Кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа шӑп та лӑп 125 ҫул ҫитет. Ҫавна май Лидия Филиппова, Ҫеҫпӗл Мишши ентешӗ, журналист тата публицист, ҫыравҫӑ, ӑсчах-тӗпчевҫӗ «Пурӑн, пирӗн Ҫеҫпӗл!» - «Живи, наш Сеспель!» сӑвӑсен пуххине хатӗрлесе кӑларнӑ. Ҫав кӗнекене Патӑрьелти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 2-мӗш номерлӗ вӑтам шкулта хӑтланӑ.
Хӑтлава Ҫеҫпӗл Мишшин «Тинӗсе» сӑввине шкул ачисем вуланинчен пуҫланӑ. Ӑна 10-мӗш класра вӗренекен София Цыганова тата Яна Головина ӑста янраттарнӑ. Кун пирки Мая Селендеева тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Ҫеҫпӗл сӑввисенеытти ача та чун-чӗри витӗр шӑрантарса кӑларнӑ.
«Ҫеҫпӗл Мишши сӑввисем паянхи кун та мӑнаҫлӑн янӑраҫҫӗ. Апла кӑвар чун-чӗреллӗ сӑвӑҫӑмӑр халӑх чӗринче пурӑнать тесех тӗв турӑмӑр. Ҫыравҫӑсемпе тӗл пулни те хавхалантарчӗ темелле вӗсене. Шурӑ хуламӑртан Лидия Филипповӑпа пӗрле Галина Кӗмӗл, Мальвина Петрова сӑвӑҫсем те килчӗҫ хӑтлава», — хыпарланӑ Мая Селендеева.
Бурят Республикин Наци вулавӑшӗнче мухтавлӑ чӑваш ӑсчахӗ ҫинчен пичетлесе кӑларнӑ кӗнекене хӑтланӑ.
«Учитель Хэ» кӗнеке авторӗ — Надежда Колесникова. Вӑл асӑннӑ регионти чӑвашсен организацийӗн ертӳҫи.
Кӗнекене хӑтланӑ май «Никита Бичурин: ученый, художник» курав та йӗркеленӗ. Вӑл Бичурина тӗрлӗ автор ӳкернӗ портретсемпе, ӳкерчӗксемпе тата Бичуринӑн ытти япалипе паллаштарать.
Комсомольски округӗнче «Тутар Шурут: историпе документлӑ очерк» кӗнеке презентацийӗ иртнӗ. Мероприятие Чӑваш Енри мӑсӑльмансен тӗн управленийӗ 30 ҫул тултарнине халалланӑ.
Хӑтлава ҫав тӑрӑхра пурӑнакансем, ҫуралса ӳссе ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче тӗпленнисем, сумлӑ хӑнасем пуҫтарӑннӑ.
«Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, кӗнекене 2 ҫул ытла хатӗрленӗ. Ӑна калӑплассипе Хусанти этнографсемпе историксем тӑрӑшнӑ. Темиҫе хут ял ҫыннисемпе тӗл пулса калаҫнӑ. Калӑпӑшлӑ издание архив докуменчӗсене, сӑн ӳкерчӗксене, тутаршурутсен аса илӗвӗсене кӗртнӗ. Кӗнеке кӑларас ӗҫе Шафигулла Наскаев пуҫарнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» литература клубӗн черетлӗ тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ тата ҫыравҫӑ Ольга Иванова «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр кун ҫути курнӑ «Чӗре тӗпӗнчи туйӑм» коллективлӑ сборника сӳтсе явнӑ.
Ольга Иванова хыпарланӑ тӑрӑх, «кӑларӑма юрату темипе ҫырнӑ калавсемпе повесть кӗнӗ. Авторӗсем – паянхи чӑваш ҫыравҫисем: Константин Малышев, Татьяна Ишмуратова, Оля Рубцова, Дмитрий Моисеев, Ольга Австрийская, Владислав Николаев, Владимир Степанов, Ольга Васильева. Произведенисенчи тӗп сӑнарсем – юрату авӑрне кӗрсе ӳкнӗ яшсемпе хӗрсем».
Хӑтлава хутшӑннӑ Людмила Сачкова прозаик кӗнекене туллин тишкернӗ, кашнин ҫинче уйрӑммӑн чарӑнса тӑнӑ.
«Ольга Австрийскаян чӗлхи сӑнарлӑ, пуян, ҫыравҫӑ детальсемпе вырӑнлӑ усӑ курать, сюжета тирпейлӗ йӗркелет», – тенӗ, сӑмахран, калем ӑсти.
Пуш уйӑхӗн 29-мӗшнче Чӑваш Енӗн нци вулавӑшӗнче Владимир Левуков ҫыравҫӑпа тӗлпулу иртнӗ май унӑн «Ӗмӗр пӗрле пуласчӗ» кӗнекине хӑтлӗҫ.
Владимир Леонтьевич — журналист, прозаик, Раҫҫейри писательсен союзӗн членӗ. Физик пӗлӗвӗллӗскер чӑвашла сӑвӑсем, калавсем, повеҫсем ҫырать.
Ҫыравҫӑ Тутарстанри Аксу районӗнчи Кивӗ Тимушкел ялӗнче ҫуралнӑ. 1979 ҫултанпа вӑл Самар облаҫӗнчи Тольятти хулинче пурӑнать. Вырӑнти «Истоки» вулавӑшра чӑваш чӗлхипе культурин клубне ертсе пырать.
Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Геннадий Айхи тата Тур Ульвен пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ кӗнекесене хӑтлӗҫ. Асӑннӑ кӑларӑмсем Питӗр хулинче 2023 ҫулта пичетленсе тухнӑ.
Пуҫтарӑннисем Александр Житеневӑн «Геннадий Айги: поэтика черновика» тата Норвеги поэчӗн тата прозаикӗн Тур Ульвенӑн «Исчезание равно образованию. Стихотворения и эссе» (ӑна вырӑсла Дмитрий Воробьевпа Нина Ставрогина куҫарнӑ) кӑларӑмӗсене хаклӗҫ.
Воронежри А. Житенев литературовед, критик, филологи наукисен докторӗ хӑйӗн монографине Чӑваш халӑх поэчӗн темиҫе сӑввине халалланӑ.
Пичет ҫурчӗн акт залӗнче «Петр Егоров – наш современник» ҫӗнӗ кӗнекен хӑтлавӗ иртнӗ.
Асӑннӑ кӑларӑм Чӑваш кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ. Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна П.Е. Егоров зодчий ячӗллӗ «Ӑрусен астӑвӑмӗ» культурӑпа истори еткерлӗхӗн фончӗн учредителӗ тата директорӗ Евгений Дмитриев пухса хатӗрленӗ. Яваплӑ редакторӗ – Атнер Хусанкай, издательство редакторӗ – Владимир Степанов.
«Ку кӑларӑм – монографи мар, ӑна историлле тата публицистикӑлла кӑларӑм тесен тӗрӗсрех пулӗ. Унта историксен, ӳнер, тӑван ен тӗпчевҫисен, Шупашкар, Мускав, Питӗр тата Таллин хулисенчи чиркӳсенче тӑрӑшкансен статйисем кӗнӗ. Вӗсем архитектор мӗнле ҫемьре ҫуралса ӳснине, ӑҫта вӗреннине, пултарулӑх ҫулӗ ҫине еплерех тухнине каласа параҫҫӗ, унӑн еткерлӗхӗпе туллин паллаштараҫҫӗ», – тесе палӑртнӑ кӑларӑма пухса хатӗрленӗ Евгений Дмитриев.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче нумаях пулмасть Любовь Фёдорова сӑвӑҫӑн ҫӗнӗ кӗнекине хӑталнӑ.
Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗн халӑх тетелӗнче Марина Карягинӑпа Екатерина Янгалакова телесюжечӗ тӑрӑх пӗлтернӗ тӑрӑх, «Ӑшӑх вырӑн ҫук тинӗсре» сӑвӑ пуххи — Любовь Фёдорован 9-мӗш кӗнеки.
Автор чӑваш литературинче иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенчех палӑрма пуҫланӑ иккен. Елчӗк районӗнчи (халӗ — муниципаллӑ округ) Энтепе хӗрӗ малтан тӑван тӑрӑхӗнче, унтан Шупашкарти шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентнӗ. Виталий Родионов, Любовь Мартьянова, Раиса Сарпи, Юлия Силэм пек пултаруллӑ тантӑшӗсемпе, «ҫилҫунатҫӑсемпе» литература тӗнчине кӗнӗ.
Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Зинаида Осипован «Любимая кукла. Юратнӑ пукане» ача-пӑча кӗнекине хӑтлама пуҫарӑннӑ. Унта ачасем тата ваттисем пухӑннӑ.
Хӑтав тӗлне музей «Поэтесса Зинаида Осипова» курав хатӗрленӗ. Унта ҫыравҫӑ мӑшӑрӗпе — паллӑ чӑваш ҫыравҫипе тата драматургӗпе, врачпа, Петр Осиповпа — сӑнланнӑ ӳкерчӗксем йышлӑ. Вӗсенче Оисповсен ачисем, мӑнукӗсем. Мӑнукӗсенчен пӗри, Ирина Иваницкая, – пианист.
«Любимая кукла. Юратнӑ пукане» – поэтӑн иккӗмӗш кӗнеки. Пӗрремӗшне автор пурӑннӑ вӑхӑтра, 1967 ҫулта, «Золотое детство» ятпа кун ҫути кӑтартнӑ.
«Хайлавсем ҫырма Арсений Тарасовпа Владимир Степанов писательсем хавхалантараҫҫӗ мана», — тенӗ Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Варкӑш» литература клубӗнче Юрий Исаев. Аса илтерер: раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче унта авторӑн «Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем» кӗнекине хӑтланӑ.
«Хайлавсем ҫырма Арсений Тарасовпа Владимир Степанов писательсем хавхалантараҫҫӗ мана. Хамшӑн кӑсӑклӑ пулӑмсене сӑнарлатса пама тӑрӑшрӑм. Атте сӑнарӗ тӗпре. Вӑл, сӑмахран, «Пан улми», «Пиҫен тӑшманӗ» калавсенче тӗл пулать. Шӳтлӗ япаласем те пур. «Шӑртлӑ сысна хӳри» – хампа пулса иртнӗ истори. Ман геройсем ытларах чухне – арҫынсем. Вӗсен шӑпи, кулянӑвӗ мала тухать. Юрату ҫинчен ҫырма пӗлместӗп эпӗ», – тенӗ Юрий Исаев.
+5.3 °C