Кӑҫал Чӑваш Енре спорта тата вӑй-хал культурине аталантарас тӗллевпе тепӗр 414 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
ЧР финанс министрӗ Михаил Ноздряков пӗлтернӗ тӑрӑх, хушма укҫан 132 миллион тенкине Олимп резервӗсен Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш спорт шкулне реконструкцилес ҫӗре ярӗҫ. Тепӗр 46 миллион тенкипе Шупашкарти «Энергия» стадиона ҫӗнетӗҫ. Унта футбол уйӗ тӑвасшӑн. Пӑрачкаври тата Сӗнтӗрвӑрринчи стадионсене, Ҫӗнӗ Шупашкарти тепӗр стадион тумашкӑн 103 миллион тенкӗ уйӑрасшӑн.
Ытти укҫапа Владимир Путин наци проекчӗсенче палӑртнӑ ытти енпе тӑкаклӗҫ тата спорт шкулӗсен база техникине ҫирӗплетӗҫ.
Чӑваш Енре йӑлари хытӑ каяша уйрӑммӑн пухасси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян, кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче, ЧР Патшалӑх Канашне тухнӑ Ҫырура палӑртрӗ ҫак шухӑша.
«Зеленый патруль» (чӑв. Симӗс патруль) экологи организацийӗ пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, пирӗн регион федераицн Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионӗсем хушшинче экологи тӑрӑмӗпе 2-мӗш вырӑн йышӑнать, Раҫҫейри танлаштарӑмра — 14-мӗш.
Ҫутҫанталӑк тасалӑхӗшӗн тӑрӑшса йӑлари хытӑ каяша уйрӑммӑн пухмалла тесе шухӑшлать Михаил Игнатьев. Кӑҫал ҫапла майпа республикӑри хуласенче ҫӗнӗлле ӗҫлеме тытӑнмалла, 2021 ҫулта — республикпех.
2020–2023 ҫулсенче Канаш, Етӗрне, Элӗк, Елчӗк, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Шӑмӑршӑ районӗсенчи ҫуп-ҫап вырӑнӗсене пӗтермелле.
Кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ял ипотекипе усӑ курма пулать. Кредита ҫулталӑкне 0,1-3 процентпа илме май пур. Ӑна 21-64 ҫулти ҫынсене параҫҫӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ ипотекӑна хваттер, ҫурт туянма илме параҫҫӗ. Паллах, куҫман пурлӑха ял-салара илмелле. Ял-саласӑр пуҫне ҫак шута 30 пин ҫынран сахалрах пурӑнакан пӗчӗк хуласем кӗреҫҫӗ. Чӑваш Енре те унашкаллисем пур: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Етӗрне.
Ипотека илсе ҫурт хӑпартас тесен подряд организацийӗпе килӗшӳ тумалла, ӗҫе пурнӑҫламалли срок – 24 уйӑхран ытларах мар.
Ҫӑмаллӑхлӑ ипотекӑна 25 ҫул таран параҫҫӗ, чи пысӑк сумма – 3 миллион тенкӗ.
Чӑваш Енӗн Стройминӗ йӑлари хытӑ каяша турттармалли ҫӗнӗ виҫене ҫирӗплетнӗ. Хуласемпе хула йышши поселоксенче пӗр ҫын пуҫне ҫав виҫе 1,97 кубла метрпа танлашӗ, ялсенче — 1,57 кубла метрпа. Маларах вӑл пур ҫулталӑкра 2,02 кубла метрпа танлашнӑ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарнӑшӑн кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртен 30-мӗшӗччен Улатӑрта, Канашра, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере, Куславккара, Сӗнтӗрвӑрринче, Ҫӗрпӳре, Етӗрнере, Буинск, Вӑрнарта, Йӗпреҫре, Вӑрмарта, Кӳкеҫре пурӑнакансем кашни ҫын пуҫне уйӑхсерен 63,15 тенкӗ тӳлӗҫ.
Ялсенче пурӑнакансене 47,56 тенкӗшер тӳлеттерӗҫ.
Пӗлтӗр хула ҫыннисем уйӑхсерен кашни ҫын пуҫне 76 тенкӗ те 76 пус тӑкакланнӑ, ял ҫыннисен 61 тенкӗ те 56 пус кӑларса хума тивнӗ.
Тӗрмене лекмӗп, хутаҫ ҫакса утмӑп тесе калама хушман. Пурнӑҫӑн хӳри пӑрӑнӑҫ та хӑш вӑхӑтра мӗн пулассине никам та пӗлеймӗ. Сӗнтӗрвӑрри хулинче пурӑннӑ, ҫичӗ теҫетке ҫула ҫывхаракан хӗрарӑм ватлӑхра суд тенкелӗ ҫине ларасса шутламанах-тӑр.
Кӑҫалхи Ҫӗнӗ ҫул каҫхине ун патӗнче кӳрши, 58 ҫулти арҫын, пулнӑ. 67-ри хӗрарӑмпа иккӗшӗ тем пайлайман-ҫке. Хӗрӗнкӗ (РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче ҫапла пӗлтернӗ) хӗрарӑм арҫынна кӑкӑр тӗлӗнчен ҫӗҫӗпе чикнӗ. Суранланнӑ этем кӑштахран вырӑнтах вилсе кайнӑ.
Хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӗпчев вӑхӑтӗнче ӑна хупнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра специалистсем медицина, медицинӑпа криминалистика, биологи тата психиатри тӗпчевӗсем ирттерӗҫ.
Тӗпчев халӗ малалла пырать.
Чӑваш Енри ҫӑлавҫӑсене Атӑл ҫинче пулӑ тытакансем пӑшӑрхантараҫҫӗ. ГЭСрна аяларах пӑр ҫирӗп мар, Сӗнтӗрвӑрри ҫывӑхӗнче пачах та пӑр ҫук. Шупашкар ҫывӑхӗнче те ҫӳхерех вырӑнсем пур. Анах ку пулӑҫсене хӑратмасть.
Нумаях пулмасть, Ҫӗнӗ ҫул умӗн, Куславкка ҫывӑхӗнче 68 ҫулти арҫын пӑр айне пулнӑ, унӑн кӗлеткине шыв пӑр айӗн юхтарса кайнӑ. Вӑл виҫӗ шӑтӑк шӑтарнӑ, тӑваттӑмӑшне тунӑ чухне инкек сиксе тухнӑ. Ҫӑлавҫӑсем каланӑ тӑрӑх, унӑн виллине ҫуркунне е ҫулла ҫеҫ тупма май килӗ.
Шупашкарти васкавлӑ медпулӑшу ӗҫченӗсем планшетпа ӗҫлеме пуҫланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: тухтӑрсене планшетсем пациент пирки кирлӗ хыпара васкавлӑн пӗлме кирлӗ. Ҫапла вара фельдшер пӗр-пӗр ҫын хӑҫан ҫуралнине ҫеҫ мар, ун валли хӑҫан тата мӗнле сӑлтавпа васкавлӑ пулӑшу чӗнни таранах пӗлейрет.
Планшетсене хальлӗхе Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Ҫӗрпӳри бригадӑсене валеҫсе панӑ. Апла пулсан унти тухтӑрсем ҫӗнӗлле ӗҫлеме хӑнӑхнӑ ӗнтӗ.
Ҫак кунсенче техникӑна Сӗнтӗрвӑрринчи, Куславккари, Етӗрнери, Элӗкри, Муркашри, Вӑрмарти, Канашри, Патӑрьелти, Вӑрнарти, Йӗпреҫри бригадӑсене валеҫсе панӑ. Асӑннӑ подстанцисенчи тухтӑрсем халӗ планшетпа ӗҫлеме хӑнӑхаҫҫӗ. Ҫулталӑк вӗҫлениччен оборудование Улатӑр, Ҫӗмрле, Пӑрачкав, Хӗрлӗ Чутайри подстанцисене ҫитерсе парӗҫ.
Чӑваш Енри техникумсемпе колледжсенче вӗренекен ҫамрӑксем мӑшӑррӑн тухса сӑвӑ калас енӗпе тупӑшнӑ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне студентсен хӑйсен сӑввисемпе хутшӑнма тивнӗ.
Республика шайӗнче йӗркеленӗ конкурсӗн — поэзи баттлӗн куҫӑн тапхӑрӗ Регионсем хушшинчи компетенци центрӗнче – Шупашкарти электромеханика колледжӗнче иртнӗ. Ҫамрӑксен пултарулӑхне сумлӑ тӳресен ушкӑнӗ хакланӑ. Тӳресен ертӳҫи Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗ, Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗн доценчӗ Владимир Григорьев пулнӑ.
Конкурсӑн куҫӑн турӗнче Регионсем хушшинчи компетенци центрӗн – Шупашкарти электромеханика колледжӗн студенчӗ Евгений Морозов ҫӗнтернӗ. Иккӗмӗш вырӑна Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ професси колледжӗнчи Татьяна Ефимова тата Сӗнтӗрвӑрринчи технологи техникумӗнчи Екатерина Короткова тухнӑ, виҫҫӗмӗшне — Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнчи Егор Изосимов.
Конкурса хутшӑннӑ ҫамрӑксене тӗрлӗ номинаципе хакласа та хавхалантарнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри хулинче пурӑнакан Петр Димитриевич Заказова тӑванӗсем ҫухатнӑ. Вӗсем ӑна раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнченпе курман. Арҫын ҫухалнӑ. Ӑна халӗ следовательсем те шыраҫҫӗ.
50 ҫулти Петр Заказов тӑванӗсемпе юлашки хутчен раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ҫыхӑнӑва тухнӑ. Унӑн хӗрӗ каланӑ тӑрӑх, вӗсем унӑн машинине тупнӑ, хӑй вара ҫук.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ведомство хыпарсӑр ҫухалнӑ арҫынна шыраҫҫӗ, ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Ҫитес ҫул республикӑри вӗренӳ аталанӑвӗ валли хыснаран 16,2 миллиард тенке пӑхса хунӑ. Ҫак укҫаран 4 шкул, 9 ача пахчи хута ярӗҫ – ку тӗллевпе 1,3 миллиард тенкӗ тӑкаклӗҫ.
Халӗ Шупашкарти Ҫӗнӗ хула микрорайонта шкул тӑвас ӗҫ хӗрӳ пырать. Ӑна ҫитес ҫул уҫӗҫ. Ҫавӑн пекех Куславкка районӗнчи Куснар ялӗнчи шкул алӑкӗсене уҫӗ.
2020 ҫулта Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра, Муркаш районӗнчи Кашмашра шкулсем тума пуҫлӗҫ. Шупашкарта, Куславккара, Сӗнтӗрвӑрринче, Ҫӗрпӳре, Элӗкре ача пахчисене хута яма тытӑнӗҫ.
-3.1 °C