Чӑваш Енре хир качакин путекне тупни пирки нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ. Унтанпа вӑхӑт нумаях та иртмерӗ — Атӑлта тепӗр тӗлӗнмелле чӗрчун тупнӑ.
Хальхинче Шупашкар ҫыннисем тимӗр шапа тупнӑ. Ӑна Атӑлтан кӑларни пирки «Про Город» хаҫата Анастасия Рыбакова пӗлтернӗ. Тимӗр шапа пулӑҫсен вӑлтине ҫакланнӑ-мӗн.
Анастасия Рыбакова каланӑ тӑрӑх, вырсарникун, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, тӗп пасара пулӑҫсем килнӗ. Хайхискерсем такама кӗтнӗ чухне вӗсене тӗлӗнмелле чӗрчуна кӑтартнӑ. Пулӑҫсем каланӑ тӑрӑх, тимӗр шапа вӗсен вӑлтине ҫаклансан ҫекӗле те ҫӑтса янӑ.
Пулӑҫсем тимӗр шапана Мускава илсе каясси пирки пӗлтернӗ. Анастасия унӑн малашнехи пурнӑҫӗ пирки пӗлмест.
Александр Дмитриев биолог Атӑлта тимӗр шапасем пурӑнманнине пӗлтернӗ. Унӑн шухӑшӗпе, ахӑртнех ӑна такам шыва ывӑтнӑ. Тимӗр шапа Инҫет хӗвелтухӑҫӗнчи евӗр-мӗн. Атӑлта вӑл пурӑнаймасть.
Нумаях пулмасть Мускавра йӑлана кӗнӗ «Мускав халӑхӗсем» культура фестивалӗ иртнӗ. Ӑна «Каҫхи Мускав» хаҫат йӗркеленӗ. Фестивале Мускавра пурӑнакан халӑхсен культурисемпе паллаштарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Унта тӗрлӗ халӑх ҫынни хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Тутарсен «Мирас» ансамблӗ, «Казачий дюк» ансамбль, Сербири «Коло» юрӑпа ташӑ ансамблӗ тата ыттисем пулнӑ. Чӑваш халӑхӗ те сцена ҫине тухса тӗлӗнтернӗ. Вӗсене халӑх ӑшшӑн йышӑннӑ.
Концертра Мускаври «Атӑл» халӑх хорӗ те пулнӑ. Вӗсем «Мачу-Пусси» тата «Савнӑ Шупашкарӑм» вальс юрланӑ. Хорӑн наци тумӗ пурне те илемӗпе илӗртнӗ.
Тепӗр кун «Каҫхи Мускав», 1 миллион та 300 экземплярпа тухаканскер, пӗрремӗш страницӑра фестивале ҫутатнӑ. Унта «Атӑл» хора палӑртнӑ.
Фестиваль сцени ҫине наци ушкӑнӗсем кӑна мар, республикӑсен официаллӑ элчисем, ертӳҫисем, диаспорӑсен элчисем тухнӑ. Юлашкинчен фестивале хутшӑннӑ мӗнпур ушкӑн тухнӑ. Вӗсем тӳпене Раҫҫей ялавӗ тӗслӗ сывлӑш хӑмписем вӗҫтернӗ.
Чӑваш Енри турист фирмисем 2014-мӗш ҫулта 35,6 ҫынна пулӑшу кӳнӗ. Виҫӗмҫул вӗсенчен пулӑшу ыйтнисем 39 пин ҫын пулнӑ, 2012-мӗшӗнче — 82,5 пин. Ют ҫӗршыври тура пӗлтӗр 23,8 пин ҫын тухса кайнӑ. Унчченхи икӗ ҫул пирки каласан, ют ҫӗршывра канакансем ытларах пулнӑ: 2013-мӗшӗнче — 24,4 пин ҫын, 2012-мӗшӗнче — 26,4 пин ҫын.
Туристсем пӗлтӗр канма Египета ытларах чух тухса кайнӑ. Ӑна туристсен 27,5 проценчӗ суйланӑ. 2013-мӗш ҫулта унта туристсенчен 21,7 проценчӗн кӑна кӑмӑл туртнӑ. Иккӗмӗш вырӑнта (27,3 процент) — Турци. Унчченхи ҫул Турцие туристсен 24,3 проценчӗ кайнӑ. Ытти енпе танлаштарӑм улшӑнман. Испание туристсен 6,3 проценчӗ кайнӑ, Пӗрлештернӗ Арабсен Эмирачӗсене – 6 проценчӗ, Грецине — 5,3 проценчӗ, Таиланда — 5,5 проценчӗ.
Раҫҫей тӑрӑх туркомпанисем урлӑ курса ҫӳреме 11,8 пин ҫын кӑмӑл тунӑ. Ку цифра та унчченхи ҫулсенчинчен сахалланӑ. 2012-мӗш ҫулта, тӗслӗхрен, 58,1 пин турист ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесне ҫитсе ҫаврӑннӑ. Маларах асӑннӑ 12 пине яхӑн ҫынран 48 проценчӗ хамӑр патрах каннӑ. 20,6 проценчӗ Краснодар тӑрӑхне кайнӑ, 17,3 проценчӗ — Питӗре, 4 проценчӗ — Крыма, 3,4 проценчӗ — Мускава.
Раҫҫей кунӗ тӗлӗнче ҫынсем виҫӗ кун канаҫҫӗ. Ҫавна май инҫе ҫула кайса килес текенсем те йышланма пултараҫҫӗ тесе шухӑшланӑ курӑнать «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ» акционерсен уҫӑ обществи.
Паянтан пуҫласа компани Мускавран тӗрлӗ хулана хушма пуйӑссем ярать. 87 рейса 60 пуйӑс хушнӑ. Ҫав шутра Шупашкара та пӑхса хӑварнӑ. Хушма пуйӑссене паянтан пуҫласа ҫӗртмен 16-мӗшӗ таран кӗртӗҫ.
Хушма пуйӑссене Мускавран Санкт-Петербурга, Пскова, Льгова, Курска, Белгорода, Новозыбкова, Брянска, Хусана, Йошкар-Олана, Тольяттине, Саранска, Ижевска, Вологдӑна, Тамбова, Самарӑна, Пензӑна, Чӗмпӗре, Сартӑва, Волгограда тата ытти хӑш-пӗр хулана яраҫҫӗ. Унтан каялла Мускава таврӑннӑ чух та пуйӑс шучӗ ытларах пулӗ, апла тӑк ытларах пассажир вырнаҫайӗ.
«Сывлӑх» фонд медицина ӗҫченӗсен шалӑвне палӑртнӑ иккен. Ун валли вӑл «Врач справочникӗ» мобильлӗ приложенипе усӑ курнӑ. Чӑваш Ен тухтӑрсене пӗчӗк шалу тӳлекен регионсен шутне лекнӗ.
Патшалӑх клиникисенче ӗҫлекен врачсен 23,6 проценчӗн ставки 10 пин тенкӗрен пӗчӗкрех-мӗн. 24 проценчӗ 10 пин тенкӗрен пуҫласа 15 пин тенкӗ таран шалу илнине пӗлтернӗ, 14 проценчӗн 15 пин тенкӗрен пуҫласа 20 пин тенкӗ таран тухать иккен. Сӑмах май, 50 пин тенкӗрен ытларах илекенсем те пур. Кун пек шалупа врачсен 4,1 проценчӗ мӑнаҫланаять. Коммерци организацийӗсенче ӗҫлекенсенчен ун чухлӗ илнипе 13,2 проценчӗ савӑнма пултарать.
Тухтӑрсен шалӑвӗпе чи лайӑх тӑрӑм — Мускавпа Мускав облаҫӗнче, Питӗрте, Якутскра, Ханты-Мансийскра. Ыйтӑма хутшӑннисенчен вӗсенче 11–20 проценчӗн ӗҫ укҫийӗ 50 пин тенкӗ ытла ларать. Чи пӗчӗк шалуллӑ тухтӑрсем Аҫтӑрхан, Волгоград, Воронеж, Пенза, Тула облаҫӗсенче тата Чӑваш Енпе Алтай крайӗнче иккен.
Чӑваш Енӗн Элтеперне Михаил Игнатьева отставкӑна янӑ. Кун пирки ҫӗршывӑн Президенчӗ Владимир Путин хушу кӑларнӑ иккен. Ӗҫ хутне Кремль сайтӗнче пичетленӗ.
Хушура «Чӑваш Республикин Элтеперӗ Игнатьев М.В. Игнатьев хӑй ирӗкӗпе отставкӑна каяс тенине йышӑнас», — тесе ҫырнӑ. Аса илтеретпӗр, Михаил Васильевич пирӗн республикӑна 2010 ҫултанпа ертсе пычӗ.
Маларах хӑш-пӗр массӑллӑ информаци хатӗрӗ Кремль тек нихӑш регион пуҫлӑхне те отставкӑна ямасси пирки пӗлтернӗччӗ. Маларах, сӑмахран, Ленинград облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрне Александр Дрозденкона, Иркутск облаҫӗн пуҫлӑхне Сергей Ерощенкона, Камчатка крайӗн пуҫлӑхне Владимир Илюхина, Ҫурҫӗр Осети пуҫлӑхне Таймураз Мамсурова отставкӑна янӑччӗ. Ҫӗршыв Президенчӗ регионсен пуҫлӑхӗсене суйлавчченех отставкӑна янине сӑнавҫӑсем вӑл вӗсене шаннине пӗлтерет тесе хаклаҫҫӗ.
Кӑҫал ҫӗршыври 21 субъектра регионсен пуҫлӑхӗсене ҫӗнӗрен суйламалла, ҫав шутра — Чӑваш Енре те.
Суйлавччен Михаил Игнатьев Элтепер тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлӗ.
Ӗнер, ҫӗртмен 8-мӗшӗнче, Чӑваш Енре 12–14 ҫулсенчи ачасем наркӑмӑшланнӑ-мӗн. Пирӗн республикӑна вӗсем Мускав тӑрӑхӗнчи Наро-Фоминск хулинчен ишесси енӗпе вӗренӳ тренировкисем ирттермешкӗн килнӗ.
Ачасене Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульницине илсе ҫитернӗ. Ачасем Олимп резервӗсен ачасемпе ҫамрӑксен ятарлӑ спорт шкулӗнче темиҫе кун пулнӑ хыҫҫӑн хӑйсене япӑх туйма тытӑннӑ. Пирвайхи симптомсем ҫӗрлех палӑрма тытӑннӑ-мӗн: хӑстарнӑ, хырӑм ыратнӑ, вар-хырӑм ҫемҫелнӗ. Ирхине вара 7 ҫынна инфекци уйрӑмне илсе кайнӑ.
Ун чухне пурте каҫхине апатланнӑ. Анчах пӗри апатланӑша кайманнине, пур-пӗрех наркӑмӑшланнине палӑртнӑ. Ахӑртнех, ку апатланӑша кайнӑшӑн мар тесе шутлаҫҫӗ. Тен, вӗсем темӗнле вирус ҫаклатнӑ.
Специалист та ачасем апата пула мар наркӑмӑшланнине пӗлтернӗ. Ачасем инфекцие Наро-Фоминскранах илсе килме пултарнӑ-мӗн. Малтан та командӑри темиҫе ача наркӑмӑшланнине каланӑ-мӗн.
Инфекци уйрӑмен заведующийӗ Евгений Чеглаков каланӑ тӑрӑх, ачасен сывлӑхӗшӗн хӑрамалли ҫук. Вӗсем тӑван хулинче пулнӑ-тӑк халех киле ярӗччӗҫ те. Анчах вӗсем хӑна ҫуртӗнче пурӑнаҫҫӗ, ҫавӑнпа вӗсен ытти ачапа хутшӑнма юрамасть.
Халӑх укҫи-тенкине тытса тӑрассипе Патӑрьел район администрацийӗ Раҫҫейре палӑрнӑ. Вӑл иккӗмӗш вырӑна тухнӑ.
«Халӑх укҫи-тенкине тытса тӑрассипе Раҫҫейри чи лайӑх муниципалитет пӗрлешӗвӗ» пӗтӗм ҫӗршыври конкурсра мала тухассишӗн пӗлтӗрхи ӗҫ кӑтартӑвӗ тӑрӑх 236 хулапа район тупӑшнӑ.
Чӑваш Енӗн Финанс министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, конкурса хутшӑнакансене объективлӑ хакланӑ май муниципалитет пӗрлешӗвӗсем укҫа-тенкӗне епле тытса пынине тишкернӗ. Епле тытса тӑни шутне вара конкурс тӳрисем хыснана хуласемпе районсем хӑйсен туприпе пуянлатнине, тӑкаксене тухӑҫлӑхне ӳстернине, муниципалитет парӑмӗсемпе татӑлса пынинетата ытти ҫавӑн йышшине кӗртмелле.
Иртнӗ эрнере ҫӗнтерӳҫӗсене Мускаври «Измайлово» ӗҫ центрӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура чысланӑ. Унта Патӑрьел район администрацийӗн финанс пайӗн пуҫлӑхӗ Светлана Чернова та кайнӑ.
Сӑнсем (4)
Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра «Вечерняя Москва» хаҫатӑн тӗп редакторӗпе Александр Куприяновпа тӗл пулнӑ чухне чӑваш ял хуҫалӑх комплексӗсен организацийӗсем, халӑх ӳнерӗн ӑстисем малашне те Мускаври ярмӑрккӑсене хутшӑнассине палӑртнӑ.
Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче вара ЧР Ял хуҫалӑх министерстви Мускава чӑваш таварӗсене туса кӑларакансене ярмӑрккӑна ӑсатнӑ. «Ҫӗнӗ Черумушки» метроран тухнӑ чухнех чӑваш кӗвви янӑранӑ.
Кӑҫал ярмӑрккӑра Чӑваш Енри ултӑ муниципалитет хӑйӗн продукцийӗпе паллаштарать. Ҫав шутра — Шупашкар хули те. Чӑвашсем халӑх мускавсене чӑваш апатне тутанма чӗнеҫҫӗ.
Ярмӑрккӑна Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков та ҫитсе курнӑ.
Мускавра тата ун ҫывӑхӗнче пурӑнакан чӑвашсене пурне те ярмӑрккӑна йыхравлаҫҫӗ. Вӑл паян, ҫӗртмен 7-мӗшӗнче, вӗҫленӗ.
Сӑнсем (15)
Чӑваш Ен Раҫҫейри чи таса регионсен йышне кӗнӗ. Пирӗн республика чи таса регионсен списокӗнче малти вырӑнсенчен пӗринче.
Чӑваш Республикипе пӗрле малти вырӑнсене Тамбов, Белгород, Томск, Курск облаҫӗсем, Алтай Республики йышӑннӑ.
«Симӗс патруль» ҫутҫанталӑка хӳтӗлекен программа директорӗ Роман Пукалов палӑртнӑ тӑрӑх, чылай регионта ҫӳп-ҫап нумай, ӗҫмелли шыв пахалӑхӗ начар. Чӑваш Енре ку енӗсемпе лару-тӑру япӑх мар-мӗн.
Рейтингри аутсейдерсем Тула, Мускав, Свердловск, Челябинск облаҫӗсем, Ханты-Манси автономи округӗ пулнӑ. Волгоград облаҫӗ вара хальхинче 25-мӗш вырӑнтан 40-мӗшне аннӑ. Мускав та танлашӑмра аяларах аннӑ.
+15.3 °C