Паян, раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче «Во имя жизни на планете» (чӑв. Ҫӗр ҫинчи пурнӑҫшӑн) курав уҫӑлӗ. Унта Раҫҫей художникӗсен союзӗн пайташӗн, Владимир Ларев живопись ӑстин ӗҫӗсемпе паллашма май килӗ. Курав 16 сехетре уҫӑлӗ.
Экспозицире ҫар темипе ҫыхӑннӑ 100 ытла ӗҫ пулӗ. Вӗсен шутӗнче — асамлӑ пейзажсем, сюрреализмла сӑнсем, ню стилӗпе ӳкернӗ картинӑсем, философилле ӳкерчӗксем.
Вӑрҫӑ ҫинчен ӳкернӗ ӗҫсене художник хӗрлӗ тӗспе пӗрлештернӗ. Хура йӗрпе арҫын темине палӑртнӑ, шуррипе — хӗрарӑма.
Владимир Ларев 1954 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнч Пӑлапуҫ Пашьел ялӗнче ҫуралнӑ. 1979 ҫулта Шупашкарти художество училищинчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн 26 ҫул хушши вӑл алла киҫтӗк тытман. Паян вӑл каллех ӳкерет.
Чӑваш Енри икӗ ҫынна «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята пама йышӑннӑ. 178-мӗш номерлӗ хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче алӑ пуснӑ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята Шупашкарти художество училищин (техникумӗн) преподавательне Юлия Бубновӑна тата Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑтри ача-пӑча халӑх пукане театрӗн режиссёрне Вера Кузнецовӑна пама йышӑннӑ.
Вера Бубнова преподаватель пулса 2002 ҫултанпа ӗҫлет, 2019 ҫултанпа вӑл — декоративлӑ-прикладной ӳнерӗн тата халӑх промыслисен уйрӑмӗн ертӳҫи.
Вера Кузнецова Сӑкӑтри вӑтам шкулта пионервожатӑй пулса ӗҫленӗ май театр кружокне 1986 ҫултах йӗркеленӗ. 2004 ҫултанпа пукане театрӗ Сӑкӑтри культура ҫуртӗнче ӗҫлет.
Чӑваш Енри тата тепӗр сцена ӑсти халӑх артисчӗ ята тивӗҫнӗ. Республикӑри сумлӑ ҫынсене патшалӑх наградисемпе чысласси ҫинчен калакан черетлӗ хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев паян, юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Хисеплӗ ҫынсен списокӗнче Ольга Дикина (Лукова) артистка та пур. Шӑпах ӑна «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» ята пама йышӑннӑ.
Ольга Владимировна — Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн хор артисчӗ. 2009 ҫулта ӑна «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» ят парса хавхалантарнӑ. Пултарулӑхне вӑл Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче туптанӑ.
Паян, юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Шупашкарти художество училищи (вӑл Шупашкарти К. Иванов урамӗнчи 1-мӗш «Б» ҫурт адреспа вырнаҫнӑ) умӗнче мемориал тӑвас ӗҫе пуҫӑннине палӑртакан мероприяти иртнӗ. Ӑна Совет Союзӗн Геройне Александр Боголюбова халалланӑ.
Александр Николаевич 1900 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 1916 ҫулта Шупашкарти аслӑ пуҫламӑш училищӗне (халӗ унта художество училищи) вӗренме кӗнӗ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ентешӗмӗр Мускава хӳтӗлеме хутшӑннӑ.
Аса илтерер: пирӗн республикӑра ҫитес ҫула Чӑваш Енрен тухнӑ паллӑ ентешсен ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ. Ҫакӑн пек сӗнӳпе Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи Общество канашӗ сӗннӗ. Ҫав шухӑша республика Элтеперӗ Олег Николаев ырласа йышӑннӑ.
Чӑваш Енре хӑй вӑхӑтӗнче ят-сум хӑварнӑ композитор тата артист, Валериан Лебедев, ҫуралнӑранпа ҫак уйӑхӑн 1-мӗшӗнче шӑп та лӑп 90 ҫул ҫитрӗ.
Вӑл Шупашкар районӗнчи Салапайкасси ялӗнче 1931 ҫулхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫут тӗнчене килнӗ, леш тӗнчене пирӗнтен 2011 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ӗмӗрлӗхе уйрӑлса кайнӑ.
Пулас Чӑваш халӑх артисчӗ 1953 ҫулта Киеври консерватори ҫумӗнчи музыка училищинчен вӗренсе тухнӑ, 1961 ҫулта – Мускаври А. Луначарский ячӗллӗ театр ӳнерӗн институтӗнчен.
1954 ҫулта вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. 1969-1974 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх музыка театрӗн директорӗ пулнӑ. 1999 ҫултанпа каллех Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тӑрӑшнӑ. Хальхинче вӑл артистра тата музыка пайӗн заведующийӗнче тимленӗ. 2003 ҫултан пуҫласа 2006 ҫулччен концертмейстер тивӗҫне пурнӑҫланӑ.
Театр ӳнерне ӑнланакансем Валериан Лебедев калӑпланӑ сӑнарсене пысӑка хурса хаклаҫҫӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Чӑваш халӑх артистне, хор дирижёрне, педагога, Анатолий Фишера, чысланӑ.
Хора 50 ҫул ытла ертсе пынӑ ҫав ҫын тӗп хормейстер ӗҫне пӑрахнӑ, тивӗҫлӗ канӑва кайнӑ.
Анатолий Фишера театр директорӗ Валерий Клементьев учрежденин Хисеп грамотипе чысланӑ, ӗҫе чуна парса пурнӑҫланӑшӑн тав тунӑ.
Анатолий Фишер Ижевскра 1938 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Мускаври музыкӑпа педагогика училищинче тата Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Пиллӗкмӗш курса ҫитсен Мускав облаҫӗнчи Электросталь хулинче халӑх опера театрӗнче хормейстерта ӗҫлеме тытӑннӑ. 1963-1969 ҫулсенче Бурят Республикинчи Г.Ц. Цыдынжапов ячӗллӗ оперӑпа балет театрӗнче тӑрӑшнӑ. 1969 ҫулта ӑна Шупашкара, Чӑваш музыка театрне тӗп хормейстера чӗнсе илнӗ.
Педагог пулса вӑл Улан-Удэри Хӗвелтухӑҫ-Ҫӗпӗр культура институтӗнче, каярах И.Я. Яколвев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче тӑрӑшнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Екатерина Киргизова Питӗр хулинчи Илья Репин ячӗллӗ художество академийӗнчи «Графика» уйрӑма вӗренме кӗнӗ.
Репин ячӗллӗ академи — Раҫҫейри ӳнер учрежденийӗсенчен чи авалхисенчен пӗри. Унӑн кун-ҫулӗ 1757 ҫулта уҫӑлнӑ Император академийӗнченех пырать.
Екатерина маларах Акцыновсем ячӗллӗ Шупашкарти 6-мӗш художество шкулӗнче Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Елена Карнаева класӗнче вӗреннӗ. Ҫамрӑк художник шкулӑн пултарулӑх пурнӑҫне ҫеҫ мар, хуланне те хастар хутшӑннӑ. Тӗрлӗ шайри конкурсра, куравсемпе пленэрсенче вӑл сахал мар дипломпа наградӑна тивӗҫнӗ. Шупашкарти художество училищине хӗр хӗрлӗ дипломпа вӗренсе пӗтернӗ. Унӑн диплом ӗҫӗ «Мой солдатик» (чӑв. Манӑн салтакӑм) ятлӑ пулнӑ.
Шупашкарти В.М. Краснов ячӗллӗ олимп резервӗн училищине юсама шухӑшлаҫҫӗ. Республикӑн тариф служби проект документацине хатӗрлекене палӑртма аукцион ирттернӗ.
Реконструкци валли укҫа-тенке республика хыснинчен уйӑрӗҫ. Аукциона хутшӑнас кӑмӑллисем пилӗккӗн тупӑннӑ. 29,6 миллиона яхӑн тенкӗ тӑракан контракта Дон ҫинчи Ростоври «КС-Девелопмент» общество выляса илнӗ.
Компанин кӑҫалхи раштавӑн 10-мӗшӗччен инженер ӗҫӗсене пурнӑҫламалла, проект тата ӗҫ документацине хатӗрлемелле.
Шупашкарти В.М. Краснов ячӗллӗ олимп резервӗн училищи Шкул проездӗнчи 3-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Унӑн 3 хутлӑ вӗренӳ корпусӗ тата 4 хутлӑ общежити пур.
Чӑваш Енре юлашки вӑхӑтра санитари авиацийӗ аталаннине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ. Кая юлмасӑр пулӑшмалли чирлӗ ҫынсене республикӑн аякри районӗсенчен Шупашкарти пульницӑсене илсе килеҫҫӗ. Пӗр пациента Мускава та вертолетпа илсе кайнӑччӗ.
Чирлӗ ҫынна ҫитес ҫӗре вӑхӑтра илсе каяссишӗн яваплисем — пилотсем. Ҫавӑн пеккисенчен пӗри — Ирина Долинина. Вӑл – иккӗмӗш пилот.
Санитари вертолёчӗн иккӗмӗш пилотӗнче ӗҫлекен
Ирина Мускав тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ. Омскри вӗҫев училищинче вӗреннӗ. Хальлӗхе Ирина 200 сехет ытла вӗҫме ӗлкӗрнӗ. Кӗҫех вӑл сывлӑш суднин командирӗ пулӗ. Ирина космонавтсен отрядне лекме ӗмӗтленет.
Пурӑннӑ пулсан Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ художникӗ, Чӑваш Республикин халӑх художникӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреачӗ, Акробатика енӗпе СССР спорт мастерӗ Виктор Немцев ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитетчӗ.
Вӑл 1936 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Вутлан ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ художника асра тытнине палӑртса курав йӗркеленӗ. Унта ӑстан 100 ытла ӗҫӗ вырӑн тупнӑ.
Виктор Немцев Шупашкарти ӳнер училищинче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институчӗн художествӑпа графика факультетӗнче вӗреннӗ. Пейзажа, портрет тата натюрморт ӑсти пулнӑ. Художник 2018 чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайрӗ.
+12.5 °C