӑхӑта ӗлкӗреймерӗҫ.
Нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Алексей Ладыковпа пӗрле унта ҫитсе курнӑ. Унта 4-мӗш лицей пулӗ, пуҫламӑш классене вӗрентӗҫ.
Ертӳҫӗсем классем хӑтлӑ пулнине палӑртнӑ. Гимнастика залӗ, спортзал, ташламалли пӳлӗм те пур унта. Сенсор пӳлӗмӗ те хӑтлӑ. Столовӑй «Пӗремӗк ҫурчӗ» ятлӑ. Робототехника класӗ те ӗҫлӗ. Картишре — автохула.
Лицей ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑнӗ. Унта 4-мӗш лицейри 170 ача тата 50-мӗш шкулти 150 шӑпӑрлан ӑс пухма пуҫлӗ. Пӗтӗмпе 320 ача валли вырӑн хатӗрленӗ. Ҫитес вӗренӳ ҫулӗ валли тепӗр 180 шӑпӑрлан валли вырӑн пулӗ.
Паян пӗтӗм ҫӗршывӗпех ачасене право тӗлӗшӗнчен пулӑшмалли кун иртет. Шупашкар районӗнче те ҫав ятпа тӗрлӗ мероприяти йӗркеленӗ. Халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта ӑна кунах тӑснӑ. Унта ӗнерпе паян Уҫӑ алӑксен кунне йӗркеленӗ.
Центрӑн ҫемьене тата ачасене пулӑшас енӗпе ӗҫлекен уйрӑмӑн заведующийӗ Татьяна Михайлова Кӳкеҫ ял тӑрӑхӗнче иртнӗ Профилактика кунне те хутшӑннӑ. Унта 6—9-мӗш классенче вӗренекенсемпе тӗл пулса калаҫнӑ. Преступлени тӑвас мар тесен мӗнле тытмаллине ӑнлантарнипе пӗрлех ачасене «Сообщи, где торгуют смертью!» (чӑв. Вилӗме ӑҫта сутнин пӗлтер) акци пыни пирки те каласа кӑтартнӑ.
Ачасен пушӑ вӑхӑчӗ кичем ан ирттӗр тесен вӗсене лагерьсене канма янине пӗлтернӗ. Татьяна Михайлова каланӑ тӑрӑх, Шупашкар районӗнчисем хальхи вӑхӑтра «Солнышко» тата «Белые камни» лагерьсене кайма пултараҫҫӗ.
Чӑваш Енре темиҫе кун пӑрлӑ ҫумӑр ҫуни чылайӑшӗшӗн инкекпе вӗҫленнӗ. Ҫав кунсенче шкул ачисем те шар курнӑ. Юрать, вӑйлӑ аманнисемех пулман.
Шуҫлак ҫул ҫинче шкула ҫӳрекен 96 ача шар курнӑ. Вӗсен хушшинче алӑ-ура хуҫакан та пулнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 10–14-мӗшӗсенче 1077 ҫын суранланнӑ. Вӗсенчен 118-шӗ — ачасем. 93 ҫынна пульницӑна илсе ҫитернӗ. Вӗсенчен 6-шӗ — ачасем. Вилекен, телее, пулман.
Ҫанталӑк япӑх пулнӑ чухне вӗрентекенсене ачасене шкула пымалли пирки асӑрхаттарма хушнӑ. Вӗсем ашшӗ-амӑшӗ патне СМС-ҫырусем янӑ, пӑрлӑ ҫанталӑкра ачасене килте лармалли пирки асӑрхаттарнӑ.
Хаҫат ҫине тӑнипе Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрарӑмне суда кӳнтелен пулса чӗнӗҫ. Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Мужское/Женское» телекӑларӑмра юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Зинаида Киргизовӑпа, вӑл пӑхакан ачапа Ярославпа тата виҫҫӗри арҫын ачан амӑшӗпе ҫыхӑннӑ сюжет кун ҫути курнӑ хыҫҫӑн республикӑра тухса тӑракан «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» хаҫат та ҫав пӑтӑрмахпа кӑсӑкланчӗ.
Ачине ыррӑн пӑхман амӑшне амӑш правинчен хӑтарассипе ҫыхӑннӑ ӗҫ суда ҫитнӗ. Хаҫатри материал авторӗ Алина Изман пӗлтернӗ тӑрӑх, кипкери ачаран пуҫласа виҫӗ ҫула ҫитиччен пӑхнӑ няньӑна суда кӳнтелен пулса та чӗнмен. Мӗншӗн аплине пӗлес тесе журналист республика прокуратурине ҫыру шӑрҫаланӑ. ЧР прокуратурин ҫул ҫитменнсиемпе тата ҫамрӑксемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ Тамара Шурыгина ачана пӗчӗкрен пӑхса пурӑннӑ хӗрарӑма суда кӳнтелен евӗр чӗнессине пӗлтернӗ. Суд ларӑвӗ чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче иртмелле.
Пӗчӗк Лиза Петрова йывӑр чирӗпе 10 уйӑх ытла кӗрешет. Вӑл чылай сипленнӗ, темиҫе операци тӳссе ирттернӗ. Анчах лару-тӑру лайӑх еннех улшӑнман-ха.
Лизӑн урине татас мар тесе тухтӑрсем операци тунӑ. Анчах нумаях пулмасть вӗсем хӑраххине татма тивесси пирки каланӑ. Метастаза ӳпкине те ҫитнӗ.
Халӗ Лиза Тутарстанри пульницӑра выртать. Хӗрача ыратнипе питӗ вӑйлӑ аптӑрать, ӑна яланах эмел параҫҫӗ. Умӗнхи операци ӑнӑҫлах иртмен – уринче усал шыҫӑ юлнӑ. Ҫавӑнпа амӑшӗ ирӗк парсан ҫитес эрнере урине тама палӑртаҫҫӗ. Анчах ҫывӑх ҫыннисем парӑнасшӑн мар – Мускава ҫитесшӗн.
Ҫемьере Лизӑсӑр пуҫне тепӗр 5 ача. Хаклӑ эмел туянмашкӑн вӗсен укҫа ҫук. Халӗ Лизӑна пулӑшу кирлӗ.
Полици ӗҫченӗсен кунӗ умӗн РФ ШӖМӗ ачасен «Манӑн атте-анне полицире ӗҫлет» сӑнӳкерчӗксен конкурсне ирттерет. Шӑпӑрлансем хӑйсен ӗҫӗсенче аслисем ӑҫта ӗҫленине уҫса кӑтартма тӑрӑшнӑ.
Чӑваш Енре «Полицейские — ырӑ сӑмах» видеосаламсен клнкурсне ирттерме шухӑшланӑ. Чи лайӑх ӗҫсене Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче кӑтартӗҫ.
Жюри ачасен 30 ытла ӗҫне пӑхса тухнӑ. Чи пӗчӗкки — 4 ҫулта. Дарья Николаева ӗҫне «Атте — командировкӑра» ят панӑ. Муркашри шкулта вӗренекенскер виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Шупашкарти 48-мӗш шкулта ӑс пухакан Валерия Архипова «Полици пире сыхлать» ӗҫӗпе иккӗмӗш вырӑна тухнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗ — Шупашкарти 4-мӗш гимназире вӗренекен Анастасия Свеклова. Вӑл ӗҫне «Анне патӗнче ӗҫре» ят панӑ. Малти вырӑнсене тухнӑ ӗҫсем Раҫҫей шайӗнче иртекен финала хутшӑнӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 9 уйӑхра комӑра выртнӑ Ксения Максимова вилнӗ. Аса илтерер: вӑл кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче ӑмӑртура йӗлтӗрпе чупнӑ чухне хӑйне япӑх туйнӑ. Тухтӑрсем унӑн пуҫ мими вилнине палӑртнӑ. Амӑшӗ ӑна ку таранччен пӗр шит уйрӑлмасӑр пӑхса тӑнӑ.
Ксюша 14-ра ҫеҫ пулнӑ. Тухтӑрсен диагнозӗ приговор пекех янӑранӑ: нимӗн те тума пулмасть, Ксюшӑн пуҫ мими вилнӗ. Ӑна ятарлӑ аппаратпа сывлаттарнӑ. Амӑшӗ пӗрех парӑнман. Вӑл ӑна 10 уйӑх пӑхса пурӑннӑ. Шел те, Ксюша куҫне уҫман.
Ксюша Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗнче ҫуралнӑ. Унти шкулта вӗреннӗ. Амӑшӗ Ирина хӗрӗн пурнӑҫне ҫӑлас тесе тем тума та хатӗрччӗ. Анчах шел, пӳрмен Ксюшӑна пурӑнма…
Ачасем ӗҫпе пиҫӗхнине эпӗ пӗртте хирӗҫ мар. Анчах витӗр йӗпетекен ҫумӑрпа тупӑшса ӗҫленине, каҫарӑр та, ӑнланмастӑп.
Тӗлӗнмелле ҫак ӳкерчӗке паян эпӗ Шупашкарти электромеханика колледжӗ патӗнчен иртсе кайнӑ чухне асӑрхарӑм. Вӑхӑт ун чухне вуннӑ ҫурӑ патнеллеччӗ. МТВ чарӑнуран Пичет ҫурчӗ патне ҫитиччен ура йӗп-йӗпех пулчӗ. Вӑйлӑ ҫумӑртан хӳтӗленме кӑларнӑ сунчӑк та пулӑшаймарӗ: куртка нӳрелчӗ.
Ыр ҫын хӑй йыттине урама кӑларман ҫанталӑкра каччӑсем колледж умӗнчи йӗпе юра тасататчӗҫ. Лаптӑкӗ аванах — пуҫтарма тытӑннӑ кӑначчӗ. Яшсенчен пӗри: «Пӗрре! Иккӗ!» — тесе шӳтлесе юлташӗсем патне пычӗ.
Ҫумӑрлӑ ҫанталӑксӑр пуҫне ырӑ вӑхӑт тупайман-ши тесе колледж администрацийӗпе ҫыхӑнма пӑхрӑм. Ҫине-ҫине шӑнкӑравласа ларсан кирлӗ ҫынсем патне ҫитрӗмех: вӗҫне-хӗрне тухма пулчӗҫ.
+23.3 °C