Ӗнер, раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи Сидукасси ялӗ патӗнче ҫын вилмелле инкек пулнӑ. Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, полици ӗҫченӗ «Фольксваген» автомобильпе пынӑ чух «Ситукасси ялӗ» общество чарӑнӑвӗ патӗнче хӗрарӑм ҫине пырса кӗнӗ. Пакунлӑ ҫын шар кӑтартнӑ 54-ри хӗрарӑм ҫавӑнтах вилнӗ.

Инкек каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче пулнӑ. Машина пырса ҫапнипе куҫне хупни Ситуккасси ялӗнче пурӑннӑ. Руль умӗнче полицейски ҫав вӑхӑтра ӗҫпе ҫула тухманни паллӑ. Йӗрке хуралҫи авари вырӑнӗнчен тапса сикмен.

Инкек тӗлӗшпе РФ Следстви комитечӗн иеспубликӑри управленийӗн тӗпчевҫисем тӗрӗслев пуҫарнӑ. Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, Шалти ӗҫсен министерствин яваплӑ специалисчӗсем те ку факта тӗрӗслеҫҫӗ.

Паян «Нордвинд» авиакомпанин самолечӗ Шупашкартан Мускава кайма кӑнтӑрла ҫитичченех ҫула тухмалла пулнӑ. Анчах Шупашкарти пассажирсем ӑна кӗтсе илеймен. Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви 13 сехет те 11 минутра рейс 14 сехет те 25 минутра пулассине хыпарланӑ. Ун пирки ведомствӑна аэропортра пӗлтернӗ иккен.

«Хыпар» издательство ҫурчӗ каярах пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти авиапассажирсене автобуспа Хусана илсе кайма йышӑннӑ, унтан вӗсем ҫӗршывӑн тӗп хулине самолетпа вӗҫсе кайӗҫ. «Хыпар» издательство ҫурчӗ Шупашкарти аэропортпа телефонпа ҫыхӑннӑ-мӗн, унта вӗсене ҫапла хыпарланӑ.

Сӑмах май, Шупашкарти аэропорта ҫак кунсенче амбулифт килсе ҫитмелле. Вӑл урапапа ҫӳрекен сусӑрсене самолетран антарма тата вӗсене унта лартма кирлӗ.

Шупашкарти аэропортран ҫитес уйӑхра самолет вӗҫме тытӑнӗ. «МАЧ» (аббревиатурӑна чӑвашлатса куҫарсан вӑл Халӑхсем хушшинчи Шупашкарти аэропорт тенине пӗлтерет) тулли мар яваплӑ общество вӗҫев планне ҫирӗплетнӗ. «Ӗпхӳ — Шупашкар — Ӗпхӳ» авиамаршрутпа «Оренбуржье» компани турттарӗ.

Рейссем ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче уҫӑлӗҫ. Шупашкартан Ӗпхӗве самолет эрнере виҫӗ хут: тунтикунсерен, юнкунсерен тата эрнекунсерен — вӗҫӗ. Республикӑмӑр тӗп хулинчен вӑл 15 сехет те 45 минутра хускалӗ.

Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, авиапассажирсене Л-410 самолет илсе ҫӳрӗ. Унта 17 ҫын вырнаҫать.

Шупашкартан Ӗпхӗве ҫӳрекенсен билет хакӗн пӗр пайне хыснаран саплаштарнине кура ҫул ӳкҫи ытлс хакла кайса лармалла мар.

Чӑваш Енри ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑх ыйтӑвне ӗнер Михаил Игнатьев Элтепер Министрсен Кабинечӗн пайташӗӗсемпе тата федераци службисен Чӑваш Енри уйрӑмӗсен, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура пӑхса тухнӑ.

Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Иванов 11 уйӑхри тӑрӑма тишкернӗ май ҫул-йӗр ҫинчи инкексен шучӗ чакнине палӑртнӑ. Инкеке пула ҫынсем пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ тӗслӗхсен шучӗ те пӗчӗкленнӗ.

Министр ятарлӑ службӑсем ҫулсене хӑрушсӑрлӑх виҫисене пӑхӑнса тӗпрен юсанине асӑннӑ май условисем лайӑхланнине каланӑ. Ҫул-йӗре яваплисем вӑхӑтра тирпейлесе тасатса тӑраҫҫӗ-мӗн, видосӑнавсем вырнаҫтарни те пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Сӑмах май, ун пеккине пурӗ 149 комплекс вырнаҫтарнӑ. Кунсӑр пуҫне пӗр вырӑнтан тепӗр ҫӗре куҫарса ҫӳремелли «Арена» прибор — 36.

Чӑваш Енри ҫулсене юртан лайӑх тасатаҫҫӗ-и? Ҫук тӑк ӑҫта ҫӑхавламаллине пӗлместӗр-и? Чӑваш Енри Патшалӑх автоинспекцийӗ республикӑра пурӑнакан ҫынсене коммунальщиксем ҫулсене юртан япӑх тасатнине пӗлтерме ыйтать.

Чӑваш Енри ҪҪХПИ ҫулсене тӗрӗслесех тӑрать. Тасатман вырӑнсене асӑрхасан ҫул-йӗр службисене васкама ыйтать. Эсир ҫула юрпа хӳсе лартнине, унта коммунальщиксен алли пырса тӗкӗнменнине куртӑр тӑк 62-00-22 номерпе шӑнкӑравлӑр. Шӑнкӑрава ҪҪХПИ дежурнӑйӗ йышӑнать.

Юртан тасатман ҫул пирки хыпарласанах ҪҪХПИ коммуналлӑ службӑсем тӗлӗшпе мерӑсем йышӑнӗ.

Куславкка районӗнчи Тӗмшерте пурӑнакан ҫынсен ҫивӗч ыйтӑвӗ пирки унччен ҫырса кӑтартнӑччӗ. Аса илтерер: «Чӑваш Ен» ПТРК журналисчӗ Леонид Петров Элтепер ирттернӗ пресс-конференцире те ҫак ыйтӑва панӑччӗ. Тӗмшерте ҫул тума пуҫланӑ, анчах ӗҫ халӗ те вӗҫне ҫитеймен.

Ялти Тури тата Анат урамсене ҫул сармашкӑн 18 миллион та 900 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Подрядчик ӗҫе пӗр уйӑх кая юлса пурнӑҫланӑ. Урамсенче чавса пӗтерсен ӗҫ пачах чарӑнса ларнӑ. Ҫынсене епле ҫӳремелле?

Журналист пресс-конференцире Элтепере ыйту панӑ хыҫҫӑн пӑр вырӑнтан тапраннӑ. Тури урамра 400 метр ҫула сарнӑ. Анатри урамра та ҫулӑн пӗр пайне туса пӗтернӗ, 900 метр юлнӑ.

Чӑннипе, ӗҫе юпа уйӑхӗнчех вӗҫлемелле пулнӑ. Ӗҫ мӗншӗн чарӑнса ларнӑ? Подрядчик ҫакна укҫа ҫитменнипе ҫыхӑнтарать.

Ҫул ҫинче пынӑ чухне хӑмасем асӑрхаман-и? Чӑваш Енри ҫулсем ҫинче хӗлле ҫул-йӗре пӑхса тӑракан организаци пирки информаци вырнаҫтарнӑ. Ҫакна ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипе пурнӑҫланӑ. Юр ҫуса лартас пулсан табличкӑна пӑхмалла та кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравламалла.

Ҫул ҫинче ҫакнашкал хӑмасем вырнаҫтарасси пирки ЧР Элтеперӗ пӗр канашлура каланӑ. Унӑн шухӑшӗпе, ку подряд организацийӗсен яваплӑхне ӳстерет. «Пӗрремӗш юр ҫуни хӑш подряд организацийӗ ҫула пӑхса тӑма хатӗррине кӑтартӗ», - тенӗ Михаил Игнатьев.

Хальлӗхе ҫулсем ҫинче подряд организацийӗсем пирки пӗлтерекен 114 хӑма вырнаҫтарнӑ. Кӑҫал хӗлле ҫулсене «Воддорстрой», «ТУС», А.Н.Макаров фермер хуҫалӑхӗ, А.В.Васильев усламҫӑ, «Мезон» тулли мар яваплӑ общество пӑхса тӑрӗҫ.

Вӑрмар районӗнчи Шӑхаль ялӗнче тума пуҫланӑ ҫула Халӑх фрончӗн хастарӗсем тӗрӗсленӗ, ҫитменлӗхсем тупнӑ. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫула вӑхӑтра тума пуҫламан. Кунсӑр пуҫне вӗсем ҫула ытлашши ҫӳллӗ сарнӑ, ҫавна май ҫынсен пӳрчӗсем ҫырмара тӑрса юлнӑ.

Ленин урамӗнчи ҫула юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчех туса пӗтермелле пулнӑ. Анчах палӑртнӑ вӑхӑт тӗлне ҫулӑн пӗр пайне ҫеҫ асфальт сарнӑ. Ытти вырӑнта вара ӗҫ халӗ те нумай, ҫавна май ӗҫ вӑраха тӑсӑлма пултарать.

Халӑх фрончӗн хастарӗсене ҫул проекчӗ уйрӑмах тӗлӗнтернӗ. Ӑна 2 метр тӑршшӗ хӑпартнӑ. Ялсенчи ҫула вара ун пек тума юрамасть. Ҫул ҫӳллӗ пулнӑран хӑш-пӗр ҫынсен чӑрмавсем сиксе тухнӑ: выльӑха килтен кӑларма та йывӑр, утӑ тата вутӑ турттарса килме май ҫук. Васкавлӑ медпулӑшу, пушарнӑйсем килес-тӗк ҫурт патне епле пырӗҫ?

Халӑх фрончӗн хастарӗсем айӑплисене явап тыттарасшӑн.

Ҫитес эрнере, чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Шупашкарта 2018 ҫулта хӑш урамсене плана кӗртмеллине халӑхпа сӳтсе явӗҫ. Вӗсене «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» федераци программипе килӗшӳллӗн юсӗҫ.

Хӑш урамсене плана кӗртмелли пирки Шупашкар хула администрацийӗн пысӑк залӗнче 14 сехетре калаҫӗҫ. Унта ҫитеймесен хӑвӑрӑн сӗнӳсене электронлӑ почтӑпа яма пултаратӑр. Унӑн адресӗ: gkhb_po@gcheb.cap.ru. Е шӑнкӑравлама май пур: 23-42-63.

Сӑмах май, кӑҫал федераци проекчӗпе килӗшӳллӗн 27 ҫула юсанӑ. Тата ҫул хӗресленекен 4 вырӑна юсамалли юлнӑ. Ҫапла кӑҫаллӑха ӗҫ вӗҫленӗ. Ҫитес ҫул 36 ҫула ҫӗнтеме палӑртнӑ.

Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем ҫӳрекен «Мускав—Хусан» магистрале тӑвассипе, ҫавна май Шупашкар район территорийӗнче вокзал хӑпартассипе юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ятарлӑ канашлу пулнӑччӗ. Ун чухне вокзалпа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳсе явнӑччӗ. Вӑхӑт нумаях та иртмерӗ, ҫӗршыв шайӗнчи ертӳҫӗсем урӑхларах калаҫни палӑрчӗ. Раҫҫей Правительствин Ертӳҫин ҫумӗ Аркадий Дворкович авӑн уйӑхӗнче ирттернӗ канашлура магистрале малтанласа Улатимӗр хули патне хать ҫитермелле, унтан магистрале малалла тӑсмалла тесе каланӑ иккен.

Хусан патне ҫул хывма укҫа ҫитмест иккен. «Ведомости» хаҫат «Раҫҫейӗ чукун ҫулӗсем» предприятипе ҫывӑх ҫӑлкуҫ пӗлтерни тӑрӑх, концессилле килӗшӗве алӑ пусмалла, унта трафика, билет сутса пулакан тупӑша, макроэкономика кӑтартӑвӗсене шута илмелле.