Паян ҫӗрле, 2 сехет иртсен, Тӑвай районӗнче лаша вити ҫунма пуҫланӑ. Пушар Йӑнтӑрччӑ ялӗнче пулнӑ.
Шел те, ҫулӑм 500 тӑваткал метр лаптӑк ҫинче вырнаҫнӑ йывӑҫ витене тӗп тунӑ. Халӗ пушар мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ.
Улатӑрта вара Хурӑнлӑ урамӗнчи 3-мӗш ҫуртри пӗр пӳлӗмлӗ хваттерте диван ҫунма тытӑннӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма 5 минутран сӳнтернӗ. 26 ҫулти кил хуҫине ҫӑлма май килнӗ.
Тӑвай районӗнчи Мучар ялӗнче пурӑнакансем 13 ҫул шыв кӗтне. Кӑҫал тинех шыв башни ӗҫлесе кайнӑ.
2008 ҫулта мучарсем шывлӑ пулас тесе 50 пин тенкӗ пухнӑ. Анчах ӗҫ малалла кайман, вырӑнти тӳре-шара ку ӗҫе мӗнле программӑпа хута ярасси пирки шутланӑ.
Пӗлтӗр Элтепер хатӗр проектлисене пулӑшма хушу парсан Мучарта шыв сечӗсене хунӑ, башня лартнӑ. Йӑнтӑрччӑсен те проекчӗ хатӗр пулнӑ. Ҫак икӗ ялта шыв тӑвас тесе Чӑваш Енӗн резерв фондӗнчен 26 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра республикӑра 3 пине яхӑн шыв башни тата скважина пур. Анчах вӗсенчен чылайӑшне юсаса ҫӗнетмелле.
| ЮПА | 09 |
Унтанпа нумай ҫул иртсе кайрӗ. Хӗрӗх ҫула яхӑн. Пӗрех унӑн сӑнӗ, калаҫӑвӗ, чӗлхи, тыткаларӑшӗ манӑн асӑмран тухмасть. Тепӗр чухне шутлатӑп: мӗншӗн кун кӗнеки ҫырса пыман-ши? Паллӑ ҫынсемпе тӗл пулнӑ самантсем, пулӑмсем питӗ нумай пулнӑ-ҫке!.. Шел, хӑшӗ-пӗри кӑна асра юлнӑ.
Ҫавӑн пек пулӑмсенчен пӗрне — Яков Ухсайпа тӗл пулнӑ самантсене — вулакан патне ҫитересшӗн те паян. Сӑлтавӗ те ҫук мар. Пӗрремӗшӗ: аслӑ пиччемӗрсене, ӗҫтӗшсене, чӑваш чӗлхине, литературине сума суни, хисеплени пит палӑрсах каймасть халӗ. Иккӗмӗшӗ: кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Чӑваш халӑх поэчӗ, М. Горький ячӗллӗ РСФСР, К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш АССР Патшалӑх премийӗсен лауреачӗ Яков Гаврилович Ухсай ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитет. Паллӑ кунӗ ҫывхарать пулин те, ниҫта та унӑн ятне асӑннине, патшалӑх шайӗнче уява хатӗрленнине илтмерӗм, курмарӑм. Эпир ӳссе ҫитӗннӗ вӑхӑтра вара Яков Ухсай Раҫҫейри паллӑ поэтсенчен пӗриччӗ, Мустай Карим, Расул Гамзатов (иккӗшӗ те — Социализла Ӗҫ Геройӗсем) поэтсемпе пӗр шайраччӗ. Пирӗн ентеш те вӗсен шутне кӗмелли ҫынччӗ, анчах «ырӑ ҫынсем» тӑрӑшнипе ӑна хамӑр хушӑрах — Чӑвашрах — путарса лартрӗҫ.
Тӑвай районӗнче шӑп та лӑп 15 ҫул каялла, 2002 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, автобус ҫырмана анса кайнӑ. Хӑрушӑ аварире 25 ҫын вилнӗ.
Ҫав кун ирхине автобуса 65 ҫын ларнӑ. Автобусра Тӗнеяль, Йӑнтӑрччӑ ялӗнчи ҫынсем пулнӑ. Транспорт Тӑвай ялне ҫитсен ҫырмана анса кайнӑ. Кайран ҫакна палӑртнӑ: автобусӑн тормозӗ ӗҫлеме пӑрахнӑ.
Аварире 30 ҫын йывӑр аманнӑ. Халӗ ҫав вырӑнта часавай ларать. Ӑна районти ҫынсем, организацисем, предприятисем пухнӑ укҫапа ҫӗкленӗ. Республикӑри ытти район-хулари ҫынсем те ҫак сӑваплӑ ӗҫрен юлман.
Чӑваш Енри пӑхаттир-пуҫлӑх Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхне ертсе пырать.
Паян Шупашкар районӗнчи Станьялӗнче Муниципалитет пӗрлешӗвӗн служащийӗн тата пуҫлӑхӗн X кунӗ иртнӗ. Унта республикӑри тӗрлӗ тӳре-шара, Михаил Игнатьев Элтепер хутшӑннӑ.
Виҫӗ енлӗ спорт ӑмӑртӑвӗнче Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Мульдияров пӗрремӗш вырӑн йышӑнса «Пӑхаттир-пуҫлӑх» номинацире палӑрнӑ, иккӗмӗш вырӑнта – Тӑвай районӗнчи Йӑнтӑрччӑ ял тӑрӑхӗнчи Анатолий Семенов, виҫҫӗмӗшӗнче – Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкасси ял тӑрӑхӗнчи Денис Денисов.
Утӑ чи вӑйлӑ ҫулакан пуҫлӑх — Хӗрлӗ Чутай район администрацине ертсе пыракан Александр Башкиров, иккӗмӗшӗнче — Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев, виҫҫӗмӗшӗнче — Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Горбунов.
Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗлӳ кунӗнче, ачасем шкула каяҫҫӗ. Тӑвай районӗнчи Йӑнтӑрччӑ ялӗнче вара шкул ачи пушар кӑларнӑ.
81 ҫулти кинемейӗн килӗнче сарай ҫунма тытӑннӑ. Унӑн 11 ҫулти мӑнукӗ шӑрпӑкпа вылянӑ. Утӑпа тырра ҫийӗнчех ҫулӑм хыпса илнӗ.
Малтанах шӑпӑрлан пушара хӑй сӳнтерме хӑтланнӑ. Анчах кӑлӑхах. Вырана ҫитнӗ пушарнӑйсем ҫулӑма кӳршӗсем патне каҫма паман. Анчах сарай тата икшер тонна утӑпа тырӑ ҫунса кӗлленнӗ.
Сӑмах май, ҫав кунах ҫӗрле Красноармейски районӗнчи Ҫӑкалӑх ялӗнче те пушар алхаснӑ. Унта мунча ҫуннӑ. Ҫулӑм кӑмака йӗркеллӗ ӗҫлеменнине пула тухма пултарнӑ.
Муниципалитетсене ертсе пыракансен тата муниципалитет служащийӗсен Республика кунӗ тӗлӗнче канма вӑхӑт пулман. Ҫӗртмен 25-мӗшӗнче, сӑмахран, вӗсем асӑннӑ ӗҫре тӑрмашакансен IX кунне хутшӑннӑ. Кӑҫал ӑна Куславкка районӗнчи Ҫӗньял ялӗнче ирттернӗ.
Мероприятине хутшӑннӑ республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Ен пуянсене укҫа-тенкӗ хывма илӗртӳллӗ регион пулнине, влаҫра ларакансем халӑх пурнӑҫне лайӑхлатассишӗн ҫине тӑрса ӗҫленине палӑртса хӑварнӑ.
Тӗрлӗ тупӑшӑва тухнисен утӑ ҫулма та, мечӗк хӑвалама та тивнӗ. «Пӑхаттир пуҫлӑх» номинацире ку ята Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхне ертсе пыракан Сергей Мульдияров ҫӗнсе илнӗ, иккӗмӗш вырӑнта — Тӑвай районӗнчи Йӑнтӑрччӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Семенов, виҫҫӗмӗшӗнче — Вӑрнар районӗнчи Мӑн Явӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Андрей Васильев.
Хутӑш эстафетӑра Шупашкар районӗ мала тухнӑ, иккӗмӗшӗнче — куславккасем, виҫҫӗмӗшӗнче — сӗнтӗрвӑррисем.
Пирӗн сайта ҫыру килчӗ (ӑна «Кун кӗнеки» пая вырнаҫтартӑмӑр) — Валентина ятлӑскер тӑван Йӑнтӑрччӑ ялӗнчи шкулта тухтӑр вырӑнне пӗтернишӗн куллянать.
Пӑшӑрханмалли сӑлтавӗ те пур пек — Валентинӑн ачисем ҫав шкулта пӗлӳ илеҫҫӗ. Ялта хвелшӗр пур-ха та ӗнтӗ, анчах ҫыру шӑрҫалаканӑн шухӑшӗпе вӑл пур ҫӗре те ӗлкӗрсе ҫитеймӗ. «Ачапа тӑрук мӗн те пулин пулса иртрӗ пулсан, тен хвелшер ялти пӗр карчӑк патӗнче пулӗ?» — шикленет Валентина.
Йӑнтӑрччӑ ялӗ Тӑвайран 7 ҫухрӑмра ларать. Ялта шкул, ача пахчи, хвелшер пункчӗ, культура ҫурчӗ, вулавӑш, ҫыхӑну уйрӑмӗ, 3 лавкка пур. 2010 ҫулта кунта 212 кил шутланнӑ, 676 ҫын пурӑннӑ. Йӑнтӑрччӑ шкулне 100 ытла ача вӗренме ҫӳрет.
-8.7 °C