Шупашкар архитекторӗсем хулари Карл Маркс урамӗнчи Суту-илӳ ҫуртне хирӗҫле лаптӑкра 26 хутлӑ ҫурт тӑвассине хирӗҫленӗ. Кун пирки вӗсем ӗнер, аван уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, хула строительстви енӗпе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче каланӑ.
Ҫӳллӗ ҫуртӑн строительствин проекчӗн докуменчӗсемпе килӗшӳллӗн, асӑннӑ лаптӑкра нумай функциллӗ ҫурт хӑпартмалла. Аялти хучӗсенче халӑха пулӑшу паракан предприятисем, темиҫе сийлӗ парковка, чи ҫӳлти хутра ресторан, ытти вара пурӑнмалли хваттерсем пулмалла. Анчах, архитекторсен шухӑшӗпе, кунашкал ҫурт хӑпартма ирӗклӗ вырӑн сахал, мӗншӗн тесен вӑл культура палӑкӗсен хӳтӗлев зонине те йышӑнма пултарать. Апла пулин те Евгений Тертышный тата Станислав Удяков архитекторсем строительствӑна хирӗҫ мар. Хула варринче пурӑнмалли ҫурт сахаллине, ҫавна май каҫсерен кунта ҫын сахал ҫӳренине палӑртнӑ вӗсем. Ку шухӑшпа Альфред Ибрагимов, Владимир Филатов, Александр Шевлягин и Елена Алипова архитекторсем пач килӗшмеҫҫӗ. «Ҫак ҫуртӑн Шалти ӗҫсен министерствин 14 хутлӑ ҫӗнӗ ҫуртӗнчен ҫӳллӗрех пулмалла мар», — хытарсах каланӑ вӗсем.
Хула администрацийӗн архитектурӑпа хула тӑвас енӗпе ӗҫлекен управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку строительство тӗлӗшпе татӑклӑ йышӑнӑва архитекторсем хула тӳри-шарипе пӗрле ирттернӗ канашра тӑвӗҫ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Отделфинстрой» предприяти пуҫлӑхӗпе Алексей Мурыгинпа тӗл пулнӑ. Унта Шупашкарти микрорайонсене илемлетессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене тишкернӗ. Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев асӑннӑ компание тивӗҫлӗ объектсем хута янӑшӑн ырланӑ. «Радужный», «Премьер» тата «Олимп» проектсем Шупашкарта чи пысӑккисем шутланаҫҫӗ. Вӗсен пӗтӗмӗшле калӑпӑшӗ 670 пин тӑваткал метр йышӑнать. Ҫурт-йӗре халӑх хапӑл тусах туянать тесе каланӑ Элтепер.
Алексей Мурыгин вӗсен организацийӗ кӑҫал 25 пин тӑваткал метр ҫур-йӗр хута янине пӗлтернӗ. 2017 ҫулта планпа 35 пин тӑваткал метр ҫурт хӑпартма палӑртнӑ. 2018 ҫул валли предприятире тата та ытларах тӗллев лартаҫҫӗ.
«Мускав—Хусан» пысӑк хӑвартлӑхлӑ магистрале ҫитес ҫул тума пуҫласшӑн.
Халӗ Мускавран Чулхулана ҫити магистраль проектне ырланӑ иккен. Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче Раҫҫей Правительстви магистраль проектне юсама тавӑрса панине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. РФ Правительстви проекта ҫӗнӗрен тишкерме ыйтнине экспертсем патшалӑх хӑй хывакан укҫа сая ан кайтӑр тенипе сӑлтавланӑччӗ. Кӑҫал ҫул проектне туса пӗтермелле.
«Мускав–Хусан» пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистрале тума пуҫлассине «Территория смыслов на Клязьме» Пӗтӗм ҫӗршыври форумра Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсен вице-президенчӗ Александр Мишарин ҫамрӑксен ыйтӑвне хуравланӑ май каланӑ.
«Мускав—Хусан» магистраль 770 км тӑршшӗ пулӗ. Ӑна икӗ тапхӑрпа тума палӑртнӑ: «Мускав—Чулхула» тата «Чулхула—Хусан». Проект хакӗ — 1,2 трлн тенкӗ, ҫав шутран 613,5 млрд тенки пӗрремӗш тапхӑрта инфраструктура тума кайӗ, 501,4 миллиарчӗ — иккӗмӗшне валли.
«Cheb.ru» порталта ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Шупашкарти Студентсен урамӗнчи тротуар вырӑн-вырӑнпа шӑтса-путса кӗрсе кайнӑ. Ик айкки те тӑвайкки мар ҫын кун пикри Шупашкарти пӗрлехи диспетчер службине 23-50-75 номерпа шӑнкӑравласа систернӗ. «Итлерӗҫ, асфальт хӑш тӗлте путса кӗнине уҫӑмлатрӗҫ», — ҫырать ку хыпар авторӗ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, йӑлтах ӑнлантарнӑ.
Хальччен юсанӑ пуль тесе пурӑннӑ ҫын утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче те лару-тӑру улшӑнманнине асӑрханӑ. Виҫӗмкун, утӑ уйӑхӗн 11-мӗшнче, ҫынсем вӑл путӑка пластмасса савӑтсем пӑрахнине асӑрханӑ.
Тротуар путса кӗнине хыпарлакан автор те диспетчер службинче кирлӗ ҫӗре пӗлтермен, те хӑш вырӑнта ишӗлнине тупайман тесе пуҫ ватать. Ҫывӑх кунсенче вӑл тата ҫав тӑрӑха кайса пӑхасшӑн.
Ӗнер Чӑваш Ен Республика кунне паллӑ турӗ. Ун пек чухне тӗрлӗ объект уҫасси йӑлана кӗнӗ темелле. Шупашкарта Мускав кӗперне парадпа уҫрӗҫ. Пӑрачкав районӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ уҫрӗҫ. Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара кайнӑ вырӑнта ҫӗкленнӗ ҫӗнӗ районта, Ҫӗнӗ хула текенскерте, ӗнер «Новоград» ят панӑ (чӑв. Ҫӗнӗ хула) ача пахчи уҫӑлчӗ. Вӑл ачасене кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче туллин йышӑнма пуҫласса шантараҫҫӗ.
Сӑмах май, маларах Садовӑй микрорайонта уҫнӑ ача пахчине те уҫнӑ чухне «Йӑрӑ ача» тесе пысӑк саспаллисемпе ҫырса хунӑччӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Шупашкара ҫыхӑнтаракан ҫӗнӗ микрорайонтине те чӑвашла ҫырса хунӑ. Ӑна уҫма хутшӑннисенчен пӗри каланӑ тӑрӑх, ача пахчисене чӑвашла ҫыртарма республикӑн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев ыйтать.
Паян Шупашкрати Мускав кӗперне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Ку пулӑма тем тӗрлӗ техникӑна явӑҫтарнӑ.
Юсаса ҫӗнетнӗ кӗпер урлӑ чи малтанах роллер йӗлтӗрӗсем ҫине тӑнӑ тата картингсем ҫине ларнӑ спортсменсем каҫассине Чӑваш халӑх сайчӗ унчченех пӗлтернӗччӗ. Чӑн та, паян ҫавӑн пек йӗркеленӗ те парада: йӗлтӗрҫӗсем те пулнӑ, ҫул-йӗр юсакан машинӑсем те, троллейбуссем те.
Кӗпер уҫнӑ ҫӗре Шупашкар ҫыннисем ҫеҫ мар, хулари тата республикӑри тӳре-шара, депутатсем хутшӑннӑ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков республика Элтеперне Михаил Игнатьева укҫа-тенкӗ енчен пулӑшнишӗн тав тунӑ. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ, вӑл маларах хула пуҫлӑхӗ пулнӑччӗ, Леонид Черкесов та, Михаил Игнатьев Элтепер те кӗпер пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланӑ.
Шупашкарти Мускав кӗперне Республика кунӗнче, ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, парад ирттерсех уҫӗҫ. Анчах ҫар ҫыннисене е вӑй тытӑмӗсенче ӗҫлекенсене пухмӗҫ-ха. Ҫул-йӗр техникине урама илсе тухӗҫ. Вӗсенче парад йӗркелӗҫ.
Мускав кӗперне ҫапла лару-тӑрура уҫассине ӗнер Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ канашлура сити-менеджерӑн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх енӗпе тимлекен ҫумӗ Герман Александров пӗлтернӗ.
Ҫул-йӗр пахалӑхне тӗрӗслесе тӑракансене, ҫула юсакансене пухса йӗркеленӗ канашлура палӑртнӑ тӑрӑх, юсаса ҫӗнетнӗ кӗпер урлӑ чи малтанах роллер йӗлтӗрӗсем ҫине тӑнӑ тата картингсем ҫине ларнӑ спортсменсем каҫӗҫ. Унтан ҫул-йӗр строительство техникине ҫул парӗҫ. Унтан троллейбуссем ҫӗнӗ кӗпере тӗрӗслӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра икӗ ача пахчи уҫӑлмалла. Тӗп хуламӑрта ҫӗнӗ микрорайонсем ҫӗкленеҫҫӗ, вӗсенче чылай чухне ҫамрӑк ҫемьесем пурӑнаҫҫӗ. Патшалӑх укҫа-тенкӗпе пулӑшнине кура та пула ача ҫуратакансем те халӗ йышлӑ. Вӗсене вара ача пахчисем кирлӗ. Хуласенче ку ыйту уйрӑмах ҫивӗч. Хальхи вӑхӑтра ашшӗ-амӑшӗ социаллӑ инфраструктура обьекчӗсене хӑйсем пурӑнакан ҫурт ҫывӑхӗнче пултарасшӑн. Ҫак шухӑша маларах Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та палӑртнӑччӗ.
Шупашкарта кӑҫал тӑватӑ ача пахчи тума пуҫланӑ. Вӗсем Радужнӑй, Садовӑй, Ҫӗнӗ хула, Алькеш поселокӗсенче пулаҫҫӗ. Республикӑн тӗп хулин администрацийӗ вӗсенчен иккӗшне ҫывӑх вӑхӑтра туса пӗтерессине пӗлтерет. Хулари тӳре-шара вӗсене Республика кунӗ тӗлне уҫасшӑн. «Ҫӗнӗ хулари» 160 вырӑнлӑ пулӗ, Садовӑйӗнчи – 240 вырӑнлӑх.
Мускавра реноваци программине пуҫарса янине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем те илтнех ӗнтӗ. Пилӗк хутлӑ кивӗ ҫуртсенче пурӑнакансене ҫав программӑпа урӑх ҫуртсене пурӑнма куҫарасшӑн. Ҫӗнӗлӗхе Мускав ҫыннисем тӗрлӗрен йышӑнни те вӑрттӑнлӑх мар-ха. Унпа килӗшменнисем митинга тухсах хӑйсен шухӑшне палӑртнине Мускаври массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ҫеҫ мар, ҫӗршыврисем те хыпарланӑччӗ. Анчах халӗ сӑмахӑмӑр ун пирки мар.
Реноваци программипе куҫармалли ҫуртсенчен иккӗшне, Мускавӑн кӑнтӑр-хӗвелӑнӑҫ автономи округӗнчи Артюхин урамӗнчи 24А тата 28А ҫуртсене, Чӑваш Енри строительсем хӑпартасҫӗ. Объектсенчен пӗрне кӑҫалах туса пӗтерӗҫ, теприне — 2018 ҫул пуҫламӑшӗнче. Кун пирки «Комсомольская правда» хаҫатӑн ятарлӑ корреспонденчӗ Олег Адамович хыпарланӑ.
Паян Чӑваш Республикин Элтеперӗ Михаил Игнатьев Алькеш поселокӗнчи ача пахчин строительстви епле пынипе паллашма вырӑна тухса кӗнӗ. Унпа пӗрле Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пулнӑ.
Ача пахчисене хута ярассипе ҫыхӑннӑ федерацин программи вӗҫленнӗ пулин те пирӗн республикӑра ҫак енпе малалла ӗҫлеҫҫӗ. Пӗлтӗр Чӑваш Енӗн тӗп хулинче тӑватӑ объект хута янӑ. Кӑҫал «Радужный», «Сад», «Ҫӗнӗ Хула» микрорайонсенче, Алкешра уҫмалла.
Алькешри икӗ хутлӑ пулӗ, унӑн хакӗ 142 миллион тенкӗпе танлашать. Унта пӗр харӑсах 12 ушкӑн валли вырӑн пулӗ. Пӗр сӑмахпа каласан, ача пахчинче 240 шӑпӑрлан валли вырӑн пӑхса хӑварӗҫ. Унта бассейн, музыка тата спорт залӗсем, тӗрлӗ кружок йӗркелеме май паракан пӳлӗмсем пуласси паллӑ. Хальхи вӑхӑтра чӳречесем лартаҫҫӗ, ӑшӑпа тивӗҫтермеллисене вырнаҫтараҫҫӗ, штукатурка тӑваҫҫӗ.
+12.5 °C