Ҫак эрнере Чӑваш Енре ҫӗнӗ Хушу йышӑннӑ. Унпа килӗшӳллӗн малашне кашни уйӑхра республикипех сывлӑхпа спорт кунӗсем ирттерме тытӑнмалла. Сӑмах май, паянтан ӑна пуҫласа йӗркелерӗҫ те ӗнтӗ.

Спортпа сывлӑх кунне ирттермелле тени ӑна хӑҫан йӗркелессине палӑртса хумаллине пӗлтерет. Палӑртнипех ҫырлахмалла мар — хӑҫан пулассине хаҫат, радиопа телекурав, тӗнче тетелӗ урлӑ ҫынсем патне ҫитермелле. Сывлӑхпа спорт кунӗнче вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен тата тӗрлӗ харпӑрлӑх хурмиллӗ организацисен спорт сооруженийӗсемпе объекчӗсене халӑха тӳлевсӗр кӗртмелле.

Муркаш районӗн Калайкасси вӑтам шкулӗн йӗлтӗр ҫулӗ ҫинче Чӑваш Ен чемпионне Юрий Федотова асӑнса XII йӗлтӗр эстафети иртнӗ.

Ҫак спорт мероприяйӗн сумӗ ҫулран-ҫул ӳҫет. Кӑҫал акӑ ӑмӑртӑва Муркаш, Шупашкар, Етӗрне, Элӗк, Красноармейски районӗсенчи, Шупашкар хулинчи шкулсен командисем килнӗ. Ку кӑна мар: тупашӑва Мари Республикин спортсменӗсем те ҫитнӗ.

— Паянхи ӑмӑрту Олимп ҫулталӑкӗнче иртнипе паллӑ. Мероприяти тухӑҫлӑ пуласса иккӗленместӗп, — тенӗ Юрий Федотовӑн пиччӗшӗ, Шупашкарта Муркаш районӗн ентешлӗхне ертсе пыракан Александр Федотов.

Тупӑшура сумлӑ хӑна пулнӑ. Вӑл — РФ спорт мастерӗ, Сиднейре иртнӗ Олимп вӑййисенче хӑвӑрт утассинче пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ Владимир Андреев. Вӑл ӑмӑртӑва Олимп факелне йӑтса килнӗ, унпа кашниех сӑн ӳкерӗнме пултарнӑ.

Аслӑрах ӳсӗмрисен ушкӑнӗнче Элӗк районӗ ҫӗнтернӗ. Иккӗмӗш вырӑна — Калайкасси шкулӗ, виҫҫӗмӗш вырӑна Ҫатракасси шкулӗ тухнӑ. Вӑтам ӳсӗмрисен йышӗнче Калайкасси шкулӗ маттур пулнӑ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Элӗк тата Красноармейски районӗсем йышӑннӑ.

Малалла...

Ӗнер, пушӑн 10-мӗшӗнче, Хӗрлӗ Чутай районӗнче Республика депутачӗн Валерий Павловӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн йӗлтӗрҫӗсем хушшинче эстафета иртрӗ. Ӑмӑртӑва Етӗрне, Элӗк тата Хӗрлӗ Чутай районӗсен ҫамрӑк спортсменӗсем хутшӑнчӗҫ. Чи малтанах Валерий Павлов Василий Вазина 10 ҫухрӑм чупассипе республикӑра иртнӗ ӑмӑртура 3-мӗш вырӑн йышӑннӑшӑн Республикӑри Физкультурӑпа спорт министерствин дипломӗ парса чысларӗ. Йӗлтӗрҫӗсем ҫулӗсене кура хӗрачасемпе арҫын ачасем хушшинче тупӑшрӗҫ: 2000 ҫулта кун ҫути курнисемпе вӗсенчен кӗҫӗнреххисем, 1998–1999 ҫҫ тата 1996–1997 ҫҫ. Унтан ӑмӑртӑва аслисем хутшӑнчӗҫ.

Малалла...

Тухасса маларахах тухнӑ-ха. Сӑмах — Пӗтӗм Раҫҫейри кӗрешӳре ҫӗнтернисем Европа чемпионатне каясси пирки. Малтан кӗрешӳ аслисем хушшинче иртӗ, ҫу уйӑхӗнче чемпионата ачасем хушшинче йӗркелӗҫ.

Пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче ачасем хушшинче ҫак кунсенче иртнӗ сетокан ӑмӑртӑвӗ виҫӗ куна пынӑ. Унта Раҫҫейӗн 42 регионӗнчен 900 ытла спортсмен хутшӑннӑ. Раҫҫей чемпионатӗнче 21 ҫултан аслӑрах арҫынсемпе хӗрарӑмсем кӗрешнӗ, Раҫҫей первенствинче — 18–20 ҫулсенчи юниорсем, Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртусенче — 12–13 ҫулсенчи арҫын ачасемпе хӗрачасем. Каратэн сетокан текен енен аталантарма пулӑшакан общество пӗрлешӗвӗсен регионсем хушшинчи ӑмӑртӑвне 8–11 ҫулсенчисене пухнӑ.

Кӑҫалхи 19-мӗш хут иртекен ӑмӑртӑва Чӑваш Енрен Шупашкарти «Будокан» тата «Коршун» клуб членӗсем тата Каратэ клубӗн союзӗн спортсменӗсем — Никита Беловощев, Александр Максимов, Данил Кокарев (виҫҫӗшӗ те «Будокантан») тата Артем Осипов («Коршун» клубран) — Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗме тивӗҫнӗ.

Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырланти Культура ҫуртӗнче Урапакасси ялӗнче йышлӑ ҫемьере кун ҫути курнӑ, ҫулталӑк каялла йывӑр чире пула вӑхӑтсӑр пурнӑҫран уйрӑлнӑ Сергей Станиславович Григорьева асӑнса районти командӑсем хушшинче волейбол вӑййисем иртрӗҫ. Ӑмӑртӑва Сергей Станиславовичӑн ҫемьипе Пӗрҫырлан ял тӑрӑхӗ пӗрле йӗркелерӗҫ. Сергей Станиславович хӑй вӑхӑтӗнче Тимирязев ячӗллӗ колхозра ултӑ ҫул хушши тӗп энергетик, унтан икӗ ҫул хушши колхоз председателӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ. Ҫӗршыври чи йывӑр вӑхӑтра — колхозсем арканнӑ ҫулсенче — 1991-2000 ҫҫ. тӑхӑр ҫул хушши Тимирязев ячӗллӗ колхоз председателӗ пулса ӗҫленӗ. Ялсене газ кӗртессипе, ялсем хушшине асфальтлӑ ҫул сарассипе тимленӗ. Унтан ӑна Етӗрне хулине энергетик пулма чӗнсе илнӗ, 2000 ҫултанпа пурнӑҫран уйрӑлса кайичченех Чӑваш энергосбыт компанин Етӗрнери филиалӗн директорӗ пулса тӑрӑшнӑ. Вӑл чылай ҫул хушши район депутачӗ пулнӑ, ял халӑхне кулленхи ыйтусене татса пама хатӗр пулнӑ.

Малалла...

Раҫҫейре «Олимп урокӗ» акци иртнӗ. Унпа килӗшӳллӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мӗш шкулта Сочири Олимп вӑййисене хутшӑннӑ Елена Муратовӑпа тӗлпулу иртнӗ. Могулҫӑ вӗрентекен ӗҫне хӑйӗн ҫинче тӗрӗсленӗ: шкулта ӑс пухакан 50 ачапа физкультура урокне ирттернӗ.

Аса илтерни вырӑнлӑ: «Олимп урокӗ» акцие РФ Олимп комитечӗ пуҫарнӑ. Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Раҫҫӗйри шкулсенче Сочире пирӗн ҫӗршыв чысне хӳтӗленӗ спортсменсемпе уроксем иртнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти 2-мӗш шкулта урока вӗҫлесен Елена Муратова юнашар вырнаҫнӑ Олимп резервӗсен училищине кайнӑ. Вӑл унта студентсемпе курнӑҫнӑ. Спортсменка тренировкӑсем пирки, Сочири ӑмӑртусем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Студентсемпе Сочири Олимп вӑййинче пулнӑ тепӗр виҫӗ ҫын та калаҫнӑ: хыпарсен Олимп службинче ӗҫленӗ Галина Чеботарева, Олимп резервӗсен Ҫӗнӗ Шупашкарти училищин воспитанникӗ Евгений Паркин тата 2-мӗш спорт шкулӗн директорӗ Николай Николаев. Николайпа Евгений Сочие спортсменсене хавхалантарма кайнӑ.

Ксения Столбовӑпа Федор Климов

Нумаях пулмасть «Pro Город» порталӗ пӑр ҫинче илемлӗ ярӑнас енӗпе Олимп чемпионкин Ксения Столбовӑн инкӗшӗ Шупашкарта пурӑннине пӗлнӗ. Хаҫат журналисчӗсем Зоя Кирилловӑпа ҫыхӑннӑ, спортсменкӑн ачалахӗ пирки ыйтса пӗлнӗ.

Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, унӑн тӑван пиччӗшӗ Зиновий Васильевич Васильев — Ксения Столбовӑн аслашшӗ. Зиновийпе Зоя Етӗрне районӗнчи Анатри Ачак ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫемьере вӗсемсӗр пуҫне тепӗр тӑватӑ ача ӳснӗ.

— Пиччене хӑй вӑхӑтӗнче Санкт-Петербурга ҫар службине янӑ. Ҫар-тинӗс флотӗнче вӑл 4,5 ҫул пулнӑ. Кун хыҫҫӑн Зиновий Чӑваш Ене таврӑнман. Унтах хӑйӗн пулас мӑшӑрӗпе паллашнӑ. Пиччепе тачӑ ҫыхӑну тытатпӑр, телефонпа час-часах калаҫатпӑр, — каласа кӑтартнӑ Зоя Кириллова. Ксения 2-мӗш класра вереннӗ чухне хӗрарӑм вӗсем патӗнче Питӗрте хӑнара пулнӑ. Зоя Кириллова каланӑ тӑрӑх, Ксюша ун чухнех вӑр-вар пулнӑ, ҫынсемпе калаҫма юратнӑ. Хӗрача яланах тӗллевӗ патне талпӑннӑ. Зиновий мӑнукӗпе мухтанать, ӑна юратать, вӗсен ҫемйине яланах пулӑшать. Зоя Кириллова Олимп вӑййине телекуравпа тимлӗн пӑхнӑ.

Малалла...

Спорта аталантарма кӑҫал Чӑваш Ене федераци хыснинчен 334,5 миллион тенкӗ килмелле, килес ҫул — 433,5 миллион. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева Раҫҫейӗн спорт министрӗ Виталий Мутко пӗлтернӗ.

Кӗмӗле спорт объекчӗсем тума тата юсаса ҫӗнетме ярӗҫ. 100 миллион тенке, сӑмахран, районсенче 10 стадион тума уйӑрӗҫ. Укҫа Ҫӗнӗ Шупашкарти «Сокол» пӑр керменне, Чӑваш Енӗн пӗрлешӳллӗ ушкӑнӗсем хатӗрлекен центра, тӗп хули 2-мӗш спорт шкулне юсаса ҫӗнетме, Шупашкарти «Олимпийский» стадионта пӑр керменне, ҫавӑн пекех маунтинбайк центрне тума ҫитмелле.

Пирӗн спортсменсем чӑннипех те маттур! Тӗрлӗ ӑмӑртӑва хутшӑнса ҫитӗнӳ хыҫҫӑн ҫитӗнӳ тӑваҫҫӗ. Акӑ нарӑсӑн 26-мӗшӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗччен Хусанти «Ак Барс» керменте ушу енӗпе федерацин Атӑлҫи округӗн первенствипе чемпионачӗ иртнӗ. Тупӑшӑва Тутарстанри, Пушкӑртстанри, Чӑваш Енри, Удмурт Республикинчи, Сарӑту, Киров, Самар облаҫӗсенчи, Пермь енӗнчи тата ытти тӑрӑхри 300 ытла спортсмен хутшӑннӑ.

Ӑмӑрту виҫӗ дисциплинӑпа иртнӗ: таолу, чуаньтун тата саньда. Пирӗн спортсменсем саньда дисциплнӑра тӑватӑ ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. 15–16 ҫулсенчи ушкӑнра Виктория Никонова (56 килограмм тайман виҫе категорийӗнче) тата Руслан Семенов (70 килограмчченхи виҫе категорийӗнче) ҫӗнтернӗ. Аслисен йышӗнче Юлия Арсентьева тата Максим Николаев маттур пулнӑ.

Чӑваш Ен спортсменӗсем ҫавӑн пекех таолу дисциплинӑра палӑрнӑ. Вӗсем 3 ылтӑн, 3 кӗмӗл тата 5 пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ. Ӑмӑрту пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн пуш, ака уйӑхӗсенче ушу енӗпе иртекен Раҫҫей чемпионатне тата первенствине хутшӑнмашкӑн спортсменсене суйлӗҫ.

Олимп ҫулӑмӗн эстафетине хутшӑннӑ Алексей Пантелеймонов раштавӑн 22-мӗшӗнче Шупашкар тӑрӑх йӑтса чупнӑ факела савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн истори музейне парнеленӗ.

Алексей Пантелеймонов ҫав аслӑ шкулта вӗренет, Красноармейски районӗнчи Яманак ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Университет ректорӗ Андрей Александров каччӑна XI Паралимпиадӑра ӑнӑҫу суннӑ. Алексей унта волонтер пулӗ. Парнеленӗ факел студентсене лайӑхрах вӗренме, спортпа туслашма хӗтӗртӗ.

Унччен, нарӑсӑн 23-мӗшӗнче, Яманакра йӗлтӗрпе чупас енӗпе район турнирӗ иртнӗ. Спортсменсем пӗртӑван Анатолий, Алексей, Виталий Львовсен парнисене ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Унта Олимп факелне Шупашкарта йӑтса чупнӑ Алексей Пантелеймонов та хутшӑннӑ.

Каччӑ факела ЧПУ музейне парнеленине ырламалла ҫеҫ.