Канаш хулинче Коллекторсен урамӗнче пурӑнакансем 16 ҫул нушаланаҫҫӗ. Вӗсен ҫул ҫук, ӑмӑр ҫанталӑкра лачака ҫӑрма тивет.

Ҫынсем ҫул пирки ӑҫта кӑна ҫитмен-ши? Ара, ҫул ҫукки чӑннипех те чӑрмав кӑларса тӑратать. Темиҫе ҫул каялла урамра пушар пулнӑ, пушарнӑйсен машини вара лачакара путса ларнӑ. Ҫурт куҫ умӗнчех ҫунса кайнӑ. Лачакаллӑ чухне васкавлӑ медпулӑшу машини те кӗреймест.

Ку – хулана илсе тухакан пӗртен-пӗр ҫул. Ҫумӑрлӑ ҫанталӑкра шыв кӳлӗ пек сарӑлса выртать. Хулана атӑсӑр тухма пулмасть. Ҫынсем хӑйсен шучӗпе киле газ, шыв кӗртнӗ. Канализаци пӑрӑхӗсем кивелнӗрен вӗсене ялан чакалаҫҫӗ, ҫавна май ҫул шӑтӑк-путӑклӑ. Ҫӗре чакаланӑран картасем тӳнсе кяҫҫӗ.

Халӑх кун пирки Владимир Путина та ҫырса пӗлтернӗ. Тӳре-шара ҫула вак чул сарса пама шантарнӑ-ха. Ӗҫе утӑ уйӑхӗн вӗҫӗччен вӗҫлемелле.

Тутарстанра автобус ҫунса кайнӑ хыҫҫӑн Чӑваш Енре ҫул-йӗр ҫинче тӗрӗслеве вӑйлатма йышӑннӑ. Аса илтерер: утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пулнӑ хӑрушӑ аварире 14 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 12 ҫынна тӗрлӗ суранпа пульницӑна илсе ҫитернӗ. Следовательсен шухӑшӗпе, хирӗҫ килекен машинӑн фари автобус водителӗн куҫне шартарнӑ.

Тӗрӗслеве вӑйлатмалли пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев каланӑ. Ку ыйтӑва Правительство ҫуртӗнче эрнесерен иртекен планеркӑра сӳтсе явнӑ. Кунашкалли сиксе ан тухтӑр тесен ятарлӑ комиссин ларӑвне ирттерме, водительсене рейса тухас умӗн тӗплӗн тӗрӗслеме хушнӑ.

Ҫавӑн пекех Михаил Игнатьев видеофиксаци камерисен йӗркеллӗ ӗҫлемелли пирки аса илтернӗ.

Канаш районӗнчи Карӑклӑ ялӗ патӗнче паян пысӑк инкек пулнӑ. Ун вӑхӑтӗнче виҫӗ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушла инкек пушарпа вӗҫленнӗ. Пушартан та ытларах ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Пӗтӗмпе виҫӗ чун ҫут тӗнчерен уйрӑлни паллӑ.

Инкек паян кӑнтӑрла, 10 сехет те 8 минутра, пулнӑ. Инкеке асӑрханисем каланӑ тӑрӑх, Мари Эл номерӗллӗ Ford Focus хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта вӑл «ВАЗ» автосавут кӑларакан 7-мӗш модельлӗ Жигулипе пырса ҫапӑннӑ. Автомобильсем хыпса илнӗ.

Ҫул-йӗр ҫинчи инкеке курнисем шухӑшланӑ тӑрӑх, айӑплӑ водитель ӳсӗр пулма пултарнӑ. Ҫапах та капла пӗтӗмлетме иртерех: инкеке халӗ ҫул-йӗр инспекторӗсем тата яваплӑ ытти специалист тӗрӗслет. Вӗсем авари сӑлтавне тӗплӗн палӑртӗҫ.

Мускав кӗперӗ

Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти Мускав кӗперне шыв юхтарса кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, вӑйлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн ҫӗнӗ кӗпер ҫинчи асфальт пӗр ҫӗрте вырӑнтан хускалнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл вырӑна хулари тӳре-шара васкаса ҫитнӗ. Пӗр 50 метр тӑршшӗ лаптӑка шывпа мӗншӗн юхтарса кайнине ӑнланас тесе вӗсем оперативлӑ канашлу ирттернӗ.

Кӗперпе ҫыхӑннӑ хыпара халӑх сечӗсенче те сӳтсе явма пуҫланӑ. Ку лару-тӑрура Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Иванов айккинче юлман: Фейсбукра ыйтӑва ӗнерех уҫӑмлатнӑ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, асфальта малтанхи кун ҫеҫ хурса пӗтернӗ. Министр каланӑ тӑрӑх, асфальт киввипе ҫӗннине сыпӑнтарнӑ ҫӗрте хускалнӑ, ҫӗнӗскер хытса ӗлкӗреймен. Ӑна ҫийӗнчех юсанӑ.

Ишӗлнӗ Мускав кӗперӗ

Ӗнер Шупашкарти Мускав кӗперне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара, ҫав шутра республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков, депутатсем хутшӑннӑ. Хула ҫыннисем те тухнӑ кӗпер уҫнине пӑхма. Паллӑ пулӑм ячӗпе техника парачӗ те йӗркеленӗ: велосипедистсем, картинг ҫине ларнӑ ҫамрӑксем ҫӗнӗ кӗпер урлӑ каҫнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн строительство техники, троллейбуссем ҫула тухнӑ.

Анчах ҫӗркаҫ Шупашкарта ҫунӑ вӑйлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн ҫӗнӗ кӗпер ҫинчи асфальт пӗр ҫӗрте вырӑнтан хускалнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл вырӑна хулари тӳре-шара ҫийӗнчех персе ҫитнӗ. Пӗр 50 метр тӑршшӗ лаптӑка шывпа мӗншӗн юхтарса кайнине ӑнланас тесе вӗсем оперативлӑ канашлу ирттернӗ.

Шупашкарта ҫул ҫинче пыракан юсав ӗҫӗсене ҫутатакан сервис хута кайнӑ. Унта федераци программипе килӗшӳллӗн ҫӗнетекен ҫул-йӗре кӗртнӗ.

Ку сайта Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе йӗркеленӗ. Вӑл пулӑшнипе ҫынсем онлайн мелӗпе хӑш урамра тата хӑҫанччен юсав ӗҫӗсем пынине пӗлме пултараҫҫӗ. Унти даннӑйсене кашни кун ҫӗнетсе тӑраҫҫӗ.

Сайта ҫак адреспа кӗмелле: https://road.chebtelekom.ru/?@=56.1076614,47.2305679,12. Участока «шӑшие» тӗллесе ӑна хаш порядчик пурнӑҫланине пӗлме пулать. Ҫавӑн пекех ӑна хӑҫан туса пӗтерни, миҫе процент пурнӑҫлани курӑнать.

Сӑмах май, федераци программипе килӗшӳллӗн, Шупашкарта 27 ҫула юсӗҫ. Ку тӗлӗшпе 730 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Хӑш-пӗр ӗҫ ним тусан та уҫӑлса пымасть. Ку вӑл кил-тӗрӗшре кӑна мар, патшалӑх шайӗнче те сисӗнкелет. Ҫӗрпӳ хулинчи кӗпере юсассинех, ав, ҫавӑн йышшисен шутне кӗртме пулать. Канашсем ҫын йӑнӑшне ӑша хывас тенӗ пулинех: унти Машина тӑвакансен урамӗнчи ҫула юсакансене пехиллеме Канашри епархирен Георгий Петров протоиерей пырса ҫитнӗ.

Пачӑшкӑ «О призвании помощи Святого Духа перед началом всякого доброго дела» (чӑв. Ырӑ ӗҫе пуҫӑнас умӗн Ҫветтуй сывлӑша пулӑшма чӗнесси ҫинчен) молебен вуласа панӑ. Протоирея хула ертӳҫисем тата подрядчик-организаци йыхравланӑ. Пачӑшкӑ ҫула та, предприяти техникине те сӑваплӑ шывпа пӗрӗхнӗ.

Молебен вӑхӑтӗнче хулари тӳре-шара та, ҫав шутра хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владислав Софронов та, хутшӑннӑ.

Ҫулсем япӑххи халӗ чылайӑшне тӗлӗнтермест пулӗ. Улатӑра каякансем вара чӑннипех те тарӑхаҫҫӗ. «Йӗпреҫ – Улатӑр» ҫул ала пек шӑтӑк-путӑклӑ, водительсен ҫул хӗррипе кайма тивет.

Инна Зубкова Йӗпреҫ районӗнчен Улатӑра кайнӑ чухне ҫулсем мӗнле пулнине видео ӳкернӗ. Хӑш-пӗр вырӑнта тӳрех, тепӗр ҫӗртре вара кайма май ҫук. Шӑтӑклӑ пулнӑран водительсен ҫул хӗррипе кайма тивет.

ЧР Транспорт министерстви ку ҫула кӑҫал юсама палӑртнине пӗлтернӗ. 131-мӗш ҫухрӑмран тытӑнса юсӗҫ. Пӗтӗмпе – 11 ҫухрӑм. Кун валли 85 миллион тенке яхӑн уйӑрма палӑртнӑ.

Канашри Ильич урамне юсаҫҫӗ

Канашри Ильич урамне кам юсаса ҫӗнетессине тинех палӑртнӑ. Унта тухса тӑракан «Канаш» хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх, ӑнланманлӑх икӗ ҫул тӑсӑлнӑ. Панкрута тухнӑ «Чӑвашавтодорӑн» Канашри территорири учрежденийӗ вырӑнне хула администрацийӗ урӑх подряд организацине палӑртнӑ: «Ремис» халӗ ӗҫе кӳлӗннӗ. Ҫула хулан ҫуралнӑ кун тӗлне, ҫурла уйӑхӗн 1-мӗш вырсарни кунӗ тӗлне, юсаса пӗтересшӗн.

Канашри хӑш-пӗр урамри ҫул-йӗр тӑрӑмӗ пирки Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫырнӑччӗ. Хулари ҫул-йӗр ыйтӑвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев пресс-конференци ирттернӗ чух та вӑл тӑрӑхри журналист хускатнӑччӗ. Тӗнче тетелӗнчи МИХсем тата хӑш-пӗр блогер Ильич урамӗнчи ҫула саплама хӑй вӑхӑтӗнче ачасем хӑйӑр йӑтнине ҫырнине те эпир пӗлтернӗччӗ.

Шупашкар хулинче ҫӗнӗ ҫулсем тума палӑртаҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра хула администрацийӗнче пӗлтерӗшлӗ ҫул-йӗр тытӑмӗсен проектлас умӗнхи ӗҫӗсене хатӗрлеҫҫӗ.

Тума палӑртнӑ ҫулсенчен хӑшӗ-пӗрин проекчӗсем хатӗр, теприсем тӗлӗшпе аукцион йӗркелеме пуҫланӑ.

Хулара тӗпрен ҫак вырӑнсене ҫӗнетме тата тума палӑртнӑ:

○ Электроаппараткинчен бульварне тӑватӑ йӗрлӗ тӑвасси;

○ Иван Яковлев проспектне тӗпрен ҫӗнетесси (Канаш ҫулӗнчен пуҫласа 9-мӗш пилӗкҫуллӑх проспекчӗпе хӗресленекен ҫавра таран; проектне хатӗрлеме ҫывӑх вӑхӑтра конкурс пуҫарӗҫ);

○ Соляново тӑкӑрлӑкри ҫула ҫӗнетесси (проект хатӗрлеме пуҫлӗҫ);

○ 30-мӗш автоҫула оперӑпа балет театрӗ таран туса ҫитересси (проект ӗҫне хатӗрлеме пуҫлӗҫ);

○ Карл Маркс урамӗпе Ярославль урамне ҫыхӑнтарас ӗҫ (проект ӗҫӗ вӗҫленнӗ, ҫула ҫывӑх вӑхӑтра тума пуҫлӗҫ);

○ Станциҫум урамӗнчи ҫула ҫӗнетесси (База тӑкӑрлӑкӗнчен пуҫласа Хӗллехи спорт тӗсӗсен центрӗ таран; проект ӗҫне пуҫлаҫҫӗ);

○ виҫҫӗмӗш транспорт унки валли техникӑпа экономика тӗлӗшӗнчен сӑлтавласа хутсем хатӗрлеме пуҫлаҫҫӗ.