Чӑваш Енре «Мускав – Чулхула – Хусан» маршрутпа хӑвӑрт ҫӳремелли ҫул тӑвас енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штаб ҫирӗплетнӗ.
Асӑннӑ ушкӑн ӗҫне йӗркелесе тӑрассишӗн республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви яваплӑ тесе палӑртнӑ. Оперативлӑ штаба республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи ертсе пырӗ. Унӑн ҫумӗ пулма транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрне шаннӑ. Ӗҫлӗ йыша хамӑр регионти тӗрлӗ министерствӑпа ведомство ертӳҫисене кӗртнӗ. Хӑвӑрт ҫӳремелли ҫул иртекен районсен: Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Ҫӗмӗрле, Тӑвай – администрацийӗн пуҫлӑхӗсем оперштаба кӗнӗ.
Сӗнтрвӑрри хулине туристсене илӗртмелле туса хурасшӑн. Хӑй вӑхӑтӗнче унта Аслӑ Кӗтерне патша пулнӑ. Ӑна хитре ту ҫинче хӑна туса янӑ. Ҫӳллех мар ҫав сӑрта Патша тӑвӗ теҫҫӗ. Патша унта пуличчен ӑна Ҫӳллӗ ту тенӗ.
Ыран, чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен, Сӗнтӗрвӑррине еплерех илемлетмелли пирки халӑхпа сӳтсе явӗҫ. Ку пуҫару республика Правительствин.
Геннадий Иванов-Орков ӳнерҫӗ Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Сӗнтӗрвӑрринче «Руҫ ӑстисем» фестиваль иртнӗ май пулнӑ. Унта Мускаври, Питӗрти, Чулхулари, Шупашкарти специалистсем пӗр шухӑшлӑн ҫакна палӑртнӑ: пляжа тасатмалла, йӗркеллӗ туалетсем кирлӗ, канализацие йӗркене кӗртмелле, хӑвӑрт апаталанмалли вырӑнсем уҫмалла, Патша тӑвӗ ҫинчи пӳрте сӳтмелле. Юлашкинчен калани истори ландшафтне пӑсать.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев федерацин Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи транспорт прокурорӗпе Дмитрий Коношевпа тӗл пулнӑ.
Олег Николаев Шупашкарти аэропорта реконструкцилес ӗҫе пуҫӑннине пӗлтернӗ. Планпа килӗшӳллӗн строительство ӗҫне ҫитес ҫул вӗҫлеме тӗллев лартнӑ. Хальхи вӑхӑтра проектпа смета документацине экспертиза кӑларассипе тӑрӑшаҫҫӗ.
Палӑртни пурнӑҫлансан аэропортран самолетсем ытларах вӗҫме тытӑнӗҫ.
Шыв ҫийӗн ҫӳремелли транспорт пирки те чарӑнса тӑнӑ. «Валдай-45Р» карап туянсан «Шупашкар – Хусан» тата «Шупашкар – Чулхула» маршрутсем уҫас ӗмӗтлӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн Олег Николаевӑн юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчи хушӑвӗпе килӗшӳллӗн чӑваш хастарӗсене медальпе чыслама йышӑннӑ. Вӗсене Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа кӑларнӑ медаль парса хавхалантарӗҫ.
Сумлӑ йыша Чулхулари чӑвашсен культура автономийӗн ертӳҫи Алина Артемьева, Сарту тӑрӑхӗнчи чӑвашсен культура автономийӗн ертӳҫи Сергей Васильев, Эстони ҫӗршывӗнчи Нарва хулинчи чӑвашсен обществин ертӳҫи Лидия Григорьева, Ямал тӑрӑхӗнчи Муравленко хулинчи чӑвашсен пӗрлӗхӗн хастарӗ Анатолий Ефремов, Эстони ҫӗршывӗнчи Таллинти чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Ираида Захарова, Самар тӑрӑхӗнчи чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Людмила Павлова, унти чӑвашсен хастарӗ Надежда Савельева, Ӗрӗнпур тӑрӑхӗнчи чӑвашсен ертӳҫи Петр Семенов, Севастопольти чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Любовь Тавлуй тата унти чӑваш хастарӗ Анна Тимофеева, Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Вероника Тимофеева тата унти чӑваш хастарӗ Надежда Фидикова, Сургут тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Татьяна Толстова, Екатеринбургри чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Оксана Храмцова, Крымпа Севастополь тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Андрей Яковлев лекнӗ.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Правительствинче «Мускав — Чулхула — Хусан» автоҫула тӑвас ыйтӑва сӳтсе явнӑ.
«М-12» ҫул пирӗн республикӑри Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Канаш, Тӑвай районӗсем урлӑ иртмелле. Пирӗн регионта унӑн тӑршшӗ 98 ҫухрӑмпа танлашӗ. Ҫула 2024 ҫулхи ҫур-кунне туса пӗтерме ӗмӗтленеҫҫӗ.
Ҫул-йӗр тӑвас ыйтупа яваплисем ӗҫе кӳлӗннӗ ӗнтӗ. Ятарлӑ дирекци йӗркеленӗ. Халӗ территорие планлас енӗпе кирлӗ хутсене хатӗрлеҫҫӗ.
Машинӑсем пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳремеллискер «Европа — Хӗвеланӑҫ Китай» ҫулӑн пӗр пайӗ пулӗ.
Чулхула облаҫӗн ШӖМ ҫурчӗ умӗнче паян «Коза Пресс» тӗп редакторӗ Ирина Славина хӑйне ҫунтарса янӑ. Хӑйне вӗлерес умӗн вӑл «Ман вилӗмре Раҫҫей Федерацине айӑплама ыйтатӑп» тесе ҫырса хӑварнӑ.
Пӗр кун маларах, ӗнер, унӑн хваттерне следовательсемпе полици ӗҫченӗсем килсе ухтарнӑ пулнӑ. Ун пирки Ирина Славина ҫапла пӗлтернӗ: «6 сехетре паян алла бензорезпа фомка йӑтса ман хваттере 12 ҫын килчӗҫ: СКР-па полици ӗҫченӗсем, СОБР, пунеттейсем. Алӑка упӑшка уҫрӗ. Эпӗ, ҫарамасскер, хам нихҫан унччен курман хӗрарӑм сӑнаса тӑнипе тумлантӑм. Ухтарчӗҫ. Адвоката шӑнкӑравлама памарӗҫ. Брошюрӑсем, листовкӑсем, «Уҫӑ Раҫҫей» счечӗсене, тен тата Михаил Ходорковский сӑнӗллӗ турӑша шырарӗҫ. Ман ун пекки нимӗн те ҫук. Анчах ҫавах хӑйсене валли мӗн илсе каймаллине тупрӗҫ — пӗтӗм флешкӑсене, ман ноутбука, хӗрӗн ноутбукне, компьютер, телефона тата пресс-конференци вӑхӑтӗнче эпӗ ҫырма усӑ курнӑ пӗр купа блокнота. Эпӗ ӗҫлемелли хатӗрсемсӗр юлтӑм».
Ирина Славинӑна право сыхлакан органсем унччен те канлӗ пурӑнма паман. Пӗлтӗр ун тӗлӗшпе тӑватӑ протокол ҫырнӑ пулнӑ, сӑмахран Борис Немцова асӑнса ирттернӗ митингшӑн явап тыттарнӑ — ӑна саккуна пӑсса йӗркеленӗ тесе йышӑннӑ.
Авӑн уйӑхӗн 25-29-мӗшӗсенче Чӑваш Ен тӗп хули, Шупашкар, 2020/2021 тапхӑрти арҫынсен баскетбол клубӗсен суйлав турне йышӑнать. Юбилейлӑ XX вӑййа ҫӗршыври 34 команда хутшӑнӗ.
«Чебоксарские ястребы» (чӑв. Шупашкар хурчкисем) баскетбол дружини пилӗк кунта тӑватӑ командӑна йышӑнӗ. Вӗсем — Хусанти «Уникс-2», Сартури «Автодор-2», Самарти «Самара-2», Сулхулари «Нижний Новгород-2».
Пирӗннисем ыран, авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, 15 сехет те 30 минутра хусансемпе ӑмӑртӗҫ. Ӑна курас тесен Раҫҫейӗн баскетбол федерацийӗн сайтӗнче регистрациленмелле те тӳрӗ эфирта пӑхмалла. Зала кӗртмӗҫ. Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 15 сехет те 30 минутра шупашкарсем самарсемпе вылӗҫ, авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 17 сехет те 30 минутра — чулхуласемпе, авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 17 сехет те 30 минутра — сартусемпе.
Паян, авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев тата Правительство пайташӗсем «Валдай 45Р» юханшыв трамвайӗпе Сӗнтӗрвӑррине ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе кайнӑ. Тӳре-шара хӑйсемпе пӗрле журналистсене те йыхравланӑ.
Ҫӗнӗ йышши транспорта Чулхулари Р.Е. Алексеев ячӗллӗ Тӗп конструктор бюровӗнче шухӑшласа кӑларнӑ. 45 вырӑнлӑ трамвай сехетре 65 километр таран хӑвалама пултарать. Ӑна Чӑваш Ен ҫитес ҫул туянма ӗмӗтленет. Унпа пассажирсене тата туристсене Шупашкартан Сӗнтӗрвӑррине тата Куславккана турттарма палӑртаҫҫӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев каланӑ тӑрӑх, халӑх йышлӑ ҫӳресен пӗр трамвай туяннипех ҫырлахмӗҫ.
Шупашкарта кӑҫал та «Атӑл юмахӗ» фестиваль иртӗ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Раҫҫейӗн Театр ӗҫченӗсен союзӗ ирттернӗ конкурса хутшӑнса пултарулӑх мероприятине ирттерме 360 пин тенке тивӗҫнӗ.
Фестиваль чӳк уйӑхӗн 16-22-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче иртӗ. Мероприятин учредителӗ – республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Раҫҫейӗн Театр ӗҫченӗсен союзӗ. Фестивале ирттерме республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствипе Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен союзӗ пулӑшӗ.
Раҫҫейри театрсен чи лайӑх спектаклӗсемпе паллашма май килӗ. Артистсем, режиссерсем, артист пулма вӗренекенсене ГИТИСри педагогсем ӑсталӑха вӗрентӗҫ, Мускаври, Чулхулари, Ӗпхӳри, Индинчи Вриндаванти режиссерсемпе театроведсем те фестивале хутшӑнӗҫ.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ художникӗ, РСФСР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, К.С. Станиславский ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреачӗ Владимир Мазанов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Пулас художник 1920 ҫулта Дон ҫинчи Ростов хулинче ҫуралнӑ, Горький (хальхи — Чулхула) хулинчи ӳнер училищинче вӗреннӗ. Асӑннӑ хулара пӗр вӑхӑт оперӑпа балет театрӗнче художник-декоратор пулса тӑрӑшнӑ. Кайран Шупашкарти театрсенче художникра ӗҫленӗ.
1966 ҫулта ӑна Шупашкарти Вырӑс драма театрӗн тӗп художникӗ пулма шаннӑ. 1970-1982 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тӗп художникра театрта тимленӗ. Вӑл ҫӗршыври тата республикӑри тӗрлӗ курава хастар хутшӑннӑ.
+4.3 °C