Пыл сӑпасӗ иртнӗ эрнерех пулчӗ пулин те муркашсем ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура палӑртнине пӗлтересех килчӗ.
«Вӗлле хурчӗн ҫунатти ҫинчи сывлӑх» регионсем хушшинчи уява кӑҫалхипе муркашсем улттӑмӗш хут йӗркеленӗ. Ҫултан ҫул вӑл хитреленсе-анлӑланса та сарӑлса пырать. Пуҫласа ку проекта культурӑпа ӳнер сферинчи ҫӗнӗ проектсене пурнӑҫа кӗртме республика шайӗнче ирттерекен конкурсра ҫӗнтернӗ хыҫҫӑн тытӑннӑ.
Хальхине пысӑк шайри тӳре-шара, Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, РФ Федераци Пухӑвӗн Федераци Канашӗн пайташӗ Вадим Николаев, чӑваш парламенчӗн депутачӗсем тата ыттисем – пырса ҫитнӗ. Вадим Николаев муркашсене пыл хурчӗ пек ӗҫчен тесе ырланӑ. Мухтаканӗсем татах пулнӑ-ха. Республикӑн муниципалитет пӗрлешӗвӗсен ӗҫ тӑвакан пуҫлӑхӗ Станислав Николаев вӗсем пирки «лартнӑ тӗллеве яланах пурнӑҫлаҫҫӗ» тесе хакланӑ. Республикӑн апат-ҫимӗҫ фончӗн ертӳҫи, вӑл муркашсен Шупашкарти ентешлӗхне ертсе пырать, Александр Федотов ентешӗсене пыл сутма Мускаври пасара кӑларма шантарнӑ.
Сӑнсем (58)
Сосновка поселокӗнче вӑрман касакансен хушшинче конкурс иртнӗ. Кӑҫалхипе ӑна саккӑрмӗш хут йӗркеленӗ.
Конкурса Чӑваш Енри чи маттур ҫынсем хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех кӳршӗ облаҫсемпе республикӑсенчен килнӗ. Йывӑҫ касма ҫӑмӑлах мар-мӗн. Пӗр сантиметр та пулин йӑнӑшсан «брак» пулать.
Конкурса 11-ӗн хутшӑннӑ. Вӗсем мӗнле ӗҫленине тӳперен те сӑнанӑ. Конкурсҫӑн йывӑҫа касни кӑна ҫителӗксӗр. Унӑн ӑна палӑртнӑ вырӑн ҫывӑхнерех ӳкермелле пулнӑ.
Йывӑҫ касакансен ӗҫӗ хӑрушӑ та. Вӑл пурнӑҫшӑн чи хӑрушӑ профессисен шутне кӗрет. Шахтерсемпе минерсемпе танах. Йывӑҫ касакансем хӑйсен ӗҫӗнче вӑйран ытларах ӑс кирлине палӑртаҫҫӗ.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, чи лайӑххи Артем Шашков пулнӑ. Вӑл пирӗн республика чысне Хусанта иртекен пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра хӳтӗлӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ пулма кандидата тӑнисем хӑйсен тупӑшӗ пирки уҫӑмланнӑ. Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссине вӗсем пӗлтерни тӑрӑх хакласан, чи пуянни Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев пулса тухнӑ, чи чухӑнни тивӗҫлӗ канури Валерий Сапожников.
Михаил Игнатьев тӗп ӗҫ вырӑнӗнче 3,6 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Унсӑр пуҫне Михаил Васильевичӑн Перекет банкӗн 1,5 миллион тенкӗлӗх сертификат пур. Банкра унӑн 2 миллион тенкӗ ытла пур. Кунсӑр пуҫне Михаил Игнатьевӑн 5 ҫӗр лаптӑкӗ, 5 пӳрт, 1 хваттерте тӳпе пур.
Либерал-демократсем кандидата тӑратнӑ Константин Субботин тӗп вырӑнта 3,9 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Банкри счет ҫинче 566,1 пин тенкӗ пур. Пурлӑха илсен унӑн Екатеринбургра гараж боксӗ пур.
«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партирен кандидата тӑратнӑ Олег Николаев тӗп вырӑнта 2,2 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Банкри вклада пула 200 пине яхӑн тупӑш илнӗ. Счет ҫинче унӑн 2,2 миллион тенкӗ пур-мӗн, унӑн «ИНТЕР РАО ЕЭС» акционерсен уҫӑ обществин 15 пин акцийӗ, ҫӗр лаптӑкӗн 1/5-мӗш пайӗ тата Hyundai IX55 урапа (машина) пур.
Раҫҫей Федерацийӗн Коммунистсен партийӗн кандидачӗн Валентина Шурчановӑн тупӑшӗ 4,3 миллион тенкӗпе танлашнӑ.
Ӗнер Шупашкарта пӑхаттирсем вӑй виҫрӗҫ. «Шупашкар вӑйламасӗ» ят панӑ ӑмӑртӑва ҫичӗ пӑхаттир хутшӑнчӗ. Вӗсем хушшинче Шупашкар каччи кӑна мар, Саранскри, Арзамасри, Йошкар-Олари вӑйлӑ арҫынсем те пулчӗҫ.
Вӑйламассен 120 килограмм таякан «Атлас чула» тата 100 килограмлӑ тимӗр пичкене 110 сантимер ҫӳллӗш сӗтел ҫине йӑтса хума тиврӗ. Унсӑр пуҫне вӗсен йывӑр япалана ҫӳле ҫӗклесе илме лекрӗ. Ку ӑмӑртура кам ҫӗнтернине вӑхӑта кура хакларӗҫ. 300 килограмм таякан урапана пилӗк хутчен ҫавӑрса хума та пултарчӗҫ вӗсем, 300 килограмм таякан кӗвенте евӗр тунӑ тимӗр конструкцие 20 метра маларах йӑтса тухассипе те тупӑшрӗҫ. 100 килограмм таякан снаряда 90 ҫеккунтра ытларах хут ҫӗклессипе те тупӑшрӗҫ. Унтан йывӑр грузовика 20 метра хӑвӑртрах куҫарассипе ӑмӑртрӗҫ.
Пӗрремӗш вырӑна Шупашкарти Дмитрий Смирнов ҫӗнсе илчӗ. 27 ҫулти каччӑ ытти ҫулта Шупашкарти кун пек ӑмӑртура мала тухса пынӑ. Сӑмах май каласан, спортсменсем хушшинче чи асли хӗрӗхрен каҫнӑ арҫын тупӑнчӗ. Ҫичӗ вӑйламасран ирӗклӗ мелпе кӗрешессипе спорт маҫтӑрӗ ята илни те, спортӑн ытти енӗпе палӑрнисем те пулчӗҫ.
Нумаях пулмасть Шупашкарта «Шӑккалат музейӗ» уҫӑлнӑ. Ӑна шӑпах Хула кунӗ умӗн, ҫурлан 13-мӗшӗнче, уҫнӑ. Ҫавӑн чухнех Николай Попов шоколатьепе тӗлпулу иртнӗ.
Музей ҫитекен кашни хулара йӑлана пӑхӑнса шӑккалат ваклаҫҫӗ те пурне те унпа хӑналаҫҫӗ. Шупашкарта та ҫак йӑлана пӑхӑннӑ. Ҫак йӑлана мӗншӗн ирттереҫҫӗ тетӗр-и? Хӑнасем экспонатсене чӑнах та шӑккалатран тунине ӗненччӗр тесе. Вӗсене лавккара сутӑнакан ахаль шӑккалатранах хатӗрленӗ. Апат-ҫимӗҫ сӑррисем ҫес хушаҫҫӗ унта.
Николай Попов музей историйӗпе паллаштарнӑ, хӑйсен ӑсталӑхӗн вӑрттӑнлӑхӗсене уҫнӑ. Ятарлӑ хатӗрпе усӑ курмаҫҫӗ-мӗн экспонатсене хатӗрленӗ чухне. Ӑсталӑх, холодильник, микрохумлӑ кӑмака ҫеҫ кирлӗ. Ҫапах ӑстасем шӑккалат экспоначӗсене хатӗрлес технологи вӑрттӑнлӑхне пӗлтермен.
Николай Попов тӑван хулинче Симферопольте кондитер фирмине уҫнӑ. Унтах пӗремӗш курав йӗркеленӗ. Вӑл каярахпа Шӑккалат музейӗ пулса кайнӑ.
Шоколатье Шупашкарта шӑккалатран тухья, шӳлкеме, алтӑр, хула гербне, В.Чапаев портретне хатӗрленӗ.
Ҫамрӑк Александр Гониашвили чӑннипех те маттур. Вӑл «повар ӗҫӗ» компетенци енӗпе Раҫҫей чемпионатне хутшӑннӑ. Раҫҫей команди Worldskills Competition-2015 тӗнче чемпионатӗнче «Пысӑк ӑсталӑхшӑн» медале ултӑ хутчен тивӗҫнӗ.
Ӗҫ профессийӗсен чемпионачӗ Сан-Паулӑра ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче вӗҫленнӗ. Унта хӑйне евӗр рекорд пулнӑ: конкурса 70 ҫӗршыври 1,2 пин ҫын тата 3 пин ытла эксперт хутшӑннӑ.
Чемпионатра Раҫҫей чысне 32 ҫын хӳтӗленӗ. Ҫав шутра Шупашкарти апатлану технологийӗпе коммерци техникумӗн студенчӗ Александр Гониашвили те пулнӑ. Вӑл «повар ӗҫӗ» енӗпе ӑсталӑхне кӑтартнӑ.
Маларах палӑртрӑмӑр ӗнтӗ, Раҫҫей командинчи ултӑ ҫын «Пысӑк ӑсталӑхшӑн» медале тивӗҫнӗ. Ҫиччӗшӗ вара чемпионат призерӗ пулса тӑнӑ. Вӑл шутра — Александр Гониашвили те.
Палӑртмалла: Раҫҫей кунашкал ӑмӑртӑва иккӗмӗш хут ҫеҫ хутшӑннӑ. Пӗрремӗшӗнче вӑл 2013 ҫулта, Лейпцигре иртнӗскерте, пулнӑ. Тепӗр чемпионат 2019 ҫулта Хусанта иртӗ.
Шупашкарта ҫӗнӗ микрорайонсенчи чарӑнусен ячӗсене панӑ. Ку «Садовый», «Финская долина», «Новый город» микрорайонсене пырса тивет.
Шупашкар хула администрацийӗн официаллӑ сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Садовый» микрорайонта общество транспорчӗ чарӑнакан вырӑна «П.Дементьев урамӗ» ят парӗҫ. «Финская долина» микрорайонти чарӑну ҫавӑн пекех ятлӑ пулӗ.
«Новый город» микрорайонти общество чарӑнакан вырӑнсене «Новый город» микрорайон», «Г.Ефимов поэт урамӗ», «А.Токарев композитор урамӗ», «Стартовӑй урамӗ», «В.Галкин мусӑкҫӑ урамӗ» ят парӗҫ.
Сӑмах май, транспорт чарӑнакан вырӑнсене вырӑсла та, чӑвашла та ҫырӗҫ.
Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти «Спартак» стадионта «Чемпионсен кубокӗ» пӗтӗм тӗнчери профессионал турнир иртнӗ. Турнирта 8 профессионал тытӑҫу пулнӑ. Вӗсенчен пӗринче Европа чемпионӗн титулне илессишӗн кӗрешнӗ. Мускаври, Чулхулари, Хусанти, Чӗмпӗрти тата ытти хулари спортсменсен хушшинче панкратионран пуҫласа кикбоксинг таран вӑй виҫнӗ.
Чи лайӑх кикбоксер ятне илессишӗн РФ спорт мастерӗ, Раҫҫейӗн икӗ хут чемпионӗ, Тӗнче кубокне ҫӗнсе илнӗ Артур Шишокин (Шупашкар) тата Узбекистан чемпионӗ Нуридин Джамалов кӗрешнӗ. Шупашкар каччи Европа чемпионӗн ятне тивӗҫнӗ.
Турнира РФ тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ, тӗнчен темиҫе хут чемпионӗ Сергей Харитонов килнӗ.
Ӗнер Тутар Республикинчи Ҫӗпрелте Сергей Радонежский ячӗллӗ чиркӳ уҫнӑ. 2013 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче тума пуҫланӑскере проектран пуҫласа пӗтӗмпех ЧНК ертӳҫи, «Тус» акционерсен хупӑ обществин ертӳҫи Николай Угаслов йӗркелесе пынӑ.
«Хӑй пурнӑҫӗнче Николай Федорович миҫе чиркӳ лартма пулӑшман-ши...», — тесе ҫырать ун пирки конгресӑн пресс-служби. Ҫакӑншӑнах ӑна Кирилл патриарх ку уйӑх пуҫламӑшӗнче Шупашкара килсен Сергей Радонежский орденӗ парса хисеп тунине аса илтерет.
Тутарстанри Ҫӗпрелти чиркӗве уҫма Шупашкартан Чӑваш Патшалӑх Канашӗн ертӳҫи Юрий Попов тата ыттисем пырса ҫитнӗ. Чиркӳ уҫассине пӗлсе Мускав хулинчен, Кировран, Чӗмпӗртен, ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен те унта пырса ҫитекенсем пулнӑ.
Кӑҫалхи ҫурлан 1-мӗшӗ тӗлне илсен, хуласемпе районсен пӗтӗмӗшле хыснине пӗлтӗрхи ҫав тапхӑртинчен тупӑш сахалтарах кӗнине Чӑваш Енӗн Финанс министерстви пӗлтерет. Пӗтӗмпе 10,8 миллиард тенкӗ кӗнӗ, ку вӑл 600 миллион тенкӗ сахалрах е 5,3 процент.
Тупӑш шайне ӳстернисем те пур. Ҫӗнӗ Шупашкарта унӑн хисепӗ 38 процент нумайланнӑ, Шупашкар районӗнче — 8,5 процент, Канаш хулипе Йӗпреҫ районӗнче — 5,1 процент, Пӑрачкав районӗнче — 5 процент, Улатӑр районӗнче — 1,7 процент, Комсомольски районӗнче — 1,4 процент.
Хӑйсен тупӑшӗ 18 муниципалитетра чакнӑ. Чи нумай чакни — Ҫӗмӗрле районӗнче (пӗлтӗрхипе танлаштарсан унта тупӑш 80,6 процент кӑна кӗнӗ), Тӑвай районӗ (83,7 процент), Шупашкарта (82,5 процент).
+1.3 °C