Икӗ ҫул каялла «Данон» АО Шупашкарти производствине хупнӑ. Ун хыҫҫӑн савут пӗр вӑхӑт пушӑ ларнӑ. Кӑштахран инвестор тупӑннӑ. Вӑл инвестици килӗшӗвӗ алӑ пусса савута ҫӗнетме пуҫланӑ. Предприятире хальхи йышши оборудовани вырнаҫтарнӑ. Савута юсама 500 миллион тенкӗ ытла тӑкакланӑ. Ун чухне инвестици 1,2 миллиард тенкӗрен кая мар пулассине палӑртнӑ.

Акӑ авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче савут уҫӑлӗ. Икӗ ҫул каялла савут пурлӑхне туяннӑ «Сарӑтури сӗт комбиначӗ» сӗт юр-варне «Добрая буренка» брендпа кӑларӗ. «Шупашкарти сӗт савучӗ» уйӑхне 1625 тонна продукци кӑларасшӑн. Малашне производствӑна тата ӳстересшӗн.

«Промтрактор-Промлит» савут ӗҫе йышӑнать. Ҫуллахи виҫӗ уйӑхра унта ӗҫсӗр 215 ҫынна илнӗ.

Аса илтерер, савутра рабочисем те, инженерсем те кирлӗ. Ҫакна Чӑваш халӑх сайчӗ республикӑн тӗп хулинчи Ӗҫлев центрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх хыпарланӑччӗ. Унтисем савутра пӗр вӑхӑтра ӗҫ чарӑнса ларнӑ хыҫҫӑн паян предприятире производство вӑй илсе пыне ӗнентереҫҫӗ.

Паян савутра 1,5 пин ҫын вӑй хурать. Вӗсен уйӑхри вӑтам шалӑвӗ 30 пине яхӑн ларать. Ҫулталӑк вӗҫлениччен предприятие 800-е яхӑн ҫынна кӗтеҫҫӗ.

«Промтрактор-Промлит» тулли мар яваплӑ обществӑн персонал енӗпе тӑрӑшакан пуҫлӑхӗ Наталия Герасимова ҫӗртме уйӑхӗнче — 83, утӑ уйӑхӗнче — 79, ҫурла уйӑхӗнче 53 ҫынна ӗҫе йышӑннине пӗлтернӗ.

Шупашкарта жираф пур. Анчах вӑл зоокӗтесре е республикӑн тӗп хулине килсе ҫитнӗ зоопаркра мар. Урамра, «ЭЛАРА» савут умӗнче тӑрать.

Пирӗн тӑрӑхшӑн экзотика шутланакан ҫак чӗрчун композицине эпир тин ҫеҫ асӑннӑ предприятин администрацийӗ, 622 тата  205-мӗш цехсем,  информаципе реклама, хуҫалӑх тата капиталлӑ строительство пайӗсем шухӑшласа кӑларнӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн Мускав районӗн администрацийӗн пресс-службинче жирафа савут ӗҫченӗсем Лелёк ят панине пӗлтереҫҫӗ. Кӳлепе патне вырнаҫтарнӑ таблица ҫине Жираф 2,5 ҫулта тесе кӑтартнӑ. Тата — вӑл Чӑваш Енре ҫуралнине.

Савут унччен те,  2015 ҫулхи раштавра, анималистика композицине вырнаҫтарнӑ. Ҫавӑн чухне вӗсем савут умӗнчи лапама упа кӳлепипе илемлетнӗ.

Ӗнер Чӑваш Енри 31 ҫын Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин патшалӑх наградисене тивӗҫнӗ. Вӗсем тӗрлӗ сферӑра: медицинӑра, культурӑра, строительствӑра, промышленноҫра, сывлӑх сыхлавӗнче, вырӑнти хӑй тытӑмлӑхра, экологи тытӑмӗнче — ӗҫлеҫҫӗ.

Сывлӑх сыхлавӗнче тӑрӑшакансенчен Федерацин травматологи, ортопеди тата эндопротезировани центрӗнче ӗҫлекен Игорь Журавлев врача, ав, Раҫҫейӗн Президенчӗ Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ. Журавлев тухтӑр анестезиологин хальхи вӑхӑтри меслечӗсемпе ӗҫре усӑ курма тытӑннӑ.

Шупашкарти электромеханика савучӗн электромонтажник-схемщикӗ Ираида Иванова та РФ Президенчӗн Тав ҫырӑвне тивӗҫнӗ. Вӑл ятарлӑ техника шухӑшласа кӑларнӑ. Савут РФ Хӳтӗлев министерствин саккасӗсене йышӑнать.

Вӗсене тата ытти маттура республикӑн Правительствин ҫуртӗнче Михаил Игнатьев Элтепер чысланӑ.

Fujikura ҫитес темиҫе уйӑхра Шупашкарти производство участокне хупасси планра пурри пирки пӗлтернӗ. Евро хӑпарнине, автомобиль пасарӗнче туянасси чакнине пула ку йышӑнӑва тунӑ.

Компани ертӳлӗхӗ ӗҫченсене савут хупӑнасси пирки пӗлтернӗ ӗнтӗ. Ӗҫпе тивӗҫтерекен органсене те кун пирки систернӗ: ӗҫсӗр юлакансене ҫӗннине тупма пулӑшмалла-ҫке-ха.

Комапни ӗҫченсене виҫӗ уйӑх шалӑвӗ чухлӗ пособи тӳлӗ. Кунсӑр пуҫне ЧР Ӗҫлев министерстви предприятире консультаци пункчӗ йӗркелӗ, вакансисен ярмӑрккине ирттерӗ, центр специалисчӗсем ӗҫсӗр юлнӑ ҫынсене уйрӑммӑн йышӑнӗҫ. Савутра вӑй хунисене ытти енӗпе те пулӑшӗҫ.

Ӗҫпе тивӗҫтерекен органсем кашнине виҫӗ вакансирен кая мар сӗнме хатӗр.

Паян, ҫурла уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, физкультурниксем хӑйсен уявне палӑртаҫҫӗ. Ҫав ятпа районсемпе хуласенче тӗрлӗ мероприяти иртӗ. Вӑрнар поселокӗнче бассейн уҫӑлмалла.

Чӑваш Енӗн Спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, спорт сооруженине Вӑрнарти хутӑш препаратсен савучӗ (ертӳҫи — Владимир Свешников) хута янӑ. Вӑл фирма «Август» предприятин филиалӗ шутланать.

Спорт сооруженийӗ 3,6 пин тӑваткал метр лаптӑк йышӑнать. Унта 25 метр тӑршшӗ бассейн, ишекенсем валли ултӑ ҫул пӑхса хӑварнӑ. Пӗчӗккисене ишме вӗрентмешкӗн уйрӑм вырӑн пур. Тата — салтӑнса тӑхӑнмалли пӳлӗмсем, душ кӗмелли, тренажер залӗ.

«Август» фирмӑн Вӑрнарти филиалӗ 2014 ҫулта поселокра фитнес-зал уҫнӑччӗ, 2016 ҫулта — парк, 2017-мӗшӗнче — стадиона юсаса ҫӗнетме укҫа уйӑрнӑ.

Чӑваш Енри усламҫӑсем Беларуҫ Республикинчи производительсен ячӗ-сумӗпе пӗркенсе хӑйсен брендне сӗнеҫҫӗ имӗш. Ҫакӑн пирки ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Игорь Данилов ятлӑ ҫын Фейсбукра пӗлтернӗ. Тӗнче тетлӗнчи халӑх ушкӑнӗнчи хыпара вуланӑ хыҫҫӑн www.belnovosti.by сайтра та ҫырнӑ.

Игорь Данилов ятлӑ этем Мускавра пулнӑ имӗш, унта вӑл «Белорусские традиции» маркӑллӑ турӑх илсе ӗҫес тенӗ. Анчах ӑна турӑх тути килӗшмен. Туяннӑ савӑта ҫавӑрса пӑхнӑ та ӑна Чӑваш Енре кӑларни палӑрнӑ. Унти ӳкерчӗке ӗненсен, «Белорусские традиции» турӑха Етӗрнери «Ядринмолоко» сӗт-ҫу савутӗнче кӑларни палӑрать.

«Беларуҫра туса кӑлараканнине юраакансене нимӗнле Роспотребнадзор та хирӗҫ тӑраймӗ! Пирӗн ҫимӗҫе Раҫҫее кӳрсе кайма хутран-ситрен чарсан кӑна!», – пӗтӗмлетнӗ кӑмӑлсӑрланса арҫын.

Улатӑрти ҫӑкӑр савучӗн унчченхи директорӗ айӑплине суд ҫирӗплетнӗ, ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса ултавлӑ ӗҫпе аппаланнӑшӑн 100 пин тенкӗ штраф пама йышӑннӑ.

Раҫҫей следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 2013 ҫулхи кӗркунне хайхи арҫын, савута ертсе пыраканскер, республика хыснинчен укҫа илме май пуррине шута илсе предприяти ятӗнчен халӑха ӗҫпе тивӗҫтекен вырӑнти центрпа килӗшӳ алӑ пуснӑ. Ун хыҫҫӑн вара сусӑра ӗҫе илнӗ, ун валли ӗҫ вырӑнӗ меллештерме тӗрлӗ тавар туяннӑ тесе центра суя документсем, счет-фактурӑсем тӑратнӑ. Вӗсем тӑрӑх Улатӑрти ҫӑкӑр савутне республика хыснинчен 64 пин тенкӗ ытларах куҫарса панӑ. Ҫапла майпа Чӑваш Ен хыснине ҫакӑн чухлӗ укҫалӑх сӑтӑр кӳнӗ.

Михаил Резников

Чапаев ячӗллӗ савутӑн ӗҫ тӑвакан директорӗ Михаил Резников «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ. Йышӑнӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян алӑ пуснӑ. Тӗрле шайри чыславпа ыттисене те хаклама палӑртнӑ.

Михаил Резников хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкарти Чапаев ячӗллӗ савута ертсе пынӑччӗ. Кайран ӑна республика Правительствине ӗҫлеме куҫарнӑччӗ. Унта Михаил Резников карьери хӑйне евӗр пынӑччӗ. Малтан вӑл вице-премьер пулчӗ, кайран — транспорт министрӗ. Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр министрӗнче 2016 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе ӗҫленӗскер пӗлтӗрхи нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ку пукансӑр юлнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Халӗ, ав, Михаил Резникова орден тивӗҫӗ.

Шупашкарти строительство материалӗсен савутӗнче ӗнер ирхине арҫын виллине асӑрханӑ. Пӑтӑрмах ирхи ҫичӗ сехет хыҫҫӑн пулнӑ. Погрузчикпа кирпӗч хушшине хӗсӗнсе ларнӑ арҫынна асӑрхасан ӗҫтешӗ погрузчика айккинелле куҫарнӑ. Ун хыҫҫӑн вӑл 56-ри арҫын инкеке лекнине пӗлтерсе васкавлӑ пулӑшу тухтӑрӗсене чӗннӗ. Анчах шурӑ халатлисем погрузчик водителӗ вилнине ҫеҫ ҫирӗплетейнӗ...

Савутра ӗҫ вӑхӑтӗнче ҫын вилсе выртнин тӗп-тӗрӗс сӑлтавне тӗпчевҫӗсем тӗрлӗ экспертиза ирттерсе палӑртӗҫ. Вӗсем малтанласа шухӑшланӑ тарӑх, водитель погрузчика чарнӑ, анчах транспорта хускалса каймалла мар режим ҫине лартман-тӑр тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хуҫи руль умӗнчен тӑрсан погрузчик хускалса кайса арҫынна хӗссе хума пултарнӑ.