Паян — социаллӑ ӗҫӗн пӗтӗм тӗнчери кунӗ. Соцаллӑ ӗҫчен пулса пур ҫын та ӗҫлеймест. Хӑшӗсем яваплӑх пирки тӗплӗнрех ыйтса пӗлсенех хӑраса ӳкеҫҫӗ, теприсен чӑтӑмлӑхӗ темиҫе уйӑхран пӗтет. Анчах Шупашкарта пурӑнакан 49 ҫулти Галина Кузьмина пеккисем те пур.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗскер чылай ҫул ача пахчинче тӑрӑшнӑ. «Ӗҫӗм питӗ килӗшетчӗ. Анчах атте чирлесе ӳкнӗ хыҫҫӑн ватӑсене пулӑшмаллине ӑнланса илтӗм», — аса илет Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта тӑрӑшакан Галина Владимировна.
Ҫак ҫула суйласа илнӗшӗн Галина Кузьмина пӗртте ӳкӗнмен. «Ӑна ватӑсем питӗ юратаҫҫӗ. Кашни пымассерен ӑшшӑн кӗтсе илеҫҫӗ. Тем туса та пулӑшать вӑл», — каласа кӑтартаҫҫӗ маларах асӑннӑ социаллӑ центрта.
Этем ӗҫпе кӑна пурӑнаймасть. Галина Владимировнӑн чун киленӗҫӗ — пулла ҫӳресси. Унта вӑл упӑшкипе Борис Валерьевичпа ҫул тытать. Каҫ выртамалла та каяҫҫӗ.
Шупашкарти экспресс-кинемейсем ҫын ачисене пӑхма пулӑшаҫҫӗ. Вӗсем — Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен комплекслӑ центра ҫӳрекен хастар ватӑсем.
Татьяна Саверкина, акӑ, икӗ ҫул ӗнтӗ пӗр ҫемьене пулӑшать. Ачасен ашшӗ ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнать, амӑшӗ ӗҫе ҫӳрет. Кӗҫӗн классенче вӗренекен ачисене вӑл шкултан пур чухне те кӗтсе илеймест.
«Ҫак икӗ ҫул хушшинче Татьяна Прокофьевна ҫемьешӗн ҫывӑх ҫын пекех пулса тӑчӗ. Ачасене вӑл шкултан кӗтсе илет», — каласа кӑтартнӑ маларах асӑннӑ центрӑн заведующийӗ Марина Васильева.
Ирина Александрова тата Любовь Гуслева та экспресс-кнемейсен ретне тахҫанах тӑнӑ.
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ умӗн центрта экспресс-кнемейсем валли «Чунпа ҫамрӑк пулсан ҫул кайни ним те мар» уяв иртнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан пенисонерсем паян хӗллехи спартакиадӑна пуҫтарӑннӑ. Спорт ӑмӑртӑвне Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центр йӗркеленӗ.
Ватӑсем виҫӗ командӑна пайланса ӑмӑртнӑ. Вуншар ҫынтан тӑракан ушкӑн вӑр-варлӑхпа тата хаваслӑхпа палӑрнӑ. Вӗсене курма пынӑ пенсионерсем те хӑйсен тусӗсемшӗн чунтан пӑшӑрханнӑ, ҫӗнтерме ӑнӑҫу сунса хавхалантарнӑ.
Сӑмах май ҫакна та палӑртса хӑвармалла: Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӑн структура подразделенийӗсем хулари Стрелоксен 324-мӗш дивизийӗн урамӗнчи 21А, Хусанкай урамӗнчи 29А тата Константин Иванов урамӗнчи 79/16 ҫуртсенче вырнаҫнӑ.
Шупашкарта вырнаҫнӑ Социаллӑ адаптацин республикӑри центрӗн социаллӑ патруль ӗҫченӗсем хула тӑрӑх пӗрмаях рейдпа ҫӳреҫҫӗ. Нарӑс уйӑхӗн 15-мӗшӗнче вӗсем хулари Калинин районӗнче ҫӳренӗ.
Рейда тухнӑ специалистсем килсӗр ҫынсене ӑҫта тата камсем епле мапа пулӑшнине пӗлтерекен буклетсем валеҫсе ҫӳренӗ. Аса илтерер: маларах асӑннӑ центрта килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсем ҫӗр каҫма пултараҫҫӗ, вӗсене ҫухатнӑ документсене тума, кайран интерната вырнаҫтарма пулӑшаҫҫӗ.
Килсӗр-ҫуртсӑр ҫынна курсан е хӑвӑр йывӑр лару-тӑрӑва лексен ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен 88352-63-13-33 телефонпа шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралнӑ, мӗн ҫамрӑкранпа Шупашкарта пурӑнакан Галина Деомидова нумаях пулмасть 80 ҫул тултарнӑ.
Галина Кирилловна — тантӑшӗсемшӗн чӑн-чӑн тӗслӗх пулса тӑма тивӗҫ ҫын. Вӑл Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра 10 ҫула ытла ҫӳрет. Унта кинемей тӗрлӗ спорт хусканӑвӗ тӑвакан ушкӑнпа занятисене хутшӑнать, алӑ ӗҫӗпе аппаланать. Унсӑр пуҫне вӑл Пукане тата Пантомима театрӗсенче вылять. Ыттисене мӗнпе те пулин пулӑшмалла пулсан Галина Деомидова малтисен йышӗнче.
«Социаллӑ центр мар пулсан эпӗ хама епле туяттӑм-ши — пӗлместӗп те. Кунта килсе ҫӳренӗрен ман кӑмӑл та лайӑх, хама аван туятӑп, пурнӑҫпа хавхаланса пурӑнатӑп», — хавасланса палӑртать юбиляр.
Шупашкарта «Растем вместе» (чӑв. Пӗрле ӳсетпӗр) социаллӑ прокат пункчӗ уҫӑлнӑ.
Унта пӗчӗк ача кровачӗсем, кӳмисем, апатлантармалли пӗчӗк пукансем, манежсем, автокреслосем, автолюлькӑсем тата ытти те пур. Вӗсене ҫул ҫитмен ҫамрӑк амӑшӗсене ҫеҫ мар, йывӑр лару-тӑрури ҫемьсене те вӑхӑтлӑх (виҫӗ уйӑхлӑха) усӑ курма параҫҫӗ.
Япаласене вӑхӑтлӑх усӑ курма илмелли пункт Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта вырнаҫнӑ. Пункт адресӗ: Шупашкар хули, Хусанкай урамӗ, 29 а ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 53-42-94.
Элӗк районӗнчи Чӑрӑшкассинче ҫуралнӑ, Шупашкарта пурӑнакан Мария Семёнова ӗҫсӗр ларма пултараймасть. «Чӑнах калатӑп. Пӗртте суймастӑп. Ирпе тӑрсан пит-куҫа ҫуса тирпейлесе хама йӗркене кӗртетӗп те ӗҫе пуҫӑнатӑп. Чи малтан эпӗ палассене пылесоспа тасатса тухатӑп», — каласа кӑтартнӑ кинемей Вера Иванова журналиста.
86 ҫулти пенсионер хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкарти заводсенчен пӗринче ОТК контролерӗ пулса тӑрӑшнӑ. Ҫемье ҫавӑрман, ачи-пӑчи ҫук. Халӗ ӑна Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӑн социаллӑ ӗҫченӗ пулӑшса тӑрать. «Вӑл мана валли лавккаран апат-ҫимӗс туянса килсе парать. Ыттине эпӗ хамах тӑватӑп», — чунне уҫса калаҫнӑ кинемей.
86-ри Мария Семёнова ҫыхма пӗлмен япала ҫук. Палас таранах ҫыхать вӑл. Чӑлха-нуски пирки калама та кирлӗ мар.
«Манӑн атте вӑрҫӑра вилнӗ. Тӑванӑн ывӑлӗ Афган вӑрҫинчен сусӑрланса таврӑннӑ. Турӑ мана салтаксене пулӑшма хушнӑ пуль», — тесе кинемей салтаксем тата пуҫне хунӑ салтаксен ачисем валли нуски тата алсиш ҫыхса тултарнӑ.
Мариуполь хулинчи Титовсем Шупашкара килсен ача-пӑчаллӑ пулса тӑнӑ. 10 ҫул ытла пӗрле пурӑнакан телейлӗ мӑшӑрӑн иртнӗ ҫул вӗҫӗнче икӗ ывӑл ҫуралнӑ. Вӗсене Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗн ӗҫченӗсем паян ҫав ятпа саламланӑ.
Титовсем малтанласа хуняшшӗпе тата хунямӑшӗпе Шупашкарти ятарлӑ центрта пурӑннӑ. Унтан ҫамрӑк арҫын инжиниринг компанийӗсенчен пӗрне инженер-программиста ӗҫе вырнаҫнӑ, хӗрарӑм — персоналпа ӗҫлекен менеджера. Кӗҫех ҫемье уйрӑм хваттер тара тытса пурӑнма тытӑннӑ.
Лару-тӑру лӑплансан тата хваттер ыйтӑвӗ татӑлсан ҫемье тӑван тӑрӑхне, Мариуполь хулине, таврӑнма ӗмӗтленет. Хальлӗхе вара вӗсем Шупашкартах пурӑнӗҫ. «Кунта медицина пулӑшӑвӗ енчен те аван», — тет икӗ ача амӑшӗ.
Пирӗн ҫӗршывра ҫитес ултӑ ҫулта 600 ытла самолёт туса кӑларма ӗмӗтленеҫҫӗ. Раҫҫей Правительстви самолётсем, двигательем тата приборсем туса кӑларас программӑна анлӑлатнӑ.
Раҫҫей авиапаркӗнче, тӗпрен илсен, «Суперджетсем» тата «МС-21» маркӑллисем пулӗҫ.
Авиаперевозчиксене «SSJ-New» маркӑллӑ самолёта 142 единица пама палӑртаҫҫӗ, «МС-21-310» — 270, «Ил-114-300» — 70, «Ту-214» — 115, «Ил-96-300» — 12.
Хамӑр ҫӗршывра туса кӑларакан авиатехникӑна туса кӑларма патшалӑх пулӑшса пырӗ.
Килсӗр-ҫуртсӑр ҫынна тӗл пулсан унтан пӑрӑнса иртмелле мар. Шупашкарта ун пеккисене пулӑшакан ятарлӑ центр та пур. Вӑл республикӑн Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствине пӑхӑнать.
Андрей та хӑй вӑхӑтӗнче йывӑрлӑха лекнӗ. 15 ҫул каялла унӑн пурӑнмалли вырӑн та, ӗҫ те пулнӑ. Анчах хӑй эрех ӗҫме юратнӑ. Сиенлӗ ҫав йӑла шӑпах ура хунӑ та хунӑ та ӑна, тӗпсӗр авӑра туртса кӗрсе кайма тытӑннӑ. 61 ҫулти арҫын ҫав вӑхӑта халӗ аса илесшӗн те мар.
«Килсӗр ҫынсене социаллӑ пурнӑҫа хӑнӑхтаракан центра лексен манӑн пурнӑҫ йӑлтах улшӑнчӗ. Малтан ҫӗр каҫма вырӑн тупӑнчӗ, кайран пурнӑҫ кӑсӑклантарма тытӑнчӗ», – аса илет арҫын.
Паян вӑл каллех хваттерлӗ, унӑн ҫамӑл машина та пур. «Новая жизнь» (чӑв. Ҫӗнӗ пурнӑҫ) организацие килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсем тата пулӑшу кирлисем валли апат-ҫимӗҫ турттарма пулӑшать.
+12.3 °C