Ҫитес тунтикун, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче «Алфавитпа майлаштарнӑ чӑваш тӗнчи» ятпа ҫӗнӗ словарьсен хӑтлавӗ иртӗ. Унта юлашки вӑхӑтра пичетленсе тухнӑ виҫӗ сӑмах пуххипе паллаштарӗҫ.
Пӗрремӗшӗ: Скворцов Михаил Иванович хатӗрленӗ чӑвашла-вырӑсла словарӗ. Вӑл икӗ томпа тумалла. Пӗрремӗшӗ пӗлтӗр кун ҫути курнӑ, иккӗмӗш томӗ вара кӑҫал тухмалла.
Иккӗмӗшӗ: Чӑваш чӗлхин ӑнлантаруллӑ сӑмах кӗнекин 4-мӗш томӗ. Вӑл 2020 ҫулта пичетленнӗ. Ку словарь пурӗ 7 томран тӑмалла.
Виҫҫӗмӗшӗ: Дегтярёв Геннадий Анатольевич хатӗрленӗ «Чӑваш чӗлхин тематикӑлла диалектологи словарӗ: Чӗрчунпа ӳсен-тӑран ячӗсем» словарь. Вӑл пӗлтӗр пичетленнӗччӗ.
Мероприятине Чӑваш чӗлхи кунне халалласа ирттерӗҫ. Вӑл 15 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» литература клубӗн черетлӗ ларӑвӗнче Петӗр Яккусенӗн «Кӗмӗл ҫутиллӗ хирсем» кӗнекине пахалама пуҫтарӑннӑ. Унта пулнӑ Чӑваш кӗнеке издательствин илемлӗ литература редакторӗ Ольга Иванова пӗлтернӗ тӑрӑх, «хӑтлӑ залра халӑх нихҫанхинчен йышлӑ» пулнӑ. Вӗсен йышӗнче — поэтсемпе прозаиксем, журналистсемпе тӗпчевҫӗсем, вӗрентекенсемпе студентсем. Поэзи уявӗнче сӑвӑҫӑн хӗрӗ Анна Петровна Яковлевӑпа тӑванӗсем, вӗренекенӗсем те пулнӑ.
Сӑвӑ пуххи 2021 ҫул вӗҫӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленсе тухнӑ. Унта поэтӑн иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче ҫырнӑ, анчах ку таранччен ниҫта та пичетленмен хайлавӗсем кӗнӗ. Ҫавӑн пекех авторӑн сайра кун ҫути курнӑ сӑввисем те вырӑн тупнӑ кӑларӑмра. «Яккусенӗн лирика геройӗ кӑмӑл-сипет тасалӑхне нимрен мала хурать. Суя канлӗхе, суя хӗвӗшӗве, суя хавхаланупа ыратӑва сивлет вӑл. Пӗр тунсӑх та пӗр савӑк йӗркесем вулакана илемпе ырӑлӑх тӗнчине йыхравлаҫҫӗ», — палӑртнӑ кӗнеке издательствин ӗҫченӗ.
Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Аркадий Айдак: романтик, пассионарий, созидатель» кӗнекене хӑтланӑ. Кӑларӑма Аркадий Айдак тӗрлӗ ҫӗрте тухса калаҫнисене, вӑл дневниксенче ҫырса пынисене пухса пичетленӗ. Хӑтлава Етӗрне ентешлӗхӗ йӗркеленӗ.
Мероприятие хутшӑнакансене республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова саламланӑ: «Етӗрне районӗнче пирӗн республикӑна Раҫҫейӗпе мухтава кӑларнӑ ҫынсем ҫуралнӑ. Эпир Николай Мордвиновпа, Николай Ашмаринпа, Тани Юнпа мухтанатӑр. Тата, паллах, Аркадий Айдакпа».
Кӗнекене кӑларма Николай Малов (вӑл Патшалӑх Думин депутачӗ пулнӑччӗ) пулӑшнӑ иккен. Кӗнеке авторӗ — Алексей Леонтьев.
Ыран, пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, 14 сехетре, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗн Андрей Анохинӑн куравӗ уҫӑлӗ. Ӳнер ӑстин пултарулӑхӗпе Чӑваш патшалӑх ӳнер училищи паллаштарма йышӑннӑ.
Андрей Анохин — живопись ӑсти, Раҫсей Федерацийӗн художникӗсен союзӗн пайташӗ. Андрей Павлович 1957 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. 1976 ҫулта Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренсе тухнӑ, 1991 ҫулта — Чӑваш Енӗн патшалӑх педагогика институтӗнчен. 1991 ҫултанпа вӑл асӑннӑ аслӑ шкулта ҫамрӑксене вӗрентет.
Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков. Пирӗн несӗлсен аслӑ вӑрҫисем» истори очеркӗсен пуххине хӑтлама пухӑннӑ.
«Презентацире халӑх йышлӑччӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑма пахаланине ӳкерме Чӑваш телевиденийӗ те килме ӳркенмен. Шел те, кӗнекене вуласа тухнисем иккӗн ҫеҫчӗ залра: авторӗ хӑй тата редакторӗ – эпӗ. Кӑларӑмпа паллашма шантарнисем е килсе ҫитеймен, е очерксен пуххине шӗкӗлчеме ӗлкӗреймен иккен. Историксем те ҫукчӗ. Вӗсен хаклавне питӗ илтесшӗнччӗ Марина Карягина тележурналист тата ҫыравҫӑ. Ман шутпа, ку ыйту ыттисене те кӑсӑклантарчӗ. Шаннӑ кайӑк йӑвара пулмарӗ. Ҫавӑнпа мероприяти тӑршшӗпе ытларах Владимир Степановӑн калаҫма тиврӗ», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен Фейсбукри ушкӑнӗнче хӑтлава хутшӑннӑ Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ, Владимир Степановӑн кӗнекин редакторӗ Ольга Иванова.
Чӗмпӗрте «От пиктограммы до буквы» (чӑв. Пиктограммӑран пуҫласа саспалли таран) чӑваш ҫырулӑхӗпе ӗҫ тетрадьне чысланӑ.
Ӗҫ тетрадьне чӑваш ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ӑна тӑвас тесе Чӗмпӗрти тӗп вулавӑш тытӑмӗпе асӑннӑ хулари культура управленийӗ пулӑшнипе ҫине тӑнӑ.
Чӗмпӗрти ҫав культура учрежденийӗ «Смотрю и вижу» (чӑв. Пӑхатӑп тата куратӑп) ярӑмпа 11-мӗш кӑларӑм кун ҫути кӑтартнӑ. 11-мӗшне, ав, чӑваш ҫырулӑхне халалланӑ.
Ӗҫ тетрачӗпе Б.В. Аржанцев ячӗллӗ 25-мӗш ача-пӑча вулавӑшӗн сайтӗнчи «Рабочие тетаради» ярӑмра паллашма пулать.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, 18 сехетре, Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче Игорь Моляковпа тӗлпулу иртӗ.
Игорь Юрьевича нумайӑшӗ патшалӑх тата политика ӗҫченӗ евӗр пӗлеҫҫӗ. 1994 ҫулта вӑл Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутатне суйланнӑ. Чӑваш парламентӗнче вӑл икӗ созывра «халӑх тарҫи» пулнӑ. 2020 ҫулта ӑна РФ Патшалӑх Думин депутатне суйланӑ.
Вулавӑшри тӗлпулу-каҫра Игорь Юрьевичпа поэт евӗр паллаштарӗҫ. Вӑл — философ. 1983 ҫулта Ленинградри А.А. Жданов ячӗллӗ патшалӑх университетӗнчи философи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Унӑн пӗрремӗш кӗнеки 2001 ҫулта Йошкар-Олара пичетленсе тухнӑ, иккӗмӗшӗ — ҫавӑнтах тепӗр икӗ ҫултан. Сӑвӑсемпе пӗрлех Игорь Юрьевич пысӑкрах калӑпӑшлӑ хайлавсем ҫырать. Ҫывӑх вӑхӑтра унӑн «Заметки на ходу» романӗ кун ҫути курӗ.
Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче паян, ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Алексей Трофимов ӳнерҫӗн «Скульптор-монументалист Анатолий Брындин. Принципы стилеобразования и пластическая структура» кӗнекине хӑтлӗҫ. Мероприяти 16 сехетре пуҫланӗ.
Маларах асӑннӑ кӑларӑма 2019 ҫулта Чӑваш патшалӑх гуманитари институтӗнче пичетлесе кӑларнӑ.
Анатолий Брындин — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ, скульптор-монументалист, Брындинсен типографийӗн ертӳҫи. Ҫак уйӑхӑн 6-мӗшӗнче вӑл 80 ҫул тултарнӑ. Анатолий Брындин 1941 ҫулта Тутарстанра ҫуралнӑ. Пилӗк ҫулта ашшӗсӗр тӑрса юлнӑ, вуннӑра — ашшӗсӗр. Шупашкарта пурӑнакан тӑванӗ усрава илнӗ хыҫҫӑн пирӗн республикӑна куҫса килнӗ. 1961 ҫулта Шупашкарти художество училищине вӗренме кӗнӗ, 1968 ҫулта — Ленинградри В.И. Мухина ячӗллӗ аслӑ ӳнерпе промышленность училищине. 2013 ҫулта ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чысланӑ.
Ӗнер, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче Валентина Тараватӑн «Чӑн-чӑн туслӑх. Настоящая дружба» кӗнекине хӑтланӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑм Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть пичетленнӗ.
Кӗнекери тӗп сӑнарсем — Лена тата Вова, ял ачисем. Кӗнеке пуҫламӑшӗнче вӗсем ача пахчине ҫӳреҫҫӗ, пӗрле выляса кулаҫҫӗ.
Кӗнеке хӑтлавне хулари 37-мӗш шкул ачисем тата Чӑваш Енпе Чӗмпӗрти ҫыравҫӑсем: Николай Ларионов тата Раҫҫейри ҫыравҫӑсен союзӗн Чӗмпӗрти регионти уйрӑмӗн председателӗ Ольга Даранова — хутшӑннӑ.
Валентина Николаевна сӑвӑсене вырӑсла тата чӑвашла ҫырать. Унӑн 30 ытла кӗнеке пичетленнӗ, ҫав шутран 16-шӗ — чӑвашла.
Мускаври Пысӑк театрта Светлана Потёмкинан «Надежда Павлова: большое интервью с балериной» кӗнекине хӑтланӑ. Балерина ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 65 ҫул тултарнӑ.
Мероприятие Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова хутшӑннӑ. Чӑваш министрӗ Мускава пушӑ алӑпа кайман. Вӑл ҫӗршывӗпе паллӑ балеринӑна Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа кӑларнӑ медальпе чысланӑ.
Надежда Павлова – ХХ ӗмӗрти паллӑ балерина, вӑл тӗнчери паллӑ сценӑсем ҫинче ташланӑ, СССР халӑх артистки ята вӑл 28 ҫул каяллах тивӗҫнӗ.
Светлана Потёмкинан кӗнеки интервьюран тата сайра тӗл пулакан документсенчен тӑрать. Кӑларӑма 1000 экземплярпа пичетлесе кларнӑ. Светланой Потёмкина Чӑваш кӗнеке издательствипе балерина ҫинчен кӗнеке-альбом кӑларасшӑн.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (31.03.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 755 - 757 мм, 1 - 3 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ишетер Федосия Дмитриевна, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садай Владимир Леонтьевич, чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Воробьёв Алексей Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Спиридонов Моисей Спиридонович, чӑваш живописецӗ, графикӗ вилнӗ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |