Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ 85 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Шӑпах 85 ҫул каялла Чӑваш автономийӗ ял хуҫалӑх институчӗ уҫӑлнӑ наци республикисенчен пӗри пулса тӑнӑ.
Ҫӗнӗ аслӑ шкулта малтанах 106 ҫын вӗреннӗ. Ун чухне икӗ уйрӑм ӗҫленӗ. 1934 ҫулта вара зоотехнологи тата агрономи факультечӗсем йӗркеленнӗ.
Майӗпен институт аталанса пынӑ, ятарлӑ лабораторисем уҫӑлнӑ. Вӑл пурнӑҫпа тан утнӑ. Унтан инженерсем, ветеринари тухтӑрӗсем, экономистсем вӗренсе тухнӑ.
Халӗ вӑл вӗренӳ инноваци комплексӗ шутланать. Унта пысӑк квалификациллӗ специалистсене хатӗрлеҫҫӗ. Ҫак тапхӑрта академирен 30 пин ытла специалист вӗренсе тухнӑ. Паян унта 3 пин студент вӗренет.
Вӑрнар районӗнчи Кайри Тукай ялӗнче пурӑнакан Анна Николаева пӗр ӗмӗр хыҫа хӑварнӑ. Ҫак кунсенче вӑл 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.
Сумлӑ уява тӑванӗсем, ҫывӑх ҫыннисем пухӑннӑ. Вырӑнти тӳре-шара та Анна Степановнӑна саламлама килнӗ. Юбиляр патне РФ Президенчӗ Владимир Путин саламлӑ ҫыру янӑ.
Анна Степановна 1916 ҫулта ҫуралнӑ. Чылай йывӑрлӑха тӳссе ирттернӗ вӑл: выҫлӑх, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи… Анна Николаева тӑватӑ класс пӗтернӗ. Пурнӑҫӗ йывӑр килнӗрен малалла ӑс пухайман вӑл.
Анна Степановна ҫамрӑк чухнех «1 Мая» колхозра ӗҫлеме тытӑннӑ, фермӑра пӑру пӑхнӑ. Пӗве кӗрсен Петр Николаевичпа ҫемье ҫавӑрнӑ. Вӗсем тӑватӑ ачана ҫуратса тивӗҫлӗ воспитани панӑ. Халӗ Анна Степановнӑна ывӑлӗ Иван тата Екатерина пӑхса тӑраҫҫӗ.
Шупашкар район хаҫатне, «Тӑван Ене», 1995—2002-мӗш ҫулсенче редактор пулса ертсе пынӑ Юрий Листопад хӑйӗн машинине парнеленӗ. Анчах тӑватӑ урапаллӑ тусне мар, пичет машинине.
«Тӑван Ен» хаҫат ҫитес ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 85 ҫул тултарнине хатӗрленме пуҫӑннине эпир маларахах пӗлтернӗччӗ. Редакци авалхи пичет машинисемпе пӗрлех тӗрлӗ ҫулта тӗрлӗ ятпа тухса тӑнӑ район хаҫачӗн («Ленин ҫулӗпе», «Колхозник хаҫачӗ», «Ленинец») иртнӗ ӗмӗрӗн 20-60-мӗш ҫулӗсенчи подшивкисене пухассине пӗлтернӗччӗ. Хаҫат кун-ҫулӗпе ҫыхӑннӑ ытти япалана та унта кӑмӑлтан кӗтеҫҫӗ. Пухнӑ япаласенчен хаҫатҫӑсем музей кӗтесӗ йӗркелесшӗн.
Юрий Листопадӑн «Ятрань» электричество машини редакицн музей кӗтесӗнче вырӑн тупӗ.
Чӑваш культурин тӗчевҫи, ҫыравҫӑ Геннадий Иванов-Орков ӳнерҫӗсем тата ӳнерпе ҫыхӑннӑ кӗнекесем кун ҫути кӑтартнӑччӗ. Унӑн «Чувашский мир Терентия Дверенина» кӗнекине тата ытти ҫавӑн йышши ӗҫсене Чӑваш кӗнеке издательстви, сӑмах май, «Либер-2016» Барселонӑри курава та илсе кайнӑ.
Халӗ Геннадий Иванов-Орков тата тепӗр ӗҫе пуҫӑннӑ. Ӑста искусствовед «Фейсбукри» хайӗн странцинче юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче пӗлтернӗ тарӑх, вӑл хальхи вӑхӑтри художниксем ҫинчен кӗнеке-альбом ярӑмне хатӗрлет. Пултарулӑх ушкӑнӗпе канашланӑ хыҫҫӑн кӗне ятне те шухӑшласа кӑларнӑ. «Пространство, Дом, Художник!» ят панӑскере Георгий Фомирякова халалласшӑн. Кӑларӑма художникӑн 60 ҫулхи тӗлне — ҫитес ҫулхи ҫу уйӑхӗ валли — кун ҫути кӑтартасшӑн.
Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ ӗнер пилӗк ҫул тултарнӑ. Республикӑри ҫамрӑк телеканала видеохыпара куракансем патне чӑвашла ҫитерекен тӗп ҫӑлкуҫсенчен пӗри тесе хаклани пӗртте йӑнӑш мар. Телеканал хатӗрлекен тӑван чӗлхеллӗ кӑларӑмсене республикӑра пурӑнакан чӑвашсем кӑна мар, хамӑр регион тулашӗнчи йӑхташӑмӑрсем те кураяҫҫӗ. Ирхи улттӑран ҫурҫӗрччен (Наци телекуравӗн сайтӗнче пичетленӗ телепрограмма тӑрӑх хакласан унӑн эфирӗ ҫавӑн пек пырать) кӑтартакан каналӑн 8 сехетне вырӑнтисем хатӗрленӗ кӑларӑмсем йышӑнаҫҫӗ.
Чӑваш наци телекуравӗн проекчӗсем тӗрлӗрен. Вӗсенчен пӗрне «Хавал» общество организацийӗпе пӗрле ача-пӑча валли хатӗрленине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. «Чӑвашла вӗренетпӗр — Учим чувашский» ят панӑскер шӑпӑрлансене чӑвашла вӗренме пулӑшать.
Вӑрнар районӗнчи Кӳлхӗрри ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче юрӑҫ пултарулӑхне туптанӑ Валентина Смирнова-Геворкяна иртнӗ шӑматкун ӗҫтешӗсем тата Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев саламланӑ.
Валентина Смирнова-Геворкян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче 1991 ҫултанпах ӗҫлет. Паян вӑл — Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш Республикин халӑх артистки.
Юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче «Сельская честь» оперӑна лартнӑ. Итали опера композиторӗн Пьетро Масканьин хайлавӗнчи Сантуццы партийӗнче Валентина Смирнова-Геворкян пулнӑ.
Оперӑна куракансем ӑш кӑмӑлпа йышӑннӑ. Вӗсем чылайччен тӑвӑллӑн алӑ ҫупса саламланӑ. Юбиляра ӗҫтешӗсем, ҫавӑн пекех республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев паллӑ кунпа саламласа ырлӑх-сывлӑх суннӑ.
Вӑрнар районӗнчи Кӳлхӗрри ялӗнче пурӑнакан Елизавета Егоровна Родионова 100 ҫул тултарнӑ. Юбиляр хӑйӗн ӗмӗрӗнче чылай терт-нуша курнӑ.
Елизавета Егоровна Октябрь революцийӗччен ҫуралнӑ. Вӑл Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнчи йывӑрлӑха та чӑтса ирттернӗ.
Елизавета Родионова мӑшӑрӗпе пӗрле 5 ачана тивӗҫлӗ воспитани панӑ. Шел те, халӗ вӗсенчен 3-шӗ ҫеҫ пурӑнать. Мӑшӑрӗ те ку тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Елизавета Егоровна тек качча кайман. Вӑл ачисене ӳстернӗ, хуҫалӑх тытса пынӑ. Вӑл ӗмӗрӗпех колхозра тар тӑкнӑ.
Юбилейпе саламламашкӑн тӑванӗсем кӗрекене пухӑннӑ. Чиновниксем те пӗр ӗмӗр хыҫа хӑварнӑ кинемее саламланӑ: чечек ҫыххи тата Владимир Путин янӑ ҫырӑва тыттарнӑ.
Чӑваш халӑх инструменчӗсен «Эревет» ача-пӑча ансамблӗ 35 ҫул, унӑн яланхи ертӳҫи вара С.В. Федотов 60 ҫул тултарнӑ. Ҫак пулӑм ячӗпе ушкӑна тата С.В. Федотова (вӑл — Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ) республикӑри тӳре-шара саламланӑ.
Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев, сӑмахран, ушкӑна «чӑвашсен инструмент ӳнерне упраса хӑваракан лапам» тесе хакланӑ.
Министр юбилейҫӑсем патне пушӑ алӑпа пыман. Ансамль ертӳҫине министерствӑн Хисеп хучӗпе чысланӑ, ансамбле ҫур миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрасси ҫинчен сертификат тыттарнӑ. Вӑл укҫа сцена ҫине тухмалли тумтир туянма кайӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ вара музыка инструменчӗ туянма 350 пин тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ.
Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче чӑваш халӑх ӳнерҫи Праски Витти 80 ҫул тултарчӗ. Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн, Чӑваш Республикин халӑх художникӗн юбилейӗ ячӗпе Чӑваш кӗнеке издательстви «Праски Витти. Живопись, эмаль, графика, монументальное искусство» альбом кун ҫути кӑтартнӑ. 500 тиражпа пичетленӗскере И.А. Улангин пухса хатӗрленӗ.
Альбома художникӑн тӗрлӗ ҫулхи ӗҫӗсене кӗртнӗ. Тӗрлӗ ярӑмри ӗҫсем хушшинче Константин Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх хатӗрленисем те, Ҫеҫпӗл поэзийӗ те тата ытти те пур.
Художникӑн альбома кӗртнӗ живопись, эмаль, графика иллюстрацийӗсенче тӑван халӑхӑмӑрӑн кун-ҫулӗ сӑнланнӑ. Ӗҫсен ячӗсене чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла ҫырнӑ.
Сӑмах май, паян Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче Праски Виттине халалланӑ курав хӑтлавӗ иртмелле. Унта ҫитес текенсене 15 сехете чӗнеҫҫӗ. Эпир маларах асӑннӑ альбомпа та унта паллаштарӗҫ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ хайӗн логотипне ылмаштарӗ.
Логотипа ылмаштарас шухӑш патне культурӑпа театр ӳнерӗн учрежденийӗ хӑйӗн 100 ҫулхине кӗтсе илме хатӗрленнӗ май пырса ҫитнӗ. 2018 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрне уҫнӑранпа пӗр ӗмӗр пулать.
Репертуара ҫулсерен 5-6 ҫӗнӗ спектакль кӗртсе пыракан театр театр сезонӗнче 280 ытла спектакль кӑтартнине, театра ҫулталӑкра 74 пин ытла ҫын пырса курнине, вӗҫӗмех гастрольсене тухса ҫӳренине пӗлтерет.
Театр ҫӗнӗ логотипа хатӗрлеме конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Заявкӑсене кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗччен Шупашкарти Хӗрлӗ лапамри 7-мӗш ҫуртра (театрта) йышӑнаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — 62-02-21.
+4.3 °C