Мускавра PIR Expo-2016 пӗтӗм тӗнчери курав конференцийӗ иртет. Ку – общество апатланӑвӗнче чи пысӑк пулӑм. Вӑл паян, юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, вӗҫленнӗ.

Куравпа килӗшӳллӗн Пӗтӗм Раҫҫейри кулинари енӗпе «Студентсен ПИРӗ» ҫамрӑксен чемпионачӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗн студенчӗсем хутшӑннӑ.

Пирӗн ентешсем арт-класс енӗпе икӗ медаль ҫӗнсе илнӗ. Полина Николаева «Туй ҫӑкӑрӗ» номинацире ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Мария Ягина вара «Ача-пӑча торчӗ» номинацире кӗмӗл медале тивӗҫнӗ.

Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Мускавра чӑвашсем пысӑк уявне паллӑ тӑвӗҫ. «Хӗрлӗ Октябрь» культура керменӗнче наци уявне «Кӗр сӑрине» пухӑнӗҫ.

Унта пурне те хапӑлласах кӗтеҫҫӗ. Чӑваш артисчӗсем юрри-ташшипе савӑнтарӗҫ. Уявра Чӑвашра туса кӑларнӑ апат-ҫимӗҫе те тутанма май пулӗ. Сӑмах май, Мускаври чӑвашсем ку уява ҫулленех паллӑ тума тӑрӑшаҫҫӗ.

«Кӗр сӑри» ҫӳлерех асӑннӑ культура керменӗнче 15 сехетре пуҫланӗ.

Александр Капитонов (шурӑ кӗпелли)

Раҫҫейӗн Патшалӑх Думине депутата суйланма кандидат евӗр регистрациленнӗ Александр Капитонов суйлавра Канашри пӗр мандатлӑ округпа тӗлӗнмелле лайӑх кӑтартупа палӑрнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. «Партия Роста» (чӑв. Ӳсӗм партийӗ) текен партин республикӑри уйрӑмне ертсе пыраканскере Раҫҫейӗн бизнес хӳтӗлевҫи Борис Титов хавхалантарса пычӗ, мӗншӗн тесен шӑпах вӑл асӑннӑ парти ертӳҫи шутланать. «Партия роста» РФ Патшалӑх Думинче 7-10 процент таран пухас ӗмӗтлине Борис Титов Шупашкара килсен пытарманччӗ.

Ҫак кунсенче Александр Капитонов пульницӑна лекнине пӗлтӗмӗр. Кун пирки Александр Белов журналист хыпарлать. Сиплев ҫуртне вӑл Мускава парти ыйтӑвӗсемпе кайса килнӗ хыҫҫӑн лекнӗ пулать.

РФ Президенчӗ ҫумӗнчи Чӑваш Енӗн экс-полпречӗ Леонид Волков Владимир Путинран пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл унран хӳтлӗх ыйтать.

Леонид Волков Владимир Путин патне ҫыру ҫырни пирки Регнум портал пӗлтерет. Унӑн хальлӗхе килтен ирӗк ыйтмасӑр тухма юрамасть. Шӑпах ҫавӑнта вӑл хӑйӗн адвокачӗ урлӑ Президент патне ҫыру ҫырнӑ.

Леонид Волков ҫырура вӑл айӑплӑ маррине, преми парас схемӑна вӑл ку должноҫе ларичченех кӗртнине палӑртнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, такамсем унпа усӑ курса коррупципе кӗрешмелли плана тултарасшӑн.

Аса илтерер: Леонид Волкова 2 миллион тенкӗ кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Пӳлӗм пулсан та – хӑвӑн

«Мир квартир» (чӑв. Хваттерсен тӗнчи) портал Раҫҫейри ҫурт-йӗр хакне тишкернӗ. Хальхинче вӑл пӳлӗм сутса илме мӗн хака ларнипе кӑсӑкланнӑ.

Шупашкара илсен, Чӑваш Енӗн тӗп хулинче пӳлӗмсен хакӗ кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчен тытӑнса юпа уйӑхӗччен чакса пынӑ. Пӳлӗмӗн вӑтам хакӗ 679 пин те 559 тенкӗпе танлашнӑ. Пӳлӗмсем уйрӑмах йӳнелнӗ хула — Смоленск. Унта хак тӑхӑр уйӑхра 13,7 процент чакса 743 пине ҫитнӗ. Новосибирскра 12,2 процент йӳнелнӗ, Хабаровскра — 8,9%, Кисанта (Рязаньте) – 8,7%. Ҫапах та хаксем хӑпарнӑ хуласем те пур. Кунта — Воронеж (+7,8%), Сочи (+7,3%), Сургут (+6,9%), Чуллӑ Ҫыр (+6,8%) тата Ӗпхӳ (+6,4%).

Мускаври пӳлӗме вӑтамран 3,1 миллионпа туянма пулать. Унта хак пӗр процента яхӑн кӑна чакнӑ. Сочинче те пӳлем хакӗ Мускаври пекех — 3 миллион тенкӗ. Питӗрти коммуналлӑ пӳлӗмшӗн вӑтамран 1,6 миллион тенкӗ ыйтаҫҫӗ.

Нумаях пулмасть Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ актер Станислав Садальский Мускаври Новодевичье масарӗ ҫинче пулнӑ. РСФСР тава тивӗҫлӗ артисткин Татьяна Самойловӑн вилтӑпри мӗнле лару-тӑрура пулнине курсан вӑл кӑмӑлсӑрланнӑ. Кун пирки вӑл халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче ҫырнӑ.

— Ҫак вырӑс турӑшӗн куҫӗнче путма пулать. Ҫакӑн пек тахҫан Татьяна Самойлова пирки паллӑ Пабло Пикассо каланӑ. Паян вара актрисӑн вилтӑпри патне ҫитсен — намӑс. Пуян ҫӗршывра кунашкал асар-писер пулни намӑс. Пирӗн хӑрамалли фильмсем ӳкереҫҫӗ, миллионсем тӑкаклаҫҫӗ. Совет кинематографӗн ҫутӑ сӑнарӗн вилтӑпри ҫине хӑма та пулин ҫакаймаҫҫӗ. Сӑмах май, Татьяна Самойлова ӳкерӗннӗ фильмсене халӗ те туянаҫҫӗ, такам дивидентсене илет, — ҫырнӑ Станислав Садальский халӑх тетелӗнче.

Татьяна Самойлова — совет актриси. Паллӑ актриса Мускавра хӑй 80 ҫул тултарнӑ кун, ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, вилнӗ.

Чӑваш Енӗн экс-сенаторне шырани пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Вӑл ют ҫӗршыва тухса кайнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Следовательсем экс-сенаторӑн темиҫе миллиард тенкӗлӗх пурлӑх пуррине тӗпчесе пӗлнӗ.

Аса илтерер: Леонид Лебедев тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл 220 миллион доллара хӑйӗн кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Паянхи кунта ӑна федераци шайӗнче шыраҫҫӗ.

Пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑран экс-сенатор килӗнче шырав ирттернӗ. Унӑн 5 миллиард тенкӗлӗх пурлӑх пур-мӗн. Ҫав шута Мускаври, ун ҫывӑхӗнчи 13 элитлӑ хваттер, 10 ҫӗр лаптӑкӗ кӗреҫҫӗ. Следовательсем шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл ӑна афера укҫипе туяннӑ.

Тӗслӗхрен, унӑн Таса тӑкӑрлӑкра нумай сийлӗ, 15 пӳлӗмлӗ хваттер пур. Пӗтӗмпе — 760 тӑваткал метр. Унта вӑл пӗр подъезда туяннӑ та хваттерсене пӗрлештернӗ.

Лебедевӑн адвокачӗ шухӑшӗпе, шырава саккуна пӑсса ирттернӗ, вӑл нимӗнле документ те курман. Тата вӑл Лебедев ют ҫӗршыва тӗпчев пуҫланичченех кайнине ӗнентерет.

Чӑвашри ҫамрӑксем аслӑ хуласенче вӗренесшӗн

Чӑваш Енре кӑҫал шкул пӗтерсе аслӑ вӗренӳ заведенийӗсене кӗме пултарнисенчен кашни виҫҫӗмӗшӗ ют хулана тухса кайнӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, 32 проценчӗ ытти регионти аслӑ шкулсене суйланӑ. Хамӑр республикӑра юлса кунти университетсене, академисене кӗнисем — 66 процент. Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменне кӑҫал 6 457 ҫын тытнӑ. Вӗсенчен кашни виҫҫӗмӗшӗ аслӑ шкулсене тапса сикнӗ.

Ют хулана каякансенчен ытларахӑшӗ Мускав, Питӗр, Хусан хулисене суйланӑ. Чӑваш Енӗн республикӑн Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускавпа Питӗре выпускниксенчен 14,5 проценчӗ кайнӑ, ҫав шутран 12,1 проценчӗ — ҫӗршывӑн тӗп хулине, 2,4 проценчӗ — Питӗре. Ытти регионти аслӑ шкулсене кӗме пултарнисенчен 7 проценчӗ Хусанта пӗлӳ илӗ.

Мускавра Чӑваш Енри 36 ҫулти арҫын пульницӑра вилнӗ. Унта вӑл Домодедовӑри лавккари ҫапӑҫу хыҫҫӑн лекнӗ.

Пӑтӑрмахӗ авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫав кун икӗ арҫын лавккаран пӗр кӗленче эрех хӗстерсе тӑма пӑхнӑ. Анчах ҫакна хуралҫӑсем асӑрханӑ. Эрех вӑррисене кӗленчешӗн тӳлемелли пирки каланӑ. Йӑпӑр-япӑр татӑлас та ӗҫӗ пӗттӗр тес вырӑнне лешсем хирӗҫме пуҫланӑ. Сӑмах ҫине сӑмах — хуралҫӑсемпе вӑрӑсем ҫапӑҫсах кайнӑ.

Ку ӗҫе тӗпчекен йӗрке хуралҫисене ӗненсен, ҫапӑҫнӑ вӑхӑтра пӗри лавккари грузчика лектернӗ. Лешӗ уншӑн ӑна хырӑмран темиҫе хутчен тапнӑ. Хытах аманнӑ 36-ри арҫын пульницӑна тепӗр кун ирхине кайнӑ. Анчах унта ӑна ҫӑлса хӑварайман. Вилмеллех суранлатнӑ тесе 19-ти грузчик тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Рио-де-Жанейрӑра Паралимпиада иртнӗ вӑхӑтра Мускавра спортӑн ҫак тӗсӗсемпе альтернативлӑ вӑйӑсем иртнӗ. Унта Чӑваш Енрен Елена Свиридова (Иванова) тата унӑн мӑшӑрӗ Владимир Свиридов хутшӑннӑ.

Владимир тӗнче рекордне ҫӗнетсе палӑрма пултарнӑ. Вӑл йӗтре тӗксе мала тухнӑ. Владимир Свиридов — ҫӑмӑл атлет, 2012 ҫулта Лондонра иртнӗ Паралимпиадӑра пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ. Вӑл Новочеркасск хулинчен, спортпа 12 ҫултах туслашнӑ. 2012 ҫулта Владимир Паралимп чемпионкине Елена Ивановӑна качча илнӗ. 2013 ҫулта вӗсен Владислав ывӑл ҫуралнӑ.

Ӑмӑртӑва пӗтӗмпе 266 спортсмен хутшӑннӑ. Вӗсем Раҫҫейри 55 регионтан килнӗ. Ҫакна Риори Паралимп вӑййисене каяйман спортсменсем валли йӗркеленӗ.