Электронлă вулавăш

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

— Эс пĕлетĕн-и, Çеруш,

Эс чухлатăн-и, Çеруш,

Мĕн пирки-ши çулсерен

Мулкач шурă юр ӳксен?

— Çук, пĕлместĕп, каласам...

— Юр çиет вăл хĕл ларсан...

Пысăк Якур шыва кĕрет,

Кăвакал пек чăмкалать,

Кӳлĕ тĕпне ик аллипе

Хыпашласа пăхкалать.

Пилĕк таран тăрă шыва

Пăтратать те пăтратать,

Шыв хĕрринчи ачасене

Шак чул тупса кăтартать.

Пĕчĕк Якур шыва кĕмест,

Хальлĕхе ишме пĕлмест.

Амăшĕ асăрхаттарнă —

Урине те йĕпетмест.

Эпĕ — сап-сарă чечек,

Улăхра ӳсеп чечен.

Кăпăшка ман çеçкĕмсем —

Сап-сара шевле-хĕмсем.

Эпĕ — сап-сарă чечек,

Пит ачаш, хитре, черчен.

Киленетĕп хампа хам.

Илеме сана парам.

Эпĕ — сап-сарă чечек.

Тап-таса çут сывлăм пек.

Çынсене сĕнеп хаваслăх,

Парашютлă ман пуласлăх.

Эпĕ — сап-сарă чечек,

Хĕвел пек çиçетĕп тек.

Чир-чĕртен те эп сиплетĕп,

Сан патна вĕçсе çитетĕп!

1-мĕш сыпăк

...Çĕр варринче телефон шăнкравланипе вăранса кайрĕ Платон. Ырра маррине сиссе чĕри сиксе тухасла тапма тытăнчĕ. Вырăн çинчен сиксе тăрса сасă енне ыткăнчĕ арçын.

— Да! — кăшкăрчĕ чĕтрекен аллипе телефон кĕпçине ярса тытса.

— Сирĕн Виталийĕр каллех пăкă пек ӳсĕр килчĕ. Чараймарăм. Гараж алăкне çĕмĕрсе кĕрсех машинапа таçта тухса кайрĕ… — «савăнтарчĕ» кинĕ.

— Хăçан?!

— Пĕр çур сехет кайĕлле.

— Эпĕ мĕн тăваяп вара?! — хăтăрса тăкрĕ кинне вăл. — Ыран ирех ĕçе каймалла. Эсир мана канлĕ çывăрма памастăр. Хăвăрăнне хăвăр пĕлĕр! — çилĕпе вăрчĕ телефон кĕпçине хăй вырăнне.

— Кам вăл? Мĕн пулнă? — илтĕнчĕ тĕттĕмре арăмĕн хăранă сасси.

— Кин шăнкравлать. Витали каллех ĕçнĕ тет. Гаражĕнчен машинине илсе тухса кайнă...

Çĕрĕпе сӳнмерĕ çутă. Ывăлне тарăхнипе пӳртрех сигарет тивертсе ячĕ Платон. Пӳлĕмре унта-кунта уткаларĕ.

«Мĕншĕн сирĕн Виталийĕр? Мĕншĕн ман мăшăрăм темест. Тахçанах çемье çавăрнă ывăлĕшĕн ашшĕпе амăшĕ яваплă-и?» — кинне те тарăхрĕ вăл. — «Хăçанччен çав ăнман ачашăн пăшăрханса пурăнмалла?»

Малалла

Пысăк ялăн çийĕнче

Пысăк пĕлĕт чарăнчĕ,

Унăн йывăр кутамккинчен

Çумăр пĕрчи сапăнчĕ.

Шăпăр-шăпăр юрласа,

Тăпăр-тăпăр ташласа

Ак пĕри çĕре сикет,

Ак теприйĕ сирпĕнет...

Шăппи-шаппи, пăтти-пат,

Çара ури çăтти-çат.

Йывăç тăрри, пӳрт тăрри,

Курăк тăрри, шыв тăрри,

Çумăр пĕрчипе пĕр харăс

Тапăртатса-шапăртатса

Çатăлтатса юлтăр-и?..

Нарт-нарт-нарт, нарт-нарт-нарт!

Шурăмпуç шуралчĕ, нарт!

Ĕнтĕ вăхăт выляма,

Васкар халĕ урама.

Нарт-нарт-нарт, нарт-нарт-нарт!

Хаваспа утатпăр, нарт!

Килтĕмĕр пĕве хĕрне,

Шыв сапатпăр пĕр-пĕрне!

Нарт-нарт-нарт, нарт-нарт-нарт!

Ишнĕ май чăматпăр, нарт!

Выльăпăр пытанмалла,

Хӳререн вăшт тытмалла.

Нарт-нарт-нарт, нарт-нарт-нарт!

Каçхи шуçăм çитрĕ, нарт!

Килелле халь каймалла,

Килĕпĕр ыран, калла!

Утать кĕллин-келлĕн

Ярапа шлепкеллĕ

Питĕ вăрăм мăйлă жираф.

Ачасем чупаççĕ —

Тĕлĕнсе супаççĕ.

Йытăсем вĕреççĕ: Хав-хав-хав!

Жи-жи-жи-жи-жи

Жи-раф...

Питĕ вăрăм мăйлă жираф.

Халăх пăхкалать кăн-кан:

— Ǎçта танккан?

Хĕвĕшет çын ун тавра.

Кăшкăрашрĕ пĕр павра:

— Кай-кай-кай! Вăт тăрнаккай!

Африкăран килнĕ

Артист ятне илнĕ —

Çулпала пырать жираф.

Гастроле вăл тухнă,

Тус-юлташсем пухнă,

Тум-юмлавĕ унăн — пысăк лав!

Жи-жи-жи-жи-жи

Жи-раф...

Питĕ вăрăм мăйлă жираф.

Вăл утать юрласа,

Хăйне хăй ырласа:

- Хĕвеле чуп тăвап питĕнчен!

Çăлтăрсем пуçтарап тĕм çинчен.

Юрататăп эп пурнăçа,

Шав шанатăп шеп ăнăçа.

Шăрăх çĕртен килтĕм,

Халăх пилне илтĕм,

Сирĕн çĕрсем тăрăх

Халь утатăп йăрă.

Чаплă артист эпĕ!

Паллă артист эпĕ.

Халăх тăрать хапхасем патĕнче,

Çăварне карса тĕлĕнет;

- Ах, тĕнче!

Мĕн катемпийĕ ку?! Ай, тур-тур!!

Малалла

Асанне-çăлкуç кĕсле калать,

Курăк-кинеми такмак калать,

Шăпăр янратать мучи йăмра

Савнă ялăмри пĕр айлăмра.

Шăп ларатăп йăпануллăн киленсе,

Çаврăм-çаврăм юрă-кĕвĕ вĕренсе

Францире вăрçă валли укçа-тенкĕ пухма ĕççыннисем çине ӳкекен налогсемпе штрафсене ӳстереççĕ. (Хаçатсенчен.)

ПАЛУБА ÇИНЕ АН СУРĂР.

БОРТ ХЫÇНЕЛЛЕ НИМĔН ТЕ АН ПĂРАХĂР.

ИТЛЕМЕСЕН ШТРАФ ТӲЛЕТТЕРЕÇÇĔ.

Çапла çырса çапнă 3-мĕш класăн палуби çине. Çырнин айĕнче яках мар тумланнă Галопен ларать, вобла çиет, пĕлĕт çинелле пăха-пăха илет. Пĕлĕтрен аялта, Галопенран инçетре мар — пĕрремĕш класс палуби — пассажирсем уçăлса çӳреççĕ. Унта çырса çапни те çук, мĕншĕн тесен пĕрремĕш класшăн укçа тӳленĕ çынна кирек мĕн тума та ирĕк. Капитан пултăрĕпе паллашас кăмăлу пулсан — паллаш, яра пар; палуба çине сурас кăмăл пулсан — сурах, чару çук.

Лара парать çапла Галопен пĕлĕтелле пăхкаласа, канлĕн. Унччен те пулмин пĕлĕтрен аялта — пĕрремĕш класăн палуби çинчен Галопенăн кĕçĕн пуçлăхĕн кӳлепи курăнса каять. Унпа юнашар хĕрарăм тăрать, те ют çыннăн, те хăйĕн арăмĕ.

— А, Галопен, сывах-и?

Галопенăн çăварĕ пушă мар, халĕ çеç чăмлама тытăннă вобла калаçма май памасть.

Мĕн тумалла-ха?

Хăйĕнчен аслăрах çынна делопроизводитель пулса ĕçлекен Галопенăн тутлă сăмах каламалла, анчах çавна тума пыр урлă выртнă вобла çурăмĕ чăрмантарать. Сурса кăларас — палуба çине сурма хушман, вырăн çук. Алпа кăларма аван мар, килĕшмест, хăйне хăй тыткалама пĕлмест ку, тейĕç.

Малалла

Эпĕр, пĕчĕк ачасем,

Садика çӳретпĕр:

Чăвашла та вырăсла

Калаçма пĕлетпĕр,

Такăнмасăр вулама

Вĕренсе çитетпĕр.

«Атте, анне, папа, мама», —

Тесе çыру çыратпăр,

«Пĕрре, иккĕ, виççĕ, тваттă,

Раз, два, три, четыре, пять», —

Чип-чиперех шутлатпăр.

Часах шкула каятпăр,

Часах пысăк пулатпăр.