Паян ирхине 7 сехетре Красноармейски районӗнчи Карайра шыв башни йӑтӑнса аннӑ. Тӳрех каламалла: ӑна пӗлтӗр ҫеҫ республика хыснинчи укҫапа лартнӑ.
ЧР Строительство министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, подряд организацийӗ башньӑна лайӑх ҫирӗплетмен, япӑх ҫанталӑкра ӗҫленӗ. Подрядчик ҫӗнӗ башня туяннӑ вӑхӑтра ял ҫыннисем шывсӑр ан ларччӑр тесе вӑхӑтлӑха киввине вырнаҫтарӗҫ. Подрядчик ҫӗнӗ башня саккас панӑ ӗнтӗ, ӑна гаранти срокӗпе тӳлевсӗрех лартса парӗҫ.
Палӑртмалла: кӑҫал республикӑра 99 башньӑна юсама укҫа уйӑрӗҫ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Этнескер ялӗнчи ҫӑла вӑхӑтлӑх хупнӑ. Ҫакна район сучӗ йышӑннипе тунӑ. Унти шыв пахалӑхӗ тивӗҫтермест-мӗн.
Тӗрӗслев ирттернӗ чухне санитари нормисене пӑхӑнманни палӑрнӑ. Суд йышӑнӑвне приставсем килсе администраци специалисчӗсен умӗнче пурнӑҫланӑ – ҫӑла хупса хунӑ.
Яла шывпа тивӗҫтернӗ чухне ял тӑрӑхӗн адиминистрацийӗ санитари нормисене пӑснӑ-мӗн. Ҫакна лаборатори тӗпчевӗ ҫирӗплетнӗ. Шыв ҫынсен сывлӑхӗшӗн тата пурнӑҫӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратма пултарнӑ. Халӗ ял тӑрӑхӗн администрацийӗ ҫитменлӗхсене пӗтерес тӗлӗшпе ӗҫлет.
Атӑл леш енне, Сосновкӑна, шыв пӑрӑхӗ хурӗҫ. Анчах ҫынсен киле шыва хӑйсен кӗртмелле.
Сосновкӑра шыв пӑрӑхне хурас ӗҫ пуҫланнӑ ӗнтӗ. Инвестици программипе килӗшӳллӗн, ку ӗҫсене «Водоканал» пурнӑҫлать. 1 ҫухрӑма яхӑн пӑрӑха Тальниковая, Ҫамрӑклӑх урамӗсенче хурӗҫ. Ҫавӑн пекех ку урамсенче шыв пӑрӑхӗн сакӑр ҫӑлне, тӑватӑ пушар гидрантне тӑвӗҫ.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен пӑрӑхсене ҫӑвӗҫ, дезинфекци тӑвӗҫ. Проекта 1,3 миллион тенкӗпе пурнӑҫлӗҫ. Киле шыв кӗретес тесен ҫынсен «Водоканала» каймалла. Киле кӗртнӗ чухнехи тӑкаксене хӑйсен саплаштарма тивӗ.
Ӑсчахсем ҫумӑрӑн пӗр тумламӗнчен 140 Вольт напряжени пама пултаракан ятарлӑ генератор шутласа кӑларнӑ, ку виҫе вара 100 пӗчӗк ҫутӑдиодлӑ лампочкӑна ӗҫлеме ҫителӗклӗ.
Ҫӗнӗ хатӗрӗн генераторӗнче алюмини электрочӗпе политетрафорэтиленпа витнӗ индий-тӑхлан йӳҫекӗллӗ тепӗр электрод вырнаҫнӑ. Ҫумӑр тумламӗ материал ҫине лекнӗ хыҫҫӑн икӗ электрод сыпӑнаҫҫӗ. Ҫакӑ PTFE-ре пухӑннӑ зарядсене электричество пек чупма май парать. Ку хатӗр-хӗтӗр шалкӑм ҫумӑрта та ӗҫлеме пултарать.
Анчах та изобретение тӗпе хурса практикӑра усӑ курма май паракан хатӗр туса кӑларас умӗн тата нумай ӗҫлемелле-ха. Хальлӗхе энерги кӗске вӑхӑтлӑха кӑна йӗркеленет, нумайлӑха ӗҫлеме пухас тесен — йывӑрлӑхсем сахал мар. Ӳлӗм кунашкал хатӗрсене, технологие лайӑхлатса ҫитерсен, сӑмахран, ҫурт тӑррисенче вырнаҫтарма май пулӗ.
Куславкка районӗнче пурӑнакан арҫын Атӑл урлӑ каҫнӑ чухне пӑр айне анса кайнӑ, анчах темӗнле тӑрӑшсан та вӑл хӑтӑлса тухайман — ӳт-пӗвӗ пӑрлӑ шывра шӑннипе вилнӗ. Кун пирки паян, раштавӑн 4-мӗшӗнче «МК Чебоксары» хаҫат хӑйӗн интернетри сайтӗнче пӗлтернӗ.
Хайхи массӑллӑ информаци хатӗрӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, арҫын иртнӗ вырсарникун, раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, юханшывӑн сулахай ҫыранӗнчен сылтӑм енне каҫма шухӑшланӑ. Анчах ҫыран хӗррине ҫитме 500 метр пек юлсан ҫӳхе пӑр ҫурӑлса кайнӑ та арҫын шыва анса кайнӑ. Хайхискер тапаҫланнине пулӑ тытса ларакан арҫынсем асӑрханӑ, вӗсем тӳрех ҫӑлавҫӑсене тата васкавлӑ пулӑшӑва чӗннӗ, хӑйсем тӗллӗн пулӑшма пикеннӗ. Анчах май килмен — арҫыннӑн чӗри тапма чарӑннӑ.
Палӑртса хӑвармалла, арҫын ӗҫрен килне таврӑнма тухнӑ, анчах ҫывӑх ҫыннисем патне ҫитеймен.
Ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарти «Садовый» микрорайонта пурӑнакансем вӗри шывсӑр тӑрса юлнӑ. Ҫук, ҫынсем шыв укҫи тӳлемен мар. Микрорайонӑн котельнӑйне пӑхса тӑракан «СУОР» «Газпром межрегионгаз Чебоксары» предприяти умӗнче парӑма кӗнӗ.
Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Газпром межрегионгаз Чебоксары» асӑрхаттарса ҫыру янӑ, тепӗр икӗ кунран вара котельнӑйне сӳнтернӗ. Микрорайонта 30 ытла ҫурт вӗри шывсӑр юлнӑ. 203-мӗш ача пахчинче те вӗри шыв ҫук.
Паян 13 сехет ҫурӑра микрорайонта пурӑнакансем журналистсемпе тӗл пулнӑ. Ҫынсем чан ҫапаҫҫӗ. Ара, вӗсем управляющи компанине вӗри шывшӑн укҫа тӳлесе тӑнӑ-ҫке-ха. Ҫынсем пӗтӗм инстанцирен, ҫав шутра прокуратурӑран та, пулӑшу ыйтаҫҫӗ.
Паян Ҫӗрпӳ хулин ҫыннисен шывсӑр ларма тивет-ши вара? Паян унта сивӗ шыв пӑрӑхӗ ҫинче (вӑл 500 миллиметр диаметрлӑ) авари пулни пирки пӗлтереҫҫӗ.
Аварие пула Ҫӗрпӳ хулинче шыв пама пӑрахнӑ. «Ҫыхӑнура» канашлу пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ авари вырӑнӗнче специалистсем ӗҫлеҫҫӗ, пӑрӑха йӗркене кӗртеҫҫӗ.
Аварие пула Ҫӗрпӳ хулинче 14 пин те 718 ҫын шывсӑр тӑрса юлнӑ. Кун пирки ЧР Строительство министерстви хыпарлать.
Сӑмах май, ҫулла ҫитнӗ май Шупашкар хулинче те вӑхӑтлӑха вӗри шыв пама пӑрахаҫҫӗ. Ҫак хушӑра специалистсем юсав ӗҫӗсем ирттереҫҫӗ. Малтан ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ тата кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнчисем вӗри шывсӑр юлӗҫ.
Роспотребнадзор Етӗрне районӗнчи шыва тӗрӗсленӗ. Ейӳ сарӑлнӑран унти ӗҫмелли шыв пахалӑхӗ чакнӑ. Тӗрӗслев палӑртнӑ тӑрӑх, вӑл гигиена нормативӗсемпе килӗшсе тӑмасть.
Етӗрнере юханшывӑн сулахай енче пурӑнакансем Полянки ялӗнче вырнаҫнӑ ҫӑлтан шыв ӑсаҫҫӗ. Ҫак кунсенче унта ейӳ вӑйлӑ сарӑлнӑран шыв пахалӑхӗ чакнӑ.
Халӗ «Полянки» водозаборта шыва дезинфекцилеҫҫӗ. ЧР строительство министрӗн ҫумӗ Максим Иванов каланӑ тӑрӑх, тӑватӑ резервуартан иккӗшӗнче дизинфекци пырать, ир енне вӗсене таса шыв тултармалла. Кун хыҫҫӑн Роспотребнадзор анализсем илӗ. Унтан тепӗр икӗ резервуара тасатӗҫ. Шыв тасамарланнине пула хулари ача сачӗсемпе пульницӑсене кӗленчери шывпа тивӗҫтернӗ, шкулта уроксемпе тӑхтавсен вӑхӑтне чакарнӑ.
Канаш хлинче пурӑнакан ҫынсем шывсӑр тӑрса юлнӑ. Ку – шыв пӑрӑхӗ ҫинчи аварие пула. Нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ирхи 10 сехетре «Восточный» гастроном ҫывӑхӗнче шыв юхма пуҫланӑ. Ҫавна май 55 ҫуртри сивӗ шыва сӳнтерсе лартнӑ. Вӗсенче вара 7675 ҫын пурӑнать.
8-мӗш ача пахчи, 11-мӗш ача пахчи, 6-мӗш шкул, 16-мӗш професси училищи те шывсӑр тӑрса юлнӑ.
Шыва нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 17 сехетре пама шантарнӑ. Анчах тепӗр кунхине ирхине ӑна каллех сӳнтернӗ. Паян унта специалистсем ӗҫленӗ, юсав ӗҫӗсем ирттернӗ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви кӑҫал Улатӑрта, Улатӑр районӗнчи Кире поселокӗнче, Йӗпреҫ поселокӗнче тата ҫак районти Пӑва ялӗнче пурӑнакансене таса шывпа тивӗҫтерес тесе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеме тытӑнасшӑн. Ҫапла майпа асӑннӑ тӑрӑхсенче тӗпленнӗ ҫынсем виҫӗ ҫул хушшинче таса шывлӑ пулӗҫ.
Йӗпреҫ районӗнче шыв ыйтӑвӗ чӑннипех те ҫивӗч. Аса илтерер: иртнӗ ҫулхи ҫулла унти ҫынсем прокуратурӑна ҫыхав ҫырса пулӑшу ыйтнӑ. Ара, вӗсен килӗнчи кранран тутӑх тӗслӗ шыв юхнӑ. Ҫийӗнчех тӗрӗслев ирттернӗ. Тӗлӗнмелле те, пӑтранчӑк шыв ӗҫме юрӑхлӑ тесе йышӑннӑ. Вӑл ҫын сывлӑхӗпе пурнӑҫӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть-мӗн.
Ҫак тӑрӑхсенче пурӑнакансене таса шывпа тивӗҫтерес тесе республика хыснинчен укҫа уйӑрма палӑртнӑ. 2012–2013 ҫулсенче проектпа смета документацине хатӗрленӗ ӗнтӗ, вӑл патшалӑх экспертизи витӗр тухнӑ.
+12.5 °C