Ҫӗнӗ ҫул умӗн чылай ялсемпе хуласенче Ҫӗнӗ Ҫул чӑрӑшӗсем уҫӑлаҫҫӗ — вӗсене йӗркелекенсем хӗллехи тӗп уявсенчен пӗри яланах хаваслӑ та савӑнӑҫлӑ ирттӗр тесе тӑрӑшать. Ак нумай пулмасть, шӑматкун, Ҫӗрпӳ хулинче те Ҫӗнӗ Ҫул чӑрӑшӗн уявӗ иртрӗ.
Пухӑннӑ халӑх умӗнче Хӗл Мучисен куравӗ пулчӗ, кунтах тӗрлӗ юмахсен тӗнчинчен килнӗ сӑнарсем те курӑнкаларӗҫ.
Пухӑннисене уяв ячӗпе влаҫ тытӑмӗнчи ҫынсем те саламлама манмарӗҫ — Ҫӗрпӳ районӗн депутатсен пухӑвӗн председателӗ Татьяна Кузьмина, Ҫӗрпӳ хула тӑрӑхӗн администраци пуҫлӑхӗ Валерий Трофимов сӑмах тухса каларӗҫ.
Ҫӗнӗ Ҫул уявӗ ҫитсе пырать кӑна — халӑх валли савӑнмалли тата нумай пулӗ-ха!
17 ӗмӗр варринче Раҫҫейре Ҫтенькӑ Разин ертсе пынӑ хресчен вӑрҫи вӑхӑтӗнче Чӑвашран тухнӑ чаплӑ ҫар пуҫӗ Пайтул Искеев пулнине таврапӗлӳҫӗсем тахҫанах ҫырса кӑтартнӑ. Анчах та ҫамрӑк ӑру ун пирки сахал пӗлет.
Искей Пайтулӗ — чӑваш ҫӗрӗнче патша ҫарӗсене ҫӗмӗрсе тӑкас енӗпе паттӑррӑн кӗрешнӗ ҫын. Вӑл Красноармейски районӗнчи Сурӑмхӗрри Карай ялӗнче ҫуралнӑ, 1671 ҫулта тан мар ҫапӑҫура пуҫне хунӑ. Унӑн вил тӑприйӗ — хальхи Шупашкар районне кӗрекен Чиканкасси ялӗ ҫывӑхӗнчи сӑртра. Ку вырӑн Ҫӗнӗ Шупашкар хули шутне кӗрет.
Кунти халӑх хӑйӗн авалхи утаманне манмасть. Шупашкарта Пайтул ячӗпе урам хисепленет пулсан, Ҫӗнӗ Шупашкарсем Пайтул ячӗллӗ пӗрлӗх туса хунӑ. Халӗ ҫӗкленекен микрорайона та ун ятне парасшӑн, унтах Пайтул палӑкне лартасшӑн.
Нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарти историпе таврапӗлӳ музейӗ Пайтула халалланӑ уяв ирттернӗ.
Чӑваш чӗлхипе литературине Аслӑ шкулсенче вӗрентме пуҫланӑранпа 85 ҫул тата чӑваш филологийӗпе культура факультетне йӗркеленӗренпе 20 ҫул иртнине халалланӑ, факультетран вӗренсе тухнисен тӗлпулу каҫне килсе курма чун-чӗререн йыхравлатпӑр.
Уяв ЧПУн Культура керменӗнче раштавӑн 16-мӗшӗнче иртет, 13:00 сехетре пуҫланать. Килсемӗр, чӑтӑмсӑррӑн кӗтетпӗр!
Хаклӑран та хаклӑ факультет,
Чӑваша пиллетӗн ҫут тивлет,
Ӑс пухма хистетӗн кунсерен,
Ырӑ ҫын пулма эс вӗрентен.
Пирӗн адрес: Шупашкар хули, университет урамӗ, 38-мӗш ҫурт (4, 12, 21 троллейбуссем), 4 хут.
Салам сaмахӗсене «Комментариле» пайра пӗлтерме пултаратӑр.
Кӑҫал хулана никӗсленӗренпе 85 ҫул ҫитрӗ, ҫак куна палӑртса ӗнтӗ ҫурлан 1-мӗшӗнче Канаш хулин кунӗ иртрӗ.
Хула администрацийӗ халӑх валли уява лайӑх хатӗрленнӗ. Канашсем вӑйӑсенче ӑмӑртрӗҫ, тӗрлӗ конкурсене хутшӑнчӗҫ, юрӑ-ташӑ итлесе-курса савӑнчӗҫ.
Мероприятисене ачасем валли те, аслисем валли те, ҫамрӑксем валли те нумай хатӗрленӗ. Шкул ҫулне ҫитменнисене те манса кайман — вӗсем валли ятарлӑ велочупу йӗркеленӗччӗ. Россельхозбанк ҫуртӗнчен пуҫласа Тӗп тӳреме ҫити падельсем ҫавӑрчӗҫ.
Аслисем валли спорт ӑмӑртӑвӗсем пулчӗҫ. «Ӑстасен хули» куравпа та паллашма май пурччӗ вӗсен. Ҫамрӑксем вара ытларах дискотекӑра савӑнчӗҫ.
Юрӑ-ташӑ тенӗрен, канашсен кӑмӑлне ҫӗклеме темиҫе ушкӑн килнӗччӗ. «Чӑваш Енпе» «Ҫеҫпӗл» ушкӑнсем хӑйсен сассипе савӑнтарчӗҫ, «Янташ» ушкӑн та вӗсенчен юлмарӗ, «Юратнӑ хулам» ятарлӑ программӑпа хаваслантарчӗҫ.
Уяв фейерверкпа вӗҫленчӗ. 22 сехетре каҫхине тӳпе тӗрлӗ тӗслӗ ҫутӑсемпе ялкӑшрӗ, хулан 85 ҫулӗ ҫитнине уявлама килнисене ку самай савӑнтарчӗ!
Утӑн 17-мӗшӗнче Платкари «Униче» уҫланкӑра 11-мӗш хут ял уявӗ иртрӗ. «Вӗрентекен ҫулталӑкӗ» ячӗпе Ҫырмапуҫ ял тӑрӑх пуҫлӑхӗ Сергей Ванюшкин ялти хисеплӗ вӗрентекенсене Ю. Федотовӑна, А.Михайловӑна, З. Николаевӑна, А. Андреевӑна, Н. Васильевӑна ачасемпе ҫамрӑксене тӗрӗс воспитани парас ӗҫре вӑй хунӑшӑн тав хучӗсем пачӗ, ӳлӗмрен те ял халӑхне пархатарлӑ ӗҫсемпе савӑнтарма ыр сунчӗ.
Ҫавӑн пекех платкасене сумлӑ хӑнасем те саламларӗҫ.
Чӑваш патшалӑх ялавне ҫӗклени — уяв уҫӑлнин палли. Кӑҫалхи уявра ӑна ӑна ҫӗклеме Н. Михайлова педагог тата Раҫҫей Федерацийӗн музыка обществин членӗ, тыл ӗҫченӗ Л. Ильина тивӗҫрӗҫ.
Платка ял старости Зоя Андреева Аслӑ Ҫӗнтерӗве туптанӑранпа 65 ҫул ҫитнӗ ятпа вӑрҫӑ ветеранне — Алексей Скворцовӑна, ҫавӑн пекех тыл ӗҫченӗсене, ялти чи ватӑ ҫынсемпе чи кӗҫӗннисене парнесем парса чыс турӗ.
Вунпӗрмӗш хут иртекен уява «Янра, юрӑ» эстрада ансамблӗ илемлетрӗ. Ҫак кун «Униче» уҫланкӑ хаваслӑ юрӑ-кӗвӗпе янраса ҫеҫ тӑчӗ. Ял ҫыннисене вырӑнти «Ҫӑлкуҫ» халӑх пултарулӑх ушкӑнӗ тата «Сипет» ташӑ ушкӑнӗ пысӑк концерт лартса пачӗ.
Чурпай ялӗ Етӗрне тӑрӑхӗнчи илемлӗ вырӑнта вырнаҫнӑ. Ҫыннисем те кунта тарават. Хастарлӑхӗпе вара ытти ялсенчен те ирттереҫҫӗ. Ак, хӗлле кӑна ял уявне ирттернӗччӗ, халӗ вара, ҫуллахи шӑрахра, тепӗр уява пухӑнчӗҫ — ялта тӗрлӗ ӳсӗмрисен тӗлпулӑвӗ иртрӗ.
Уяв йӗркелӳҫисем утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ял халӑхӗ валли интереслӗ программа хатӗрленӗ. Чи малтанах ветерансене, ваттисене, нумай ачаллӑ ҫемьесене чысларӗҫ. Кайран ял халӑхӗ юрӑпа киленчӗ (концертне те хӑйсемех хатӗрленӗ!), спорт вӑййисене хутшӑнчӗ.
Чурпайри уява чылайӑн пухӑннӑччӗ. Шӑматкунхи кану пурне те килӗшрӗ — пулӑ шӳрписӗр никама та хӑвармарӗҫ, шарккуне те пурте тутанчӗҫ.
Утӑн 3-мӗшӗнче Нурлатра чӑваш культурин «Уяв» праҫникӗ пулать, 2006 ҫултанпах ҫакӑнта иртет вӑл. Кӑҫал унта республикӑмӑртан, кӳршӗллӗ регионсенчен 50 чӑваш фольклор ушкӑнӗ хутшӑнать. Илемлӗ пултарулӑх коллективӗсемсӗр пуҫне Шупашкартан килнӗ профессионал-юрӑҫсем те халӑх кӑмӑлне ҫавӑрӗҫ. Уява пыракансем чӑваш апачӗсене, кил-ҫурт хуҫалӑхне, вӑййисене курса хаклӗҫ. Ҫавӑн пекех кӑмӑла каякан пикепе яша «Уяв пикипе» «Уяв паттӑрӗ» ят илме пулӑшма пулать.
Шӑп та лӑп 90 ҫул каялла чӑваш халӑхӗ хӑйсен патшалӑхне, республикӑна, туса хума май тупнӑ. Чи малтан, паллах, вӑл автономи шайӗнче ҫеҫ пулнӑ, анчах та темиҫе ӗмӗр хушши, тутарсемпе монголсем Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне аркатнӑ хыҫҫӑн, патшалӑхлӑ пулса тӑни халӑхшӑн питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ!
Хальхи вӑхӑтра ҫӗртмен 24-мӗшӗ чӑвашра — уяв кунӗ. Ӑна 15 ҫул уявлатпӑр ӗнтӗ, 1995 ҫултанпа. Республика кунӗнче культурӑпа, экономикӑпа, спортпа ҫыхӑннӑ тӗрлӗ мероприятисем иртеҫҫӗ — Акатуй, «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» фестиваль, Шупашкарти экономика канашлӑвӗ, «Ал ӑстиллӗ Руҫ», Пӗтӗм тӗнчери фейерверксен фестивалӗ, «Регионсем хушшинчи ҫыхӑну» курав, ҫуллахи ял спорт вӑййисем тата ыт.те. Уявӗ те пӗр кун мар, темиҫе кун пырать.
Пирӗн пӗрлӗх пурне те ҫак уяв ячӗпе саламлать!
Чӑвашсем! Пӗрле пулар! Кӳренӳсене, тӗрлӗ йывӑрлӑхсене ҫӗнтерсе малалла утар! Малашлӑха хамӑр туптар!
Кӑҫал Республика кунӗн уявӗ уйрӑмах чаплӑ иртмелле — Чӑваш патшалӑхне (республика тени патшалӑха пӗлтерет) туса хунӑранпа 90 ҫул ҫитет. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх кашни ҫул Республика кунне пӗр-пӗр районта ирттереҫҫӗ. Кӑҫал черет Патӑрьел районне ҫитнӗ.
Районти уяв программи:
Ҫӗртмен 24-мӗшӗ
9:00-17:00. Патӑрьел районӗн уҫӑ спорт уявӗ. Курма пырсан эстафета, кӗрешӳ, кире пуканӗ тата штанга йӑтассин ӑмӑртӑвӗсемпе, армспортпа паллашма пулӗ. Ӑмӑртусем «Хӗвеллӗ» уҫланкӑра тата ипподромра иртӗҫ.
10:00-10:15. Патӑрьелти пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ паракан 1-мӗш шкул умӗнче вӗрентекен палӑкне уҫни.
10:00-14:00. «Тӗлӗнтермӗш-ярмӑркка» уҫни. Патӑрьел районӗнчи алӗҫ ӑстисен ӗҫӗсемпе «Хӗвеллӗ» уҫланкӑра паллашма пулӗ.
10:00-14:00. «Тӳпене ҫитерекен ӗмӗт». Вӗҫекен ҫӗленсен уявӗ. Комаров урамри ҫӳранҫӳрекенсен лаптӑкӗ.
10:00-17:00. Пӗтӗм чӑвашсен ҫуллахи ял спорт вӑййисем. Патӑрьелти тӗп стадионта курма пулӗ.
10:00-15:00. «Хаваслӑ вӑйӑсен кунӗ». Вӗрентекен ҫулталӑкне халалланӑ районти ача-пӑча уявӗ.
Ҫӗртмен 12-мӗшӗнче Красноармейски вӑрманӗ ҫумӗнчи «Факел» стадионӑн ҫеремӗ ҫинче йӑлана кӗнӗ уяв, Акатуй, иртрӗ. Ӑна Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 65 ҫул тата Красноармейски районӗ йӗркеленнӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалларӗҫ.
Ирхине районӑн кӗтнӗ хӑнисем тата район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Н.И.Антонов вӑрҫӑра ҫапӑҫса пуҫне хунӑ салтаксене чысласа лартнӑ палӑк умне чӗрӗ чечексем хучӗҫ.
9 сехетре Раҫҫей журналисчӗсен пӗрлӗхӗн членӗ Виктор Данилов районӑн ҫулталӑк хушшинчи ҫитӗнӗвӗсемпе ӗҫ паттӑрӗсем ҫинчен хатӗрленӗ радиорепортаж янӑрарӗ. Кӗҫех районти ал ӑстисен выставки, ял тӑрӑхӗсен пултарулӑх площадкисем ӗҫлеме пуҫларӗҫ.
11 сехетре савӑнӑҫлӑ уяв пуҫланчӗ. Ӑна сӑмах каласа район администрацийӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫласа пыракан Н.И.Антонов уҫрӗ. Вӑл юлашки вӑхӑтра ҫӗнсе илнӗ район ҫитӗнӗвӗсем ҫинче чарӑнса тӑчӗ, пурне те уяв ячӗпе ырлӑх-сывлӑх, телей, ҫитӗнӳ, ӑнӑҫу сунчӗ.
Уява пухӑннисем театрализациленӗ композиципе пултарулӑх ушкӑнӗсен концертне пӑхса савӑнчӗҫ.
-0.7 °C