ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра ӗҫлӗ тӗлпулусенче пулнӑ. Унта Чӑваш Ене килмелли укҫа-тенкӗ пирки калаҫнӑ.
Ӗҫлӗ тӗлпулу ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртнӗ. Малтанах «Трактор савучӗсем» концернри лару-тӑру пирки калаҫнӑ. Пуш уйӑхӗнчех палӑртнӑ ӗнтӗ: патшалӑх енчен 80 миллион ытла тенкӗ ытла пулӑшу пулӗ.
Михаил Игнатьев Раҫҫей правительствипе Республикӑри клиника онкологи диспансерӗн хирурги корпусне тӑвас ҫӗре федераци хыснинчен укҫа уйӑрассине те сӳтсе явнӑ. Пӗтӗмпе 363,5 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Хальлӗхе 195 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Раҫҫейре Ҫамрӑксен кунне ҫулсерен ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак куна яш-хӗр кӑна мар, аслӑ ӳсӗмрисем те, ваттисем те уявлаҫҫӗ. Ара, вӗсем те ҫамрӑк пулнӑ-ҫке-ха.
Историе илес тӗк, Ҫамрӑксен кунне 1958 ҫултанпа ҫӗртме уйӑхӗн юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ. Совет Союзӗ аркансан 1993 ҫулхи ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Раҫҫейӗн пӗрремӗш президенчӗ Борис Ельцин Ҫамрӑксен кунне ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявламалли пирки алӑ пуснӑ. Анчах чылайӑшӗ ҫакна пӑхмасӑр уява ҫӗртмен юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ. Укаринӑра, Беларуҫре, Кӑнтӑр Осетире те ҫӗртмен 27-мӗшӗнче Ҫамрӑксен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Вӗсем Совет Союзӗ аркансан ку йӑлана пӑрахӑҫламан.
Ҫак кун ҫӗршыври регионсенче мероприятисем йӗркелеҫҫӗ. Ҫав шутра — Чӑваш Енре те. Ҫамрӑксен хӑйсене ытла та харсӑр тытаҫҫӗ-ши? Ҫак кун лавккасенче эрех-сӑра сутма чараҫҫӗ. Ку, паллах, лайӑх. Анчах ку йӗркене ахальтен йышӑнман вӗт. Ҫамрӑксен тыткаларӑшне кура ҫапла тӑваҫҫӗ ӗнтӗ.
Правительство ҫӑмрӑксене пулӑшас тесе сахал мар тӑрӑшать. Вӗсем валли патшалӑх программисем пур. Яш-хӗре яла илӗртме тӑрӑшаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин Элтеперне Михаил Игнатьева 28 ҫулти ҫамрӑк канаш парса тӑрӗ.
Обществӑлла ҫак функцие Роман Караулов пурнӑҫлӗ. Вӑл «Холдинг КиПиАй» тулли мар яваплӑ обществӑра директорсен канашӗн ертӳҫи пулса тӑрӑшать. Асӑннӑ холдинг усламҫӑсене тата ертӳҫӗсене канашпа пулӑшать. Унсӑр пуҫне информаци технологийӗпе тата ытти хӑш-пӗр енпе ҫыхӑннӑ самай ӗҫ-пуҫпа та аппаланать.
Роман Караулов Мускавра усламҫӑ пулнисӗр пуҫне унӑн тымарӗсем Чӑвашран теҫҫӗ.
Роман Караулова Михаил Игнатьев Элтепер канашҫине лартасси пирки кӑларнӑ хушӑва ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, 209-мӗш номерпе алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Ӗҫлӗ хута ун чухнех республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчине Леонид Волкова вӑхӑтлӑха ӗҫрен хӑтарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, ун пирки коррупципе ҫыхӑннӑ тесе пӗлтерчӗҫ, пуҫиле ӗҫ те пуҫарчӗҫ.
Халӗ Леонид Волкова Чӑваш Енӗн Элтеперӗн йышӑнӑвӗпе ӗҫрен хӑтарнӑ. Тулли праваллӑ элчӗ пуканӗпе сывпуллаштарма ыйтса Л. Волков хай заявлени ҫырнӑ. Ун пек хута вӑл маларахах шӑрҫаланӑ-мӗн, анчах ун чух алӑ пусса паман.
«Хама айӑплӑ тесе шухӑшламастӑп, эпӗ преступлени туман. Чӑваш Ене ертсе пыракансем манпа ҫавӑн пек хӑтланаҫҫӗ тесе шухӑшламан», — тенӗ Леонид Волков «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫата. Тата вӑл правӑна сыхлакансем тӗрӗс тӗпчев ирттерессине шаннине пӗлтернӗ.
Шупашкарти Кӑкшӑм микрорайонти лару-тӑру пирки эпир маларах ҫырнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, унти засыпушкӑсене тата кермен пек ҫуртсене чылайӑшӗ нимӗнле ирӗк илмесӗрех хӑпартса лартнӑ. Кайран ҫав тӑрӑхра нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗр тума тытӑнсан вӑл тӑрӑхри засыпушкӑсене теприсем йӳнӗ хакпа васкаса туянни пирки те калаҫаҫҫӗ. Хваттере тӳлевсӗр кӗрсе ӳкес ӗмӗтлӗ ҫынсем — политика вӑййинче те меллӗ... (шашка ваййинчи кӳлепесенчен пӗрин ячӗпе каласшӑнччӗ те, кӳрентернӗн туйӑнӗ) этемсем.
Нумаях пулмасть ҫавсем Чӑваш Ен парламенчӗн депутачӗ Андрей Кулагин ертсе пынипе Мускавра пулнӑ. Шупашкартан тухса кайма йывӑр пулнӑ теҫҫӗ: автобус та ваннӑ, билет сутакан кассӑсем те хупӑ тӑнӑ имӗш. Ҫапах та ҫынсем Мускава кайнӑ, РФ Президенчӗн йышӑну пӳлӗмӗ умне Шупашкарта пурӑнакан 50 ҫын ҫитсе тӑнӑ. Унта вӗсем Кӑкшӑм микрорайонта нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗр хӑпартакан пирки тата вырӑнти тӳре-шара пирки ҫӑхавланӑ.
Раҫҫей кунӗнче Мускаври йӑхташӑмӑрсем Акатуй ирттернӗ. Унсӑр пуҫне хастарсем Раҫҫей кунне халалланӑ мероприятисем те йӗркеленӗ. Вӗсене Чӑваш енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗ тата Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ йӗркеленӗ.
Мускаври национальноҫсен ҫуртӗнче Чӑваш Ен Раҫҫей йышне кӗнӗренпе 465 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫавра сӗтеле» те пуҫтарӑннӑ. Унта Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗн ертӳҫи Анатолий Григорьев, Мускаври чӑваш культурин обществин ертӳҫин ҫумӗ Гурий Крылов, дивизи командирӗ пулнӑ Василий Чапаев мӑнукӗ Татьяна Чапаева, ирӗклӗ мелпе кӗрешессипе тӗнче чемпионӗ ята темиҫе хутчен те тивӗҫнӗ Сергей Корнилаев, Чӑвашран тухнӑ офицерсен ентешлӗхӗн ертӳҫин ҫумӗ Иван Николаев, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ строителӗ, «Строитель плюс» фирма гендиректорӗ Анатолий Петров тата ыттисем хутшӑннӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Мускавра Халӑх хуҫалӑхӗн ҫитӗнӗвӗн куравӗнче «Нумай нациллӗ Раҫҫей» фестиваль иртет. Ӑна Раҫҫей кунне халалласа ирттереҫҫӗ. Ҫавна май ҫӗршыври халӑхсен культури тата йӑли-йӗрки валли тимлӗх ытларах уйӑрӗҫ.
«Халӑхсен туслӑхӗ» фонтан патӗнчи сцена ҫинче иртекен концерт программи пуян пулӗ. Унта тӗрлӗ наци ушкӑнӗсем хутшӑнӗҫ. Кӑҫал Чӑваш Республикинчен унта «Уяв» халӑх фольклор ансамблӗ кайӗ. Ӑна РФ тата ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Зинаида Козлова ертсе пырать.
«Уяв» ушкӑн пӗтӗм тӗнчери, Раҫҫейри, республикӑри, хулари фестивальсенче тата конкурссенче лауреат, дипломант ятне пӗрре мар илтнӗ. Ушкӑн ӗлӗкхи йӑла-йӗркене манмасть. Вӗсен репертуарӗ 1985 ҫултанпа пуян.
Мускав облаҫӗнчи информаци политикин управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей кунӗнче Коломенск районӗнче наци туйӗсен фестивалӗ иртет. Ӑна «Пӗр ҫӗршыв — пӗр ҫемье» ятпа йӗркелеҫҫӗ.
Ведомствӑра каланӑ тӑрӑх, уяв программи пуян. Унта мӑшӑрсен дефиле кӑтартмалла, наци туйӗсен йӑли-йӗркипе, апат-ҫимӗҫӗпе паллаштармалла. Ҫавӑн пекех ачасемпе аслисем валли интерактивлӑ программа, ташӑ флешмобӗ хатӗрленӗ, спорт аттракционӗсем ӗҫлӗҫ.
Мероприятие Пушкӑртстан, Дагестан, Кабарда-Балкар, Калмӑк Республики, Коми, Мӑкшӑ, Тутар республикисем, Удмурт, Чечня, Чӑваш республикисем хутшӑнӗҫ.
Фестиваль кӑнтӑрла пуҫланать.
Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускав хулин думин комиссийӗ хулара чӑваш халӑхӗн Ҫуттакӑларуҫине, чӑваш алфавичӗн йӗркелӳҫине Иван Яковлева халалланӑ палӑка лартас ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Ыйтӑва сӳтсе явас ҫӗре элчелӗх пайташӗсем, Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ, Раҫҫей архитекторӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ Владимир Филатов хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех Иван Яковлевӑн Чӗмпӗрте вырнаҫтарнӑ палӑкӗн авторӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Владимир Нагорнов скульптор та пулнӑ.
Палӑка Мускаври Пысӑк Уҫланкӑ урамӗнче лартма палӑртнӑ. Ку «Полянка» метро станцийӗнчен инҫех мар. Палӑка лартсан сквер та Иван Яковлев ячӗпе хисепленӗ.
Ку ыйтӑва Якиманка муниципалитет округӗнче ҫу уйӑхӗ вӗҫӗнче ҫӗкленӗ ӗнтӗ. Анчах ун чухне палӑк вырӑнне тӗплӗн тишкерме палӑртнӑ.
Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗ ҫумӗнчи Чӑваш Ен элчин Леонид Волков пирки сахал мар шавлаҫҫӗ. «Пуканӗ» ҫӳллӗскер те унта ларакан ҫын пирки сас-хура халӑха кӑсӑклӑ. Пӗрисем савӑнаҫҫӗ, теприсем — кулянаҫҫӗ.
Паллах, коррупципе кӗрешни питӗ кирлӗ япала. Ку кӗрешӳре «пирӗннипе» «сирӗннисем» ҫине уйӑрни пӗрре те вырӑнлӑ мар. Патшалӑх ҫине ӗҫлетӗн пулсан, ҫӳллӗ пукан йышӑнатӑн пулсан — саккуна пӑхӑнса ӗҫле, йӗрке ан пӑс. Ҫавах та кунта тепӗр ен те пур — кирлӗ пулсан пуҫлӑхсем саккунсемпе хӑйсене майлӑ выляма пултарасси. «Суровость российских законов компенсирует необязательность их исполнения», — теҫҫӗ вырӑссем. Чӑвашла каласан, Раҫҫейри ҫирӗп саккунсене вӗсене пӑхӑнас тӗлӗшпе ҫирӗп ыйтманни ҫемҫетет. Анчах ку каларӑш ахаль чухне ҫеҫ ӗҫлет. Сан ӗҫӳ е сан вырӑну кама та пулин интереслентерме пуҫларӗ пулсан каларӑшри иккӗмӗш пайӗ пирки тӳрех манса каяҫҫӗ те ҫирӗп ыйтма пуҫлаҫҫӗ. Кӑлтӑкӗсене вара, кирлӗ пулсан, темӗнле ӗҫре те тупма пулать. Леонид Волковпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахра та тӗп сӑлтавӗ вӑрттӑн-кӗрттӗн вӑйӑпа (выр.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (10.05.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, ҫумӑр ҫума пултарать, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, 12 - 14 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Мӗтри Ваҫлейӗ, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Кӗҫтӳк Кольцов, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Куснар-Иванов Станислав Александрович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Якимов Сергей Александрович, агроном, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ агрономӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |