Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче республикӑра Ял кинофестивалӗ уҫӑлассине, ку мероприятие кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
«Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ пуҫарнӑ мероприяти тунтикун Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялта «Мамы» кино кӑтартнипе уҫӑлнӑ. Кайран киномобиль асӑннӑ районти Пархикассине кайнӑ, ӗнер Элӗкре пулнӑ.
Аса илтерер: кинофестивале Чӑваш Енри Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне халалласа ҫак темӑпа ҫыхӑннӑ фильмсене суйласа илнӗ: «Мамы», «Отцы», «Дневник мамы первоклассника», «Дочь», «Страна хороших деточек».
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялти культура ҫуртне пуҫтарӑннисене «Чӑвашкино» киностуди директорӗ Николай Медведев саламланӑ, элӗксене — киностудин секторӗн ертӳҫи Артур Галкин.
Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче республикӑра Ял кинофестивалӗ уҫӑлӗ. Ку мероприятие кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут ирттерӗҫ.
Хальхинче кинофестивале Чӑваш Енри Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне халаллӗҫ. Ҫавна май куракансене «Мамы», «Отцы», «Дневник мамы первоклассника», «Дочь», «Страна хороших деточек» фильмсене кӑтартӗҫ.
Фильмсене «Киномобиль» пулӑшнипе кӑтартӗҫ. Вӑл пулӑшнипе кинотеатра кирек хӑш вырӑнта та йӗркелеме пулать.
Пилӗк кунра киномобиль Элӗкри, Йӗпреҫ поселокӗнчи, Шупашкар районӗнчи икӗ ялти лапамсенче ӗҫлӗ. Малтанах Ҫӗньялта фильм кӑтартӗҫ. Унтан киномобиль Пархикассине куҫӗ. Каярахпа черет элӗксемпе йӗпреҫсем патне ҫитӗ. Фильмсене 14 сехетре кӑтартма тытӑнӗҫ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ черетлӗ премьерӑна хатӗрлет. Унта «Юрату пурах иккен!» спектакле лартассипе ҫине ӗҫлеҫҫӗ. Халӗ театрта репетици малалла пырать.
Ҫӗнӗ спектакле иртнӗ эрнекун Элӗкри культура ҫуртӗнче пуҫласа лартнӑ. Спектакле район центрӗнче тата районта пурӑнакансем курнӑ.
«Юрату пурах иккен» музыка комедине Дмитрий Петров режиссер лартнӑ, пьеса авторӗ – Чӑваш Енӗн искусствин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Чӑваш Енри чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен икӗ педагог Раҫҫей Президенчӗн укҫине тивӗҫнӗ. Ҫӗршыв шайӗнчи кун пек йышӑнӑва РФ Вӗренӳ тата ӑслӑлӑх министерстви ҫак уйӑхӑн виҫҫӗмӗш вунӑкунлӑхӗнче тунӑ.
Пысӑк наградӑна тивӗҫнӗ педагогсем Чӑваш Енре — тӑххӑррӑн. Вӗсенчен иккӗшӗ — чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем. Иккӗшӗ те Шупашкарта ӗҫлеҫҫӗ. Галина Абрамова Шупашкарти 59-мӗш шкулта тӑрӑшать, Ирина Диарова — 33-мӗш шкулта.
Премие ҫавӑн пекех Шупашкарти 44-мӗш лицейри вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекен Надежда Семенова тата Улатӑрти 2-мӗш шкулти Елена Селезнева; Шупашкарти 2-мӗш лицейри хими вӗрентекен Тамара Михайлова, Вӑрмарти Г.Е. Егоров ячӗллӗ шкулти биологи вӗрентекен Надежда Кузьмина, Шупашкарти 3-мӗш лицейри акӑлчан чӗлхи вӗрентекен Надежда Демьянова, Элӗкри шкулта пуҫламӑш классене вӗрентекен Фаина Тихонова, Пӑрачкав шкулӗнче географи вӗрентекен Елена Колчанова тивӗҫнӗ.
Тӑвай районӗнче литр сӗте 11 тенкӗпе пухаҫҫӗ. Ҫакна ӗнер иртнӗ Пӗрлехи информаци кунӗ вӑхӑтӗнче асӑрханӑ.
Ял ҫыннишӗн пӗлтерӗшлӗ ҫак продукцие республикӑра мӗн хакпа пуҫтарнипе ӗнер тӗрлӗ районта тишкернӗ. Тӑвай районӗнче 11 тенкӗпе пухакансем те пур иккен. Хака ҫакӑн пек чакарса лартнине тӳре-шара конкуренци ҫуккипе сӑлтавлать. Ун пек ҫӗрте никам та клиентшӑн тупӑшмасть. Тӳре-шара пӗтӗмлетӗвне ӗненсен, коллективлӑ хуҫалӑхсем хака аплах пӗчӗклетмеҫҫӗ. Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски районӗсенче ку енӗпе лару-тӑру аванрах. Ытти тӑрӑхра та пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем йӗркелесшӗн.
Сӗт хакӗн ыйтӑвне паян ЧР Правительствин Пуҫлӑхӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов районсен ертӳҫисемпе канашлу ирттерсе сӳтсе явнӑ.
Чӑваш чӗлхи кунне халалласа ӗнер Элӗкри тӗп вулавӑшра «Чӑваш чӗлхи — тӑван чӗлхе» таврапӗлӳ сехечӗ иртнӗ. Ӑна йӗркелеме вулавӑшсӑр пуҫне Элӗкри литературӑпа таврапӗлӳ музейӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ вӑтам шкул та хутшӑннӑ. Уява шкулти 5-мӗш класра вӗренекенсене йыхравланӑ.
Ачасене Чӑваш чӗлхи кунӗ аслӑ вӗрентекенӗмӗр Иван Яковлев ҫуралнӑ кунпа пӗр килнине аса илтернӗ май маттур ҫав чӑваш ӗмӗрӗпех тӑван халӑхӗшӗн тӑрӑшнине, шкулсем уҫнине каласа кӑтартнӑ. Оксана Бархаткина вулавӑш ӗҫченӗ Иван Яковлев пурнӑҫӗнчи кӑсӑклӑ самай самантпа паллаштарнӑ.
Тӑван халӑха сӑвӑ-поэмӑпа мухтава кӑларнӑ поэтсемпе паллаштарма вулавӑшра «Чӗлхем, тӑван чӗлхем» курав та йӗркеленӗ.
Элӗкри шкулти чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ Ирина Николаева «Янра чӑваш чӗлхи, янра!» информаци стенчӗпе паллаштарнӑ. Ӑна Иван Яковлев пултарулӑхне халалланӑ.
Паянхи Чӑваш чӗлхи кунне халалласа ӗнер Элӗкри ача-пӑча вулавӑшӗнче «Тӑван чӑваш сӑмахӗсем мерчен те ылтӑн пӗрчисем» ятпа литературӑпа музыка уявӗ иртнӗ. Унта Элӗкри вӑтам шкулта вӗренекенсене йыхравланӑ.
Ача-пӑча вулавӑшӗн ертӳҫи Галина Миронова тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев пурнӑҫӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ май вӑл тӑван чӗлхе аталанӑвӗшӗн тунӑ сулмаклӑ утӑм ҫинчен ӑнланмалла та ансат чӗлхепе каласа кӑтартнӑ. «И.Я. Яковлев в фотографиях и документах» (чӑв. Иван Яковлев сӑнсенче тата хутсенче) кӗнекепе усӑ курса вулавӑш ӗсченӗ вӗрентекенӗмӗршӗн ҫывӑх пулнӑ вырӑнсемпе паллаштарнӑ.
Уяв каҫне хутшӑннӑ ачасем Митта Ваҫлейӗн, Анатолий Смолинӑн, Петӗр Хусанкайӑн, Любовь Мартьянован тата ыттисен сӑввисене вуланӑ. Вулав залӗнчи «Янӑра, чӑваш чӗлхи!» куравпа та ачасем кӑсӑклансах паллашнӑ.
Элӗкри халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрӑн экс-директорӗ суд тенкелӗ ҫине ларнӑ. Суд ун тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Директора 1 ҫул та 10 уйӑхлӑха тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ.
Суд тата следстви палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак хӗрарӑм 2012 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа центр водительне, вӑл унӑн упӑшки, шалу тӳленӗ чухне 1,02 коэффициент вырӑнне 1,3 лартса панӑ. Кунсӑр пуҫне вӑл тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫланӑшӑн ӗҫ укҫи ҫумне 20 процент хушса тӳленӗ. Ку вара штат расписанийӗпе килӗшсе тӑман.
Ҫапла майпа арӑмӗ водительте тӑрӑшакан упӑшкине 3 ҫул ҫурӑра 170 пин тенкӗ ытлашши тӳленӗ.
Элӗк районӗнчи хӗрарӑмсем паян Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне кӗрекере уявлас вырӑнне райцентрти «Хӗлхем» ача-пӑчапа спорт шкулне тата Элӗкри И.Я. Яколвев ячӗллӗ вӑтам шкула ирех пуҫтарӑннӑ. Унта вӗсем футзалла вылянӑ.
Элӗк район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑртӑва хӗрарӑмсен футзалне сарас, физкультурӑна, спорта тата сывӑ пурнӑҫа пропагандӑлас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Хӗрарӑмсен пӗрлештернӗ командисем ял тӑрӑхӗсенчен, тӗрлӗ учрежденипе организацирен пуҫтарӑннӑ.
Ӑмӑрту вунӑ сехетре пуҫланнӑ. Хӑш команда кампа выляссине шӑпа туртса палӑртнӑ.
Турнирта мала тухнӑ маттур хӗрарӑмсене (тӗрӗсрех каласан, ушкӑнсене) дипломсемпе, медальсемпе тата хаклӑ парнесемпе хавхалантарнӑ.
«Чувашавтодор» (чӑв. Чӑвашавтоҫул) акционерсен уҫӑ обществине ҫул юсама шанман. Кун пирки нумаях пулмасть Федерацин монополипе кӗрешекен службин республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ. Унтан та ытларах — монополипе кӗрешекенсем асӑннӑ предприятие таса чунлӑ мар поставщиксен (подрядчиксен, ӗҫ пурнӑҫлакансен) списокне кӗртнӗ.
Ҫирӗп утӑма тума службӑна акционерсен обществи иртнӗ ҫулхи авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче алӑ пуснӑ контракта юсассин условине самай пӑсни хистенӗ. Ку ыйтӑва республикӑн Арбитраж судӗнче те пӑхса тухнӑ, «Чувашупрдор» (чӑв. Чӑваш Енӗн ҫул-йӗр управленийӗ) хысна предприятийӗпе пӑхса хӑварнӑ контракта татма йышӑннӑ.
Ӗҫе вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ пурнӑҫламаннине кура «Чӑвашавтодор» «хура» списокра икӗ ҫул тӑрӗ.
+17.3 °C