Чӑваш Енри аслӑ шкулсенчен пӗрин столовӑйӗнче студентсене пахалӑхсӑр ҫимӗҫпе апатлантарни палӑрнӑ. Кун пирки Россельхознадзор управленийӗн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтерет. Пахалӑхсӑр апата та асӑннӑ управлени специалисчӗсем планпа пӑхнӑ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче асӑрханӑ.

Надзор органӗн специалисчӗсем тӗрлӗ ҫимӗҫе 13 проба илсе Хусанти ветеринари лабораторине ярса панӑ та 5 пробӑра кӑлтӑк тупса палӑртнӑ.

Рязань облаҫӗнчен килсе ҫитнӗ тӑпӑрчӑра тата Чулхула облаҫӗнчи сырта фитостерин пулнӑ. Ку вӑл апат-ҫимӗҫе хатӗрлекенсем ӳсен-тӑран ҫӑвӗпе усӑ курнине, тепӗр майлӑ каласан, продукци суя пулнине пӗлтерет.

Мускавра ҫу кӑларакан предприяти продукцие кӑларассипе ҫеҫ мар, кӳрсе килессипе те йӗркене пӑснӑ.

Чӑваш Енри сӗтре КМАФАнМ виҫи пысӑккине палӑртнӑ. Вӑл ытлашши пулсан наркӑмӑшланас хӑрушлӑх пур иккен.

Айӑплисене явап тыттарнӑ тесе ӗнентереҫҫӗ Россельхознадзорӑн управленийӗнче.

«Акашевская» чӑх-чӗп хапрӑкӗнчи какайра антибиотик тупса палӑртнӑ. Предприятие Россельхознадзор ӗҫченӗсем тӗрӗсленӗ, ҫак ҫитменлӗхе тупса палӑртнӑ.

Ведомство специалисчӗсем бройлерӑн шӑнтнӑ какайне тӗрӗслеме илнӗ те Мускаври «ВГНКИ» организацие янӑ. Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, унта вара чӑх тушкинче диоксициклин антибиотик пулни ҫиеле тухнӑ.

Сӑмах май, унччен Россельхознадзор «Юрма» чӑх-чӗп хапрӑкне 150 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Ку предприятире те бройлер какайӗнче сиенлӗ япаласем пуррине тупса палӑртнӑ.

Россельхознадзор специалисчӗсем Лапсар ҫывӑхӗнчи тӑпра цинкпа вараланнине тупса палӑртнӑ. Унта чӑх-чӗп хапрӑкӗ каяш тухса тӑкнӑ. Шупашкарти Калинин районӗн сучӗ предприятие 40 пин тенкӗлӗх штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.

Шупашкар районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм чӑх-чӗп хапрӑкӗнчен каяш тухса тӑкнине курсан чӑтайман – кун пирки Россельхознадзора пӗлтернӗ. Специалистсем 20 гектар ҫӗр ҫинчен 20 тӗслӗх илнӗ, тӗрӗслеме янӑ.

Кӑштахран пӗтӗмлетӳ килнӗ: 12 гектар ҫӗр цинкпа вараланнӑ-мӗн. Протокол ҫырса Калинин районӗн судне ярса панӑ. Суд пӑхса тхунӑ хыҫҫӑн йышӑну тунӑ. Кунашкал йӗркене пӑснӑшӑн 80 пин тенкӗ таран штраф тӳлеттерме е предприяти ӗҫне 90 талӑклӑха чарса лартма пултараҫҫӗ.

Чӑваш Енре усӑ курман ҫӗрсене малалла хута яраҫҫӗ. Анчах хыт хурапа ӳссе ларнӑ лаптӑксем те пур-ха. Сӗнтӗрвӑрри районӗнче шӑпах ҫавнашкаллине тупнӑ.

Россельхонадзор ӗҫченӗсем ҫав ҫӗрпе 6 ҫул ытла усӑ курманине палӑртнӑ. Унта этем ҫӳллӗш ҫумкурӑк ӳсет, йывӑҫсем ашкӑраҫҫӗ. Выльӑх унта ҫӳремест, утӑ ҫулмаҫҫӗ. Типнӗ курӑк ҫунма тытӑнсан ҫывӑхри вӑрман, дача хӑрушлӑха лекеҫҫӗ.

Камӑн харпӑрлӑхӗнче вӑл? Унӑн ҫитес вӑхӑтра явап тытма тивӗ. Куншӑн 20-50 пин тенкӗ тӳлеттерме пултараҫҫӗ. Ҫак лаптӑка Кукашни ял тӑрӑхӗнче тупнӑ. Унта пӗтӗмпе 231 гектар ҫӗр ахалех выртать.

Тутарстанра кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртнине нумаях пулмасть Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ тимлӗхе самантлӑха та ҫухатмасть, республикӑри кайӑк-кӗшӗк предприятийӗсене тӗрӗслесех тӑрать.

Ҫак кунсенче Вӑрмарти кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче тӗрӗслев пырать. Виҫӗ юрдици сӑпачӗ тата хресчен-фермер хуҫалӑхӗ тӗлӗшпе те планпа палӑртман тӗрӗслевсем пулӗҫ. Кунсӑр пуҫне Чӑваш Ене грипп ан лектӗр тесе санкцилемен вырӑнсенче кайӑк-кӗшӗк сутма чарма сӗнеҫҫӗ.

Республикӑра кайӑк-кӗшӗк грипӗ пуҫланни экономика тӗлӗшӗнчен 570 миллион тенкӗ ытла тӑкак кӳрет. Аса илтерер: Тутарстанра ку амака пула 15 пин чӑх вилнӗ.

Республикӑра иккӗмӗш ҫуркунне ҫитнӗ. Ҫанталӑк ӑшӑтса пынӑ май юр майӗпен ирӗлет. Ака у йӑхӗнче ӳсен-тӑран чӗрӗлме тытӑннӑччӗ. Юр тем хулӑнӑш ҫуса лартни кӗрхи культурӑсене сиен кӳмӗ-и?

Ҫук. Ку тӑпрана хушма нӳрӗк ҫеҫ парӗ. Кун пирки «Советская Чувашия» хаҫат ҫырнӑ. Журналистсем ку ыйтупа «Россельхознадзорӑн» Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫин ҫумӗпе Ольга Беловӑпа калаҫнӑ. Кӗҫех юр ирӗлсе пӗтӗ, тӑпра нӳрӗк илӗ. Кӗрхи культурӑсемшӗн вара, вӗсем хальлӗхе вӑй илсех кайман-ха, ку хӑйне евӗр утиял пек пулӗ. Ара, кӗрхи культурӑсем ытларах шӑнтнинчен хӑраҫҫӗ вӗт.

Кӑнтӑр районсенче хуҫалӑхсем ҫуракине тухнине, культурӑсене апатлантарнине пӗлтернӗччӗ.

Чӑваш Ен сыснасен Африка мурне пула чылай вӑхӑт ӑнӑҫсӑр регион шутланчӗ. Халӗ тинех республикӑра ку статуса ылмаштарнӑ. Ҫапла тума Россельхознадзорӑн управленийӗ йышӑннӑ. Апла пулин те виҫӗ районта: Улатӑрта, Йӗпреҫре тата Пӑрачкавра, ҫавӑн пекех Улатӑр хулинче лару-тӑрӑва малашне те сӑнаса тӑрӗҫ.

Статуса ылмаштарни пирӗн тӑрӑхри аш-пӑша ют регионсене ӑсатма тата унтан хамӑра кирлине кӳрсе килме май парать.

Маларах пирӗн республикӑра Африка мурне пула карантин тесе йышӑннӑччӗ. Кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен ӑна пӗтернӗччӗ. Карантина официаллӑ майпа пӑрахӑҫланӑ пулсан та ун чухне утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗччен сыснасене тата унӑн ашне республика тулашне илсе тухма, пӗрремӗш тата иккӗмӗш зонӑсенче сысна сутма, ку зонӑсенчен ҫак выльӑха туянма юрамасть тесе пӗлтернӗччӗ.

Куславкка районӗнчи Тӗрлемес ялӗнче пурӑнакансем ҫӳп-ҫап купипе питех те кӑмӑлсӑр. Ӑпӑр-тапӑра кӳршӗ регионтан, Тутарстанран, килсе тӑкаҫҫӗ.

Ку ыйту тӗрлемессене 20 ҫул каяллах пӑшӑрхантарма пуҫланӑ. Унтанпа вӗсем Тутарстанри тӗрлӗ ведомствӑна вун-вун ҫыру ӑсатнӑ. Юлашки ҫырӑва унти Экологи министерствине ҫырнӑ. Айӑплисене явап тыттарни пирки пӗлтернӗ. Анчах ҫӳп-ҫап купине хупасси пирки никам та шарламан. Ҫитменнине, купа пысӑкланса кайсан кӳршӗ регионтан трактор-машинӑпа килсе ӑна таптаҫҫӗ. Айӑплисене явап тыттарнӑ-и е ҫук-и — анчах купа пысӑклансах пырать.

Россельхознадзор палӑртнӑ тӑрӑх, кӳршӗ регионсем тӗрлемессен ҫӗрӗ ҫине 12 соттӑй кӗрсе кайса тӑкнӑ. Тӗрлемессем тавралӑха вараланӑшӑн питӗ кулянаҫҫӗ.

Калмӑк Республикинчен Чӑваш Ене килме тухнӑ лашасене «Сызрань-Волгоград» федераци трасси ҫинче «Красноармейски» тӗрӗслев пунктӗнче тытса чарнӑ. Автомобиле Сарӑту облаҫӗнчи ҫул-йӗр инспекторӗсем тӗрӗсленӗ. Унта ҫичӗ лаша асӑрханӑ. Вӗсене Чӑваш Енре сутас шутпа ҫула илсе тухнӑ иккен.

Росссельхознадзорӑн Сарӑту облаҫӗнчи инспекторӗсем лашасене ятарлӑ хутсемсӗр илсе кайнине палӑртнӑ. Тупса палӑртнӑ кӑлтӑкшӑн лаша хуҫине РФ Административлӑ йӗрке пӑснисем ҫинчен калакан кодексӑн 10.8 статйин 2-мӗш пайӗпе явап тыттарма йышӑннӑ. Инҫе ҫула тухнӑ калмӑк урхамахӗсене тӑван тӑрӑхне каялла янӑ.

Лашасем Чӑваш Енри хӑш хуҫалӑха килессине Россельхознадзорӑн Сарӑту облаҫӗнчи управленийӗн сайтӗнче палӑртман.

Ставропольтен кишӗр вӑрри илсе килме хӑтланнӑ. Анчах вӑл Чӑваш Ене ҫитеймен – ӑна тытса чарнӑ.

Россельхознадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, 100 килограмм вӑрӑ сиенлӗ пулнине тупса палӑртнӑ. Унра сырлан курӑкӗн вӑрри тупнӑ. Вӑл вара харушӑ ҫумкурӑк шутланать.

Ҫавна май, ҫӳлерех асӑннӑ ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, кишӗрӗн ку партипе килнӗ вӑррине карантин сертификатне пама хирӗҫленӗ. Ӑна турттарса килекенӗн вӑрра е тӗп тумалла, е ҫӗнӗрен хатӗрлемелле.