Вӑрнар хула поселенийӗ «Формирование комфортной городской среды» патшалӑх программипе килӗшӳллӗн укҫа-тенке тивӗҫӗ. Ку укҫана епле тӑкаклассине пӗлме Вӑрнара Строительство министерствин комиссийӗ, банк тата общество элчисем килнӗ.
Патшалӑх программипе килӗшӳллӗн, 9 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Ку укҫа-тенкӗпе Вӑрнар поселокӗнчи картишсене тата общество территорийӗсене хӑтлӑлатӗҫ. Малтанлӑха каланӑ тӑрӑх, Симӗс тата Ҫурҫӗр тӑкӑрлӑкӗсенчи нумай хваттерлӗ ҫуртсен умне ҫутӑ тӑвӗҫ, ача-пӑча лапамӗсем, саксем, ҫӳп-ҫап контейнерӗсем вырнаҫтарӗҫ, газонсемпе клумбӑсене илемлетӗҫ. Ҫак ӗҫсене кӑҫал тума палӑртнӑ.
2020 ҫулта Астӑвӑм скверне тата культура ҫурчӗ умӗнчи Культура паркне хӑтлӑлатасшӑн. Анчах малтан дизайн-проект хатӗрлемелле.
Канаш районӗнче пурӑнакан 46 ҫулти хӗрарӑм упӑшкине ҫӑлас тесе мӗнпур укҫине тӑкакланӑ. Анчах, шел те, нухрата ҫилпе вӗҫтерни кӑна пулнӑ, мӗншӗн тесен вӑл ултавҫӑ аллине ҫакланнӑ.
Нумаях пулмасть хӗрарӑм полицие килсе заявлени ҫырнӑ. Вӑл каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, темиҫе ҫул каялла унӑн упӑшки вӑйлах чирлесе ӳкнӗ, пульницӑра сипленни усӑ паман. Мӑшӑрне ҫӑлас тесе вӑл тӗнче тетелне кӗрсе сиплевҫӗ тупнӑ, унпа ҫыхӑннӑ.
Лешӗ хӑйӗн «юмахне» пуҫланӑ: упӑшкине такам пӑснӑ-мӗн, ӑна сиплемешкӗн ятарлӑ ҫуртасем кирлӗ. Ҫавӑнпа «сиплевҫӗ» вӗсене туянмашкӑн укҫа куҫарса пама ыйтнӑ.
Пӗрремӗш сеансра хайхискер 1000 тенкӗ тӑракан ҫуртасемпе сиплемеллине каланӑ, темиҫе кунран хакланнӑ – 2000 тенкӗ. Темиҫе уйӑхра ултавҫӑ самаях укҫа сӑптӑрса илнӗ: пӗтӗмпе 805 пин тенкӗ. Юлашкинчен «сиплевҫӗ» Канаш районӗн хӗрарӑмӗпе кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче ҫыхӑннӑ, каллех укҫа ыйтнӑ: 50 пин тенкӗпе сеанс вӗҫленет-мӗн. Анчах мӗнпур укҫине ӑна куҫарса панӑ хӗрарӑмӑн пӗр пус та юлман. Вӑл упӑшкине сыватас тесе малтан кивҫен те илнӗ. Укҫа ҫуккине пӗлнӗ хыҫҫӑн «экстрасенс» ҫыхӑнӑва тухма пӑрахнӑ, халӑх тетелӗнчи страницине те блокировка тунӑ.
Улатӑр районӗнче виҫӗ ҫамрӑк тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ.
Мӗнпе айӑпа кӗнӗ-ха ҫак каччӑсем? Вӗсене ҫынна хӑратса укҫа ыйтнӑшӑн айӑпласшӑн. Следстви пӗлтерӗ тӑрӑх, 2018 ҫулхи юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче ҫӗрле Улатӑрта пурӑнакан 18 ҫул тултарман икӗ ҫамрӑк тата 22-ри каччӑ 19-ти пӗлӗшне вӑрмана илсе кайнӑ та алли-урине вӗренпе ҫыхса лартнӑ. Унтан вӗсем ӑна хӗненӗ, вӗлерессипе те хӑратнӑ. Анчах 300 пин тенкӗ парсан чӗрӗ-сывах юлассине пӗлтернӗ. Хайхискерсем вӑхӑт та панӑ: пӗр эрне. 19-ти каччӑ килӗшнӗ.
Ун чухне 16-ри каччӑ хур курнӑскерӗн телефонне уҫҫӑнах йӑкӑртнӑ. Палӑртмалла: вӑл унччен те йӗрке хуралҫисен аллине ҫакланнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансене уйӑхне 3 пин те 558 тенкӗ апатланма ҫитет. Ҫакна вырӑнти тӳре-шара шутланӑ. Ку даннӑйсене Росстат кӑтартнӑ.
Танлаштарма: Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пӗр ҫынна уйӑхне апатланма пурӑнмалли виҫе 3654 тенкӗпе танлашнӑ. Эппин, пирӗн регионта ку кӑтарту 2,6 процент пӗчӗкрех. Раҫҫейри кӑтартуран (4065 тенкӗ) вара 12,5 процент сахалрах.
Палӑртмалла: Чӑваш Ен Атӑлҫи тӑрӑхӗнче ку кӑтартупа тӑваттӑмӗш вырӑн йышӑнать. Чи пӗчӗк виҫе – Сарӑту облаҫӗнче (3384 тенкӗ), чи пысӑкки – Самар тӑрӑхӗнче (3977 тенкӗ).
Шупашкара кӳрсе килнӗ мӑйракасӑр троллейбуссене тӗрӗслеме сул ҫине кӑларнӑ. Тепӗр эрнерен вӗсем халӑха турттарма тытӑнӗҫ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи йышши троллейбуссем мӑйракисене антарса 30 ҫухрӑм таран кайма пултарасҫӗ, мӑйракисене электролинипе ҫыхӑнтарсан вара энерги пухаҫҫӗ. Ҫапла майпа кун йышши транспорт 30% электроэнерги перекетлеме май парать. 9,2 миллион тенкӗ тӑракан троллейбуса 100 пассажир таран вырнаҫма пултарать, ҫынсем ыйтсан водитель кӳме кӗртме пандуса антараять. Ҫавӑн пекех салонра телефона зарядлама
USB, пӑчӑра усӑ курма кондиционер пур.
Палӑртса хӑвармалла, кун йышши пилӗк троллейбус Чукун ҫул вокзалӗнчен тапранса «Сад» микрорайонӗ таран ҫитӗ. Маршрутӑн пӗр сыпакӗнче — мӑйракасӑр, тепӗр пайӗнче линипе ҫыхӑнса ҫӳрӗ.
Вӗренӳ отрасльне темиҫешер миллион тенкӗ укҫа уйӑрнине пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтереҫҫӗ кӑна та мар, хысна йышӑннӑ чух ку сфера яланах сумлисен шутӗнче. Апла пулин те ашшӗ-амӑшӗн кӗсйине кӗме ӳркенмеҫҫӗ. Ирӗксӗрлесе пуҫтармастпӑр. Камӑн кӑмӑл пур — ҫав кӗмӗл уйӑрать тесе ӗнентереҫҫӗ.
Андрей Федоров блогер Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, ашшӗ-амӑшӗн чатӗнче класри алӑк валли камӑн ҫӑра туянмалли пирки ыйту сиксе тухнӑ. Шкулти вӗрентекен ашшӗ-амӑшӗн комитечӗн ертӳҫине ашшӗ-амӑшӗн класс ҫӑри валли укҫа пухмалла тесе каланӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, вӗрентекене шкул администрацийӗ ҫапла калама хушнӑ.
Андрей Федоров блогер тата ашшӗ ашшӗ-амӑшне тата мӗн чухлӗ сумалла тесе тӗлӗннине палӑртнӑ: шкул фондне валли пухмалла, класа юса, ҫӗнӗ сӗтел-пукан валли уйӑр, вӗренӳ тетрачӗсене туян...
Шупашкарта пурӑнакан 29 ҫулти пӗр каччӑна телефон вырӑнне ҫӗрулми сутнӑ. Тавара хайхискер тӗнче тетелӗ урлӑ сааккас панӑ. Укҫана малтанах йӗркеллех тӳлесе хунӑ. Кӗҫех вӑл тавар патне кайнӑ. Хутаҫра смартфон вырӑнне хитрен чӗркенӗ ҫӗрулми сиксе тухнӑ.Ҫапла вара ҫамрӑк 14 пин тенкӗ ытлалӑх шар курнӑ.
Шупашкарти 37-ри хӗрарӑм ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ хӑйӗн машини валли саппас пай туянма ӗмӗтленнӗ. Сутуҫӑпа телефонпа калаҫса илнӗ хыҫҫӑн лешӗ ӑна малтанласа укҫа тӳлеме сӗннӗ. Хӗрарӑм 15 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Кайран телефон кӗпҫине тытакан та пулман. Шупашкарти 18-ти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 57-ри арҫын та ҫапла майпа улталаннӑ.
44-ри хӗрарӑм вара хитре сумка илме ӗмӗтленнӗ, анчах ӑна йӳнӗ рюкзак ярса панӑ.
Тӗнче тетелӗнче кашни утӑмрах – ултавҫӑсем. Ҫавӑнпа ЧР ШӖМӗ асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Халӑх тетелӗсенче ларнӑ чухне ҫынсем мӗн ҫырнине ӗненмеллех-и?
Нумаях пулмасть Улатӑрта пурӑнакан 23 ҫулти хӗр 3 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӑх тетелӗнче аппӑшӗнчен ун патне ҫыру килнӗ, лешӗ укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. Йӑмӑкӗ нимӗн шутламасӑрах кӑтартнӑ счет ҫине укҫа куҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн тин вӑл аппӑшӗ патне укҫа ҫитнипе ҫименнине пӗлме шӑнкӑравланӑ. Лешӗ вара нимӗнле укҫа та ыйтман, йӑмӑкӗ страницӑна «ҫӗмӗрнӗ» ултавҫӑсемпе ҫырӑннӑ иккен.
Вӑрнарта пурӑнакан 29-ти хӗрарӑм никамран та кивҫен илмен. Анчах пӗр кунхине ун патне пӗлӗшӗ шӑнкӑравланӑ та кивҫене хӑҫан парса татассипе интересленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче ҫак хӗрарӑмран ҫыру килнӗ-мӗн, укҫа ыйтнӑ. Чӑннипе вара ку ӗҫ – ултавҫӑсен.
Етӗрне районӗнче пурӑнакан 24-ри хӗр ӗҫ укҫин справкисӗрех кредит илме ӗмӗтленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче «кредитор» ҫырнӑ, страховкӑшӑн 5 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Укҫа кӑтартнӑ счет ҫине куҫсанах «кредитортан» пӑс та юлман.
Чӑваш Енри икӗ пульницӑна юсамашкӑн федераци хыснинчен укҫа-тенкӗ уйӑрӗҫ. Субсидие пайласси пирки ҫырнӑ хушӑва РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев алӑ пуснӑ. Ку документпа Раҫҫей правительствин сайтӗнче паллашма пулать.
Хушура палӑртнӑ тӑрӑх, 2019-2021 ҫулсенче ҫӗршыври 45 регионти 53 пульницӑна юсамашкӑн тата ҫӗннисене тумашкӑн федераци хыснинчен 70,71 миллиард тенкӗ уйӑрӗҫ. Палӑртма кӑмӑллӑ: ҫак субъектсен йышӗнче Чӑваш Республики те пур.
Федераци хыснинчен уйӑрнӑ укҫапа Хулари тӗп пульницӑн нумай профильлӗ поликлиникине тӑвӗҫ. Кун валли 161 миллион тенкӗ кайӗ. 208 миллион тенкӗпе вара Хулари 2-мӗш ача-пӑча пульницин стационар ҫуртне юсаса ҫӗнетӗҫ.
Вӑрмар районӗнче усламҫӑ автобус водительне ӗҫ укҫи тӳлемен. Парӑм самаях пухӑннӑ: 143 пин тенкӗ. Кун пирки ЧР прокуратури пӗлтерет.
Прокуратура тӗрӗслев хыҫҫӑн акӑ мӗн палӑртнӑ: усламҫӑ пассажирсене илсе ҫӳрекен автобус водительне 2017 ҫулхи ака уйӑхӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗччен ӗҫ укҫи – пӗтӗмпе 143 пин тенкӗ – тӳлемен. Кунсӑр пуҫне усӑ курман отпускшӑн 11 пин тенкӗ ытла паман.
Усламҫӑ тӗлӗшпе икӗ уйӑх ытла шалу тӳлеменшӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӗҫе мӗнле тӗпченине Вӑрмар районӗн прокуратури тӗрӗслесе тӑрать.
+17.3 °C