Ыран, пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш халӑх сайчӗ хальхи пек тӗрлӗ тӗслӗ пулмӗ. Кемӗрти суту-илӳ центрӗнче пысӑк инкекре шар курнисене асра тытнине, вӗсемпе пӗрле хурланнине пӗлтерсе сайт хурапа шурӑ тӗс ҫине куҫӗ. Турра шӗкӗр (усаллинчен ыр хӑватсем хӑтарччӑр), яланлӑха мар. Пӗр кунлӑха.
Ыран пирӗн ҫӗршывӗпех Хурлӑх кунӗ тесе йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин ятарлӑ хушу кӑларнӑ. Вӑл хӑй те Кемӗрте пулнӑччӗ.
Сӑмах май, унта ҫынсем митинга тухнӑ. Пухӑннисем ҫӑлавҫӑсен ӗҫӗпе кӑмӑлсӑрланса калаҫнӑ. Ҫӗршыв пуҫлӑхӗ яваплисене тупмаллине, право енчен хак памаллине хытарса каланине федераци телеканалӗсем ирех пӗлтерчӗҫ-ха.
Ҫӗршыв прокуратури регионсенчи суту-илӳ центрӗсенче тӗрӗслев ирттерме хушнӑ.
Чӑваш наци радиовӗпе кӗҫнерникун каҫсерен «Ҫичӗ юрӑ» радиокӑларӑм эфира тухнине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем, тен, пӗлеҫҫӗ те пулӗ. Иртнӗ эрнеринче унта Алина Изман журналист пулнӑ. «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакторӗн тивӗҫне пурнӑҫлаканскер радиоэфира ҫамрӑксене килӗшекен юрӑсемпе ҫитнине пӗлтерчӗ.
Радиоэфирта Алексей Алексеевӑн «Эп манас ҫук сана», Владимир Шинжаевӑн «Хуларан», Полина Борисован «Мӗн манса хӑвартӑм-ши?», Александр Редӑн«Каҫар мана», Сергей Лекеровӑн «Батыревӑра», Петр Ермолаевпа Андрей Шадриковӑн «Все значит», Алина Егорован «Юлар-ха калаҫса» юррисем шӑранчӗҫ.
Юрӑҫсене Алина Изман талантлисем тата хӑюллисем тесе пайларӗ. «Сцена ҫине хӑпарса ҫав хӑюллисене туртса антарас килмест-и?» – ыйтрӗ радиоертӳҫӗ хаҫатҫӑран. «Мӗнле кӑмӑлпа тата кампа кайнинчен килет», – хуравларӗ калем ӑсти.
«Ҫичӗ юрӑ» тӳрӗ эфирта янӑранӑ май кӑларӑма шӑнкӑравланисем те паянхи эстрада шайӗпе кӑмӑлсӑррине пӗлтерчӗҫ. Культура министерстви ӑҫта пӑхать тесе тулашакансем те пулчӗҫ.
Паян И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн аудиторийӗсенчен пӗринче «Хаҫат сайтне чӑвашла тытса пырасси: чӑрмавсене сиресси» темӑпа семинар иртрӗ. Ӑна Чӑваш халӑх сайчӗн администраторӗ Николай (Аҫтахар) Плотников тата аслӑ шкулӑн журналистика уйрӑмӗ пӗрле йӗркеленӗ.
Сайтсене чӑвашла йӗркелеме тата тытса тӑма вӗрентессине Аҫтахар Плотников пӗр пуссӑрах йӗркелерӗ. Семинара итлеме Чӗмпӗрти «Канаш» хаҫатран та, Тутарстанри «Сувартан» та ҫитнӗччӗ. Унсӑр пуҫне ку тема республикӑра тухса тӑракан район хаҫачӗсене те кӑсӑклантарни палӑрчӗ — Муркаш, Элӗк, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар район хаҫачӗсенчен килнӗччӗ.
Чӑваш халӑх сайтне 13-мӗш ҫул ӗнтӗ хӑй тӗллӗн, патшалӑх укҫисӗр тытса тӑракан Аҫтахар Плотников чӑваш чӗлхиллӗ сайтсене аталантарма паян нимӗнле чӑрмав та ҫуккине пӗлтерчӗ. Программҫӑ пулнипе ҫеҫ мар, тӗнче тетелӗнче чӑваш чӗлхи сахаллине ӑнланса илнӗ хыҫҫӑн вӑл тӑван чӗлхеллӗ ресурса — сайта — аталантарма пуҫланӑ. Функционал енчен сайт пуян пулин те халӑха илӗртес енӗпе ку ҫителӗксӗр пулнине каларӗ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командинче пулнӑ чӑваш биатлонистки Татьяна Акимова биатлон енӗпе иртекен 2017/2018 ҫулсенчи тӗнче кубокӗн Норвегири тапхӑрне хутшӑнмассине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, ӑмӑртусем Холменколлентра пуш уйӑхӗн 15—18-мӗшӗсенче иртнӗччӗ. Чӑваш биатлонистки Инстаграмра чирленине пӗлтернӗччӗ. Унччен вӑл Финляндири Контиолахтинчи тапхӑра та кайманччӗ. Паян пуҫланакан Тӗнче кубокӗн Тӗменти тапхӑрӗнче те Татьяна Акимова пулмӗ.
«Спорт-Экспресс» хаҫатра ӗнер ентешӗмӗрӗн унчченхи тренерӗпе Виталий Норицынпа интервью пичетленнӗ. Унта чӑваш биатлонстки Раҫҫейӗн хӗрарӑм биатлонистсен пӗрлештернӗ командине таврӑнассине каланӑ. Тренерсемпе спортсменка пӗр чӗлхе тупасса шаннине пӗлтернӗ. Аса илтерер, Кӑнтӑр Корейӑри Олимп вӑййинчи масс-стартра тӑрса пенӗ чух Татьяна пилӗк хутчен йӑнӑшнӑччӗ. Кайран «Спорт-Экспресс» хаҫата панӑ интервьюра вӑл тренерсене кӳренсе калаҫнӑччӗ.
Унчченхи ҫулсенчи ырӑ йӑлана тӑсса пӗтӗм чӑваш диктантне кӑҫал та ҫырӑпӑр. «Чӑваш чӗлхи кунне тата И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалласа Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗ, «Хыпар» хаҫат редакцийӗ, Чӑваш наци радиовӗ, Чӑваш наци телекуравӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ акци ирттересси ҫинчен пӗлтереҫҫӗ», — хыпарланӑ ӗнер ЧПГӐИ.
Диктант ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче чӑвашсем пурӑнакан тӗрлӗ вырӑнти ял-хулара иртмелле.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ кӑҫалхи диктант тексчӗн конкурсне ирттерет. Текстра 160-а яхӑн сӑмах ҫеҫ пулмалла. Вӗсене ҫырупа е электронлӑ почтӑпа ҫитерме пулать.
Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсем: 45-07-87, 45-02-58, 45-06-26; e-mail: human2000@yandex.ru. Институт адресӗ: 428015, Шупашкар хули, Мускав проспекчӗ, 29/I, ЧПГӐИ.
«Пока я жив, я должен заниматься чувашской драматургией». Ҫакӑн ятпа питех те кӑсӑклӑ интервьюна Раҫҫейӗн Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ кӑларса тӑракан «Страстной бульвар, 10» журналӑн кӑҫалхи 5-205-мӗш номерӗнче пичетленӗ. Унта Раҫҫейӗн гуманитари институчӗн театрпа кино кафедрин доценчӗ, «Современная драматургия» журналӑн критикӑпа теори пайӗн ертӳҫи, искусствоведени кандидачӗ Полина Богданова Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн тӗп режиссерӗпе Иосиф Дмитриевпа калаҫнӑ.
Ум сӑмахра Иосиф Александрович театр енӗпе актер тата режиссер пӗлӗвӗллӗ пулнине, пӗрремӗшне вӑл Ленинградра (хальхи Питӗрте. — Т.Т.), теприне Мускавра илнине каланӑ.
Интервьюна вуласан Иосиф Дмитриевӑн чун ыратӑвӗпе пӑшӑрханӑвӗ, савӑнӑҫӗпе талпӑнӑвӗ куҫ умне тухать. Вӑл, тӗслӗхрен, Чӑваш Енре театр критики ҫуккишӗн пӑшӑрханать. (_Сӑмах май, ку шухӑша темиҫе ҫул каяллах Борис Чиндыков драматург та вӗҫӗмех калатчӗ_). Наци драматургине лартма ӑнтӑлни пирки ыйтсан Иосиф Александрович ҫапла хуравланӑ: «Хам сывӑ чух манӑн чӑваш драматургине лартмалла».
«НТВ» телеканалпа кӑтартакан «Поедем, поедим» проект ертӳҫи Джон Уоррен ҫак кунсенче Шупашкарта пулнине Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫапла, телеканал пирӗн республикӑра пуш уйӑхӗн 11–14-мӗшӗсенче ӗҫлерӗ.
Акӑлчан ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳссе Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан ӗнерхи усламҫӑна, паянхи журналиста Шупашкарти трактор музейӗпе те паллаштарнӑ. Унта Джон Уоррен авалхи трактора ним мар хускатнӑ, ҫавӑнти кафере апатланнӑ.
«Трактор савучӗсем» концернӑн пресс-служби ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, Джона темиҫе тӗрлӗ трактор сӗннӗ. Хӑна вара Харьковра 1952 ҫулта кӑларнӑ «ХТЗ-7» маркӑллине суйланӑ. Джон Уоррер авалхи техникӑна ҫӑмӑллӑн чӗртнӗ.
Акӑлчан ҫынни Шупашкарти трактор музейӗ арҫынсем валли ҫеҫ, унта кӑра арҫынсем кӑна тесе малтанласа шухӑшланине пытарман. Тракторсене хитре хӗрсем ҫӑмӑллӑн тытса пыни те ӑна тӗлӗнтернӗ.
Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин хӑй йышӑнакан пуканпа сывпуллашма пултарать. Ку хыпара «Чебоксары 24» портал Константин Ишутов блогер пӗлтерни тӑрӑх ӗнер каҫхине ҫырнӑ. Республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службипе ҫыхӑнса ку хыпара уҫӑмлатма май килменнине те асӑннӑ унта.
«Минус генерал. Министр МВД по Чувашии Сергей Неяскин освобождается от занимаемой должности» (чӑв. Генерал чакать. Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин ӗҫрен каять), — ҫырнӑ иккен Ишутов соцсетьсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче. Унта вӑл хыпарланине ӗненсен Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министерствине ертсе пынӑ генерала урӑх регионта ӗҫлеме сӗннӗ пулать.
Аса илтерер, полицин генерал-майорне, Мӑкшӑ Республикинче 1959 ҫулта ҫуралнӑ Сергей Неяскина пирӗн республикӑри ШӖМе ертсе пыма 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче шаннӑччӗ.
Чӑваш Енри биатлон шкулӗн воспитанници Татьяна Акимова унчченхи ӑмӑрту тапхӑрӗнче хӑйне лайӑх енчен кӑтартнине пирӗнтен чылайӑшӗ астӑвать пулӗ. Аса илтерер, 2016 ҫулта Тӗнче кубокӗ виҫҫӗмӗш тапхӑрӗнче спринтра вӑл ылтӑн медале тивӗҫнӗччӗ. 2017—2018 ҫулсенчи биатлон тапхӑрӗнче пирӗн ентешӗмӗре кӑна мар, Раҫҫей спортсменӗсене те ӑнмарӗ.
Татьяна Акимова Кӑнтӑр Корейӑри Олимп вӑййисене хутшӑнчӗ. Масс-стартра тӑрса пенӗ чух вӑл пилӗк хутчен йӑнӑшрӗ. «Спорт-Экспресс» хаҫата панӑ интервьюра Татьяна тренерсене кӳренсе калаҫнӑ. Унчченхи тренера ылмаштарнӑшӑн вӑл пӑшӑрханнине палӑртнӑ.
«Капла интервью хыҫҫӑн сезона Коноваловпа (Раҫҫейӗн биатлон командин аслӑ тренерӗ Сергей Коновалов. — Т.Т..) епле ӗҫлесе пӗтересшӗн?» — кӑсӑкланнӑ журналист. «Вӑхӑт кӑтартӗ», — хуравланӑ спорстменка.
Ҫӗнӗ Шупашкарта тухса тӑракан «Грани» хаҫатӑн журналисчӗ Ирина Павлова Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн фончӗ «Чӑнлӑхпа тӗрӗслӗх» ятпа ирттернӗ конкурсра ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн информполитика министерстви хыпарлать.
Журналистсен пултарулӑх тупӑшӑвне 2500 ҫын 5500 ӗҫ ярса панӑ, вӗсенчен 350-шне тӳресем ҫӗнтерӳҫӗ пек палӑртнӑ. Хӑйсен статйисенче журналистсем пурӑнмалли ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тытӑмӗнчи ҫивӗч ыйтусене хускатнӑ, коррупци, патшалӑх пулӑшӑвӗсен пахалӑхӗ, ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушлӑх пирки ҫырнӑ.
Палӑртса хӑвармалла, ҫӗнтерӳҫӗсене Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн медиафорумӗнче чыслӗҫ, укҫан премипе хавхалантарӗҫ. Унсӑр пуҫне форум вӑхӑтӗнче журналистсем калаҫусене хутшӑнӗҫ, массӑллӑ информаци хатӗрӗсен тӗп редакторӗсемпе, тӳре-шарапа тӗл пулӗҫ.
+26.3 °C