Политика
![]() pravdapfo.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян, юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Промышленность тата энергетика министерствинче кадрсемпе ҫыхӑннӑ улшӑну пулса иртнӗ. Министрӑн ҫумӗ пулма Дмитрий Гринёва ҫирӗплетнӗ. Дмитрий Борисовича министерствӑри яваплӑ вырӑна шанса пани ҫинчен калакан документа республика ертӳҫи Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пичетленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() Нумай пулмасть Google.Translate сервисри куҫарусен пахалӑхне ӳстермелли сообществӑра «Чӑвашла-Акӑлчанла» мӑшӑр хушӑннӑ. Унччен малтан «Акӑлчанла-Чӑвашла» мӑшӑр кӑна пурччӗ (унта пирӗн чӗлхен 7800 таран ӳсӗм пур). Ҫӗнӗлӗхе тӗплӗрех тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫакна асӑрхама пулать: «Чӑвашла-Акӑлчанла» мӑшӑрта хальлӗхе вӗсем хатӗрленӗ мӑшӑрсене ҫеҫ тӗрӗслеме пулать. Чӑвашлисене акӑлчанла куҫарса пулӑшма май ҫук-ха. Тӗслӗхсене тишкернӗ хыҫҫӑн тата ҫакӑ палӑрчӗ: вӗсем ытларах енӗпе автоматически куҫарнисем. Тепӗр май каласан, Google команди чӑваш чӗлхиллӗ моделе ӑсталанӑ, унпа усӑ курса акӑлчанлисене куҫарнӑ. Вӗсене халь тӗрӗслеме ыйтаҫҫӗ. Асаилтеретпӗр, Google.Translate сервиса чӑваш чӗлхине хӑвӑртрах кӗртччӗр тесен эпир пӗрле кар! тӑрса ӗҫлесен кӑна май пур. Сӑмахран, акӑлчанла-чӑвашла мӑшӑрсене самай хушнӑ хыҫҫӑн Google команди пирӗн чӗлхене асӑрханӑ. Вӑл е ку чӗлхерен акӑлчанла куҫару ушкӑнӗсем пурин те ҫук. Чӑваш чӗлхи валли нумай пулмасть кӑна хушнӑ. Ҫавӑн пекех ҫакна пушкӑрт чӗлхи валли тунӑ. Раҫҫейри халӑхсене илес пулсан, акӑлчанла куҫакан пуплевӗш мӑшӑрсене ҫавӑн пекех тутарла кӗртме пулать, тата чечен чӗлхипе. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин Финанс рынокӗ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн председательне Анатолий Аксакова «И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн хисеплӗ докторӗ» ят панӑ. Аслӑ шкула уҫнӑранпа 55 ҫул ҫитнӗ. Вӑл 1967 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Юбилей ячӗпе унта юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ пуху пулса иртнӗ. Анатолий Геннадьевич 1986-1997 ҫулсенче ЧПУра преподаватель пулса тӑрӑшнӑ. Ҫавна асра тытса хисеп тӑвас тенӗ те аслӑ шкул. Университета саламлама республика Элтеперӗ Олег Николаев; Раҫҫей сенаторӗ, Чӑваш Енӗн пӗрремӗш Президенчӗ Николай Фёдоров тата ытти хаклӑ хӑна пуҫтарӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Ҫитес ҫул пуҫламӑшӗнче Лапсар тӑкӑрлӑкӗнчи ҫула юсама пуҫлӗҫ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтерет. Унти ҫул – 4 ҫухрӑм. Ӑна виҫӗ тапхӑрпа юсӗҫ. Ку ӗҫ хакӗ пысӑк пулнипе ҫыхӑннӑ. Проектпа документаци хатӗр, вӑл патшалӑх экспертизи витӗр тухнӑ. Ҫула 1,5 миллиард тенкӗпе юсӗҫ. Пӗрремӗш тапхӑрӗнче 623,9 млн тенкӗ кирлӗ пулӗ, иккӗмӗшӗнче – 340,7 млн тенкӗ, виҫҫӗмӗшӗнче – 548,8 млн тенкӗ. Ҫулталӑк вӗҫлениччен ку ӗҫе тӑвакан подрядчике палӑртӗҫ. Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн вӑл ӗҫе пуҫӑнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарӑн ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнчи пӗр ҫуртра юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче тухнӑ пушарта ватӑ хӗрарӑм шар курнӑ. Беспалов урамӗнчи 2-мӗш ҫуртра пурӑнакан 83 ҫулти кинемее больницӑна илсе кайнӑ. Карчӑк тӑваттӑмӗш хутра пурӑннӑ. Пушар балкон ҫинче тухнӑ. Вут-ҫулӑм алхаснине сиссе ҫӑлавҫӑсене кинемейӗн кӳршисем чӗнсе илнӗ. Пушара сӳнтерме 5 техника пырса ҫитнӗ, ҫуртра пурӑнакан ҫынсене эвакуациленӗ. Кил хуҫин хваттерӗ сиенленнӗ. Пушара сӳнтерекенсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, вут-ҫулӑмпа кинемей тимсӗр пулнӑран инкек тухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарти Ленин районӗнчи ЗАГС пайӗ хӑйне евӗр ята регистрациленӗ. Кун пек ята ашшӗ-амӑшӗ тин ҫуралнӑ ачине панӑ. Пепке Луна ятлӑ. Шупашкарта халӗ Луна ятлӑ икӗ хӗрача пурӑнать. Пӗр ҫул каялла Мускав районӗнчи ЗАГС пайӗ ҫавнашкал ята регистрациленӗ. «Луна» латин чӗлхинчен куҫарсан «уйӑх», «уйӑхлӑ» тесе куҫать. Рим ҫыннисен Луна Ҫӗр спутникӗн турри пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ӳнер
![]() chgtrk.ru видеовӗнчен илнӗ скриншот Красноармейски тӑрӑхӗнчи Чатукассинче Раҫҫей халӑх артисчӗн Филипп Лукинӑн музейне йӗркеленӗренпе кӑҫал 25 ҫул ҫитнӗ. «Чӑваш Ен» телерадиокомпани ҫавна май сюжет хатӗрленӗ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, «тем тӗрлӗ материалпа пуян пулсан та, чаплӑ музейӗн професси тӗлӗшӗнчен экспозицийӗ лайӑх пулмалла. Композиторӑн ӗҫ вырӑнӗсӗр пуҫне унта тӗрлӗ кӗнекепе сӑнӳкерчӗк, артист костюмӗ сахал мар. Тата куракансем видео материалсемпе, юрӑсемпе паллашма пултараҫҫӗ. Музей ӗҫне мӗн пуҫарнӑранпах пӗр укҫасӑр йӗркелесе пыраҫҫӗ. Ӗҫӗ сахал мар, паллах, ҫуртне те, пӳлӗмне те тивӗҫлӗ таран тытса тӑмалла». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() chgtrk.ru видеовӗнчен илнӗ скриншот Етӗрне районӗнчи Тури Ачакра пурӑнакан Николай Потапов изобретательсен пӗрлӗхне йӗркелес ӗмӗтпе пурӑнать иккен. Арҫын велосипед насусӗнчен тунӑ музыка инструменчӗ, сывлӑха ҫирӗплетмелли массажер таран ӑсталать. «Чӑваш Ен» телерадиокомпани пӗлтернӗ тӑрӑх, Николай Потапов 270-е яхӑн хатӗр шутласа кӑларнӑ. Хӑшӗсемпе патент илнӗ. Тележурналистсем пӗлтернӗ тӑрӑх, электрофильтрпа Африкӑри специалистсем кӑсӑкланнӑ, ятарлӑ завод уҫасшӑн пулнӑ. Николай Потаповпа канашланма Чӑваш Ене те ҫитнӗ, ӗҫ вырӑнӗ сӗннӗ, анчах вӑл тӑван тӑрӑхрах юлнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Вӑрнарти хутӑш препаратсен заводӗнче Уганда ҫыннисем пулнӑ. Республика экономикишӗн пысӑк пӗлтерӗшлӗ ҫав предприяти «Август» фирмӑна кӗрет. Заводра Уганда ҫӗршывӗн (вӑл Хӗвелтухӑҫ Африкӑра вырнаҫнӑ) Раҫҫейри чрезвычайлӑ тата тулли праваллӑ элчи Мозес Кизиге Каваалууко пулнӑ. Предприяти директорӗпе Владимир Свешниковпа экономикӑн тӗрлӗ сферинче килӗштерсе ӗҫлес ыйтусене сӳтсе явнӑ. Вӑрнарти завод ӳсен-тӑрана чир-чӗртен тата сӑтӑрҫӑран хӳтӗлемелли 100 ытла тӗрлӗ препарат туса кӑларать. Продукци чикӗ леш енчи хӑш-пӗр ҫӗршыва та ӑсанать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкарта пурӑнакан 74 ҫулти арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 5 ҫуллӑха ӑсатнӑ. Суд палӑртнӑ тӑрӑх, вӑл 14 ҫула ҫитмен ачасем тӗлӗшпе ясар шухӑшне пурнӑҫланӑ. Следстви тата суд ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, 2021 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарти пӗр лавккара вӑл 10-ри тата 11 ҫулти хӗрачасем патне пынӑ та ясар шухӑшне пурнӑҫланӑ. Ӑна ҫав вырӑнтах тытса чарнӑ. Судра арҫын хӑйӗн айӑпне йышӑнман. Анчах судья приговора ун майлӑ вуламан. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.05.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Адрианов Константин Константинович, чӑвашсенчен пӗрремӗш ҫар тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Болгарский Владимир Леонидович, Мускаври Атӑлҫи Пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |