Хаҫат — «коллективлӑ пропагандист тата агитатор кӑна мар, коллективлӑ организатор та» тесе ҫырнӑ В.И.Ленин. Асӑннӑ пӗлтерӗш паян та ҫухалман. Хаҫатсем, уйрӑмах районсенче тухса тӑраканнисем, ял халӑхне питӗ ҫывӑх. Вӗсенче ял пурнӑҫӗн шӑпи, кун-ҫулӗ, савӑнӑҫӗ-хуйхи...
Ҫӑмӑл мар тапхӑрта, колхозсем йӗркеленӗ ҫулсенче тухма пуҫланӑ хаҫатсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи ҫулӗсенче те пӗр номер те тухманни пулман. Паян вара район хаҫачӗсем кирлӗ те пулмӗҫ-ши? Вӗсене «Хыпар» хаҫатӑн филиалӗсем тума палӑртнипе ҫапла шутлатӑп. Ҫак утӑм — йӑнӑш, вӑл пысӑк ҫухатупа — райхаҫатсем вуҫех хупӑнассипе вӗҫленме пултарӗ. Нумай редакци ура ҫинче ҫирӗп тӑрать паян, вӗсенче хӑйсен профессине чунтан парӑннисем вуншарӑн тимлеҫҫӗ. «Елчӗк ен» хаҫат редакцийӗнче те ҫаплах. Хальхи вӑхӑтра район хаҫатне кашни 4-мӗш ҫын вулать.
Районсенчи редакцисен статусне пӗтерсе филиал тусан хаҫатсен ҫухату пуххинче мӗн курӑпӑр-ха?
Куславкка районӗн хаҫачӗ, «Ялав», тухма пуҫланӑранпа ӗнер, чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, 90 ҫул ҫитнӗ. Ун чухне ӑна «Штурм» ятпа кун ҫути кӑтартнӑ. Тепӗр ҫулталӑкран ятне ылмаштарса «Ленин ялавӗпе» теме тытӑннӑ. Чылай ҫул ҫавӑн пек ятпа пӗлнӗ район хыпарҫине. 1996 ҫулта ята черетлӗ хутчен ылмаштарнӑ май самана таппи ытйнине кура «Ленин» сӑмаха кӑларса пӑрахса «Ялав» теме тытӑннӑ.
1986 ҫултан пуҫласа кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗччен хаҫат редакторӗнче Валентин Константинов тӑрӑшнӑ. Хальхи вӑхӑтра тӗп редактор тивӗҫӗсене Надежда Михайлова пурнӑҫлать. Редакцире Нина Богданова, Валентина Воробьева, Татьяна Кольцова журналистсем тата Марина Петрова дизайнер тӑрӑшаҫҫӗ.
Хаҫат эрнесерен чӑвашла тата вырӑсла тухса тӑрать. 2018 ҫултанпа район хыпарҫине 16 полосапа пичетленӗ, кӑҫалтан вӑл 12 полоса ҫине куҫнӑ.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле районӗнчи «Вперед» (чӑв. Малалла) хаҫатӑн тӗп редакторӗ пулнӑ Валентина Хохлова пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Хаҫат редакцийӗ Инстаграмри хӑйӗн страницинче вилӗм сӑлтавне пӗлтермен. Анчах «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат хӗрарӑмӑн ҫывӑх ҫыннисемпе ҫыхӑнса вилӗм сӑлтавне уҫӑмлатнӑ. 61 ҫулти экс-редактор пурнӑҫӗ кӑшӑлвируса пула татӑлнӑ-мӗн.
Валентина Хохлова ҫамрӑк чухне хаҫат ӗҫне суйланӑ та Ҫӗмӗрле районӗнчи хаҫат редакторӗнче ӗҫлесех ӗмӗрленӗ. Ҫӗмӗрлере ҫуралса ӳснӗ, Хусанти патшалӑх университетӗнчи журналистика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн малтанах корреспондент-радиоорганизаторта тӑрӑшнӑ, 1996 ҫултанпа – хаҫат редакторӗнче, 1999 ҫулта издательство ҫурчӗ тусан ӑна 2017 ҫулччен ертсе пынӑ.
Чӑваш Енри ятлӑ-сумлӑ журналиста юбилей медалӗпе хавхалантарма йышӑннӑ. Ку чыса «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра тӑрӑшакан Александр Белов тивӗҫнӗ.
Журналиста «Правда» хаҫата йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа чысланӑ. Асӑннӑ медале пани ҫинчен калакан удостоверение Раҫҫей Федерацийӗн Коммунистсен партийӗн Тӗп комитечӗн председателӗ Геннадий Зюганов алӑ пуснӑ.
Маларах асӑннӑ хаҫатра Александр Белов иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче ӗҫленӗ. Фейсбукра хӑй пӗлтернӗ тӑрӑх, эрнере 2-3 репортаж хатӗрлесе панӑ, вӗсене пӗрремӗш-иккӗмӗш полосасенче пичетленӗ. Пӗррехинче хаҫат хуҫипе вӑйлӑ тавлашса илнӗ, унтан журналист хаҫатран пӑрахса кайнӑ.
Пирӗн республикӑри журналистсене хисеплӗ ят парас шанчӑк пуррине Чӑваш халӑх сайчӗ кӑрлач уйӑхӗнче пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ҫавӑн пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «Хыпар» издательство ҫурчӗн журналисчӗсемпе тӗл пулсан сӑмах хускатнӑ.
Асӑннӑ ыйтӑва ӗнер Чӑваш Республикин Элтеперӗн Общество канашӗн ларӑвӗнче хускатнӑ. Унтисем шухӑша ырласа йышӑннӑ. Республикӑн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствине положени поектне хатӗрлеме сӗннӗ.
Канаш тӑрӑхӗнчи «Канаш» тата «Канаш Ен» хаҫатсене тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче йышлӑ вулаҫҫӗ. «Контактра» вӗсен 7,3 пин тус, «Пӗркласрисем» ушкӑнра — 5,6 пин, «Instagram»-ра — 5,3 пин. Унсӑр пуҫне «Яндекс Дзен»-ра тата Фейсбукра каналсем уҫнӑ. «ТикТокра» та хӑйсен тусӗсене шыраҫҫӗ.
Канаш район хаҫачӗн тӗп редакторӗ Людмила Шурекова тӗнче тетелӗсӗр хальхи вӑхӑтра май ҫук тесе шухӑшлать, ҫавӑнпа мӗнпур майпа тулли усӑ курма тӑрӑшнине пӗлтерет.
«Пичет кӑларӑмӗсен, сайтӑн, халӑх ушкӑнӗсен аудиторийӗ пачах расна. Апла пулин те эпир хыпарсене кашни патне ҫитерме тӑрӑшатпӑр. Ҫавӑн валли тӗрлӗ ҫӑлкуҫпа усӑ куратпӑр», — тенӗ Людмила Шурекова «Чувашинформ.рф» сайта.
«Домашняя газета» (чӑв. Килти хаҫат) хаҫатӑн паян вулакансем патне ҫӗнӗ номерӗ ҫитнӗ.
Кашни кӑларӑмри пекех хаҫатра усӑллӑ канашсем нумай. Ку номерте эсир пӗлме пултаратӑр:
• ирхи апатланни сывлӑхшӑн мӗнпе усӑллӑ;
• рис шывне мӗн валли усӑ курма пулать;
• мӗншӗн ыхра чылай эмелтен усӑллӑрах шутланать;
• отжимани туса сывлӑха епле тӗрӗслеме май пурри пирки.
Хаҫат номерӗнче тухтӑрсен усӑллӑ канашӗсем пур, америкӑри пахчаҫӑсен вӑрттӑнлӑхӗсем, тӗрлӗ рецептсем тата ытти те. Калӑпӑр, ку кӑларӑмра Францири Лион хулинче сысна урине епле пӗҫернине каласа панӑ. Риспа иҫӗмрен тунӑ эрехӗн уссине пӗлме пулать (рецепчӗ те пур).
Кашни номерте тенӗ пекех «Домашняя газета» хаҫатра пӗлтерӳсен пайӗ пичетленет. Унта тӗрлӗ пулӑшу тивӗҫтернине кӑна мар тупма пулать — пысӑк пая «Паллашу кӗтесӗ» йышӑнать.
Чӑваш журналистики пуҫланса кайнӑранпа кӑҫал 115 ҫул ҫитрӗ. ҫак дата чӑвашсен пӗрремӗш хаҫачӗ «Хыпар» пуҫласа пичетленнипе ҫыхӑннӑ. Вӑл паян, 1906 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Хусанта кун ҫути курнӑ.
2021 ҫулта сакӑр пичет кӑларӑмӗ 90 ҫулхи юбилейне уявлӗ: «Тантӑш» ача-пӑча хаҫачӗ, «Тӑван Атӑл» журнал, Патӑрьел районӗнчи «Авангард», Канаш районӗнчи «Канаш», Куславкка районӗнчи «Ялав», Вӑрмар районӗнчи «Хӗрлӗ ялав», Парачкав районӗнчи «Порецкие вести», Комсомольски районӗнчи «Каҫал ен» хаҫатсем. «Хресчен сасси» 30 ҫулхине уявлӗ.
Радио калаҫма тытӑннӑранпа кӑҫал 95 ҫул ҫитет, Чӑваш Енри телекурава йӗркеленӗренпе — 60 ҫул.
Пирӗн республикӑри журналистсене хисеплӗ ят парас шанчӑк пур. Ҫакӑн пирки паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «Хыпар» издательство ҫурчӗн журналисчӗсемпе тӗл пулсан паллӑ пулнӑ.
Чӑвашсен пӗрремӗш хаҫачӗ тухма пуҫланӑранпа 115 ҫул ҫывхарнине халалланӑ тӗл пулура республика ертӳҫи журналистсен ыйтӑвӗсене хуравланӑ.
Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, Вера Иванова журналист: «Журналистсем такамшӑн та тӑрӑшаҫҫӗ. Халӗ хускатнӑ ыйтусем те ҫынсемшӗн тӑрӑшнипех ҫыхӑннӑ. Анчах вӗсем хӑйсемшӗн пачах та ыйтмаҫҫӗ тесен те юрать. «Массӑллӑ информаци хатӗрӗсен хисеплӗ ӗҫченӗ», «Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ журналисчӗ» хисеплӗ ятсем туса хума май ҫук-ши?», — тесе ыйтнине Олег Алексеевич «Лайӑх сӗнӳ», — тесе йышӑннӑ, яваплисемпе сӳтсе явма пулнӑ.
Паян республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче икӗ район хаҫатне «Хыпар» издательство ҫурчӗпе пӗрлештерес ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Михаил Анисимов пӗлтернӗ.
«Хыпар» медиахолдинг ҫумне Красноармейскинчи «Ял пурнӑҫӗ» район хаҫатне тата Сӗнтӗрвӑрринчи «Пирӗн сӑмах» район хаҫатне пӗрлештерӗҫ.
Реорганизаци укҫа-тенке перекетлеме май парӗ теҫҫӗ. Вырӑнти пуҫлӑхсем пулманнипе ҫулталӑкне 576 пин те 905 тенкӗ те 73 пус перекетленӗ тесе ӗнентереҫҫӗ. Райхаҫатсенси журналистсем районсенчех ӗҫлӗҫ.
+5.3 °C