Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Русские писатели в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре вырӑс ҫыравҫисем) марафон иртнӗ май хальхи вӑхӑтри ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем ирттерӗҫ. Марафонӑн тӗллевӗ — хальхи вӑхӑтри литературӑн чи лайӑх тӗслӗхӗсемпе паллаштарасси, кӗнеке вулассипе кӑсӑклантарасси.
Пӗрремӗш тӗлпулӑва паян, Раҫҫейри Пушкин кунӗнче, Андрей Геласимовпа ирттерӗҫ. Асӑннӑ вырӑс ҫыравҫи — чылай роман, повеҫ, клав тата сӑвӑ авторӗ. Унӑн нумай хайлавне экранизациленӗ. Андрей Геласимов хайлавӗсемпе усӑ курса «Дом на Озёрной» мини-сериала, «Жажда», «Мой любимый раздолбай», «Ке-ды» фильмсем ӳкернӗ.
Наци вулавӑшӗнчи тӗлпулу акт залӗнче иртӗ, 18 сехетре пуҫланӗ. Унта кирек кам та кӗрсе кума пултарать.
Иртнӗ ҫул Шупашкарти хӑна ҫурчӗсене 2020 ҫулхинчен 21% ытларах хӑна вырнаҫтарнӑ. Тӗп хулари хӑна ҫурчӗсем хӑйсем патӗнче пурӗ 144 пин ҫын валли вырӑн тупса панӑ. Сӑмах май, вӗсенчен 2 пинӗшӗ кӑна ытти патшалӑхсен гражданӗсем пулнӑ.
Унчченхи ҫулхипе танлаштарсан 2021 ҫулта Шупашкара теплоходсемпе килекен туристсен шучӗ те ӳснӗ (+11%). Ҫавӑн пекех Шупашкарта чарӑннӑ теплоходсен тӑмалли вӑхӑт тӗлӗшпе те ӳсӗм пуррине палӑртнӑ. Вӑтам чарӑну вӑхӑчӗ 5,5 сехетпе танлашнӑ.
Чӑваш Республикин тӗп хулине вӗҫсе килнӗ пассажирсем тӗлӗшпе статистикӑра пысӑк ӳсӗм. Ҫак виҫе 65% танлашнӑ. Сывлӑш карапӗсем ҫинче вӗҫсе килнӗ пассажирсен йышӗ — 225,5 пин ҫын.
Туристсене ытларах Хӗрлӗ тӳреме туртнине палӑртнӑ. Вӗсен кӑмӑлне каякан иккӗмӗш вырӑнта — Мускав ҫыранлӑхӗ. Шупашкарти ҫак вырӑнсем республикӑра пурӑнакансемшӗн те илӗртӳллӗ пулнине палӑртнӑ.
Донбасс ачисем Чӑваш Ене сывлӑха ҫирӗплетме килеҫҫӗ. Донбасс тӑрӑхӗнчи Горловка хулинчи ачасене республикӑн Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствин Реабилитаци центрӗ 2019 ҫулхи утӑ уйӑхӗнченпе йышӑнать.
Центра сывлӑх енчен хавшак ачасене реабилитаци тухма илсе килеҫҫӗ. Пӗчӗкскерсене «Время помогать» (чӑв. Пулӑшма вӑхӑт) ыркӑмӑллӑх фончӗ «Помощь детям Донбасса» (чӑв. Донбасс ачисене пулӑшасси) проектпа килӗшӳллӗн пулӑшать. Учрежденире хальлӗхе 22 ача реабилитаци витӗр тухнӑ.
Ӗнер Реабилитаци центрӗнче Горловка хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Иван Приходько пулнӑ, учрежденипе паллашнӑ.
«Ясна» этнокомплексра Турцири ТРТ патшалӑх телеканалӗн ӳкерӳ ушкӑнӗ тӑватӑ кун ӗҫленӗ. Вӗсем чӑваш туйӗ пирки документлӑ фильм ӳкересшӗн.
«Эткер» фолькор ансамблӗ тата этнокомплекс ӗҫченӗсем ют ҫӗршыв ҫыннисем валли ятарласа чӑваш наци туйне туса кӑтартнӑ. Тури чӑвашсен йӑли-йӗркине туллин кӑтартма ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Земфира Яковлева пулӑшнӑ.
Турци ҫыннисене хӗр тусӗсемпе сывпуллашнине, ашшӗ-амӑшӗ пил панине, ытти йӑлана кӑтартнӑ. Хӑнасене уйрӑмах «хӗр йӗрри» килӗшнӗ. Кӑларӑм режиссерӗ Хусейн Келич ӳкерӳ килӗшнине, ӑна Чӑваш Ен кӑмӑла кайнине палӑртнӑ.
Кӑларӑма ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче эфира кӑларасшӑн. Ӑна «Ютуб» платформӑра та курма май пулӗ.
Паян Шупашкарта Раҫҫейӗнтӗрлӗ регионӗнчи туроператорсем пулнӑ. Вӗсем «Промышленность туризмӗ» федераци программипе кӑсӑкланнӑ май республикӑри тӗрлӗ объектпа паллашнӑ.
Сӑмахран, Чӑваш тӗррин музейӗпе, А.Г. Николаев летчик-космонавтӑн Шуршӑлти мемориал комплексӗнче, Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче тата ытти учрежденипе предприятипе пулнӑ.
Ӳнер промыслисен «Паха тӗрӗ» хапрӑкӑн ӗҫченӗсем хӑйсен продукцине сутнӑ.
Чӑваш Енре килӗшсен ҫӗршыври туроператорсем туристсене пирӗн региона астарас-илӗртес шанчӑк пур.
Чӑваш Енпе Никарагуа пӗр-пӗринпе килӗштерсе ӗҫлеме калаҫса татӑлнӑ. Паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Никарагуан Раҫҫейри тулли праваллӑ пайташӗпе Альба Асусена Торреспа тӗл пулнӑ. Курнӑҫӑва республикӑн экономика тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Дмитрий Краснов, культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫен министрӗн тивӗне пурнӑҫлакан Светлана Каликова хутшӑннӑ. Енсем тӗрлӗ енпе килӗштерсе ӗҫлес ыйтусене сӳтсе явнӑ.
Альба Асусена Торрес чӑваш ҫӗрне чӗннӗшӗн тав тунӑ. «Кунта килни маншӑн пысӑк чыс. Никарагуа правительствипе халӑхӗнчен пысӑк салам. Хӑйӗн поэчӗсемпе, космонавчӗсемпе, ытти мухтавлӑ ҫыннисемпе паллӑ тӑрӑха чӗннӗшӗн пысӑк тав», — тенӗ республикӑна виҫӗ кунлӑха килнӗ хӑна.
Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ӗнер Муркаш районӗнче пулнӑ, унта Мӑн Сӗнтӗр ялӗнчи вулавӑша кӗрсе тухнӑ. Вулавӑшпа паллашнӑ май Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан ҫӳлӗксем ҫинче чӑвашла кӗнекесем ытларах пулмалли пирки палӑртнӑ.
Ял вулавӑшӗ нумаях пулмасть «Культура» наци проектне пула улшӑннӑ. Ӑна ҫӗнетме 5 млн тенкӗ тӑкакланӑ. Вӑл укҫа культура учрежденине юсама, кӗнеке фондне ӳстерме, ҫӗнӗ оборудовани туянма кайнӑ.
Вулавӑш ялта вырнаҫнӑ пулин те ӑна тӗнче тетелӗпе пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫыхӑнтарнӑ, кунта ӑс-хакӑл вӑййи валли ача-пӑча пӳлӗмӗ те пур.
Палӑртса хӑварар, шӑп Мӑн Сӗнтӗрте чӑваш этнопаркӗ вырнаҫнӑ, нумаях пулмасть унта кӳршӗ тӑрӑхри министр килсе кайнӑччӗ.
Николай Дроздов профессор, паллӑ телеертӳҫӗ Чӑваш Ене килнӗ. Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вӑл Хӗрлӗ Чутай районӗнче, ӗнер Патӑрьел районӗнче пулнӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче «Патриотизм как основа духовно – нравственного воспитания молодежи и укрепления единства народов России» (чӑв. Раҫҫей халӑхӗсен пӗрлӗхне ҫирӗплетессинче тата ҫамрӑксене ӑс-хакӑл воспитанийӗ парассинче патриотизм никӗс пулса тӑни) пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Николай Дроздов унта хутшӑннӑ. Патӑрьел районӗнче Алексей Кокель художникӑн музей-ҫуртне юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗрен уҫнӑ. Художник ҫуралнӑранпа 140 ҫул ҫитнине халалласа Турхан ялӗнче савӑнӑҫлӑ мероприяти иртнӗ. Унта та Николай Дроздов хутшӑннӑ.
Ӗнер Ҫеҫпӗл Мишшин тӑван тӑрӑхӗнче республикӑри паллӑ ҫынсем вырӑнти шкул ачисемпе тӗл пулнӑ. Канаш районне Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай (вӑл – Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ фонд ертӳҫи), Ҫеҫпӗл Мишши премийӗн лауреачӗ, ҫыравҫӑ тата радиожурналист Ольга Тургай, Ҫеҫпӗл ялӗн хисеплӗ ҫынни, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Виталий Никитин-Станьял, ЧППУн профессорӗ Юлия Димитриева (вӑл —«Ҫеҫпӗл» фильмра поэт сӑнарне калӑпланӑ Иосиф Дмитриевӑн мӑшӑрӗ). Тепӗр майлӑ каласан, вӗсем пурте — Ҫеҫпӗл Мишши ячӗпе тата Ҫеҫпӗл ялӗпе ҫыхӑннӑ ҫынсем.
Хӑнасем хӑйсен ҫамрӑклӑхне аса илнӗ, пурнӑҫри кӑсӑклӑ самантсемпе паллаштарнӑ. Хӑнасем ял ҫыннисемпе те тӗл пулнӑ. Педагогика ӗҫӗн ветеранне Анатолий Орлова Ҫеҫпӗл ялӗн хисеплӗ ҫынни ят пани ҫинчен калакан свидетельство панӑ. Иосиф Димитриева та (вӑл пирӗнпе юнашар ҫук ӗнтӗ) ҫак ята пама йышӑннӑ. Ҫавна ҫирӗплетекен хута унӑн мӑшӑрне Юлия Димитриевӑна панӑ.
Чӑваш Республикинчи Куславкка районӗнче Питӗрти чӑвашсем пулнӑ. Утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче. Питӗрти чӑвашсен наци-культура автономийӗн ертӳҫи Валериан Анатольевич Гаврилов тата унӑн ҫумӗ Татьяна Юрьевна Шмелева.
Вӗсем Куславкка районӗнчи Карачра пулнӑ. «Энӗш» хуҫалӑхра. Василий Николаевич Семенов патӗнче.
Питӗрти чӑвашсене Куславкка районӗнче ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Юрласа та ташласа. Ҫапла савӑнтарнӑ хӑнасене «Пилеш» ансамбль. Пӗчӗк пулсан та пултаруллӑ Дарья виҫӗ чӗлхепе юрланӑ.
Хӑнасене хуҫалӑхпа паллаштарнӑ Василий Николаевич. Пахча-ҫимӗҫ ӳстерсе ӑна тирпейлени тупӑш парать тенӗ. Хатӗр ҫимӗҫе ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче сутни ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Тӗрлӗ фестивале хутшӑнать фермер хуҫалӑхӗ. Мала тухать вӗсенче. Кӳршӗллӗ районти ҫынсене те ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫтерет.
Чӑваш культурипе аталантарассипе фестивальсене хутшӑнать. Питӗрти чӑвашсем патне хӑнана кайма шантарнӑ Василий Семенов.
+19.3 °C