«Эксперт РА» рейтинг агентстви Раҫҫейри чи лайӑх шкулсен списокне хатӗрленӗ. Унта Шупашкарти вӗренӳ учрежденийӗсем те кӗнӗ.
Танлашӑма ачасем ППЭне мӗнле тытнине шута хурса мар хатӗрленӗ. Унта шкултан вӗренсе тухакансем Раҫҫейри аслӑ шкулсене вӗренме кӗнисене хакланӑ. Кӑтартусене 2014 ҫулхисене шута илнӗ.
Рейтинга 200 шкул кӗнӗ. Вӗсенче вӗренекен ачасем аслӑ шкулсене вӗренме кӗреҫҫӗ. Танлашӑма пӑхас-тӑк малти вырӑнсене Мускаври шкулсем йышӑнаҫҫӗ.
Шупашкарти 3-мӗш лицей унта 51-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Шупашкарти 5-мӗш гимнази вара рейтингра 151-мӗш вырӑна тухнӑ.
Даннӑйсене танлашӑм валли аслӑ шкулсем панӑ. Пӗтӗмпе Раҫҫейри 9 пин шкултан вӗренсе тухнӑ 40 пин ача пирки информацие шута илнӗ.
Чӑваш патшалӑх драма театрӗн пултарулӑх ушкӑнӗ Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен «Наврус» XII фествиальне хутшӑннӑ. Арсений Тарасовӑн «Мунча кунӗ» спектакльне чӑваш артисчӗсем Г.Камал ячӗллӗ Тутар патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче ҫӗртмен 3-мӗшӗнче лартнӑ.
Ун чухне чӑн-чӑн аншлаг пулнӑ. «Мунча кунне» курма зал лӑк тулли пухӑннӑ. Унта Казахстанран, Турцирен, Азербайджанран, Саха Республикинчен, Крымран фестивале килнисем те пынӑ.
Cпектакле Мускаври, Пушкӑртстари, Тутарстанри критиксем сӳтсе явнӑ, хӑйсен шухӑшӗсене пӗлтернӗ. Уйрӑмах РСФСР тата ЧР халӑх артисткине Нина Яковлевӑна, Евгений Урдюков артиста, ЧР тава тивӗҫлӗ артисткине Елизавета Хрисанфовӑна хакланӑ.
Чӑваш артисчӗсем Тутарстанран асӑнмалӑх сувенирпа таврӑннӑ.
Мускавра Чӑваш чӗлхи кунӗсене ирттернӗ. Ӑна Иван Яковлев ҫуралнӑранпа — 167 ҫул, Константин Иванов ҫуралнӑранпа — 125 ҫул, Илпек Микулайӗ кун ҫути курнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Мускаври чӑвашсем Ваганьковӑри масара пухӑннӑ. Унта — Иван Яковлевӑн вилтӑпри. Митинга Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков уҫнӑ.
Митинга хутшӑннисем Иван Яковлевӑн юнашар пытарнӑ тӑванӗсен ятне ҫырнӑ стела тума шутланӑ. Мероприяти вӗҫленсен Патриархӑн вилтӑпри ҫине чечексем хунӑ.
Унтан пурте Мускаври национальноҫсен ҫуртне кайнӑ. Унта чӑваш композиторӗсене халалланӑ каҫ иртнӗ. Куракансем ЧР халӑх артисчӗ Валерий Иванов, ЧР тава тивӗҫлӗ артистки Елена Соловьева, Мускаври «Атӑл» чӑваш халӑх хорӗ шӑрантарнӑ юрӑсене киленсе итленӗ.
Уяв каҫӗнче социологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Ким Шилин «Живой университет Г.Н.Волкова» кӗнекепе паллаштарнӑ.
Сӑнсем (39)
М.В. Ломоносов ячӗллӗ Мускаври патшалӑх университечӗн студенчӗсемпе преподавателӗсем Владимир кнеҫ палӑкне ларттарасшӑн маррине пӗлтернӗ. Палӑка Мускаври Воробьев сӑрчӗн пӑхмалли лаптӑкӗнче вырнаҫтарасшӑн иккен. Унӑн ҫӳллӗшӗ 24 метр тӑршшӗ пулмалла.
Студентсемпе преподовательсен шучӗпе Владимир кнеҫ палӑкӗ асӑннӑ аслӑ шкулӑн архитектура ансамбльне пӑсать. Мускаври патшалӑх университечӗ вара «Раҫҫейӗн визит карточки тата тӗнче аренинче мухтанмалли шутланать». Воробьев тӑвӗн пӑхмалли лаптӑкӗ геологи хӑрушлӑхӗ енчен те асӑрханмаллискер. 24 метр ҫӳллӗш монумент хӑпартса лартсан Воробьев сӑрчӗн тӑвайккийӗ ишӗлме пултарать.
Палӑка хирӗҫ тесе 42 пине яхӑн ҫын алӑ пуснӑ. Хула влаҫӗсем вара палӑка кӑҫалах уҫасшӑн.
Раҫҫейӗн премьер-министрӗ Дмитрий Медведев ҫынна тӑватӑ сехетре ҫывӑрса канма май паракан сехете хакланӑ. Ӑна шухӑшласа кӑларакансене вӑл унпа правительство пайташӗсене тивӗҫтерме ыйтнӑ.
«Пире кун пек прибор кирлӗ. Тренировкӑсем ирттерсе пӗтерсен пире, Сергей Сергеевичпа (кунта сӑмах Мускав мэрӗ Собянин пирки пырать. — авт.)» иксӗмӗре тата правительствӑн мӗнпур пайташне ярса парӑр», — тенӗ вӑл шӳтлесе.
Ҫӗршывӑн премьер-министрне Дмитрий Медведева ҫӗнӗ гаджета Мускавра технопарк уҫнӑ вӑхӑтра кӑтартнӑ. Сулӑна алла тӑхӑнмалла иккен. Вара вӑл пуҫ мимин импульсне шутласа пырать те тарӑннӑн ҫывӑрас вӑхӑта тӑсать.
Гаджета шухӑшласа кӑларакансем ахаль ҫынна ҫыврӑса тӑранма пӗтӗмпе тӑватӑ сехет кирлӗ. Ҫав шутран иккӗшӗ — тарӑннӑн ҫывӑрма, иккӗшӗ — тарӑннӑн ҫывӑрасси патне ҫитме. Ҫӗнӗ хатӗр ҫак вӑхӑта кӗскетет иккен те темиҫе минут та ҫитет-мӗн. Ун пек хатӗр правительство пайташӗсене ларура ҫывӑрса каясран кирлӗ тесе шӳтленӗ.
Ҫитес уйӑхран Чӑваш Енрен Мускава «ЮТэйр» авиакомпанин самолечӗсем вӗҫме пуҫлӗҫ. 70 вырӑнлӑ ATR 72 самолетсем вырсарникунсӑр пуҫне кашни кун хутлӗҫ.
Асӑннӑ авикомапанин регионти ертӳҫи пулса Чӑваш Республикин хисеплӗ гражданинӗ, Раҫҫей Федерацийӗн Геройӗ, авиацин генерал-лейтенанчӗ Николай Гаврилов ертсе пырать иккен.
Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Николай Гавриловпа Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗл пулнӑ иккен. Ун вӑхӑтӗнче ҫӗнӗ авиарейс уҫасси пирки калаҫса татӑлни ҫинчен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби хыпарлать.
Мускавран самолет Внуково аэропортран шӑматкунсӑр пуҫне кашни кунах 21 сехет те 10 минутра хускалӗ. Шупашкартан 7 сехет те 30 минутра, вырсарникунсӑ пуҫне, вӗҫсе кайӗ. Билет хакӗ 3 пин тенкӗрен пуҫласа 50 пин тенкӗ таран пулассине пӗлтереҫҫӗ.
Мускавра чӑваш ҫыннисем забастовка тунӑ-мӗн. 40 ҫын унта РФ Хӗҫ-пӑшал вӑйӗсен культурӑпа кану паркне тумашкӑн вахта мелӗпе кайнӑ.
Анчах пӗр уйӑх ӗҫлесен те вӗсене укҫа тӳлемен-мӗн. Ҫавӑнпа рабочисем забастовкӑна тухнӑ. Чӑваш Енрен вӗсене унта янӑ ҫын телефонне тытмасть.
Тамара Айрапетян ҫырӑнман упӑшкине таврӑнасса кӗтет ав. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Мускава ӗҫлеме пӗр уйӑх каялла кайнӑ. Вӗсем талӑкне 11 сехет ӗҫленӗ. Арматурщиксемпе слесарьсем шалусӑр тӑрса юлнӑ-мӗн. Арҫыннӑн кунта таврӑнма укҫи те ҫук-мӗн.
Ҫӑхавпа таҫта та ҫитнӗ теҫҫӗ. Вырӑнти депутатсем вара нимӗнпе те пулӑшаймаҫҫӗ, МИХсенчен пулӑшма ыйтаҫҫӗ.
Забастовкӑна тухнисем прокуратурӑна ҫитесшӗн. Ара, сехетне 150 тенкӗ тӳлеме шантарнӑ та уйӑхне пӗр пус та паман.
Пурнӑҫ вӑйлӑ тапса тӑрать те этемӗн вӗҫӗмех таҫта васкас, пур ҫӗре ҫитес-ӗлкӗрес килет. Кун пек чухне инҫе ҫула автобусра е пуйӑсра темиҫешер сехет силленсе пырса ҫыннӑн вӑхӑта сая ярас килмест. Кун пек чух ҫитес ҫӗре самолетпа вӗҫтерсен вӑхӑта самай перекетлеме пулать.
Паянхи куна илсен Шупашкарти аэропортран Мускаври Домодедово, Внуково аэропортсене, Симферополе, Петӗре, Ӗпхӗве, Самара тата Турцинчи Антали хулине ҫитме пулать. Шупашкартан вӗҫекен самолетсен расписанийӗпе аэропорт сайтӗнче паллашма пулать. Телефонпа шӑнкӑравласан та ҫын хӑйне кӑсӑклантаракан информацие, ҫав шутра — ӑҫта ҫтме билет мӗн чухлӗ туни пирки те, уҫӑмлатайӗ. Телефон номерӗсем ҫапларах: 301-241, 301-487.
Экономикӑн аслӑ шкулӗ инновацилле аталанӑвӑн танлашӑмне хатӗрленӗ — унта Чӑваш Ен 5-мӗш вырӑн йышӑннӑ, иккӗмӗш ушкӑнӑн малти рете вырнаҫнӑ.
Малта пыракан 4 региона палӑртнӑ — Мускав, Тутарстан, Калуга облаҫӗ, Питӗр. Вӗсем хыҫҫӑн вара 2-мӗш ушкӑн пырать — Чӑваш Ен унта 0,4707 балпа чи малтисен шутӗнче. Пирӗн тӑрӑхӑн лайӑх енӗсем шутне ӗҫре ҫӗнӗлӗхсем кӗртес тӗлӗшпе компанисен инициативлӑхӗ тата технологиллӗ мар инновацисемпе усӑ курнине кӗртнӗ.
Инновацилле аталанӑвӑн танлашӑмне йӗркеленӗ чухне 37 уйрӑмлӑха шута илеҫҫӗ. Вӗсен шутне Раҫҫейри тӑрӑхсен социаллӑ экономика условисем, ӑслӑлӑхпа техника потенциалӗ, инновацилле политикӑн пахалӑхӗ тата инновацилле ӗҫӗ кӗрет. Пӗлтӗр ҫак танлашӑмра Чӑваш Ен 4-мӗш вырӑн йышӑннӑ, кӑҫал 1 йӗрке чакнӑ (Калуга облаҫӗ мала хӑпарса кайнӑран).
Мускавра тӗнчипе паллӑ композиторӑн, Андрей Эшпайӑн, 90 ҫулхине халалланӑ концерт иртнӗ.
Андрей Яковлевич ятне Чӑваш Енре кӑна мар, ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнче сума суни пирки Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗ пӗлтерет.
Чӑн та, Эшпай оркестр валли, оркестрпа пӗрле уйрӑм каламалли инструментсем валли 9 симфонипе темиҫе сочинени, камерӑпа инструмент сочиненийӗсем, балетсем, опереттӑсем хайланӑ. Вӑл — 100 ытла романс авторӗ. Фильмсемпе спектакльсем валли миҫе кӗвӗ ҫырман-ши?
Андрей Эшпай ячӗ Чӑваш Енпе тачӑ ҫыхӑннӑ. Унӑн амӑшӗ — Анатолий Тогаев чӑваш композиторӗн тӑванӗ. Эшпай Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш вӑтам шкулта вӗреннӗ. Шкул тенкелӗ ҫинчен хӑй ирӗкӗпе фронта кайнӑ. Пулемет училищинче вӗреннӗ хыҫҫӑн 1-мӗш Белорусси фрончӗн йышӗнче ҫапӑҫнӑ.
Сӗнтӗрвӑррине Андрей Яковлевич хӑйӗн иккӗмӗш тӑван килӗ тесе калать-мӗн. Вырӑнтисем унта вӑл тӑтӑшах пырса ҫӳрени пирки пӗлтереҫҫӗ.
+15.3 °C