Чечек


Чупсах вăл тухрĕ Атăла.

Пулса иртнисене пĕлтерчĕ, —

Пит тĕлĕнтерчĕ сас-хура, —

Ман шанчăка йăлтах сӳнтерчĕ...

Çухатрăм канăçа вара».

 

«Кавруç, Кавруç, ун чух хурлантăм,

Ман чунăм кайрĕ чĕтренсе

Çав ĕçпеле. Эп улталантăм,

Ниме пăхмасăр ĕненсе.

Эп хам çилле аран пусартăм, —

Хама хамран ма сивĕтес? —

Эп саншăн чĕрере хăвартăм

Чи вăрттăн, тап-таса кĕтес.

Çын юратать вăл çĕр çулта та:

Вĕри чĕрешĕн çук чару.

Ман халĕ çук нимле сăлтав та

Санран ыйтмашкăн каçару.

 

Пĕлместĕп: ма чĕрем тиркевлĕ —

Кирек кама вăл йышăнмасть,

Пулман пулсассăн та ӳпкевлĕ,

Суя хĕмпе вăл ăшăнмасть.

Кавруç, пĕл, тамăк тĕпĕнче те

Никам каяймĕ таптаса,

Такам, тепле çын умĕнче те

Чун-чĕремпе эп тап-таса.

Чĕрем... Вăл çакрĕ тимĕр алăк:

Никам уçаймĕ çĕмĕрсе.

Упрантăр яланах тасалăх,

Çук, ан çӳплетĕр ют кĕрсе».

 

Кавруç курать: хĕр хăрамасăр

Пырать хăрушлăх хĕррипе.

Аптранă вăл. Пĕр палăртмасăр,

Хĕре çăласшăн ерипен.

«Пулмарăм, — тет вăл — саншăн ретлĕ.

Ах, мĕн тăвас-ха — çитĕнмен.

Тен, çавăнпа пулман тĕреклĕ,

Тен, ăсăм-тăнăм та çитмен.

Курап: сăлтавсăрах кӳреннĕ;

Туяп: чун сисĕмĕ начар;

Ухмах ача пек иккĕленнĕ.

Мана эс çавăншăн каçар».

 

Юратакан чĕре ĕлккен;

Вăл кушăрханă, типнĕ улăм:

Хыпеа илет сасартăк çулăм,

Ӳксессĕн ун çине хĕлхем.

Çуралчĕ, çиçрĕ пысăк ăрăм,

Качча вал илчĕ тыткăна.

Ах, пултăрччĕ ун кунĕ вăрăм,

Ялан вăл тăтăр ыткăнса.

Çан-çурăм çăвăннă пек çăмăл

Енне йăванчĕ пек тиев.

Чун савăнать, çăкленнĕ кăмăл

Тен, ку — асапĕшĕн тӳлев?

 

Кавруç хăймасть хăй туйăмне

Уçса памашкăн пĕр сăлтавсăр,

Çапах та туйăнать: пĕр халсăр

Юлать тăрсассăн хĕр умне.

Иккĕленни ăсра юлмарĕ,

Вăл кăлармарĕ хăй йĕпне,

Вăл юшкăн пек анса лармарĕ

Пит пăшăрханнă чун тĕпне.

Пĕлет: чул мар-çке хĕр чĕри, —

Тупаймăн çыншĕн пĕр пек калăп,-

Этемĕн пурнăçĕ çанталăк:

Пулать е сивĕ, е вĕри.

 

Çынсем кураç: Кавруç «чирленĕ»,

Пĕлеççĕ — чунĕ «ыратать».

Вăл шухăшпа халь вĕриленнĕ,

Чĕрипеле вăл юратать.

Ах, юрату! Ăс шикленсен,

Эс чир — чĕрен иртми асапĕ,

Анчах та шанчăк çĕкленсен,

Вăл чĕрлĕх шывĕпеле сапĕ.

Ак, çут çанталăк чĕрĕлет,

Пурте хĕвел патне чĕвенчĕ,

Ӳсен-тăранĕ кар çĕкленчĕ —

Тавра юрлать, тавра кĕрлет.

 

Çук ытарма çак сĕм каçа,

Вĕсемшĕн çеç пек пӳлĕх панă:

Тӳпе тăп-тăрă янкăр янă.

Анчах пĕр хӳтĕлĕх — асам.

Хĕр каччăна, ак, ыталать,

Калать ачашшăн: «Манăн мăшăр,

Сан çумăнта пит савăк, ăшă,

Ман чунăм ырлăхпа тулать».

«Чечекĕм, манăн савнă арăм,

Пире пиллерĕ çак тĕнче.

Сана çухатасран хăрарăм

Эп хамăн хурлă кунсенче.

 

Пиллентĕр çак илемлĕ каç:

Çак янк тӳпе, çав евĕк шăплăх —

Хырсем пит шăппăн калаçаç,

Хурал тăрать пек сĕмлĕ чăтлăх.

Кунта ик чун та ик чĕре

Пĕрле çунаççĕ те тапаççĕ.

Чăн туйăм çамрăк ĕмĕрех,

Унпа çеç пĕр-пĕрне саваççĕ.

Хăй йăлипе пурнать тĕнче,

Ăна нихçан ним улăштармĕ,

Хĕрӳллĕ тимлĕх аташтармĕ,

Вăл пурнăç кунĕ-çулĕнче.

 

XXXIV

Вăраххăн çитрĕ кĕр: çил сулхăн,

Ӳкет çĕре вил тăм ирпе,

Иртет сив çумăр пуш хирпе...

Тавра çапах тăрать пит сумлăн.

Сар чĕнтĕрпе пĕркенчĕ хурăн,

Ав, çулăмланчĕ вĕрене;

Йăванчĕ пĕлĕт урăм-сурăм,

Хупларĕ тарăн тӳпене.

Вăрман итлет тăра-тăра,

Унта-кунта çеç пайăк-пайăк!

Пусра çара, тапранчĕ кайăк —

Çул тытнă ăшă кăнтăра.

 

Каяççĕ кайăксем... Этем

Салхулланса куçпа ăсатрĕ, —

Ытла та хумхантарчĕ тем, —

Тăрна карта чуна хумхатрĕ.

Кавруçăн шухăшĕ пит йывăр:

«Çитет-мĕн хĕл... Халь мĕн тăвас?»

Тен, кун та хурланать: кас-кас

Çăвать вĕт çумăр шăпăр-шăпăр.

Паян Кавруçăн хурлăх килнĕ, —

Те систерни, те йыхăру, —

Юлташĕнчен кĕçех вăл илнĕ

Чуна хумхатакан çыру.

 

Саркуш çырать: «Чи малтанах

Сана эп ырă кун сунатăп.

Сана курасшăн пит çунатăп.

Хăвах пĕлетĕн, пĕр танах

Халь пирĕн пурнăç ăраскалĕ:

Паян вăл ăшшăн йăл кулкалĕ,

Ыран кĕтмен çĕртен юнтарĕ

Е чĕрене хурпа çунтарĕ.

Сан кăмăлна хуçас теменччĕ

Усал, илемсĕр хыпарпа.

Çук, чăтаймарăм, чун хĕмленчĕ

Пайлас теп шухăша санпа.

 

Иртмест, иртмест сехмет, мĕн тăвăн -

Хăваласан та çулăхать.

Тем чухлĕ куççульпе эс çăвăн,

Вăл тасатаймĕ хуйăха.

Пугачева укçасăр сутрĕç,

Сутăнчăксем вăй-хал пухса,

■ Страницăсем: 1... 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 ... 47

Çавăн пекех пăхăр

Вулавçăсен шухăшĕ Вулавçăсен шухăшĕ


ZoofLyncattat (2009-04-28 07:39:00):

NusSlalkskila Wrorsnasp

Чĕлхе илемлĕхĕ: илемсĕр | Шухăшĕ: вăйсăр | Содержанийĕ: ăшах

 

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: