Пӗтӗм тавар таможня урлӑ килсе каять

Кӑҫалхи кӑрлач–пуш уйӑхӗсенче Чӑваш Республикин тулаш суту-илӳ ҫаврӑнӑшӗ 68,4 миллион долларпа танлашнӑ. Ҫав шутран экспорт виҫи 41,4 процент йышӑнать. Тулаш тавар ҫаврӑнӑш пӗлтӗрхи ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчи виҫӗ уйӑхринчен 36,2 процент чакнӑ. Ҫав вӑхӑтрах чикӗ леш енне тавар ӑсатасси 6,4 процент чухлӗ хутшӑннӑ.

Тулаш ҫаврӑнӑша илсен экспортӑн 34 процентне, импортӑн 92 процентне инҫет чикӗ леш енчи патшалӑхсемпе суту-илӳ туни кӳнӗ. Ертсе пыракан суту-илӳ партнерӗсен шутне унтан тавар илсе килессипе Китай, Германи, Итали, Аслӑ Британи, Польша кӗреҫҫӗ иккен, хамӑр патран ӑсатассипе — Украина, Азербайждан, Молдави, Словаки, Узбекистан.

Чикӗ леш енне пирӗн патран ӑсатакан тавар хушшинче хими промышленноҫӗн таварӗпе каучук 58,3 процент йышӑнаҫҫӗ, машиностроенин продукцийӗ — 31,1 процент. Ҫав вӑхӑтрах хими промышленноҫӗн таварӗ сутӑнасси 662 процент чухлӗ ӳснӗ иккен, машиностроенин 2,3 процент чакнӑ.

Пирӗн пата та хими промышленноҫӗн таварӗпе каучук, машина, оборудовани, транспорт хатӗрӗ (кунта механика хатӗр-хӗтӗрне, электричество машинисене, инструментсемпе аппаратсене тата ыттине те кӗртеҫҫӗ), пир-авӑр килнӗ.

Малалла...

Раҫҫейӗн Правительстви федераци пурлӑхне 2014–2016-мӗш ҫулсенче приватизацилессине прогноз планне ҫирӗплетнӗ иккен. Ҫавӑнта республикӑри икӗ объект: Шалти ӗҫсен министерствин типографийӗ тата Шупашкарти юханшыв порчӗ кӗнӗ.

«Акцийӗсем федераци харпӑрлӑхӗнчи акционер обществисене приватизацилени федераци хыснине укҫа кӳрессине ӳстерме, компанисене рынока кӑларма тата корпоратив управленийӗн меслетне ылмаштарма май парать», — тенӗ-мӗн РФ Правительствин сайтӗнче.

«Время Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен вӑхӑчӗ) информагентство асӑрханӑ тӑрӑх, приватизаци планне тӗрлӗ хулари аэропортсемпе юханшывсен порчӗсем кӗнӗ. Патшалӑх хӑш-пӗр банкри тата 20-е яхӑн издательствӑпа типографири хӑйӗн тӳпине те — акцисене — сутса яма шухӑшлать.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑри тата федерацин территорири ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен, территори органӗсен ертӳҫисемпе кашни эрнере ирттерекен канашлура хаксем пирки калаҫнӑ.

Раҫҫейӗн Экономика аталанӑвӗн министерстви кӑҫал ҫӗршывра инфляци виҫи малтан шухӑшланӑ пек 5 процент кӑна мар, 5,5 процентран пуҫласа 6 процент таран ӳсме пултарнине пӗлтернӗ иккен. Чӑваш Енӗн экономика министрӗн Владимир Аврелькинӑн шучӗпе пирӗн патра ку цифра 5,8 процентпа танлашмалла. Чӑвашстат малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрремӗш кварталта инфляци 2,7 процента ҫитнӗ. Ҫулталӑк каяллахипе танлаштарсан ку вӑл 0,6 процент пысӑкраххине пӗлтерет. Апат-ҫимӗҫ таварсен хакӗ уйрӑмах хӑпарнӑ. Асӑннӑ енпе инфляци 2,5 процент теҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев тавар тупса илессипе ҫӗршывра хӗсӗк мар, хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫ хакӗсем мӗншӗн хӑпарнине ҫавӑнпа та тӗплӗн тишкермелле.

Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӳ министерствипе Китайӑн Сычуань провинцийӗнчи компанисем килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калаҫса татӑлнӑ. Сӑмахпа кӑна мар, виҫӗ енлӗ килӗшӳ тусах ҫирӗплетнӗ. Паллӑ пулӑм пушӑн 25-мӗшӗнче пулса иртнӗ.

Килӗшӳре ял хуҫалӑх, туризм, хӑна усламӗ, транспорт инфраструктури тӗлӗшпе ӗҫлессине палӑртнӑ иккен.

Ку пулӑм пирки эпир маларах систерсеччӗ ӗнтӗ — шӑп та паян пулса иртрӗ вӑл. «Промтрактор» акционерсен уҫӑ обществин конвейерӗнче «АГРОМАШ 4000» маркӑллӑ комбайн тухнӑ. Малашне ун йышшисене ҫулталӑкра 2 пин таран кӑларма май килӗ.

Унччен комбайнсене Красноярскра кӑларнӑ. Пӗлтӗртен производствӑна «Промтракторта» кӑларма йышӑну тунӑ. Ҫак тӗллевпе Шупашкара ҫичҫӗр автопуйӑспа станоксене, оборудование, ытти хатӗр-хӗтӗре илсе килнӗ. Шупашкарта ҫӗнӗ линисем те туяннӑ.

Ӗҫе те «Промтрактор» рабочийӗсен хӑнӑхма тивнӗ. Вӗсене Ҫӗпӗртен (Красноярск Ҫӗпӗрти хула-ҫке) килнӗ 100-е яхӑн специалист вӗрентнӗ.

Конвейертан тухнӑ пӗрремӗш комбайна Вӑрнарти аш-какай комбинатне илсе кайӗҫ. Ара, унта та тыр-пул туса илеҫҫӗ-ҫке.

Аэропорт // Н. Плотников тунӑ сӑн

«Шупашкар аэропорчӗ» республикӑн хысна пердприятийӗ «Чӑваш Енӗн авиалинийӗсем» акционерсен уҫӑ обществин пурлӑхне туяннӑ. Юлашкинчен асӑнни панкрута тухнӑскер пулнӑ. «Шупашкар аэропорчӗ» унта хальччен пурлӑхпа тара илсе пурӑннӑ.

Сутлӑха кӑларнӑ пурлӑха малтанласа 49 миллион та 313 пин тенкӗпе хакланӑ. Пӗтӗмешле 1 558 тӗрлӗ пурлӑха пӗр лотпа кӑларнӑ.

Ӳлӗмрен Шупашкар аэропорчӗ тата вӑйлӑрах ӗҫлесе, тен, кайӗ те… Хальлӗхе атту самолетпа Шупашкартан вӗҫекенсем питех йышлӑ тенине илтсех каймӑн. Унтан та ытларах — Шупашкара вӗҫекен рейссене куҫарни пирки кӑмӑлсӑрланни хӑлхана кӗнӗччӗ...

Ҫӗнӗ Шупашкарта 30 пин ҫынна ӑшӑпа тивӗҫтермелӗх ҫӗнӗ турбина хута янӑ. Ӑна спутник-хулари 3-мӗш ӑшӑ электроцентралӗнче (ТЭЦра) вырнаҫтарнӑ.

ТЭЦа 1965 ҫултах туса лартнӑ. Сӑмах май, ҫӗнӗ турбинӑна хута янӑ ятпа йӗркеленӗ мероприятире электроцентальти пӗрремӗш кӑмакана тата турбинӑна ӗҫлеттерсе янине паянхи пек ас тӑвакан ҫын та пулнӑ. Вӑл — энергетика ветеранӗн, Раҫҫейӗн Топливӑпа промышленноҫ министерствин хисеплӗ ӗҫченӗ ятне тивӗҫнӗ, ТЭЦра 55 ҫул ӗҫленӗ Владимир Хрипунов. Ӑна тата ытти хӑш-пӗр ӗҫчене Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ятран ҫырнӑ сехет парнеленӗ.

Ҫӗнӗ турбинӑна Раҫҫей энергетикин инвестици программине пурнӑҫа кӗртекен программӑпа килӗшӳллӗн хута янӑ иккен. Ун йышшине КЭС-Холдинг текен предприяти ҫӗршывӗпе 18 ҫӗрте пурнӑҫлама палӑртнинчен — тӑххӑрмӗшӗ.

Сӑнсем (21), Видео

Чӑваш Ен экономики епле аталаннине тишкерсе пыракансем икӗ пулӑма асӑрхамасӑр ирттермерӗҫех-тӗр.

Пӗрремӗшӗнчен, пушӑн 20-мӗшӗнче иртнӗ Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче Михаил Игнатьев Элтепер республикӑн иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетрӗ. Докладра вӑл социаллӑ мӗнпур яваплӑха пурнӑҫлама пултарнине, Пӗтӗм тӗнчери «Moody's» тата «Fitch» кредит агентствисем Чӑваш Ене лайӑх енчен палӑртнине, халӑх влаҫа ытларах шаннине, ҫурт-йӗр тӑвасси тата ача ҫуратасси ӳснине палӑртса хӑварчӗ. Отчетпа тӗплӗн паллашас тесен ҫак каҫӑпа пӑхмалла.

Ӗнер вара Экономика канашӗн ларӑвӗ иртрӗ. Унта Чӑваш Енӗн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономикин 2030 ҫулчченхи стратегине пӑхса тухнӑ. ЧР экономика министрӗ Владимир Аврелькин шучӗпе влаҫ органӗсен тӑрӑшнине кура бизнеса аталантарма Чӑваш Енре тӑнӑҫлӑ лару-тӑру йӗркеленмелле.

Экономика канашӗн ларӑвне хутшӑннӑ пысӑк пердпритяи ертӳҫисем, экспертсем стратегие кӗртме тӗрлӗ сӗнӳ панӑ. Раҫҫейӗн халӑх хуҫалӑхӗн Халӑхсем хушшинчи агробизнесӗн центрӗн ертӳҫин Виктор Лищенко шучӗпе Чӑваш Енри ялсенче инженери тата транспорт инфраструктури лайӑх аталаннӑ.

Малалла...

«Промтрактор» АУО лапамӗсенче тырпул вырмалли «Агромаш» комбайнсене пухма тытӑннӑ. ЧР Ял хуҫалӑх министерствинче «Трактор завочӗсем» концернӑн ҫак продукцийӗ Чӑваш Енӗн кӑна бренчӗ пулмасса шанаҫҫӗ.

Аса илтеретпӗр: пӗлтӗрхи кӗркунне Красноярскри комбайн завочӗ Шупашкара куҫнӑ. Ҫӗпӗрти комбайн тӑвакан 100 ытла специалист Шупашкар ӗҫченӗсене ҫӗнӗ продукцие алла илме пулӑшнӑ. Ҫавна май «Промтрактор» лапамӗсенче кӑҫал хальхи йышши, пысӑк технологиллӗ производство йӗркеленнӗ. Ку ҫулталӑкне 2 пине яхӑн машина кӑларма май парать.

Ҫӗнӗ комбайнсене Красноярскри «Елисей» паллӑ модельсемпе килӗшӳллӗн хатӗрлӗҫ. Анчах ӑна ҫӗнетӗҫ. «Агромаш 4000» 4-мӗш класлӑ, 250 лаша вӑйӗллӗ комбайн пулӗ. Сехетре 12–14 тонна тырпул вырса илӗ.

Чӑвашри пӗрремӗш «Агромаш 4000» комбайнпа пушӑн 26-мӗшӗнче паллаштарӗҫ. Ҫав кун Шупашкара тӗрлӗ регионтан ҫитӗҫ.

Ҫакӑн пирки пяан вӗсем Суту-илӳпе промышленноҫ палатине пухӑнса сӳтсе явнӑ. Унта усламҫӑсем тата банкирсем пырса ҫитнӗ. Укҫа хӑй хайне ҫухатса пыни, тенке долларпа тата европа танлаштарса пӑхсан унӑн тӑрӑмӗ епле пуласси, банкран кредит илме ҫӑмӑллипе йывӑрри, монополилле ура хуракан самантсем пирки те унта калаҫнӑ.

Тинтерех усламҫӑ ҫулӗ ҫине тухнисене ҫӑмӑл маррине, сӑмахран, Ҫӗмӗрлери сӗтел-пукан хапрӑкӗнчен килнӗ Андрей Кузнецов палӑртса хӑварнӑ. Хастар кредит ставкисем пысӑккишӗн тата усси сахалтарах патшалӑх программисемшӗн пӑшӑрханса калаҫнӑ.

Банксен вара яланхиллех хӑйсен сӑмах-юмахӗ. «Кивҫен илекен шанчӑклӑ заемщиксем республикӑра паян сахал», — тенӗ пӗр банкӑн управляющийӗн ҫумӗ Роман Барабанов.

Усламҫӑсем те, банкирсем те Украинӑри кризис Раҫҫее витӗм кӳретех тенӗ. Анчах ҫавӑнтан епле тупӑш курасси пирки шухӑшламалла. Суту-илӳ палатин вице-президенчӗ Анатолий Князев шучӗпе ҫынсенчен ытларахӑшӗ хамӑр патра туса илекен тавара куҫ хывма тытӑнӗ. Ҫав вӑхӑтрах сӑнавҫӑсем тавар хакӗ ӳсессине, тавар туянаслӑх шайӗ чакассине палӑртаҫҫӗ иккен.

Малалла...