| ПУШ | 26 |
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ патне ҫырупа тухнӑ (пирӗн редакцире пур) — вӑл ӗнер Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртнӗ уявра чӑваш чӗлхи янраманнишӗн пӑшӑрханса ҫырнӑ.
«Мана тата театра пухӑннӑ ытти нумай сумлӑ ҫына ӗнерхи «уявра» МӖН тӗлӗнтерчӗ те чунран тарӑхтарчӗ-ха?.. «Уявӑн» пӗрремӗш, официаллӑ, пайӗнче Чӑваш Сӑмахӗ пачах та янӑраманни тата сценӑна илемлетнӗ чух Чӑваш Чӗлхипе пачах та усӑ курманни!» — ҫырнӑ хӑйӗн ҫырӑвӗнче Валери Туркай. Чӑваш Енӗн культура министрӗ те, финанс министрӗ те, Патшалӑх Канашӗнче килнӗ Рафинов та хӑйсен сӑмахӗсене каланӑ чухне чӑвашла пӗр сӑмах та каламанни пирки пӑшӑрханать ҫыру авторӗ.
Валери Туркай шучӗпе чӑваш чӗлхине хисеп туманни Светлана Каликовӑпа ҫыхӑнӑ. «Ман шутпа, С.А. Каликова хӑйӗн пуканӗ ҫинче лармасть», — пӗтӗмлетнӗ Валери Туркай хӑйӗн ҫырӑвне.
Чӑваш Енре кӗрт йыттисем тӗлӗшпе васкавлӑ мерӑсем йышӑнасшӑн. Юлашки вӑхӑтра ку ыйту калаҫтарать. Ҫӗрпӳре килсӗр йытӑсем ӗрчесе кайнӑ ав, ҫынсен сехри хӑпнӑ. Вӗсем ҫынна тапӑнма пултараҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче тӳре-шара ку ыйтӑва сӳтсе явнӑ. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев йытӑсене персе вӗлерме юраманнине аса илтернӗ. «Вӗсене тытмалла, вӑхӑтлӑх пункта вырнаҫтармалла, сиплемелле те кайран унччен вӗсем пурӑннӑ вырӑнах ямалла. Йӗрки ҫапла», - тенӗ вӑл.
Ҫак тивӗҫсене муниципалитетсен пурнӑҫламалла. Анчах вӗсем ҫак ӗҫе туллин туса пыраймаҫҫӗ. Сӑлтавӗ тӗрлӗрен. Тӗслӗхрен, чӗрчунсене вӑхӑтлӑх тытмалли пунктсем ҫук. Ҫавна май республикӑра ҫавнашкал пунктсем хута яма палӑртнӑ.
Йытӑсем ачасене тӑтӑшах тапӑннӑран Элтепер васкавлӑ мерӑсем шырама ыйтнӑ. Патшалӑх ветеринари службин ертӳҫине муниципалитетсемпе пӗрле ку ыйтӑва татса пама хушнӑ.
Шупашкарта 14-мӗш троллейбуса «Солнечный» микрорайона ҫити тӑсасси пирки унччен пӗлтернӗччӗ. Анчах хальлӗхе маршрута тӑсман-ха, мӗншӗн тесен Чӑваш Ене автономлӑ мелпе ҫӳрекен автобуссем ҫитеймен.
Вӗсене, пӗтӗмпе 68 троллейбус, кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне илсе килессе кӗтнӗ. Анчах пандемие пула палӑртнӑ вӑхӑта илсе ҫитереймен. Ҫавна май савутпа хушма килӗшӳ тунӑ, унта палӑртнӑ тӑрӑх, транспорт ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ҫитмелле.
«Эпир троллейбуссем акан 1-мӗшӗ тӗлне ҫитессе шанатпӑр. Ака уйӑхӗнче транспортӑн лини ҫине тухмалла», - тенӗ ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер халӑх тетелӗсенче ирттернӗ тӳрӗ линире.
Сӑах май, ҫак кунсенче Чӑваш Ене ҫӗнӗ троллейбуссем килнӗ. Вӗсенчен 10-шӗ рейса тухнӑ ӗнтӗ.
Паян ЧР Элтеперӗ Олег Николаев халӑх тетелӗсенче тӳре лини ирттернӗ, ҫынсен ыйтӑвӗсене хуравланӑ.
Тӗрлӗ ыйтӑва хуравланӑ вӑл. Тӗслӗхрен, ҫынсем Муркашра тротуарсене тасатманни пирки ыйтнӑ. Олег Николаев хӑй юр хырма юратни пирки каланӑ, Муркашри тӳре-шараран ку лару-тӑру пирки кӑсӑкланма шантарнӑ.
Нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗрпе тивӗҫтересси пирки те калаҫнӑ. Малашне ҫӗр лаптӑкӗ вырӑнне пӗр хутчен тӳлев парасси пирки шутлаҫҫӗ, ку проекта пӑхса тухаҫҫӗ.
Пӗр амӑшӗ пӗчӗк ачасене сӗт юр-варне тӳлевсӗр парассипе кӑсӑкланнӑ. Олег Алексеевич хӑй те нумай ачаллӑ ашшӗ пулнине, хӑй вӑхӑтӗнче юр-вара тӳлевсӗр панине астунине каланӑ. Кун пирки тӳре-шара шухӑшласа пӑхӗ.
Олег Николаев халӑх ыйтӑвӗсене 1 сехет ҫурӑ ытла хуравланӑ.
Чӑваш Енре ваннӑй пӳлӗмсем валли хатӗр-хӗтӗр кӑларакан модельлӗ савут хута ярасшӑн. Ҫапла сӗннӗ ЧР Элтеперне Олег Николаева.
Санитари керамики туса кӑларакан компани элчисем (ӑна Чехи специалисчӗсем Мускавра пуҫарнӑ) Олег Алекссевич патне сӗнӳпе тухнӑ. Вӗсем Чӑваш Енре савут хута ярасшӑн.
Компани элчисем каланӑ тӑрӑх, вӗсен хӑйсен конструктор бази пур, кашни ҫулах умывальниксен ҫӗнӗ маделӗсене хӑйне евӗр дизайнпа кӑлараҫҫӗ.
Олег Николаев Чӑваш Енре виҫӗ индустри паркӗ пулнине, унашкаллисене татах йӗркелеме палӑртнине, инвестора хӑтлӑ условисемпе тивӗҫтерме пултарассине каланӑ.
Росгвардин Чӑваш Енри пуҫлӑхӗ улшӑнӗ. Кун пирки республика Элтеперӗ Олег Николаев Раҫҫей Федерацийӗн Наци гвардийӗн Атӑлҫи округӗнчи ҫарӗсен командующийӗпе Александр Порядинпа тӗл пулсан сӑмах хускатнӑ.
«Сирӗн патӑра кӗҫех ҫӗнӗ ертӳҫӗ килсе ҫитӗ. Эпир пуҫлӑхсене пӗр вырӑнтан тепӗр ҫӗре куҫарма йышӑнтӑмӑр», — тенӗ Александр Порядин.
Чӑваш Енри Росгвардин управленине ертсе пынӑ Алексей Ежеев Удмурт Республикинчи управлени пуҫлӑхӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ.
Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ҫынсен ыйтӑвӗсене «Контактра» тата «Инстаграм» халӑх ушкӑнӗсенчи страницӑсенче хуравлӗ.
Ыйтусене республика ертӳҫи халех пухма пуҫланӑ. Вӗсене вӑл пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗччен йышӑнӗ. Ыйтусене ӑсатнӑ чухне виҫӗ саманта асра тытмалла: хӑвӑрпа паллаштармалла, ыйтӑва уҫӑмлӑн ҫырмалла, хӑвӑрпа ҫыхӑнмалли телефон номерне кӑтартмалла.
«Ята кӑтартмасӑр ҫырнӑ ыйтусемсӗр пуҫне пурне те хуравлама тӑрӑшӑп. Тӳрӗ эфирта уҫӑмлатса ӗлкӗрейменнисене ӗҫтешӗмсем каярах тӗплӗн хуравлӗҫ», – тенӗ Элтепер.
Чӑваш Енӗн Общество палатин членӗсем республика Элтеперӗпе Олег Николаевпа тӗл пулсан Ҫамрӑксен ӗҫӗсен комитетне йӗркелес ыйтӑва хускатнӑ.
Олег Николаев шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫамрӑксен ыйтӑвӗпе пӗрмаях тӗллевлӗн ӗҫлемелле. Ун валли уйрӑм ведомство йӗркелемесен те.
Республика ертӗӳҫи пирӗн регионта хӑй вӑхӑтӗнче ун пек комитет пулнине аса илтернӗ. Хальхи вӑхӑтра ҫамрӑксен ыйтӑвӗсемпе республикӑн Вӗренӳ тата ҫамӑксен политикин министерстви ӗҫлет. Ҫавна май йӗркене кӗрсе кайнӑ ӗҫе ылмаштармасан та. Ведомство ку енӗпе тимлесе ҫитереймесен е ӗҫе урӑхла йӗркелемелли сисӗнсен шухӑшласа пӑхма пулать.
Хальхи вӑхӑтра республикӑри культура аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн 20 ҫын пурнӑҫ тӑршшӗпе 3 пин тенкӗ пособи илсе тӑрать. Анчах ку виҫе 1994 ҫултанпа ӳсмен.
Чӑвашинформ пӗлтернӗ тӑрӑх, ЧР Культура министерствин Общество канашӑн председателӗ Виктор Бондарев ЧР Элтеперӗ Олег Николаев патне пособие ӳстерес ыйтупа тухнӑ. Олег Алексеевич ку шухӑша ырланӑ.
«Эсир сӑмах хускатнӑ ҫынсем Чӑваш Ен культурине пысӑк тӳпе хывнӑ. Ку пособи виҫине пирӗн ЧР Культура министерствипе пӗрле пӑхса тухмалла», - тенӗ Элтепер.
Пособи виҫи мӗн чухлӗ пулассине хальлӗхе пӗлтермеҫҫӗ.
Республикӑра кафесемпе ресторансене талӑкӗпех ӗҫлеме ирӗк панӑ. Ку хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Аса илтерер: чӳк уйӑхӗнче кафесемпе ресторансене 23 сехетчен ҫеҫ ӗҫлеме ирӗк панӑ. Икӗ эрне каялла вӗсен ӗҫне ҫур ҫӗр иртни 2 сехетчен тӑсма ирӗк панӑччӗ. Халӗ вара талӑкӗпех ӗҫлеме ирӗк пур. Анчах хальлӗхе банкетсем ирттерме юрать.
Кафере зала 75 процент тултарма юрать. Анчах сӗтелсене унчченхи пекех 1,5 метр аякра лартмалла. Пӗр сӗтел хушшинче 4 ҫынран ытларах лармалла мар.
+2.3 °C