Таҫта тӗнче хӗрнех мар-ха. Хӗрлӗ Чутайне. Унти вӑй-хал культурипе спорт комплексӗнче патшалӑхӑн влаҫ тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче ӗҫлекенсен XII спартакиади иртет иккен. Хальхи пӗтӗмлетӳллӗ тупӑшу темелле.

Унччен ҫулталӑк тӑршшӗпех тӳре-шара спортӑн тӗрлӗ енӗпе ӑмӑртнӑ. Кӑрлачра, сӑмахра, йӗлтӗр ҫине тӑрса тупӑшнӑ. Финалти ӑмӑртура дартс, ишес, ҫавӑн пекех волейболпа стритбол енӗпе ӑмӑртӗҫ. Спартакиадӑна ултӑ теҫеткене яхӑн ушкӑн хутшӑнмалла иккен.

Ачасемпе ҫамрӑксен рсепубликӑри 9-мӗш спорт шкулӗнче вӗренекен Дмитрий Осипов ирӗклӗ майпа 50 метра ишессипе Чӑваш Ен рекордсменӗ пулса тӑнӑ. Ара, унччен ҫав инҫӗше 21,94 ҫеккунтра ишсе тухакан пулман-ҫке. Ҫакӑн пек хӑвӑртлӑха каччӑ Хусанта иртнӗ Раҫҫей чемпионатӗнче ҫӗннӗ.

Чӑваш ишевҫисен ҫавӑн пек вӑр-варлӑхӗ халиччен тӗл пулман иккен. Дмитрий Осипов 2009 ҫулта Артем Воронов тунӑ рекорда ҫӗнетме хал ҫитернӗ.

Чӑваш Ене Олимп ҫулӑмӗ раштавӑн 27-мӗшӗнче килсе ҫитмелле. Ӑна Чӗмпӗр енчен илсе килӗҫ. Ҫакӑн пирки ҫав пулӑма халалласа Шупашкарта ирттернӗ планеркӑра каланӑ.

Ӑна шӑп та лӑп кӑнтӑрла ҫутмалла та Чӑваш Ен территорийӗнче ӑна 33 ҫухрӑм тӑршшӗ илсе каймалла. Олимп ҫулӑмне йӑтакансем хушшинче спортсменсем, тренерсем, общество ӗҫченӗсем, политиксем, «пӗр сӑмахпа каласан, хисеплӗ ҫынсем» тесе пӗтӗмлетет кун пирки «Советская Чувашия» хаҫат. Эстафетӑн Шупашкарти тапхӑрне Дмитрий Губерниев спорт телекомментаторӗн арӑмӗ пулнӑ Ольга Богословская ҫӑмӑл атлетка та хутшӑнмалла иккен.

Тӗп мероприятисем тӗп хуламӑрти чукун ҫул вокзалӗ патӗнче, Хӗрлӗ лапамра, тӗп стадионта иртмелле.

Пӗр хут кӑна та мар. 2016 тата 2018 ҫулсенче хӑвӑрт утассипе Тӗнче кубокӗ Шупашкарта иртмелле. Кун пирки Ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗн канашӗн ларӑвӗнче йышӑннӑ иккен.

Шупашкара сӗнсе ҫӗршывӑн ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн генсекретарӗ Михаил Бутов тухса калаҫнӑ. Сӑмах май, унта Чӑваш Енӗн спорт министрӗ Сергей Мельников та хутшӑннӑ иккен. Икӗ ҫулта пӗрре иртекен ҫак ӑмӑртӑва умлӑ-хыҫлӑ пӗр хулара иртни хӑвӑрт утассипе тӗнче историйӗнче те кӗтменлӗх иккен. Республикӑн Спорт министерстви ҫакна республикӑна шаннипе сӑлтавлать имӗш. Унччен Европа тата тӗнче кубокӗсене Чӑваш Енре ирттернине хӑшӗсем астӑваҫҫӗ-тӗр: Европа кубокне 2003 ҫулта, Тӗнче кубокне 2008 ҫулта йӗркеленӗччӗ. Раҫҫей кубокӗ вара ҫулсерен тенӗ пекех пирӗн патра иртет.

Спортсмена Улатӑр хула пуҫлӑхӗ саламлать

Кире пуканӗ ҫӗклекен Улатӑрти Валерий Притуленкӑна спорта юратакансем лайӑх пӗлеҫҫӗ. Чӑваш Ен ушкӑнӗпе вӑл Тӗнче тата Еврази чемпионачӗсене тата Гиннесӑн «300 спартанецӗ» рекорд номинацине хутшӑннӑ. Асӑннӑ ӑмӑрту иртнӗ уйӑхӑн 31 – чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗсенче Архангельск хулинче иртнӗ. Хӑйсен вӑйне виҫме ҫавӑн пекех Канашри Владимир Понихидкин, Шупашкарти Станислав Белков, Шӑмӑршӑри Влдимир Шуряковпа Константин Кусаинов виҫнӗ.

Асӑннӑ ӑмӑртура Валерий Притуленко Гиннес рекорчсӗен кӗнекине лекнӗ. Ҫӗнтерӳпе ӑна Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Михаил Марискин саламланӑ. Валерий Иванович вырӑнти физкультурӑпа спорт комплексӗнче ачасене кире спорчӗ енӗпе ӑсталӑха хӑнӑхтарассипе тренер пулса тӑрӑшать.

Хӗрлӗ Чутайри «Хастар» спорткомплексра чӳкӗн 8-мӗшӗнче сӗтелҫи теннисла выляс енӗпе районти ӑмӑртусем иртнӗ. Унта районти шкул ачисем хастар хутшӑннӑ. Ӑмӑртусене 2001 ҫулта ҫуралнисем тата унран кӗҫӗнреххисем хушшинче иртнӗ — ҫулӗсене кура вӗсене виҫӗ ушкӑна пайланӑ. 2001 ҫулта ҫуралнӑ хӗрачасем хушшинче Штанаш шкулӗнче 6-мӗш класра вӗренекен Вероника Макарова, арҫын ачасене илес пулсан вара ҫав шкулти Станислав Манин ҫӗнтернӗ.

1999-2000 ҫулхи хӗрачасем хушшинчи тупӑшура малти вырӑна Питӗркасси шкулӗнчи Евгения Герасимова тухрӗ, иккӗмӗш вырӑнта Штанашри Роксана Хромова, виҫҫӗмӗшӗ Надежда Устинова (Штанаш) пулчӗ. Ку ушкӑнри арҫын ачасем пурте Хӗрлӗ Чутай шкулӗнчен: Геннадий Данилов, Владимир Магаськин, Даниил Георгиевский.

1996-1998 ҫулта ҫуралнӑ хӗрачасем вырӑнсене ҫапларах йышӑнчӗҫ: Штанашри Вероника Тумашкова — пӗрремӗш, иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсенче халӗ Ҫӗнӗ Атикасси шкулӗнчи 10-мӗш класра вӗренекен Штанаш хӗрӗсем Ксения Семенова тата Алевтина Коннова. Арҫын ачасенчен Хӗрлӗ Чутай шкулӗн вӗренекенӗ Дмитрий Мидейкин, Ҫӗнӗ Атикасси шкулӗнчи Евгений Романов тата Мӑн Этмен шкул вӗренекенӗ Михаил Григорьев ҫӗнтерчӗҫ.

Малалла...

Шалти ӗҫсен министерствин Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи районсем хушшинчи уйрӑмӗнче юрисконсультра ӗҫлекен Светлана Ерпылёва сивӗ шывра ишессипе абсолютлӑ чемпион пулса тӑнӑ.

Ӑмӑрту чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Атӑл юханшыв хӗрринче иртнӗ. Республикӑн уҫӑ чемпионачӗ тесе палӑртнӑ мероприятие хамӑр патрисем хутшӑннӑ кӑна мар, Тутарстанри, Мари Элти, Чӗмпӗр облаҫӗнчи ишевҫӗсем те килсе ҫитнӗ.

5 градуслӑ шывра 100 метра тупӑшнисенчен Еленӑна ҫитекен тупӑнман. Вӑл триатлон тата ишес енӗпе профессилле майпа аппаланать иккен.

Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, чӳкӗн 4-мӗшӗнче, ҫынсене республикӑри спорт сооруженийӗсене тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Чӑваш Енӗн Спорт министерстви физкультурӑпа спорт сооруженийӗсем кирек кам харпӑрлӑхӗнчине пӑхмасӗрах тӳлевсӗр кӗртме, пулӑшӑва та тӳлевсӗр кӳме сӗннӗ иккен.

Сывлӑхпа спортӑн пӗрлехи кунӗ кашни кварталта пӗрер хут иртет. Республикӑн спорт ведомстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна ҫынсене спортпа ҫывӑхлатас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Килес ҫул апла куна уйӑхсерен йӗркелеме шухӑшлаҫҫӗ.

Хальхинче хӑш спорт сооруженине тӳлевсӗр кӗртесси пирки Спортминӗ маларах ыйтса пӗлме сӗнет. Спорт учрежденийӗсен списокӗпе асӑннӑ ведросмствӑн сайтӗнче, «Справочник» текен уйрӑмра паллашма пулать.

Шупашкарта ниҫта ҫук стадион туса лартма ӗмӗтленеҫҫӗ. Ниҫта тесе, тен, ӳстеререх те каларӑмӑр пуль-ха, анчах ыттисенчен расна тума ӗмӗтленни пирки республикӑмӑрӑн тӗп хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков каланӑ. Кунта сӑмах Шупашкарти «Атӑл» стадиона юсаса ҫӗнетесси пирки пырать. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗн балансӗ ҫинче пулнӑ, кайран ӑна завод тытса тӑрас темен курӑнать — хула администрацийӗн пурлӑхӗн шутне кӗртнӗ. Нумаях пулмасть вара ӑна епле тӑвассине палӑртма аукционах ирттернӗ.

Хулан тӗп архитекторӗ Александр Шевлягин унчченхи «Атӑл» вырӑнӗнче спорт ҫурчӗсемпе стадионтан тӑракан комплекс ҫӗкленсе лармалла. Унта бассейн, хальхи вӑхӑтри тренажер пӳлӗмӗсем, хоккей лаптӑкӗ тата ытти пулмалла.

Вырсарникун, юпан 20-мӗшӗнче, Китай ҫӗршывӗнчи Вуси хулинче юниорсемпе кадетсем хушшинче иртекен ухӑран перессипе тӗнчи первинстви вӗҫленнӗ. Раҫҫей пӗрлӗхле ушкӑнне пирӗн ентеш те Елена Елизарова та кӗнӗ пулнӑ.

Юниорсен категоринче ухӑран перессипе ушкӑнла ӑмӑртусенче республикӑри СДЮШОР вӗренекенӗ Валерия Ярикова Орлов облаҫӗн чысне хӳтелекен Мария Виноградовӑпа тата Питерти Анна Лемезовӑпа кӗмӗл медале ҫӗнсе илнӗ. Чӗрӗк финалта Раҫҫей ушкӑнӗ ҫӗнӗ тӗнче рекорчӗпе — 228 очкопа — Австрали ушкӑнне ҫӗнтернӗ, ҫурмафиналта та ҫак кӑтартусемпех Мексика ушкӑнне хыҫа хӑварнӑ. Финалта вара, шел пулин те, АПШ ушкӑнне выляса янӑ.

Палӑртса хӑварас пулать, ҫакӑн йышши ҫитӗнӗве Раҫҫей юниорсен пӗрлӗхлӗ ушкӑнне иккемӗш хутчен тӑвать. Кӑҫал Раҫҫейӗн ухӑҫи — Елизарова, Виноградова, Лемеза — Европа Кубокне ҫӗнсе илнӗ пулнӑ.